قرآن كتاب هدايت براي عموم مردم است (1) و مخاطب قرآن هم ناس، بني آدم (2) و عموم مردم هستند. هم اعتقاد به معارف قرآن و هم عمل به احكام قرآن بر همه مخاطبان اعم از مؤمن و كافر لازم است.
اما كافران چون اصل قرآن و وحي و نبوت و ... را قبول ندارند يا نبوت و وحيانيت قرآن را قبول ندارند، ضمن اين كه مخاطب هستند، ولي طبيعي است كه توجهي نمي كنند ولي مؤمنان چون اصل را قبول دارند، توجه مي كنند.
خداوند هم با توجه دادن به ايمان و اعتقادشان به اصل، آنان را خطاب مي كند كه اگر به واقع ايمان داريد بايد به اين احكام پايبند باشيد.
بنا بر اين اين نوع خطاب به نوعي تحريك ايمان و ضمانت اجرايي احكام است، وگرنه خطاب مختص اهل ايمان نيست. بلكه فقط اهل ايمان به آن توجه مي كنند.
مثال اين كه قرآن هدايت براي "ناس" و عموم مردم است(3) ولي چون فقط با تقواها به هدايتگري اش گوش مي دهد، فقط آنان بهره مي برند و عملا فقط هدايتگر آنان است و مي شود: هدي للمتقين (4)
اما آياتي كه دلالت مي كنند همه مخاطب قرآن هستند:
أُوحِيَ إِلَيَّ هذَا الْقُرْآنُ لِأُنْذِرَكُمْ بِهِ وَ مَنْ بَلَغَ ( 5)
اين قرآن بر من وحى شده، تا شما و تمام كسانى را كه اين قرآن به آنها مى‏رسد، بيم دهم (و از مخالفت فرمان خدا بترسانم).
شَهْرُ رَمَضانَ الَّذي أُنْزِلَ فيهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ (6)
يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَكُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِنْ رَبِّكُمْ فَآمِنُوا خَيْراً لَكُمْ (7)
و....
پي نوشت ها:
1. بقره(2) آيه 185.
2. بقره(2)آيه 21 و ...؛ اعراف(7) آيه26 و ... ..
3. بقره(2) آيه185 و...
4. بقره(2) آيه 2.
5. انعام آيه 19.
6. بقره آيه 185.
7. نساء آيه 170.
موفق باشید.

همان طور كه مي دانيد نگاه تصادفي و اتفاقي به نامحرم از حيطه اختيار ما تا حدودي خارج است، ولي نگاه كش دار و ممتد كاملاً در دايره اراده ما قرار دارد. مهمترين عامل پيشگيري از علائق ناپخته و دردسرساز همانا پرهيز از هرگونه نگاه دامنه دار به نامحرم است. نگاهي كه با كمترين زحمت ما را از بسياري از زحمات آينده رهايي مي بخشد. از سوي ديگر بايد دانست استرس و اضطراب سهم بسزايي در اشتغال ذهني ما دارد. هر چقدر اضطراب ما كمتر باشد اشتغال ذهني ما كمتر است. با اين وصف بايد تا حد امكان از استرس هاي خود بكاهيد و با آرامش بيشتري به فعاليت تحصيلي خود ادامه دهيد. مكانيزم دفاعي خيالبافي (كه رؤياپردازي در مورد شوهر آينده را نيز شامل مي شود) از مكانيزم هاي دفاعي ما در مقابل هجمه ها و حملات اضطرابي است. اگر ما مضطرب باشيم بيشتر غرق در خيالات و اوهام مي گرديم و ناگفته پيداست كه جنس مخالف محتواي جذابي براي اين گونه خيال پردازي ها مي باشد. بايد دانست در بهترين و ايده آل ترين شرايط اين پسر تمام ملاك هاي مورد نظر شما را ندارد و اين امر بسيار غيرمنطقي است كه شما به اتكا امور ظاهري و چند برخورد ساده با ايشان به اين نتيجه رسيده ايد كه ايشان واجد همه ملاك هاي شما مي باشد. البته اين امكان وجود دارد كه شما ملاك هاي ازدواج را بسيار ساده گرفته ايد، به گونه اي كه كار شما با مثبت بودن ظاهر خواستگارتان تمام مي شود.
بسياري از افكار و رفتارهاي شما ستودني است، ولي بايد بدانيد كه شما با يك امر بسيار سرنوشت ساز در حال دست و پنجه نرم كردن هستيد. همان طور كه مي دانيد در ايران مرسوم نيست كه دختر از پسر خواستگاري كند و اگر به هر دليلي اين علاقه به عشق يك طرفه مبدل گردد، شما با ناكامي بزرگي روبرو خواهيد شد. پسران دوست دارند انتخاب كنند نه اين كه انتخاب شوند و هرگونه دلبستگي و وابستگي شما به ايشان بسيار براي شما هزينه بردار خواهد شد. اساساً مردان سالم از زنان عاشق و واله و شيدا گريزانند و دوست ندارند در قفس محبت يك طرفه دختري گرفتار آيند. سعي كنيد در حد امكان از حضور در اماكن و جلسات مختلط پرهيز نماييد و در غير جلسات نيز در حد امكان نگاه خود را از جنس مخالف به طور كامل برچينيد. شايد يكي از حكمت هاي ادامه تحصيل بعد از ازدواج (و نه قبل از آن) همين باشد كه مرد با فراغ بال بهتري به تحصيل بپردازد.
