پاسخ:

پرسشگر گرامي اين ناراحتي براي آمدن خواستگار در دختران دم بخت امري بسيار طبيعي است كه دير يا زود آمدن خواستگار باعث زياد يا كمي اين ناراحتي می‌شود به توصیه‌های زير توجه كنيد اميدوارم بتواند به شما كمك كند:
1-راجع به ازدواج بايد بگويم اين امري است كه غالباً به سراغ همه می‌آید فقط دیروزود دارد مخصوصاً براي دخترخانم‌ها چون معمولاً بايد خواستگار برايشان بيايد و اينكه اجابت خواسته شما به تأخیر افتاده ممكن است مصلحت در تأخیر است يعني بايد ازدواج شما به تأخیر بيافتد تا آن همسري كه می‌تواند شمارا خوشبخت كند به سراغتان بيايد. ولي از اين نكته هم غافل نمانيد. هرچند دعا در حل معضلات ازجمله ازدواج نقش مؤثري دارد، ولي بايد بدانيم دعا هرگز نبايد جانشين فعاليت گردد؛ يعني نمی‌توان فقط با دعا كردن، به مقصود و هدفِ دلخواه رسيد، چون خداوند براي هر كاري، علت‌ها و مقدماتي قرار داده و از مردم می‌خواهد از همان راه‌ها وارد شوند. امام صادق (ع) می‌فرماید: «خداوند امتناع دارد كه امور عالَم را جاري كند، مگر از طريق وسایط و اسبابي. خداوند براي هر چيز سببي و براي هر سببي شرحي و حكمتي و براي هر شرح و حكمتي دانشي و براي هر دانشي دروازه گويايي قرار داده است». (1)
طبق روايات، لازمه استجابت دعا، اقدام و انجام‌وظیفه است و ازاین‌رو، يكي از كساني كه دعايشان مستجاب نمی‌شود، فردي است كه در خانة خود نشسته و بگويد: خداوندا، مرا روزی‌ده! به او گفته می‌شود: آيا به تو دستور تلاش ندادم. (2)
ازدواج نيز مانند امور ديگر به مقدمات و شرايطي بستگي دارد كه بايد آن‌ها را فراهم كرد، مثلاً پدر و مادر و بستگان و واسطه‌ها نقش اساسي در ازدواج دختران و پسران دارند. دختري كه مايل به ازدواج است، بايد هم از اخلاقي متين و نيكو در ارتباط با نزديكان خود بهره‌مند باشد و هم با ظاهري آراسته در جمع‌زنان حاضر شود، يعني خود را در محيط امن عرضه كند و با دوستان خويش ارتباط صميمانه برقرار نمايد، در جلسات مذهبي و به‌طورکلی در مجالس زنان حضور فعال داشته باشد. ضمن حفظ كرامت و شخصيت و وقار، خوش‌رو و پرانرژی باشد. مطمئناً هم در شادابی و طراوت او و هم در جلب نظر ديگران بسيار مؤثر خواهد بود.
2- در روايات متعدد حضرات ائمه (ع) ما را به دعا كردن و نمازخواندن براي دست يافتن به ازدواجي موفق توصيه و سفارش کرده‌اند. كافي است با حسن اعتماد و قلب پاك به درگاه الهي روی‌آورید و دعا كنيد. توجه شمارا به روايت زير جلب می‌کنیم: از اميرالمؤمنين (ع) نقل‌شده:
«هر كس قصد ازدواج داشته باشد، دو ركعت نماز گذارد. در هر ركعت پس از حمد، سوره ياسين بخواند، پس از اتمام نماز، حمد و ثناي پروردگار گذارد و اين دعا را بخواند: خدايا همسري روزی‌ام كن كه صالح مهربان سپاسگذار قانع و غيور باشد. اگر خوبي كردم سپاس گذاري كند و اگر بدي كردم ببخشد و اگر ذكر خدا گفتم كمم كند و اگر فراموشي بر من عارض شد او يادآوري كند، اگر نزد او نبودم خود را حفظ كند و وقتي به او وارد می‌شوم خوشحال شود و وقتي كاري از او بخواهم انجام دهد و اگر او را قسمي دادم به قسم من احترام بگذارد و اگر از او ناراحت شدم من را راضي كند، اي صاحب جلال و اکرام، اين موارد را به من ببخش چون فقط از تو می‌خواهم و غير از قسمتي كه براي من قرار داده‌ای نخواهم يافت». (3) اين ترجمه دعا است كه كافي است.
ضمناً چندراه تأثیرگذار ديگر براي ازدواج را توصيه می‌کنیم.
از نماز جعفر كه در مفاتیح‌الجنان شيخ عباس قمي هست غفلت نكنيد، مخصوصاً خواندن نماز در مکان‌های مقدس مثل مشهد و...
صدقه دادن:
نذر كردن يعني نذر كنيد كه اگر حاجتم برآورده شد فلان كار مستحب را انجام می‌دهم يا فلان مقدار پول خرج كار خیر می كنم و امثال این‌ها
از همه راه‌ها مهم‌تر راه توبه و توسل به اهل‌بیت عصمت و طهارت است كه بسيار در دعا سفارش شده است اميدوارم به‌زودی به حاجت خود برسيد.
توصيه می‌شود:
1-در حد امكان از هرگونه تلقين و بزرگ‌نمایی نياز به شوهر و تأهل در خود بكاهيد. تلقین‌های كارآمد ديگر را جايگزين آن نماييد. اشتغالات ذهني شما در برطرف كردن اين نياز، ممكن است به اشتغالات فكري و عملي بی‌مورد و گاهي آسیب‌زا بيانجامد.
2 ـ تمركز خود را تا زمان آمدن خواستگار و فراهم شدن مقدمات ازدواج، از ازدواج به امور مثبت ديگر ببريد. به‌هیچ‌عنوان اجازه ندهيد ازدواج تمام فضاي ذهني شمارا اشغال كند.
3 ـ هیچ‌گاه از رحمت بيكران الهي نااميد نباشيد. همواره خواهان امور دنيايي و آخرتي البته با قيد مصلحت و حكمت از خداوند حكيم باشيد، نه استجابت دعا و برآورده شدن حاجات به هر قيمتي. پس از بی‌قراری و عجز و ناله افسرده ساز (حتي به‌صورت دعا) به‌شدت بپرهيزيد. تأخير در برخي امور به‌ظاهر مثبت و ضروري نشان‌دهنده بی‌توجهی خداوند به امور بندگانش نشأت نيست.
4-تفريحات و معاشرت‌های سالم خود را افزايش دهيد.
5 ـ همواره به خود گوشزد نماييد كه سن من براي ازدواج به‌هیچ‌عنوان دير نشده، حداقل تا 35 سالگي فرصت براي ازدواج موفق را خواهم داشت. اين نكته را به‌هیچ‌عنوان خودفریبی قلمداد نكنيد. به يادآوري هرروزه اين نكته ملتزم باشيد.
6 ـ خانه بخت را منحصر در ازدواج ندانيد. همه برگه‌های زندگي را در موضوع ازدواج خرج نكنيد. چه‌بسا زنان بسيار تأثیرگذاری در جامعه بوده‌اند كه در پرتو تحصيل و اشتغال مولد، نه صرفاً ازدواج به خانه بخت واقعي خود راه‌یافته‌اند.
پی‌نوشت‌ها:
1. ثقة الاسلام كلينى، الكافى، دار الكتب الإسلامية تهران، 1365 ه.ش، ج 1، ص 183.
2. همان، ج 2، ص 511.
3. محدث نورى، مستدرك الوسائل، 18 جلد، مؤسسه آل البيت علیهم‌السلام قم، 1408 ه.ق، ج 6، ص 325.
موفق باشید.

