نكته اي كه بايد خيلي توجه كنيد اين است كه در هنگام انتخاب همسر، نمي توان به گفته ها و قول و قرارهاي افراد اعتماد كرد، البته اين اختصاص به انتخاب همسر ندارد، و به صورت كلي در مورد ارزيابي شخصيت ديگران، بايد به اين نكته توجه كرد. در اين جور مواقع بايد نحوه رفتار شخص را در گذشته ارزيابي كرد، معمولا افراد در آينده به همان نحوي عمل مي كنند كه در گذشته عمل كرده اند، و يا حداقل خيلي نزديك به رفتارهاي گذشته اشان، رفتار مي كنند. كمتر كسي پيدا مي شود كه به حدي قدرتمند باشد كه بتواند يك چرخش 180 درجه اي در كارهاي خودش ايجاد كند، تازه اين در صورتي است كه اصلا بد بودن كارهاي خودش را قبول داشته باشد. مثلا شخصي كه معتاد است مي داند كه اين اعتياد، بد است و زندگي اش را تباه كرده است، اما نمي تواند آن را ترك كند، يعني مي خواهد اما نمي تواند. به هر حال معلوم نيست كه اين شخص در اظهار پشيماني اش صادق باشد، و اگر هم در مورد پشيماني اش راست بگويد معلوم نيست كه در آينده اين پشيماني ادامه پيدا كند و احتمال دارد كه باز هم هوس اين كارها را بكند.
نكته اي كه در مورد چنين شخصي با اين مقدار زياد از رابطه جنسي پيش از ازدواج مي توان گفت اين است كه اين جور افراد با توجه به اينكه زن هاي مختلفي را تجربه كرده اند بعد از ازدواج معلوم نيست كه همسر خودشان را از نظر جنسي بپسندند، به عبارت ديگر دائما به ياد رابطه هاي قبلي و زنهايي كه در گذشته تجربه كرده اند مي افتند كه احتمالا بعضي از آنها از لحاظ زيبايي و فيزيك بدني، از همسر فعلي اشان مناسب تر بوده اند. ما موارد اين چنيني داريم كه خود اين پسرها اظهار مي كنند كه روابط گذشته اشان دائما در ذهنشان است و باز هم به فكر رابطه برقرار كردن با آن زنها هستند. به عبارت ديگر اين افراد، دچار تنوع طلبي شديد جنسي مي شوند و نمي توانند به يك زن اكتفا كنند، و اين مسئله براي ادامه روابط زناشويي و حفظ كانون خانواده بسيار مهم است.
در مجموع به نظر مي رسد كه خواستگار اين چنيني مناسب نيست و زندگي با او ريسك بالايي را دارد، و احتمال زيادي وجود دارد كه باز هم در آينده مشكلات اين چنيني داشته باشد. همان طور كه گفته شد قول و قرارها هيچ ضمانت اجرايي ندارند، و خيلي از زنها و مردها از همسرانشان اين گلايه را دارند كه به قول ها و وعده هايشان در زمان ازدواج، عمل نكرده اند، لذا براي ارزيابي افراد، به گذشته آنها نگاه كنيد و گول وعده هاي آنها را نخوريد. در ضمن به ثروتمندي اين افراد اصلا توجه نكنيد، چون ثروت براي افرادي كه اين كارها را انجام مي دهند مانند سم است، چون با پول و امكاناتي كه دارند شرايط و زمينه هاي انجام اين كارهاي خودشان را مهيا مي كنند، لذا اين ثروت مي تواند تباه كننده زندگي خانمي شود كه با اين آقا زندگي خواهد كرد.
براي آگاهي بيشتر از ملاك هاي انتخاب همسر، به كتاب " جوانان و انتخاب همسر " استاد علي اكبر مظاهري و كتاب " انتخاب همسر" آيت الله اميني مراجعه كنيد. اين كتابها (مخصوصا كتاب اول) اطلاعات خوبي در زمينه انتخاب همسر به شما خواهند داد.
موفق باشید.