از الان بايد بدانيد گل بي خار خداست و همه آدم ها در كنار نقاط قوت نقاط ضعف بسياري دارند. شوهر آينده شما اگر نسبت به اين پسر كمبودهايي داشته باشد قطعاً نقاط مثبتي دارد كه به نحوي ذهن شما را متعادل مي سازد. با فرض اين كه خواستگار آينده شما يك دهم ويژگي هاي اين پسر را نداشته باشد باز بايد به خود بقبولانيد كه ايشان از شما خواستگاري نكرده است تا بحث قياس بين دو خواستگار پيش بيايد و اين قياس به نوعي قياس مع الفارق است. سعي كنيد به جاي بزرگنمايي و بغرنج سازي اين مسأله به ساده سازي و پيش پا افتاده سازي آن بپردازيد و آن قدر اين مسأله را در ذهنتان پيش پي افتاده نماييد كه حساسيت ذهني شما به كمترين حد برسد. از كاه كوه نسازيد و بدانيد اين علائق يك طرفه بسيار ساده تر و عادي تر از آن هستند كه بخشي از فضاي ذهني شما را بي دليل اشغال نمايند.
موفق باشید.

پرسشگر گرامي ! احساس شكست، غربت و تنهايي ات را در اين دنياي پهناور درك مي كنيم كمبود محبت، تنها ماندن، و تحمل برخي سختي ها سبب افسردگي روحي شما شده، و باعث شده كه بر اعصاب و روان خود نتوانيد كاملا مسلط باشيد. ولي راه خلاصي از اين وضعيت، دعا كردن براي مردن نيست. هنر آن است كه شكست ها و مشكلات را به پُل عظيم پيروزي و نردبان مستحكم ترقي و تعالي تبديل كنيم، نه آن كه مرگ خود را آروزكنيم! زيرا جوهره انسان و همه كمالات، استعدادها، و معادن و ذخايردروني وجود انسان در برخورد با مشكلات و در ميدان هاي مبارزه با سختي ها تبلور مي يابد، شكوفا مي شود و ميوه مي دهد.
شما بايد به جاي طلب مرگ از خداوند استقامت و صبر و استواري طلب كنيد، و از او بخواهيد شما را در آزمايشهاي سخت و دشوار زندگي موفق و پيروز سازد.
چه آن كه دل و قلبت مالامال از عشق و ايمان به خدا و ائمه و اولياي الهي است، پس چرا راه صبر و استقامت و بردباري را همانند امامان و پيروان راستين آنان در پيش نمي گيري؟ آيا نمي داني در اين دنيا هر كسي با ايمان تر است سختي و مشكلاتش هم بيشتر است، ولي در آخرت به عكس است؟ در آخرت پاداش و مقامي را كه خداوند به سختي كشيده هاي صبور دنيا مي دهد به اندازه اي شگفت انگيز است كه همه بهشتي ها آرزو مي كنند و مي گويند: اي كاش ما هم در دنيا بيشتر سختي مي كشيديم، و حاجات و خواسته هايمان بر آورده نمي شد تا در مقام و منزلت اين ها قرار مي گرفتيم؟
پرسشگر گرامي! نعمت وجود و هستي و زندگي در اين جهان از نعمت‏هاي بزرگ الهي است. كسي كه آرزوي مرگ مي‏كند، گويا اين نعمت بزرگ را كفران كرده و آن را ناديده مي‏انگارد.
در حديث آمده است كه روزي پيامبر اكرم(ص) به عيادت بيماري رفت. از او احوالپرسي كرد. بيمار از درد و مشكلاتش ناليد و آرزوي مرگ كرد. حضرت به او فرمود: «لَا تَتَمَنَّ الْمَوْتَ فَإِنَّكَ إِنْ تَكُ مُحْسِناً تَزْدَدْ إِحْسَاناً وَ إِنْ تَكُ مُسِيئاً فَتُؤَخَّرُ تُسْتَعْتَبُ فَلَا تَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ؛ (1) آرزوي مرگ نداشته باش ،زيرا اگر تو آدم خوب و نيكو كاري باشي با طولاني تر شدن عمرت بر كارهاي نيك شما افزوده مي شود و اگر آدم بدي باشي با تأخير افتادن مرگت، چه بسا دچار عتاب شوي. (در نتيجه توبه كني و يا گرفتار سختي و رنج هايي در دنيا شوي كه كفاره بدي ها و گناهانت شود و به خاطر آن آمرزيده شوي)». يكي از خوشبختي هاي انسان اين است كه عمرش طولاني باشد و در نتيجه با توبه و انابه به سوي قيامت و سراي ابدي برود.