پاسخ:

پرسشگر گرامي خداوند باکسی لجبازي نمی‌کند، خداوند بی‌نیاز است و مبرا از تمام صفات زشت است و كسي كه لجبازي می‌کند يا نياز به لجبازي دارد يا عاجز است، اما براي استجابت دعا شرايط و موانعي قرار داده است كه بسيار طبيعي است، مثلاً شما وقتي به مغازه شير فروشي می‌روید، اگر ظرفي كثيف ببريد و تقاضاي شير كنيد، صاحب مغازه می‌گوید اول ظرفت را بشور و تميز كن بعد بيا شير بگير، چون شير در ظرف كثيف آلوده و بی‌خاصیت می‌شود، در مورد دعا هم خداوند می‌فرماید ابتدا ظرف دلت را تميز نگاه‌دار و اگر آلوده كردي با توبه واقعي ظرف دلت را بشور، سپس تقاضاي برآورده شدن حاجاتت را بكن. چون بادل آلوده به گناه تقاضاي دعا بی‌فایده است.
پس اگرچه ما معصوم نيستيم، ولي می‌توانیم با توبه، ظرف دل مان را پاك و پاكيزه نزد خدا ببريم.
شما به ما نگفته‌اید چه حاجت و خواسته‌ای داريد تا راهنمايي دقیق‌تری بشويد، ولي به‌طورکلی بدانيد، گناهان سه نوع تأثير منفي در دعا مي‏گذارند:
1 -لذت دعا و مناجات را سلب مي‏كنند. انسان دعا مي‏كند، اما لذت نمي‏برد و رقت قلب پيدا نمي‏كند.
2-مانع استجابت دعا مي‏شوند.
3 -توفيق دعا كردن يا شركت نمودن در مجالس دعا را از انسان سلب مي‏كنند.
برخي از گناهان در عدم اجابت دعا تأثير بيشتر دارند كه در ذيل به نمونه‏اي از آن‏ها اشاره مي‏كنيم.
امام سجاد علیه‌السلام فرموده است: «الذنوب التي ترد الدعاء، سوء النية وخبث السريرة والنفاق مع الاخوان وترك التصديق بالاجابة وتاخير الصلوات المفروضات حتي تذهب اوقاتها وترك التقرب الي الله عزوجل بالبر والصدقة واستعمال البذاء والفحش في القول (1) گناهاني كه موجب رد شدن دعا می‌شوند عبارت‌اند از: نيت بد، پليدي باطن، دورویی با برادران ديني، باور نداشتن اجابت دعا، به تأخیر انداختن نمازهاي واجب تا آن زمان كه وقتش بگذرد، دوري جستن از نزديك شدن به خداي بزرگ باکار خير و دادن صدقه و به‌کارگیری كلمات زشت و ناسزا در گفتار.»
علل عدم اجابت دعاها از ديدگاه اميرالمؤمنين (ع)
مردي به حضرت عرض كرد: خداوند مي‏فرمايد: «ادعوني استجب لكم» پس چرا ما دعا مي‏كنيم، ولي اجابت نمي‏شود، حضرت فرمود: چون دل‏هاي شما در هشت مورد خيانت و بی‌وفایی كرد:
1 -خدا را شناختيد، ولي حقش را آن‌گونه كه بر شما واجب بود، ادا نكرديد. ازاین‌رو آن معرفت به كار شما نيامد.
2 -به پيامبر خدا ايمان آورديد، ولي در عمل باسنت و روش او مخالفت كرديد، پس ثمره ايمان شما چه شد؟
3 -كتاب خدا (قرآن) را خوانديد، ولي در عمل با آن مخالفت كرديد.
4 -گفتيد ما از آتش دوزخ مي‏ترسيم، ولي در همه حالات به‌واسطه گناهان خود به‌سوی جهنم مي‏رويد.
5 -گفتيد ما به بهشت تمايل و رغبت داريم، ولي كارهايي انجام مي‏دهيد كه شمارا از بهشت دور مي‏سازد.
6 -نعمت‏هاي خدا را استفاده مي‏كنيد، ولي شكر و سپاس‌گزاری نمي‏كند.
7 -خداوند فرمود: شيطان دشمن شما است، او را دشمن‌گیرید. به زبان او را لعن مي‏كنيد، ولي در عمل با او دوستي مي‏نماييد و از او اطاعت مي‏كنيد.
8 -عيب‏هاي مردم را برابر ديدگان‏تان قراردادید و عيب‏هاي خود را پشت سر انداختید، درنتیجه كسي را ملامت مي‏كنيد كه خود به ملامت سزاوارتر از او هستيد.
با اين وضع چه دعايي از شما مستجاب گردد، درصورتی‌که شما راه‏ها و درهاي دعا را به روي خود بسته‏ايد؟!
«پس تقواپیشه كنيد؛ كارهاي تان را اصلاح كنيد؛ امربه‌معروف و نهي از منكر كنيد تا خدا دعايتان را مستجاب كند».(2)
نكته بعدي:
گاهي دعا اجابت می‌شود، اما خواسته انسان برآورده نمی‌شود؛ چون خير و صلاح بنده خدا در عدم اجابت دعايش هست. چنان‌که بر اساس گزارش قرآن كريم برخي از دعاهایی كه بعضي از پيامبران الهي مانند حضرت ابراهيم يا حضرت نوح نموده‌اند، به آنان داده نشده است. ولي آنچه خداوند در عوض عدم استجابت دعا براي بنده یابندگانش در نظر گرفته و می‌خواهد آن را در آخرت به بنده خود عطا كند، بسيار برتر از آن چیزهایی است كه انسان ازخداخواسته است.
بنابراین، اگر كسي بداند خداوند در عوض عدم اجابت دعا، چه پاداشي براي او در آخرت در نظر گرفته است، هرگز ناامید نمی‌شود. امام صادق (ع) می‌فرماید: «روز قيامت خداوند می‌فرماید: اي بنده من! مرا خواندي و اجابتت را به تأخير انداختم. اكنون ثواب و پاداش تو چنين و چنان است. پس مؤمن آرزو می‌کند که‌ای كاش هيچ دعايي از او در دنيا اجابت نمی‌شد، براي آن ثواب و پاداش نيكي كه می‌بیند». (3)
نکته‌ای ديگر:
از روايات استفاده می‌شود كه هيچ دعايي بی‌اثر نيست و هر دعايي در دنيا و آخرت تأثير مناسب خود را دارد. پس درواقع هر دعايي به اجابت می‌رسد، اما گونه‌های اجابت آن مختلف است.
امام سجاد (ع) می‌فرماید: «دعاي مؤمن، يكي از سه فايده را دارد:
يا براي او ذخيره می‌گردد تا در آخرت بهتر ازآنچه در دنیاطلب كرده بود، به او داده شود، يا در دنيا برآورده می‌شود و يا بلايي را كه می‌خواست در دنيا به او برسد، از وي دور می‌کند». (4)
نكته بعدي: بسياري از دعاها كه به استجابت نمی‌رسد به خاطر اين است كه از راه مناسب و درست براي رسيدن به آن دعا وارد نشده‌ایم، يعني براي رسيدن به هر خواسته‌ای، علاوه بر دعا بايد تلاشي متناسب داشت، كه ما در بسياري از موارد اصلاً تلاشي نمی‌کنیم و به دعا بسنده می‌کنیم و در مواردي نيز تلاش می‌کنیم، ولي تلاش مان متناسب با حاجت نيست، يعني راه رسيدن به حاجت را اشتباهي می‌رویم، كه این‌یکی از مهم‌ترین علت‌های عدم استجابت دعا است.
شما نيز وظیفه‌دارید بر دعا اصرار كنيد و حسن ظن به خداوند داشته باشيد و براي رسيدن به هر كاري از راه درست و شرعي آن وارد شويد تا اگر صلاح تان بود به آن برسيد.
پی‌نوشت‌ها:
1. علامه مجلسى، بحار الأنوار، مؤسسه الوفاء بيروت - لبنان، 1404 ه.ق، ج 70، ص 376.
2. همان، ج 90، ص 376.
3. همان، ص 374.
4. احسان‌بخش، صادق، آثار الصادقين، روابط عمومي ستاد برگزاري نماز جمعه گيلان، چاپ اول،1362، ج 6، ص 66.
موفق باشید.