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
زينب كبرى دختر فاطمه با عبد اللَّه بن جعفر بن ابى طالب تزويج كرد و از وى علي، جعفر، عون اكبر، و ام كلثوم متولد شدند. (1)عبد الله جعفر دو پسر به نام عون داشت، كه يكي عون اكبر بود كه در كربلا شهيد شد.(2)

پي نوشت ها:
1. زندگانى چهارده معصوم عليهم السلام‏، عزيز الله عطاردى‏،اسلاميه‏، ص 294.
2 .دمع السجوم، ترجمه نفس المهموم، شيخ عباس قمي ، مترجم ابو الحسن شعراني ناشر ذوي القربي، 1378، چاپ اول، ص 335.
موفق باشید.

پاسخ:
از شيعه:
- دانشنامه امام علي(ع)، محمد محمدي ري شهري.
ـ دانشنامه امام علي(ع)، زير نظر علي اكبر رشاد.
از اهل سنت:
- امام علي(ع) از عبدالفتاح عبدالمقصود از انتشارات امير كبير.
موفق باشید.

خداوند منّان و رحيم براى هدايت انسان و تخلّق به‏ اخلاق شايسته و دورى از اخلاق زشت راهكارهاى گوناگونى را مانند تخويف و مجازات مقرّر داشته است؛ چراكه اگر نيروى‏ قهريه و مجازات در بين نباشد، چه بسا بعضى از متخلّفان نه تنها با خيال آسوده دست به اعمال غيراخلاقى و شنيع مى‏زنند، بلكه‏ اين بيمارى خود را به راحتى به ديگران نيز سرايت مى‏دهند و جامعه در معرض ابتلا به انواع امراض نفسانى و اخلاقى قرار مى‏گيرد.
بنا بر اين، خداوند براى پاس‏دارى از اخلاق افراد و جامعه، مجازاتى به تناسب جرم و اهميت آن، وضع نموده است و براي برخي از گناهان عذابي شديد وضع كرده است تا بندگان با توجه به آن عذاب ها راه سعادت را در پيش گرفته و از نعمت بهشت ابدي كه ابديت آن از دائره فهم و درك انسان ها خارج است، محروم نگردند و بديهي است كه رعايت و پايبندي به اين امور در صورتي جدي و همگاني مي شود كه انسان ها بدانند محاسبه اي دقيق در پس همه اين مسايل و تعيين جايگاه هايي بي نهايت متفاوت به عنوان نتيجه مجاهدت ها و تلاش ها و رسيدن به كمالات انساني يا ضايع نمودن فرصت ها در انتظار آن هاست.
بهشت و جهنم اصلي ترين كاركرد را در اين عرصه دارند؛ اما توجه داشته باشيد از آنجا كه ما در جهاني مادي زندگي كرده و هنوز آن عالم را درك نكرده ايم، شناخت حقيقت آن جهان براي ما امري دشوار و در برخي موارد غير ممكن است. لذا درك دقيق حقيقت عذاب هاي اشاره شده امري محال خواهد بود و چه بسا ماهيت عذاب هاي مطرح شده غير از آن چيزي باشد كه ما درك مي كنيم و خداوند صرفاً براي تقريب به ذهن ما بيان داشته است.
به علاوه آن كه مطابق نظر برخي از مفسرين، عذاب هاي قيامت در واقع نتيجه تكويني همان اعمال انسان ها است كه در اين دنيا به يك صورت ظهور مي كند و در قيامت به شكلي ديگر، آن چنان كه خداوند در قرآن مي فرمايد:
"إِنَّ الَّذينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى‏ ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ في‏ بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعيراً"(1) و راه عدالت پويند، آنان كه مال يتيمان را به ستمگرى مى‏خورند در حقيقت آن ها در شكم خود آتش جهنم فرو مى‏برند و به زودى به دوزخ در آتش فروزان خواهند افتاد".
يا در آيه ديگر مي فرمايد:
"يَوْمَ يُحْمى‏ عَلَيْها في‏ نارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوى‏ بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هذا ما كَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ فَذُوقُوا ما كُنْتُمْ تَكْنِزُون"(2) در آن روز كه آن را در آتش جهنم، گرم و سوزان كرده، و با آن صورت ها و پهلوها و پشت هايشان را داغ مى‏كنند (و به آن ها مى‏گويند): اين همان چيزى است كه براى خود اندوختيد (و گنجينه ساختيد)! پس بچشيد چيزى را كه براى خود مى‏اندوختيد!".