از اين رو امير المؤمنين(ع) مي فرمايد:«لا تتمنّ الموت الّا بشرط وثيق؛(2) آرزوي مرگ نكنيد، مگر آن كسي كه در اثر اطاعت و بندگي خدا، آخرتش را آن چنان آباد كرده باشد كه به نجات و خلاصي خود اطمينان و يقين داشته باشد»، و از طرفي هيچ كس نيست كه يقين داشته باشد كه حتما آمرزيده شده و اهل بهشت است.
به محتوا و معاني دعاهاي ماه مبارك رمضان به ويژه دعاهاي دهه آخر، و به خصوص دعاهاي شب هاي قدر راملاحظه كنيد كه چگونه ائمه طاهرين عليهم السلام از طريق دعا به ما آموزش مي دهند كه از خدا بخواهيم عمر ما را طولاني كند.
اما در مورد حق الناس و جبران غيبت: حق الناس را مي توان به دو دسته تقسيم كرد. حق الناس مالي و غير مالي. كسي كه حقي يا مالي را از ديگران ضايع كرده باشد، نخست بايد از اين گناه بزرگ توبه كند، و از خدا عذر خواهي نمايد. زيرا در درجه اول قانون خدا نا ديده گرفته شده، يعني اول حق الله ضايع شده، سپس حق الناس. پس از توبه و استغفار، جبران حق الناس واجب است، مالي باشد يا غير مالي. اگر مالي باشد بايد عين مال – اگر موجود باشد- يا مثل و يا قيمت مال را به صاحبانش بدهد، و يا از آنان رضايت و حلاليت بخواهد، اگر صاحبان مال مرده است، به اولاد و ورثه اش بدهد، و يا از ورثه اش حلاليت طلب كند، و اگر حق الناس غير مالي باشد مثل غيبت، فحش، توهين و تحقير و تهمت، بايد
از هر كسي كه احتمال مي دهيد حق او را از اين طريق ضايع كردي، حلاليت و رضايت بگيريد، و اگر آن طرف را نمي شناسيد، يا دسترسي به او نداريد، يا از كساني است كه مي‌دانيد يا احتمال مي‌دهيد ، رضايت نمي‌دهد و حلال نمي‌كند، بلكه اگر از موضوع با خبر شود باعث ايجاد كدورت و دشمني مي‌گردد، دنبال طلب رضايت و حلاليتش نرويد بلكه از گناه خود توبه و استغفار كنيد، و براي آن طرف نيز دعا كنيد، صدقه بدهيد يا كار خير ديگري را انجام دهيد و ثوابش را به آن شخص هديه كنيد، چه آن كه آنان در روزتنگدستي در عالم برزخ و قيامت به شدت به ثواب اين گونه كارها نياز دارند و از شما راضي خواهند شد.
امام صادق(ع) از پدرانش عليهم السّلام روايت مى‏نمايد كه رسول خدا(ص) فرمودند: كسى كه به كسى ظلم كند و آنگاه او را پيدا نكند كه از او حلاليت بخواهد، بايد استغفار نمايد. زيرا اين كار قطعا كفاره آن خواهد بود.(3) اما حق الله مثل نماز و روزه و...نخست بايد از ضايع كردن و بي توجهي به آن توبه و استغفار كنيد، و بعد تصميم بگيريد كه آن را جبران كنيد، و بر اساس ملاحظه توانايي خود برنامه ريزي كنيد. و اگر از عهده انجام همه آن بر نمي آييد، هر اندازه مي توانيد، انجام دهيد. و اگر عملي مثل روزه را به هيچ وجه نمي توانيد، با گرفتن قضاء، جبران كنيد، زياد استغفار كنيد و كفاره روزه را بدهيد، و اگر از جهت مالي نيز مشكل داريد، كفاره نيز از گردن شما ساقط است.
ببينيد خداي ارحم الراحمين چه قدر دين را آسان گرفته است؟! به اندازه توانايي انسان از او تكليف مي خواهد نه بيشتر.
پي نوشت ها:
1. محمد بن الحسن الحر العاملي، وسائل الشيعه، الناشرمؤسسه آل البيت، قم، سنه النشر/1409 ه.ق، ج2 ، ص449.
2. عبد الواحد بن تميمي آمدي، معجم الفاظ غرر الحكم درر الكلم، الناشر مركز الابحاث و الدراسات الاسلاميه، تاريخ النشر/ذي القعده 1413./ تحقيق مصطفي درايتي، ص1072.
3. شيخ صدوق، ثواب الاعمال، ترجمه ابراهيم محدث بندرريگى‏، ناشر انتشارات اخلاق‏، ص 587.