پرسشگر گرامي شما به ما نگفتيد كه حاجتتان چه بوده است و لذا ما نمی‌توانیم توصيه خاصي به شما داشته باشيم، ولي توجه شمارا به چند مطلب جلب می‌کنیم:
نكته اول: اينكه شك نكنيد كه دعا تأثیرگذار است و وعده خدا است خود خدا فرموده: وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُوني‏ أَسْتَجِبْ لَكُم‏
پروردگارتان گفت: بخوانيد مرا تا شمارا پاسخ‌گویم.‏(1)
ولي نه هميشه و نه در همه‌جا و براي همه افراد و نسبت به هر دعايي بلكه استجابت دعا از یک‌سو «آداب» و «شرايطي» دارد كه بايد آن را محقق ساخت. از سويي ديگر موانعي براي استجابت دعا وجود دارد كه بايد آن را برطرف كرد. عدم توجه به هر يك، سبب عدم استجابت دعا می‌گردد.
البته برخي از شرايط استجابت، مربوط به دعاکننده است، چه آن‌که انگيزه، ميزان معرفت، ايمان، تقوا، اخلاص، صداقت، حالات روحي و معنوي و تقيّد و پايبندي دعاکننده به عبادات و نماز اول وقت، در استجابت دعا مؤثر است. برخي شرايط به شيوه و آداب دعا كردن و بعضي به محتواي دعا و برخي نيز به زمان و مكان دعا يا زمان استجابت بستگي دارد. يكي از شرايط استجابت دعا انجام واجبات و ترك گناهان است:
شخصي از امام صادق (ع) سؤال كرد: خدا در قرآن می‌فرماید: «ادعوني استجب لكم» ولي او را می‌خوانیم و اجابت نمی‌شود! حضرت فرمود: «آيا فكر می‌کنی خدا خُلف وعده می‌کند؟» عرض كرد: نه فرمود: «پس به نظر شما علت چيست؟» عرض كرد: نمی‌دانم. حضرت فرمود: «بله هر كس دستورهاي الهي را اطاعت كند، يعني آن چه را خدا واجب كرده، انجام دهد و از گناه و معصيت بپرهيزد و با شرايط و آداب دعا كند، خداوند دعايش را مستجاب می‌کند». (2)
نكته دوم را:
خدابنده مؤمنش را دوست دارد. دعاها و حاجاتي را كه دارد، اگر براي بنده‌اش خير و منفعت داشته باشد، اجابت می‌کند؛ اما گاهي انسان كاري را پيگيري می‌کند و با همه تلاشي كه انجام می‌دهد، موفق نمی‌شود و به هدف خويش نمی‌رسد؛ مثلاً تصميم جدي می‌گیرد كه در فلان روز يا ساعت معيني در فلان مكان يا مجلس حضورداشته باشد، ولي هر چه سعي می‌کند، توفيق پيدا نمی‌کند. ممكن است براي لحظات يا روزهايي ازاین‌جهت ناراحت شود، اما بعدها شكر خدا می‌کند كه خوب شد فلان كار برايم پيش آمد و من اصلاً به آن سمت‌وسو حركت نكردم؛ چون به دليل فلان مانع اصلاً نمی‌توانستم به مقصد برسم، يا ممكن بود فلان حادثه برايم پيش بيايد و يا آن مكان و مجلس باب ميل و شأن و شخصيت من نبود.
به همين صورت، چه‌بسا اتفاق می‌افتد كه معامله يا وصلت و ازدواجي را ما به خير و صلاح خود می‌پنداشتیم، ولي بعد از مدتي متوجه می‌شویم كه به نفع ما نبوده است، يا برعکس.
ما انسان‌ها ازآنجایی‌که از غيب و سرانجام كارها بی‌اطلاع هستيم، خيلي اوقات كارها يا برآورده شدن حاجاتي را صد در صد به نفع خود می‌دانیم، درحالی‌که واقع امر این‌گونه نيست. گاهي نيز سختی‌ها، مصیبت‌ها و مشكلاتي را صد در صد به ضرر خود می‌پنداریم و حال‌آنکه آنچه خداوند می‌داند و براي ما مقرر كرده، به ضرر ما نيست. قرآن كريم می‌فرماید:
«و عسي أن تكرهوا شيئا و هو خير لكم و عسي أن تحبوا شيئا و هو شرّ لكم؛ (3) يعني چه بسا چيزي را شما بد و ناگوار بدانيد، درحالی‌که خير شما در آن است و يا چيزي را دوست داشته باشيد، اما واقع امر اين است كه آن چيز به ضرر شما است».