و آيات ديگري كه در اين باره قابل طرح است.
بنا بر اين نتيجه گناهان در آخرت مانند نتيجه برخي از گناهان وخطاها در دنيا است كه آثار تكويني خاص خود را داشته و آثاري خلاف آن جاي سوال دارد؛ همان گونه كه با فرو رفتن چاقو در قلب كسي او كشته مي شود و شما هيچ گاه سازنده چاقو را مذمت نكرده يا از اين اثر چاقو ابراز تاسف نمي كنيد!! چرا كه اثر چاقو را امري طبيعي و تكويني آن مي دانيد. حال با اين وجود ورود افراد به جهنم و تحمل عذاب براي بسياري از افراد عين تجلي رحمانيت و مهرباني خداوند است، زيرا حقيقت و ماهيت بهشت و حيات بهشتي با آلودگي و زنگارهاي نشسته بر قلب همخواني ندارد. كسي كه گرفتار مشكلات باشد، نمي تواند ورود در عالم بهشتيان را تجربه كند، به همين خاطر بسياري از گنهكاران با ورود در جهنم و تحمل عذاب اعمال ناشايست خود فرايند تطهير و پاك شدن از آلودگي ها را طي كرده، به محض رسيدن به طهارت لازم به بهشت وارد مي گردند.
در پايان ذكر اين نكته ضروري است كه:
اگر چه خداوند براي برخي از گناهان وعده عذاب داده است؛ اما بر اساس آموزه هاي ديني معتقديم رحمت خدا بر غضبش برتري و تقدم دارد، چنان كه در روايات آمده:«يا من سبقت رحمته غضبه‏؛ (3) اي كسي كه رحمت او بر غضبش پيشي گرفته است يا در روايت ديگري از امام صادق (ع) آمده است كه فرمود: " إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَشَرَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى رَحْمَتَهُ حَتَّى يَطْمَعَ إِبْلِيسُ فِي رَحْمَتِه‏" (4) چون روز قيامت شود، خداى تبارك و تعالى رحمت خود را چنان پراكنده كند كه ابليس در رحمت او طمع كند."
همچنين در روايت ديگري از رسول خدا (ص) نقل شده است كه همه محبت ها و رحمت هايى كه در اين عالم گسترش يافته است، يك درصد رحمت خداوند است. نود و نه درصد ديگر را در قيامت ظاهر مى كند: " إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ مِائَةَ رَحْمَةٍ فَجَعَلَ فِي الْأَرْضِ مِنْهَا رَحْمَةً مِنْهَا تَعَطُّفُ الْوَالِدَةِ عَلَى وَلَدِهَا وَ الْبَهَائِمِ بَعْضُهَا عَلَى بَعْضٍ وَ الطَّيْرِ كَذَلِكَ وَ أَخَّرَ تِسْعَةً وَ تِسْعِينَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ فَإِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ أَكْمَلَهَا بِهَذِهِ الرَّحْمَةِ مِائَة" (5) خداوند روزى كه آسمان ها و زمين را خلق كرد، يك صد رحمت آفريد. يك رحمت را در دنيا قرار داد كه از همان يك رحمت، مادر به فرزندش مهر مى ورزد و حيوانات بعضى به بعضى ديگر علاقه دارند و همين طور پرندگان. و نود و نه رحمت ديگر را براى روز قيامت گذاشت. در روز قيامت خداوند يك رحمت دنيا را هم ضميمه آن مى كند و صد رحمت را كامل مى كند.
بر اين اساس اگر چه برخي از اشخاص به خاطر اعمال خود مستحق مذمت و عذابند. اما استحاق عذاب لزوماً ورود به جهنم را به همراه ندارد، زيرا چه بسيار افرادي كه در طول عمر خود برخي از گناهان را مرتكب شده، ولي به خاطر برخي اعمال نيك، شفاعت شامل حال آن ها شده و در نتيجه خداوند آثار آن گناهان را از آن ها برداشته، در نتيجه عذاب نمي شوند.