موفق باشید.

مطالب مذكور فاقد منابع معتبر مي باشد.
حجاب دستوري از جانب دين مبين اسلام و مذهب تشيع است، و ازمباني ديني و آيات و روايات استفاده مي شود، در زمان رسول خدا و حاكمان اسلامي رعايت حجاب براي همه حتي اقليت هاي مذهبي هم لازم بوده است، زيرا حجاب از ضروريات اسلام مي باشد. بر حاكم است به اين مسايل اهميت دهد:" علي (ع) مي فرمايد: بر امام نيست جز آن چه از امر پروردگار به عهده او واگذار شده است... و زنده كردن سنت‌ها ."(1)
در جاي ديگر، يكي از وظايف مهم حاكم امر به معروف و نهي از منكر و اقامه حدود الهي بيان شده است: «لابدّ للأمّة من إمام... فيأمرهم وينهاهم ويقيم فيهم الحدود».(2) جامعه نيازبه حاكم دارد ....تا آنان را امر به معروف ونهي از منكر كند وحدود الهي را اجرا نمايد. روشن است كه بي حجابي، از منكرات اسلام است كه بايد از آن نهي شود. حضرت رسول (ص) اين وظيفه را بهتر انجام مي داد. افزون بر اينكه در عصر حضرت رعايت پوشش و حجاب مورد توجه توده مَردم(اعم از مسلمان و غير مسلمان) بود. مانند اين عصر بي حجابي و بدحجابي رايج نبود حتي اقليت هاي ديني نيز موظف بودند كه حجاب را رعايت نمايند. در سوره احزاب دستور كلي در باره حجاب آمده است: «اي پيامبر! به همسران و دختران خويش و بانوان با ايمان بگو كه روپوش خود را برگيرند تا به عفاف و حريت شناخته شوند و مورد آزار و تعرض هوسرانان قرار نگيرند. خداوند، آمرزنده و مهربان است.» (3)
تذكر نكته اي را لازم مي دانيم:
قطعا منشا بسياري از اين پرسش ها اجباري بودن حجاب در اين است كه بايد بدانيم الزام حجاب در كشور ايران، به خاطر قانون كشور است،‌ نه اين كه فرد بايد مسلمان باشد يا احكام اسلام را عمل كند، بلكه از اين جهت كه حجاب پديده‌اي اجتماعي است. ربطي به دين دار بودن يا نبودن ندارد. اگر حجاب تنها يك مسئله فردي بود، مسيحي يا يهودي ويا اقليت هاي مذهبي ديگر هيچ الزامي براي انجام آن نداشتند، همان گونه كه هيچ كس مسيحي يا يهودي را اجبار به روزه گرفتن يا نماز خواندن نمي‌كند، زيرا فقط يك مسئله فردي است، اما چون حجاب مسأله اجتماعي است، رعايت آن بر غير مسلمان نيز لازم است، همان طور كه تأسيس مراكز مشروب‌ فروشي براي غير مسلمان نيز جايز نيست، اگر چه در دين آنان اشكال نداشته باشد. اصولاً كارهاي خلاف و منكري كه آشكارا و در منظر مردم، رخ مي‌دهد، در حكومت اسلامي از انجام آن ها جلوگيري مي‌شود، ولي كارهايي كه جنبه علني ندارد و در جامعه تأثير منفي ايجاد نمي‌كند، حالت اجباري ندارد مثلا، در جامعه اسلامي مسيحي يا يهودي مي‌توانند در خانه خود روزه نگيرند، نماز نخوانند و... اما به صورت علني و در خيابان و در منظر عام، حق ندارند در ماه رمضان روزه بخورند. حجاب نيز چنين است. اگر درون خانه در ارتباط با نامحرم، حجاب را رعايت نكنند، آنان را مجبور به حجاب نمي‌كنند، ولي در مجامع عمومي و كوچه و خيابان كه در منظر ديگران است، بايد حجاب را رعايت كنند.
براي آگاهي بيش تر به كتاب مسأله حجاب از آيت الله شهيد مطهري مراجعه نماييد.
پي‌نوشت‌ها:
1. نهج البلاغه، خطبه 105.
2. مجلسي،بحار الانوار، ج 93، ص 41.
3. احزاب(33) آيه 59.
موفق باشید.

آنچه بر زن واجب و لازم است، پوشش كامل بدن (غير از گردي صورت، آن مقداري كه هنگام وضو شسته مي شود ، و دست ها تا مچ ) از نامحرم است، خواه با چادر باشد يا با مانتو و...، اما به طور طبيعي چادر بهتر مي تواند پوشش بدن را حفظ كند و از اين جهت چادر به عنوان نماد «حجاب برتر» معرفي شده است.