خداوند چون خير و صلاح واقعي بنده‌اش را می‌خواهد، حاجت‌هایی را كه به ضرر بنده‌اش می‌باشد، اجابت نمی‌کند؛ ولي بنده از روي بی‌اطلاعی خيال می‌کند خدا به خواسته‌هایش توجه ندارد.
نكته سوم:
گاهي دعا به اجابت مي سد، اما ما به آن توجه نداريم. امير مؤمنان (ع) می‌فرماید: «دير اجابت نمودن خدا، تو را نااميد نكند كه همانا بخشش، بسته به مقدار درخواست است. چه‌بسا در اجابت دعاي تو تأخير رخ دهد تا درخواست تو طولانی‌تر گردد و بخشش خدا کامل‌تر شود. چه‌بسا چيزي را خواسته‌ای آن را به تو نداده، اما بهتر از آن را در اين دنيا يا آن دنيا به تو داده است و يا خير و صلاح واقعي شما آن بوده كه آن را از شما بازدارد. چه‌بسا چيزي را طلب نمودي كه اگر به تو می‌داد، تباهي دين يا تباهي و ناراحتی‌های دنياي خود را در آن می‌دیدی». (4)
نكته چهارم:
گاهي دعا اجابت می‌شود، اما خواسته انسان برآورده نمی‌شود؛ چون خير و صلاح بنده خدا در عدم اجابت دعايش هست. چنان‌که بر اساس گزارش قرآن كريم برخي از دعاهایی كه بعضي از پيامبران الهي مانند حضرت ابراهيم يا حضرت نوح نموده‌اند، به آنان داده نشده است. ولي آنچه خداوند در عوض عدم استجابت دعا براي بنده یابندگانش در نظر گرفته و می‌خواهد آن را در آخرت به بنده خود عطا كند، بسيار برتر از آن چیزهایی است كه انسان ازخداخواسته است.
بنابراین، اگر كسي بداند خداوند در عوض عدم اجابت دعا، چه پاداشي براي او در آخرت در نظر گرفته است، هرگز ناامید نمی‌شود. امام صادق (ع) می‌فرماید: «روز قيامت خداوند می‌فرماید: اي بنده من! مرا خواندي و اجابتت را به تأخير انداختم. اكنون ثواب و پاداش تو چنين و چنان است. پس مؤمن آرزو می‌کند که‌ای كاش هيچ دعايي از او در دنيا اجابت نمی‌شد، براي آن ثواب و پاداش نيكي كه می‌بیند». (5)
نكته پنجم:
از روايات استفاده می‌شود كه هيچ دعايي بی‌اثر نيست و هر دعايي در دنيا و آخرت تأثير مناسب خود را دارد. پس درواقع هر دعايي به اجابت می‌رسد، اما گونه‌های اجابت آن مختلف است.
امام سجاد (ع) می‌فرماید: «دعاي مؤمن، يكي از سه فايده را دارد:
يا براي او ذخيره می‌گردد تا در آخرت بهتر ازآنچه در دنیاطلب كرده بود، به او داده شود، يا در دنيا برآورده می‌شود و يا بلايي را كه می‌خواست در دنيا به او برسد، از وي دور می‌کند». (6)
پس معلوم می‌شود كه اگرچه هر دعايي برآورده نمی‌شود، ولي اگر با شرایط انجام شود قطعاً تأثیرگذار است و شما هم با دانستن اين مطالب ديگر جايي براي ناامیدی نبايد داشته باشيد و تلاش و اصرار در دعا همواره اميدوار باشيد و نسبت به خدا و اهل‌بیت علیهم‌السلام گمان بد نبريد.
پی‌نوشت‌ها:
1. غافر (40) آیه 60.
2. حسن بن فضل طبرسي، مكارم الاخلاق، دار الشريف الرضي، قم، 1412 ه ق، ج 2، ص 20.
3. بقره (2)، آيه 216.
4. نهج‌البلاغه، ترجمه فيض الاسلام، نامه 31.
5. علامه مجلسى، بحار الأنوار، مؤسسه الوفاء بيروت - لبنان، 1404 ه.ق، ج 90، ص 374.
6. احسان‌بخش، صادق، آثار الصادقين، روابط عمومي ستاد برگزاري نماز جمعه گيلان، چاپ اول،1362، ج 6، ص 66.
موفق باشید.