بر اين اساس آنچه ما انسان ها مي توانيم بيان كنيم، حداكثر آن است كه بگوييم چنين فردي مستحق عذاب است؛ اما آيا ضرورتاً به خاطر اين استحقاق، وارد جهنم مي شود ؟ از داوري ما خارج است.
پي نوشت ها:
1. نساء (4) آيه 10.
2. توبه (9) آيه 35.
3. سيد ابن طاووس، منهج الدعوات، چ دارالذخائر، قم 1411 ه ق، ص 99.
4. شيخ صدوق، امالي،كمره اي، محمد باقر، چ اسلاميه، تهران 1376 ه ش، ص 205.
5. نيشابورى، فتال،‏ روضة الواعظين و بصيرة المتعظين‏، چ رضي، قم بي تا، ج 2، ص 502.
موفق باشید.

برادر گرامي؛ ارتباطات و دوستي هاي پيش از ازدواج افزون بر خطرهايي كه براي جوانان دارد، در زندگي آينده زناشويي (با همان فرد يا فرد ديگر) آنها نيز تاثير بسيار منفي خواهد گذاشت.
1. با توجه به اينكه دو جوان، سرشار از عواطف و غريزه جنسي هستند، احتمال بسياري وجود دارد كه به هم نزديك شده و گوهر عفت را در معرض خطر قرار دهند. قرآن و روايات ديني و فقه اسلامي ما نيز به همين دليل با اين دوستي ها مخالف است. خداوند در قرآن كريم، سوره بقره آيه 235؛ سوره مائده آيه 5 و سوره نساء آيه 25 از ملاقات هاي پنهاني نهي مي فرمايد.
2. اين گونه روابط حتي با فرض اينكه قصد آشنايي و ازدواج داشته باشند موضع تهمت است. زيرا ديگران در صورت مشاهده آنها با يكديگر، گمان مي كنند رابطه نامشروعي در ميان است و اين مطلب در ازدواج آنها خصوصا در ازدواج دختر (در صورت منتهي نشدن اين رابطه به ازدواج) اثر منفي خواهد گذاشت.
3. در اين گونه روابط، شناخت جدي امكان پذير نيست؛ زيرا دو طرف مراقب خود هستند و طبيعي است كه فهرستي از معايب خود را در اختيار ديگري قرار نمي دهند.
4. اگر اين دوستي ها به ازدواج بينجامد، با توجه به ويژگي غيرت درمرد، ممكن است سوالاتي در ذهن او شكل گيرد به اين مضمون كه نكند همسر من قبل از ارتباط با من با افراد ديگري نيز رابطه داشته. و اگر واقعا دختر خوبي بود حاضر نمي شد تن به اين رابطه بدهد.
5. در صورتي هم كه اين رابطه تبديل به ازدواج نشود، كه در موارد بسياري به دليل تغيير شرايط، مخالفت خانواده ها و مسائلي از اين دست دو طرف مجبور به قطع اميد از يكديگرند، آثار منفي بسياري مانند سرخوردگي، افسردگي، احساس اينكه از احساساتشان سوءاستفاده شده و مواردي مانند آن، هر دو طرف را رها نكرده و در برخي موارد حتي موجب از دست دادن فرصت هاي ديگر براي ازدواج مي شود.
پس توصيه ما بر احتراز از اين نوع دوستي هاست. قطعا بهترين گزينه در انتخاب همسر، توجه به اصول عرفي و شرعي است. خوب است كه براي دوري از اين مشكلات و پيامدهاي منفي، همسر آينده خود را پس از فراهم شدن شرايط نسبي ازدواج در فرايند خواستگاري بشناسيد.
چند توصيه و راهكار مفيد:
1. از قرار گرفتن در تنهايي بايد پرهيز نمود.
2. از بيكاري بايد دوري كرد و همواره خود را به كاري مشغول نمود.
3. بيشتر در جمع شركت كنيد و به هيچ وجه خود را از ديگران جدا نكنيد و در انزوا قرار نگيريد.
4. به ورزش به ويژه ورزش هاي دسته جمعي توجه بيشتر كنيد.
موفق باشید.