قرآن مجيد خطاب به پيامبرش فرمود: «به زنان و دختران خود و به همه زنان مؤمن بگو كه: خويشتن را با «جلباب» بپوشند كه اين كار براى اين كه به «عفت» و پاكدامني شناخته ‏شوند و از تعرض بيمار دلان محفوظ بمانند، براى آنان بهتر است».(1)
منظور از جلباب با توجه به كتب لغت و گفتار مفسّران شيعه مانند علامه طباطبايي(2) و فيض كاشاني(3) و گفتار مفسران اهل سنّت مانند قرطبي(4) « به معناي چادر و مانند آن است، نه روسري و مقنعه و مانتو..» بر اين اساس مى‏توان گفت: از نظر قرآن چادر، هم نماد «حجاب برتر» است، و هم يكي از نشانه هاي زنان عفيف و پاكدامن ، چادر به سر كردن است. در تاريخ و روايات براي حضرت فاطمه عليها السلام - كه الگوي همه زنان عفيف و پاكدامن دنيا در همه عصرها و نسل ها است-، نقل شده كه آن حضرت هنگام خروج از منزل همين پوشش يعني جلباب يا چادر را به سر مي كرده است. چنان كه آمده است حضرت فاطمه سلام الله عليها مقنعه خويش را بر سر و جلباب بر تن كردند؛(5) يعنى پوششى كه تمام تن را از سر تا قدم فرا مى‏گرفته است.
اَنَس بن مالك مي گويد:در يكى از روزها، رسول خدا(ص) از اصحاب خود پرسيد: چه چيز براى زنان از همه چيز بهتر است؟ ما نتوانستيم پاسخ آن را بگوييم. على(ع) بلافاصله از جا بلند شد و نزد حضرت زهرا عليها السّلام رفت و سؤال رسول خدا(ع) را براى او مطرح ساخت.
فاطمه عليها السّلام فرمود: چرا پاسخ ندادى كه بهترين چيز براى زنان آن است كه آنان مردان نامحرم را نبينند، و مردان بيگانه هم آن ها را مشاهده نكنند. حضرت على(ع) بازگشت و اين پاسخ را به پيغمبر اسلام عرضه داشت. پيغمبر اكرم(ص) فرمود: اين پاسخ را از چه كسى آموختى؟ عرض كرد: از حضرت فاطمه! رسول خدا(ص) فرمود: آرى، او پاره وجود من است.(6) افزون بر اين عقل نيز بر برتر بودن چادر حكم مى‏كند، چون اندام بدن با چادر بهتر محفوظ مى‏ماند. بنا بر اين با مانتو بلند و روسرى نيز مى‏توان پوشش كامل داشت، ولى حجاب برتر نيست، زيرا هر چند با مانتو و روسرى پوشش صورت مى‏گيرد، ولى باز حجم بدن مشخص است و با مقايسه با چادر، قطعاً چادر برترى دارد. البته مانتوهاي كوتاه و تنگي كه متاسفانه، امروزه در جامعه متداول و مرسوم شده، مصداق حجاب نيست.
آنچه مهم است، مراقبت زن از خود و حجاب و عفت خويش براي ايجاد جامعه اي سالم است، تا آرامش رواني، اجتماعي و عفت عمومي خدشه دار نشود، هر چه، بهتر بتواند اين هدف را تأمين كند، برتر است.
در پايان لازم است هم شما و هم شوهر بزرگوارتان به يك حقيقت ناب از روايات توجه داشته باشيد. پيامبر اكرم (ص) خطاب به ابوذر فرمود: يَا أَبَا ذَرٍّ الذَّاكِرُ فِي الْغَافِلِينَ كَالْمُقَاتِلِ فِي الْفَارِّينَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ (7) و امام صادق(ع) فرمود: الذَّاكِرُ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي الْغَافِلِينَ كَالْمُقَاتِلِ فِي الْمُحَارِبِينَ (8) يعني كسي در ميان جمعيت اهل غفلت به ياد خدا باشد همانند آن مجاهد در راه خدا ( و رزمندگان جنگ احد در ركاب رسول الله (ص) ) است كه وقتي مي بيند ديگران جنگ را رها كرده و فرار مي كنند(و پيامبر و اسلام را در غربت و تنهايي گذاشته اند) او پايداري و استقامت مي ورزد، يا همانند شهيدي است كه در راه اسلام در خون خود غلطيده است. شب و روز عاشورا اكثر شيعيان به هئيت و مجلس عزاداري مي روند و به ياد مظلوميت اباعبدالله(ع) گريه مي كنند، چنان كه در شب 23 سوم ماه رمضان براي خدا به مجالس دعا و عبادت مي روند، و به ياد خدا هستند. اين ها ارزشمند است. ليكن ارزش كامل را كسي دارد كه در كوچه و بازار، در دانشگاه و محل كار، در مجالس جشن ها و عروسي ها، و در آنجايي كه غفلت از ياد خدا فضاي آن مكان و جمعيت را فرا گرفته انسان به ياد خدا و مظلوميت ائمه (ع) باشد. (9)
پى نوشت‏ها:
1. احزاب (33) آيه 59.