پاسخ:

این دعا را کلینی در کافی از محمد بن عیسی به سند خودش از امامان به‌عنوان عمل شب‌های قدر و هر فرصتی که دست دهد، نقل کرده (ولی نام امام معینی برده نشده است). سند کافی به این شرح است:
محمد بن عیسی باسناده عن الصالحین (1)
منظور از «صالِحِین» امامان معصوم است.
در کتب دیگر هم به همین سند آمده است.
شاید هم در این عبارت «صالحَین» تثنیه و دلالت‌کننده بر دو باشد و منظور از آن «صادقَین» یعنی امام پنجم و امام ششم باشد. درهرحال منظور معصوم است.

پی‌نوشت:‌
1. کلینی، کافی، تهران، اسلامیه، 1367 ش، ج 4، ص 162.

پاسخ:
ترس و دلهره يا اضطراب و استرس دو چهره دارد: بهنجار و نابهنجار. اين زايده رواني، در اكثر انسان‌ها، کم‌وبیش وجود دارد 0 در جهان كسي نيست كه نترسد زيرا ترسيدن يك رفتار انساني بهنجار است اما اگر به شکل شديد و افراط گونه درآید و يا درجایی باشد که منطقي و معقول نباشد، بايد به درمان آن اقدام کرد. بهترين و اساسی‌ترین راه درمان هر دردي، شناخت منشأ‌ پيدايش و راه نفوذ درد است تا بدین‌وسیله، منشأ مسدود گردد و راه نفوذ بسته شود. پس براي رفع استرس و اضطراب و خستگي روحي و بازیافت انرژي و نشاط، بايد مانند بیماری‌های جسمي دو كار انجام داد:
يكي: منشأ پيدايش و نفوذ اين زايده روحي و رواني را شناخت و مسدود نمود.
دوم: عوارض به‌جامانده از آن زايده بر روان را برطرف ساخت.
براي تحقق اين خواسته و رسيدن به هدف لازم است هم‌زمان سه گونه نگاه درماني و آسيب زدايي به موضوع داشته باشيم 0
يکي نگاه علمي و تجربی،
دوم، نگاه معرفتي
سوم، دعا درماني 0 زيرا هر سه‌راه را خداوند مقرر داشته، او است که به عوامل مادي و معنوی خاصیت اثربخشی و درمانگري می‌دهد.
نگاه اول:
استرس به‌طورکلی زماني اتفاق مي‏افتد كه فرد از ذهني منفي گرا برخوردار باشد. توانائی‌های خود را در برابر مقاومت و كنار آمدن با استرس زير سؤال ببرد 0 انسان ممکن است یک‌زمان از آمدن برف شاد شود و زمان ديگر ناراحت 0 درصورتی‌که عامل هر دو یک‌چیز است مثلاً  زماني كه براي شركت در آزمون يا انجام کاري عجله داريد، صبح كه از خواب بيدار مي‏شويد، با ديدن برف ممكن است دچار استرس شويد چرا چون تصور مي‏كنيد با آمدن برف رفت‌وآمد اتومبيل‏ها كند شده و ممكن است به‌موقع نتوانيد به محل آزمون يا کارگاه برسيد 0 اين خود يك عامل استرس‏زا مي‏شود. زمان ديگر از خواب پا شده‏ايد و با ديدن برف بسيار خوشحال مي‏شويد چراکه با دوستان تان قرار گذاشته‌اید که درصورتی‌که باريدن برف به اسكي رفته و تفريح و ورزش خواهيد كرد.
بنابراين، اين فكر ماست كه شرايط را مطلوب يا نامطلوب نموده و عامل استرس‏زا مي‏شود. همان‌طوری كه در مثال بالا کاملاً مشهود است. به‌طورکلی براي رفع استرس روش‌های ذيل به‌صورت يك برنامه روزانه پيشنهاد مي‏شود.
1-هرروز به‌آرامی از خواب بيدار شويد، يعني با بيدار شدن از خواب بلافاصله از رختخواب باعجله جدا نشويد. سعي كنيد يك تا دو دقيقه در رختخواب بمانيد. ابتداً نفس عميق بكشيد و بانام و ياد خدا روز را شروع كنيد. آرزوي يك روز خوب را براي خود داشته باشيد و به خود بگوئيد حتماً امروز روز خوبي خواهد بود.
2-ارتباط خودتان را با خداوند قوي كنيد. هميشه به خودتان بگوئيد خداوند مرا دوست دارد و از كمك‏هاي او بهره‌مند خواهيد شد.
3-ارتباط خودتان را با خودتان گسترش دهيد. به خود بگوئيد و تلقین کنيد «همان‌قدر كه با ديگران مهربان هستم، به خود نيز محبت مي‏كنم».
4- هدف‏هاي درازمدت خودتان را مانند هر چيزي را كه لازم داشته باشم، براي بهبود و سلامت جسم، روح و روان و اعتقاداتم مهيا مي‏كنم.
5-در هرروز تمرين‏هاي ورزشي را به‌صورت منظم انجام دهيد.
6-به تغذيه‏ خودتان توجه داشته باشيد. يك رژيم غذائي سالم را در پيش بگيريد. توجه داشتن به تغذيه، خوردن هر وعده چلوكباب و يا چلوخورشت نيست بلكه استفاده از سبزيجات، ميوه‏ها، لبنيات و تنوع غذايي است که بسيار اهميت دارد.
7-هر ساعت یک تا سه بار نفس عميق بكشيد.
8-مهم‌ترین توصيه ما به افرادي كه دچار استرس و اضطراب هستند،‌ اين است كه درهاي ديروز و فردا را به روي خويش محکم ببنديد. فقط به كارها و تكاليف امروزتان بينديشيد. در حوادث و خاطرات گذشته را قفل کنيد، در مورد آينده چه پيش خواهد آمد هرگز فکر نکنيد.
عبرت را جايگزين حسرت برگذشته و تدبير را جانشين بيم از آينده قرار دهيد.
9-روز را با همان صورتي كه شروع كرده‏ايد تمام كنيد. پیش‌ازاین كه بخوابيد سعي كنيد از خودتان راضي باشيد. اگر اشتباهي كرده‏ايد، سعي كنيد از آن به‌عنوان يك تجربه استفاده كنيد، نه اينكه اشتباه گذشته باعث خرابي آینده‌تان شود.
سعي کنيد با ياد خدا و خواندن دعا به خواب برويد. ضمناً جهت آرامش قلب اين آيه را دائم بخوانيد: «الا بذكر الله تطمئن ا لقلوب»(1)
نگاه دوم:
روح انسان براي رهايي از هيجانات و استرس‌ها محتاج تکیه‌گاهی مطمئن است. داشتن عقاید صحيح از آن جمله است. اعتقاد توحيدي صحيح در مؤمن اين باور را به وجود می‌آورد که ذره‌ای در عالم هستي مؤثر نيست مگر به اذن خدا. چنين توكل و اعتقادی نيازمند مقدمات معرفتي خاصي است، به‌گونه‌ای كه در گام اول، عقل انسان قانع شود كه خداوند، قادر به هر چيزي است و چيزي از اختيار او خارج نيست. در برآوردن حوائج انسان بخلي ندارد. اين معرفت عقلاني هنگامی‌که با عمل خالصانه همراه شد، به معرفت قلبي تبديل می‌شود. سبب «استقرار ايمان در قلب» می‌شود.
آنچه انسان را به آرامش و نشاط روحي نائل می‌گرداند، قوّت و انرژي می‌بخشد، عشق و دلبري می‌آفریند و از همه خستگی‌ها، استرس‌ها، اضطراب‌ها، دغدغه‌ها، و بالاخره از همه هیاهوهای جهان مادي دورنگه می‌دارد، ايماني است که از مرحله معرفت عقلاني به معرفت قلبي رسيده باشد و ايمان را در قلب مستقر و مأوا داده باشد.
اين قلب است که قرآن از آن به «قلب سليم»(2) نام می‌برد.
اين قلب است که پيوسته به ذکر خدا ا اشتغال دارد. ذکري که بر پايه «الا بذكر الله تطمئن القلوب» آرام‌کننده و نشاط دهنده «روح روان» و زداينده همه ترس ها و واهمه‌ها است. بنا براين، از یک‌سو بايد سطح معرفت عقلي و قلبي را افزايش داد و از سويي ديگر آنچه به آن معرفت حاصل شد، عمل گردد تا نور حق در قلب تجلي يابد. دل از همه ناهنجاری‌ها و دغدغه‌ها خلاص شود. به آرامش واقعي و ماندگار دست يازد.
نگاه سوم:
دعاهایی که ذیلاً ذکر می‌گردد، جهت رفع خوف و ترس و اضطراب و پيدايش آرامش روان و تقويت ايمان و حل بسياري از مشکلات مؤثر است.
1-اللهم إني أسألك يا مدرك الهاربين و يا ملجأ الخائفين و يا غياث المستغيثين اللهم إني أسألك بمعاقد العز من عرشك و منتهى الرحمة من كتابك و باسمك العظيم الكبير الأكبر الطاهر المطهر القدوس المبارك وَ لَوْ أَنَّ ما فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ يَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ كَلِماتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ يا الله عشرا يا رباه ...يا مولاه يا غاية رغبتاه يا هو يا هو يا من لا يعلم ما هو إلا هو و لا كيف هو إلا هو يا ذا الجلال و الإكرام و الإفضال و الإنعام يا ذا الملك و الملكوت يا ذا العز و الكبرياء و العظمة و الجبروت يا حي لا يموت يا من علا فقهر يا من ملك فقدر يا من عبد فشكر يا من عصى فستر يا من بطن فخبر يا من لا تحيط به الفكر يا رازق البشر يا مقدر القدر يا محصي قطر المطر يا دائم الثبات يا مخرج النبات يا قاضي الحاجات يا منجح الطلبات يا جاعل البركات يا محيي الأموات يا رافع الدرجات يا راحم العبرات يا مقيل العثرات يا كاشف الكربات يا نور الأرض و السماوات يا صاحب كل غريب يا شاهدا لا يغيب يا مونس كل وحيد يا ملجأ كل طريد يا راحم الشيخ الكبير يا عصمة الخائف المستجير يا مغني البائس الفقير يا فاك العاني الأسير يا من لا يحتاج إلى التفسير يا من هو بكل شي‏ء خبير يا من هو على كل شي‏ء قدير يا عالي المكان يا شديد الأركان يا من ليس له ترجمان يا نعم المستعان يا قديم الإحسان يا من هو كل يوم في شأن يا من لا يخلو منه مكان يا أجود الأجودين يا أكرم الأكرمين يا أسمع السامعين يا أبصر الناظرين يا أسرع الحاسبين يا ولي المؤمنين يا يد الواثقين يا ظهر اللاجين يا غياث المستغيثين يا جار المستجيرين يا رب الأرباب و يا مسبب الأسباب و يا مفتح الأبواب يا معتق الرقاب يا بارئ النسم يا جامع الأمم يا ذا الجود و الكرم يا عماد من لا عماد له يا سند من لا سند له يا عز من لا عز له يا حرز من لا حرز له يا غياث من لا غياث له يا حسن البلايا يا جزيل العطايا يا جميل الثنايا يا حليما لا يعجل يا جوادا لا يبخل يا قريبا لا يغفل يا صاحبي في وحدتي يا عدتي في شدتي يا كهفي حين تعييني المذاهب و تخذلني الأقارب و يسلمني كل صاحب. يا رجائي في المضيق يا ركني الوثيق يا إلهي بالتحقيق يا رب البيت العتيق يا شفيق يا رفيق اكفني ما أطيق و ما لا أطيق و فكني من حلق المضيق إلى فرجك القريب و اكفني ما أهمني و ما لم يهمني من أمر دنياي و آخرتي برحمتك يا أرحم الراحمين. (3)