2. علامه طباطبايي،تفسير الميزان، انتشارات جامعه مدرسين، قم، 1417ق، ج 16، ص 361.
3. فيض كاشاني، تفسير صافي، انتشارات الصدر، تهران، 1415ق، ج 4، ص 203.
4. قرطبي، الجامع لاحكام القرآن، انتشارات ناصر خسرو، تهران، 1364ش، ج 14، ص156.
5. طبرسى، الاحتجاج، نشر مرتضي، مشهد، سال نشر1403ق، ج 1، ص 98.
6. محمد باقر ساعدى‏، فضائل پنج تن عليهم السلام در صحاح ششگانه، ناشر انتشارات فيروزآبادى‏، ج4، ص 51.
7. شيخ حر عاملي، وسايل الشيعه 29 جلدي، چاپ مؤسسه آل البيت، قم، سال انتشار 1409ق، ج 7، ص 165.
8. شيخ كليني، الكافي، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ش 1365، ج 2، ص 502.
9. جهت آگاهي بيشتر به كتاب «اخلاق و تربيت» تأليف: حسين احساني فر، ناشر قم- زمينه سازان ظهور امام عصر (عج)رجوع شود.
موفق باشید.

معمولاً بخش اعظمي از تمايلات و افكار جنسي كه در دوران نوجواني و جواني پديد مي‌آيد طبيعي بوده و در راستاي رشد انسان قرار دارد. به صورت طبيعي، وقتي بلوغ جنسي دختران و پسران فرا مي‌رسد، فعل و انفعالات خاصي در بدن آنها ايجاد مي‌شود؛ فعاليت غدد جنسي افزايش مي‌يابد و رشد اندام تناسلي به نهايت خود مي‌رسد، امكان باروري و بارداري دختر و پسر فراهم مي‌گردد در اين هنگام ميل جنسي نيز به اوج خود مي‌رسد و دختر و پسر به هم كشش پيدا مي‌كنند تا با ازدواج و با يك آيين رسمي در كنار هم قرار گيرند و زمينه تداوم نسل و بقاي آن به وجود آيد اما از آن جا كه امروزه امكان ازدواج براي بسياري از نوجوانان و جوانان در همان دوران بلوغ و يا اندكي بعد از آن وجود ندارد طبيعتاً لزوم كنترل و مديريت تمايلات و افكار جنسي معنا و مفهوم پيدا مي‌كند چرا كه اگر نوجوانان و جوانان با اين گونه تمايلات و افكار جنسي به مقابله برنخيزند و يا دائماً به آن دامن بزنند در اين حالت، ممكن است تمايلات جنسي كاذب و فزون يافته‌اي را در خود احساس كنند و احتمال اين كه به انحرافات اخلاقي و جنسي و يا احياناً روابط نامشروع با جنس مخالف روي بياورند به شدت افزايش مي‌يابد.
براي اين كه دانش آموزان نوجواني كه در دوران فوق‌العاده حساس بلوغ قرار دارند را راهنمايي كنيد و توانمندي آنها را براي مقابله صحيح با افكار جنسي و كنترل تمايلات غريزه جنسي افزايش دهيد برخي از راهكارهايي كه در اين زمينه وجود دارد را به اختصار توضيح مي‌دهيم:
1. ارائه اطلاعات درست و آشنا كردن نوجوانان با كاركرد اصلي غريزه‌ي جنسي و فعل و انفعالاتي كه در درون بدن آنها به خاطر دوران بلوغ پديد مي‌آيد تا آنها را براي ازدواج صحيح آماده گرداند. به طور حتم، اگر دانش آموزان با اين فرايند طبيعي به خوبي آشنا باشند ديگر انگيزه‌اي براي كنجكاوي‌هاي غير ضروري كه باعث انحراف آنها مي‌شود نخواهند داشت.
2. توضيح دهيد كه آنها در اين سنين، نبايد افكار خود را مشغول كنجكاوي ناآگاهانه و انحراف‌آميز درباره ي مسايل جنسي نمايند، زيرا جستجوي بيش از حد در اين باره، زمينه ي وسوسه‌هاي شيطاني را در وجودشان فراهم مي آورد و ادامه ي تحصيل و زندگي طبيعي آنها را با دشواري و سرگرداني رو به رو مي سازد و در نتيجه، استعدادهاي سرشار و نيروي شاداب جواني از دست مي رود. بنابراين بايستي برخورد آنها با پديده-ي جنسي، بسيار عاقلانه و همراه با احتياط باشد. از تحريك دستگاه تناسلي اجتناب كنند بلكه، بايد از دست كاري و بازي با اعضاي تناسلي به شدت پرهيز كنند و خود را به تحصيل و كارهاي مختلف مشغول سازند تا غريزه جنسي آنها ديرتر بيدار شود و مشكلاتي را براي آنان ايجاد نكند. آنها مي‌توانند به هنگام بروز افكار جنسي كه منجر به برانگيختگي جنسي‌شان مي‌گردد با ايجاد حواس پرتي، جابه‌جايي مكاني و تغيير موقعيت از ادامه آن اجتناب كنيد تا خداني ناكرده منجر به انحراف نگردد.