2-سحرخیزی و نماز شب سبب صحت و سلامتی جسم و آرامش روح و روان و مايه عزم و اراده می‌گردد. (4)
3-پايبندي به خواندن نماز در اول وقت.
4-خواندن دعاهای هرروز به‌خصوص دعاي روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه و پنج‌شنبه.
5-بعد از هر نماز ده مرتبه بخوانيد: «سبحان ربي العظيم و بحمده و لا حول و لا قوة الا بالله العلي العظيم.»
موفق باشيد.
پی‌نوشت‌ها:
1. رعد (13)، آيه 28.
2. شعراء (26)، آيه 89.
3. بحارالانوار، ج 82، ص 225.
4. ارشاد القلوب ديلمي، ج 1، ص 192؛ التهذيب، ج 2، ص 121.

پاسخ:
در ادعيه فراواني اين درخواست واردشده كه: و احشرنا مع أئمتنا خدايا! ما را با ائمه محشور بگردان. (1)
يكي از دعاها و آرزوهاي مؤمن محشور شدن با ائمه مي‏باشد. در دنيا وزندگی دنيوي آرزوي اين راداریم كه حيات مان رنگ و بوي حيات ائمه اطهار را داشته باشد. در مسير امامان قدم برداريم. در زيارت عاشورا همين نكته را يادآوري مي‏كنيم:
"اللهم اجْعل محياي محيا محمدٍ و آل محمد و مماتي ممات محمدٍ و آل محمد؛
خدايا! زندگي مرا مثل زندگي محمد و آل محمد قرار ده. فوت من را مانند فوت محمد و آل محمد قرار بده."
حال هر يك از شيعيان در بهشت، به فراخور مقام و مرتبه‏اي كه كسب كرده‏اند، در درجه‏اي جاي دارند، اما چون پيامبر و ائمه يقيناً بهشتي هستند و در اعلا عليين بهشت و بالاترين مراتب آن جاي دارند، دعا مي‏كنيم كه خدايا! چون تابع و پيرو مكتب نوراني اهل‌بیت هستيم، ما را با آن بزرگواران محشور گردان، يعني در قيامت با آن بزرگواران و زير سايه آنان باشيم و در بهشت با آن‌ها باشيم، همراهي با ائمه داراي درجاتي است كه بستگي به اعمال صالح و ثواب‏هاي بندگان دارد. هر چه اين فضائل بیش‌تر باشد، هم‌نشینی بیش‌تر خواهد بود.
اصل معيت مي‏تواند ابدي و هميشگي باشد و مي‏تواند موقت باشد. بستگي به آن دارد كه آيا انسان در دنيا هميشه با آن‌ها بوده و يا ساعاتي از زندگي خود را با امام بوده است. نيز بستگي به آن دارد كه انسان فضايلي را كه امام داشتند، در حد و اندازه خود، آن‌ها را در وجود خود فراهم آورده يا بعضي را در خود ايجاد كرده است.
قرآن مجید و ائمه معصومين عوامل مختلفي را براي هم‌نشینی با خود ذكر كرده‏اند، ازجمله قرآن مجید می‌فرماید: وَ مَن یُطِع اللَّهَ وَ الرَّسولَ فَأُولَئك مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیهِم مِّنَ النَّبِیِّینَ وَ الصدِّیقِینَ وَ الشهَدَاءِ وَ الصلِحِینَ وَ حَسنَ أُولَئك رَفِیقاً؛
كسى كه خدا و پیامبر را اطاعت كند، (در روز رستاخیز) همنشین كسانى خواهد بود كه خدا نعمت خود را بر آن‌ها تمام كرده، از پیامبران و صدیقان و شهدا و صالحان و آن‌ها رفیق‌های خوبى هستند.
در مورد شان نزول این آیه گفته‌شده: یكى از صحابه پیامبر به نام ثوبان كه نسبت به حضرت محبت و علاقه شدیدى داشت، روزى باحال پریشان خدمتش رسید، پیامبر از سبب ناراحتى او سؤال نمود، عرض كرد: زمانى كه دور مى‏شوم و شمارا نمى‏بینم ناراحت مى‏شوم، امروز در این فكر فرورفته بودم كه فرداى قیامت اگر من اهل بهشت باشم، مسلماً در مقام و جایگاه شما نخواهم بود، بنابراین شمارا هرگز نخواهم دید. اگر اهل بهشت نباشم كه تكلیفم روشن است؛ بنابراین درهرحال از درك حضور شما محروم خواهم شد، بااین‌حال چرا افسرده نباشم؟!
آیه‏هاى فوق نازل شد و به این‌گونه اشخاص بشارت داد كه افراد مطیع پروردگار در بهشت نیز هم‌نشین پیامبران و برگزیدگان خدا خواهند بود، سپس پیامبر فرمود: به خدا سوگند، ایمان مسلمانى كامل نمى‏شود مگر اینكه مرا از خود و پدر و مادر و همه بستگان بیش‌تر دوست بدارد و در برابر گفتار من تسلیم باشد. (2)
پی‌نوشت‌ها:
1. بحارالانوار، ج 95، ص 298.
2. تفسیر نمونه، ج 3، ص 460.

پاسخ:
دعاهای وقت خواب (مفاتیح‌الجنان، کتاب الباقیات الصالحات، باب اول، فصل سوم دعاهای هنگام خواب و باب چهارم، فصل دوم، دعاهای خواب) و دعاهای پناه بردن به خدا از شر شیطان (دعای 17 و از صحیفه سجادیه 28) را بخوانید. درعین‌حال به روان‌پزشک هم مراجعه کنید و درمان نمایید.

پاسخ:
متأسفانه کلمه «بظهور الحجه» در متن متینی وجود ندارد.
این دعای شریف از مولانا امام صادق سلام‌الله‌علیه در کتاب «کامل الزیارات» ابن قولویه نقل‌شده است.
حضرت فرمود: هنگامی‌که قصد داری به زیارت قبر سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین سلام‌الله‌علیه بروی، (البته با رعایت سایر تشریفات و مقرراتش) این دعا را می‌خوانی:
اللَّهُمَّ رَبَّ الْحُسَيْنِ اشْفِ صَدْرَ الْحُسَيْنِ. اللَّهُمَّ رَبَّ الْحُسَيْنِ اطْلُبْ بِدَمِ الْحُسَيْنِ. اللَّهُمَّ رَبَّ الْحُسَيْنِ انْتَقِمْ مِمَّنْ رَضِيَ بِقَتْلِ الْحُسَيْنِ. اللَّهُمَّ رَبَّ الْحُسَيْنِ انْتَقِمْ مِمَّنْ خَالَفَ الْحُسَيْنَ. اللَّهُمَّ رَبَّ الْحُسَيْنِ انْتَقِمْ مِمَّنْ فَرِحَ بِقَتْلِ الْحُسَيْنِ ... تا آخر دعا. (1)
کتاب کامل الزیارات ازجمله کتاب‌های معتبر و مورد اعتنای شیعه و بزرگان دین می‌باشد.
پی‌نوشت:
1. كامل الزيارات ابن قولویه، ص 238.