2. اگرچه نوجوانان در دوران بلوغ با افزايش و شدت ميل جنسي روبرو هستند، ولي در هر صورت، غريزه‌ي جنسي را مي‌توان كنترل و مديريت كرد، كنترل غريزه‌ي جنسي به صورتي كه منطبق با فطرت انساني باشد، امري شدني و ممكن است. آن‌هايي كه از مباني اخلاقي و معنوي محكم و متيني برخوردارند و نيز از شرايط خانوادگي خوب و مطلوبي از حيث ارزش‌هاي اخلاقي بهره‌مند هستند و اراده قوي دارند، به خوبي مي‌توانند از پيامدهاي منفي آن مصون باشند. از طرف ديگر، مقابله با غريزه‌ي جنسي و كنترل صحيح آن در واقع، يك نوع تمرين اراده است؛ اگر آنها نتوانيد در اين برهه از زندگي با غريزه‌ي جنسي كنار بياييد و كنترل آن را در اختيار بگيريد، اين احتمال داده مي‌شود كه در زندگي آينده نيز نتوانند از پس مشكلات زندگي به خوبي بر بيايند و موفق عمل كنند. دانستن اين مطلب انگيزه نوجوانان را براي كنترل افكار و تمايلات جنسي افزايش مي‌دهد.
3. از محيط‌هاي آلوده و ناسالم و كلاً از هر چيزي كه باعث تحريك جنسي‌شان مي‌شود دوري كنند. يكي از علل و عواملي كه باعث تشديد افكار جنسي و به دنبال آن انحرافات جنسي و اخلاقي در نوجوانان مي‌گردد، محيط آلوده و مواجهه با محرِّك‌هاي جنسي است. محيط از طريق وارد نمودن عناصر محرِّك در گرايش‌هاي انحرافي، منجر به طغيان غريزه‌ي جنسي در نوجوان مي‌شود. مسايلي از قبيل بدحجابي، روابط ناسالم و آزاد دختر و پسر، برخي از سريال‌هاي تلويزيوني و فيلم‌هاي خارجي و هم چنين استفاده‌ي نادرست از رايانه، اينترنت و ساير وسايل ارتباطي در تحريك شهوت و غريزه‌ي جنسي نوجوان و بروز افكار ناسالم جنسي نقش دارد.
4. به كار گيري هر آن‌چه كه در پيشگيري از انحرافات اخلاقي، طغيان شهوت و غريزه‌ي جنسي، بروز افكار ناسالم جنس نقش دارد مثل: استفاده درست و مطلوب از اوقات فراغت، برخورداري از روابط سالم انساني و دوستان سالم و پرهيز از دوستي و معاشرت با افراد منحرف، پرورش تقوا و معنويت در وجود خويش، پرهيز از تماشاي تصاوير مبتذل و فيلم‌هاي مستهجن و...
5. يادآوري اين نكته بسيار ضروري است كه آنان در هنگام بروز مشكل و يا آلوده شدن به برخي انحرافات اخلاقي مي‌توانند به مراكز مشاوره‌اي و خدمات روانشناختي معتبر در مدارس، مراكز فرهنگي و... مراجعه كنند و زير نظر متخصصين مربوطه به درمان خود بپردازند و خود را از آلودگي برهانند.
موفق باشید.

پاسخ:
اگرچه خودارضايي آسيب‌هاي بسيار و بعضاً جبران ناپذيري دارد. اما به هر حال، عمل خود ارضايي به هر مقدار كه باشد به تدريج، بنيه شخص را از بين برده و او را نيز از جنبه روحي و رواني دچار آسيب‌هاي فراواني مي‌كند. جسمي كه از رهگذر اين حادثه آسيب ببيند روح صاحبش را متزلزل مي كند. اصولاً هر عملي كه از مطابقت دستورهاي شرعي و ديني خارج باشد، در مسير انحراف قرار مي گيرد و اگر به جسم آسيب نرساند، از جنبه روان شناختي كاملاً محكوم خواهد بود.