پاسخ:
چنین نقل کرده‌اند که: هنگام ازدواج مولای متقیان حضرت علی سلام‌الله‌علیه با دختر گرامی پیامبر اکرم صلوات‌الله‌علیه حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها؛ پیامبر نزدشان آمد و دست دخترش را در دست علی علیه‌السلام گذاشت و فرمود: مبارک کند خدا بر تو دختر رسول خدا را، فاطمه سلام‌الله علیها بهترین زن است و ای فاطمه، علی سلام‌الله‌علیه بهترین شوهر است ... سپس حضرت به منزلشان رفت و فرمود: خدایا! فاطمه دختر من و محبوب‌ترین شخص نزد من است و خدایا علی برادر من و محبوب‌ترین شخص نزد من است، خدایا او را ولی خودت قرار ده ... و مبارک کن برای او اهل و خانواده‌اش را و سپس فرمود: ای علی! برو نزد خانواده‌ات خدا مبارک گرداند. (1)
هم‌چنین در دیگر کتاب‌های تاریخی نقل‌های متفاوتی در مورد دعای پیامبر گرامی اسلام هنگام فرستادن حضرت زهرا سلام‌الله علیها به خانه مولای متقیان وجود دارد که به دو مورد آن اشاره می‌شود.
1. رسول خدا صلوات‌الله‌علیه بعد از ازدواج حضرت زهرا سلام‌الله علیها با مولای متقیان امام علی سلام‌الله‌علیه فرمود: خدا یا این پیوند را بر این زن و شوهر مبارک گردان، خدایا فرزندان خوبی نصیب آنان فرما! (2)
2. و در جای دیگر نوشته‌شده است: ابتدا پیامبر صلوات‌الله‌علیه رو به علی سلام‌الله‌علیه کرد و فرمود: مبارک باشد برای تو دختر رسول خدا صلوات‌الله‌علیه، فاطمه بهترین زوجه است و سپس رو به دخترش کرد و فرمود: چه شوهر خوبی است علی سلام‌الله‌علیه و در ادامه هنگامی‌که داماد و عروس به خانه بخت رفتند، هر دو از کثرت شرم به زمین می‌نگریستند، پیامبر صلوات‌الله‌علیه وارد اتاق شد و ظرف آبی به دست گرفت و به‌عنوان تبرک بر سر و اطراف بدن دختر پاشید و سپس در حق هر دو چنین دعا فرمود: پروردگارا این دختر من و محبوب‌ترین مردم نزد من است، پروردگارا، علی نیز گرامی‌ترین مردم نزد من است، خدایا رشته محبت آن دو را استوارتر فرما و ...(3)
پی‌نوشت‌ها:
1. علامه مجلسی، بحارالانوار، تهران انتشارات اسلامیه، ج 42، ص 96.
2. جعفر شهیدی، زندگانی فاطمه زهرا سلام‌الله علیها، ص 62.
3. جعفر سبحانی، فروغ ولایت، انتشارات صحیفه، چاپ اول، سال 1368 شمسی، ص 100.

پاسخ:
دعا کردن برای رسیدن برای ازدواج با شخص خاص جایز است. (1)
دوست گرامی!
دعا تأثیر زیادی در زندگی دارد و قطعاً اگر با رعایت شرایط باشد، می‌تواند مستجاب شود و خداوند در قرآن فرموده «ادعونی استجب لکم»؛ (2) یعنی دعا کنید و بخوانید مرا تا اجابت کنم شمارا! ولی این‌طور نیست که همه دعاهای ما مستجاب شود؛ بلکه گاهی دعاهایی که ما می‌کنیم مستجاب نمی‌شوند چون به مصلحت ما نیستد، یعنی چیزی را طلب می‏کنیم که به سود ما نیست، اگرچه می‏پنداریم به نفع ما است.
گاهی دعا مستجاب می‏شود، ولی از روی مصالحی تحقق عملی آن به تأخیر می‏افتد، ازاین‌رو مؤمنان ثابت‌قدم هیچ‌گاه از تکرار دعا مأیوس نمی‏شوند، بلکه می‏گویند:
دسـت از طلب نـدارم تا کـام من برآید یا جان رسد به جانان یا جان ز تن درآید
و بهتر است عواملي كه در استجابت دعا مؤثرند را نیز بدانيد تا با عمل به آن‌ها زمينه را براي استجابت دعا فراهم كنيد:
1-دعا و ارتباط مداوم باخدا درهرحال:
قرآن کسانی را که فقط در هنگام گرفتاری و مشکلات دعا می‏کنند، مورد نکوهش قرار داده است: «وقتی به انسان گرفتاری و غمی روی می‏آورد، ما را درهرحال (خواب‌وبیداری، نشسته و ایستاده) بخواند و چون گرفتاری‌اش را برطرف کنیم، برود (و از ارتباط خود باخدا از جهت کمیت و کیفیت بکاهد و گاهی قطع نماید، به‌گونه‌ای که) گویی اصلاً ما را برای گرفتاری که به او رسیده بود، نخوانده است!». (3)
2-دعا باید از صمیم قلب باشد:
تمام ذرات وجود انسان یک‌چیزی را بخواهد و طلب کند و دل و زبانش با عمل و رفتارش هماهنگ باشد.
3-اعتماد به خدا و اطمینان به اجابت او.
4-قطع امید از غیر خدا و امید و اطمینان به خداوند.
5-دعا باید در کنار تلاش و تدبیر باشد.
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: «الداعی بلا عمل کالرامی بلا وتر؛ کسی که دعا می‏کند و به دنبال آن تلاش و عمل نمی‏کند، مانند آن است که بی چله کمان تیر می‏اندازد». (4)
دعا نمی‏تواند جای تلاش و برنامه‌ریزی در زندگی را بگیرد، بلکه مکمل آن می‏تواند باشد.
6-دعا باید باحالت تضرع و دلی شکسته باشد.
7-مکان دعا در استجابت تأثیر دارد، مثلاً دعا در حرم امامان (ع) مخصوصاً حرم امام حسین (ع) و کنار خانه خدا به‌خصوص مقام حضرت ابراهیم (ع) و کنار حجرالأسود.
8-زمان دعا
دعای پنهانی و در تاریکی شب زودتر به اجابت می‏رسد، مخصوصاً در قنوت یا سجده نماز «وتر» که بعد از خواندن هشت رکعت نماز شب و دو رکعت نماز شفع خوانده می‏شود.
قرآن می‏فرماید: «ادْعُوا رَبَّكُمْ تَضَرُّعاً وَ خُفْيَةً إِنَّهُ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدينَ؛ (5) پروردگار خود را به حالت تضرع و تذلل و در پنهانی و خفا بخوانید».
دعا در شب‏های ماه رمضان و رجب و دهه اول ذی‏الحجه و غیر آن دعا را به اجابت نزدیک می‏کند.
9-توسل به چهارده معصوم (ع) و آن‏ها را وسیله و شفیع قرار دادن.
و از گفته‌های تان معلوم شد درزمینهٔ رسیدن به آن دختر اقدام شرعی و عرفی را تا حدودی انجام داده‌اید؛ یعنی به‌گونه‌ای خواستگاری کرده‌اید که برایتان شرایطی گذاشته‌اند. ما توصیه می‌کنیم در کنار دعا کردن باواسطه کردن افراد مطمئن و دلسوز و مقبول طرفین اقدام عملی بنمایید و بدانید واسطه‌ها در امر ازدواج تأثیر زیادی دارند.
امیدواریم با دعا و اقدام عملی مدبرانه به مقصود خود برسید.
موفق باشيد.

پی‌نوشت ها:
1. سؤال از دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی در قم. (7840001- 0251)
2. غافر (40)، آیه 60.
3. یونس (10)، آیه 12.
4. شيخ حر عاملى، وسائل الشيعة، مؤسسه آل البيت عليهم‏السلام قم، 1409 هجرى قمری، ج 7، ص 14.
5. اعراف (7)، آیه 55.