با اين اوصاف، اگر آسيب و عوارض خاصي را در خود مشاهده نمي‌كنيد جاي بسي شكر دارد و مطمئن باشيد كه در آينده مشكل خاصي پيدا نخواهيد كرد، اما اگر هم اكنون برخي از عوارض خودارضايي را در خود مشاهده مي‌كنيد اين اطمينان را به شما مي‌دهيم كه با ترك كامل خودارضايي، خوشبختانه اين گونه عوارض، به تدريج و مرور زمان نابود مي‌شود و از بين مي‌روند. البته اين امر بسته به نوع آسيب دارد، برخي از آسيب‌ها ممكن است از همان موقع كه خودارضايي را ترك مي‌كنيد، به تدريج از شدت آنها كاسته شود و به زودي زود و يا در مدت زمان كوتاهي از بين برود. اما برخي ديگر، ممكن است چندين سال طول بكشد تا از بين بروند كه البته اين نياز به صبر و حوصله و نيز تقويت جسمي و روحي خود دارد. به هر حال، چه عوارض خودارضايي زود از بين برود و چه برخي از آنها دير از بين برود در هر صورت، جاي هيچ گونه نگراني نيست.
مهم‌ترين كه شما بايد در موقعيت كنوني انجام دهيد اين است كه با استفاده از راهكارهاي مختلفي كه براي ترك خودارضايي وجود دارد كه ما بسياري از آنها را در سايت پاسخگو قرار داده ايم، پديده بسيار زشت و آسيب زاي خودارضايي را به طور كامل ترك كنيد و كاري كنيد كه هيچ وقت و تحت هيچ شرايطي دوباره به سوي آن كشيده نشويد. براي اين كار يك عزم و اراده پولادين و همت والا نياز است كه به طور حتم، در وجود شما از طرف خداوند مهربان نهاده شده است؛ كافي است با كمي سعي و تلاش آن را شكوفا سازيد و از همه ظرفيت و توان خود براي مقابله با پديده شوم خودارضايي استفاده كنيد تا خود را از بسياري از آسيب‌ها و عوارض نامطلوب و بعضاً جبران ناپذير آن برهانيد. براي اين كار، بايد همه زمينه‌هايي كه به نحويي باعث تمايل شما به خودارضايي مي‌گردد را از بين ببريد و اگر ناخواسته در موقعيت‌هايي كه احتمال خودارضايي مي‌رود قرار گرفتيد، سريع با منصرف كردن فكر و ذهن‌تان و نيز تغيير موقعيت و جابجايي مكاني، خود را از آلودگي مجدد به خودارضايي برهانيد. براي هر مدتي كه موفق به ترك خودارضايي مي‌شويد، به تشويق ذهني ـ عملي موفقيتهاي خود در ترك خودارضايي بپردازيد. با كمال سخاوت به تشويق خود بپردازيد. خود تشويقي مي تواند علاوه بر ارتقاي سطح اعتماد به نفس و عزتنفس به كاهش اضطراب و در نتيجه آن موفقيت در ترك خودارضايي كمك شاياني كند. خود تشويقي مي تواند به صورت كلامي يا غير كلامي (مانند خريد يك بستي يا ديدن يك فيلم جذاب يا سجده شكر و ...) باشد.
خوب بنگريد و ببينيد علت يا علل تمايل شما براي انجام عمل خودارضايي چيست؟ و معمولاً در چه موقعيت‌هايي به اين رفتار ناپسند مي‌پردازيد. با شناسايي علل و حذف آنها و نيز با شناسايي موقعيت‌هايي كه باعث تمايل شما به خودارضايي مي‌شود، مي‌توانيد پيشاپيش از قرار گرفتن در آن موقعيت‌ها اجتناب كنيد و در كاهش خودارضايي‌تان نقش بسزايي داشته باشيد. طبيعتاً اگر شما به يك پاكسازي همه جانبه اقدام نكنيد و عواملي كه باعث تحريك جنسي و تمايل به خودارضايي‌تان مي‌گردد را از دسترس خود خارج نكنيد در واقع، آب در‌هاون كوبيده ايد و به نتيجه اي روشني نخواهيد رسيد پس، يادتان باشد اولين گام براي رهايي از خودارضايي، از دسترس خارج كردن و حذف تمام چيزهايي است كه باعث تحريك جنسي‌تان مي‌شود و ميل و انگيزه شما را براي خودارضايي افزايش مي‌دهند. بعد از اين مرحله، اگر باز تمايل به خودارضايي داشتيد، آنگاه مي‌توانيد با استفاده از راهكارهايي كه براي ترك خودارضايي وجود دارد و ما بسياري از آنها را در سايت پاسخگو قرار داده‌ايم، به موفقيت‌هاي سترگي در اين زمينه دست يابيد و به تدريج از پديده شوم خودارضايي رهايي پيدا كنيد. البته ترك كامل خودارضايي تنها به اِعمال راهكارهاي كنترل و تعديل غريزه جنسي خلاصه نمي شود بلكه، در موارد شديدتر نياز به كمك گرفتن از مشاورين اهل فن و روانشناس با تجربه مي باشد كه مي توانيد در اين خصوص حضوراً به كلينك مشاوره و خدمات روانشناختي معتبر مراجعه كنيد و از روانشناسان و روانپزشكان باتجربه كمك بگيريد و زير نظر آنها راهكارهاي درماني را تمرين كنيد تا به ترك كامل آن نائل گرديد.
موفق باشید.