1. وضو و مسواك و تميز و خوشبو كردن دهان:
گر چه وضو گرفتن براي تلاوت واجب نيست؛ ولي چون لمس بدون وضو ممنوع است و براي جنب و نفساء و حائض هم خواندن بيش از هفت آيه (1) كراهت دارد، مستحب است كه با وضو و طهارت كامل از حدث (موجبات وضو و غسل ) و خبث و نجاست تلاوت كند. از اين رو امام معصوم مي فرمايد: بعد از بول و شستن و پاك كردن خود و قبل از وضو ، تلاوت قرآن نكند ، بعد از رفع نجاست ظاهري ، وضو گرفته و بعد تلاوت قرآن كند. (2)
پيامبر فرمود: دهان هاي شما راه هاي قرآن است ؛ آن ها را با مسواك پاك و خوشبو كنيد. (3)
2. به هنگام شروع تلاوت اعوذ بالله بگويد و از شيطان به خدا پناه ببرد:
«فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيم ؛ (4) هنگامي كه قرآن ميخواني، از شرّ شيطان مطرود، به خدا پناه بر!».
3. با دقت و تاني و ترتيل و شمرده بخواند:
«وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتيلا ؛ (5) و قرآن را با دقّت و تأمّل بخوان!».
4. در آيات قرآن و مضامين آن تفكر و تدبر كند :
«كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَيْكَ مُبارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آياتِهِ وَ لِيَتَذَكَّرَ أُولُوا الْأَلْبابِ ؛ (6) اين كتابي است پربركت كه بر تو نازل كرده ايم تا در آيات آن تدبّر كنند و خردمندان متذكّر شوند! ».
5. در محضر قرآن به هنگام تلاوت خضوع و فروتني را رعايت كرده و فروتنانه هدايت بطلبد:
«أَ لَمْ يَأْنِ لِلَّذينَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَ ما نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَ لا يَكُونُوا كَالَّذينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلُ فَطالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَ كَثيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ؛ (7) پيامبر فرمود قرآن را با حزن بخوانيد و به هنگام تلاوت گريه كنيد يا حالت گريه به خود بگيريد». (8)
6. قرآن را با صوت زيبا و محزون بخواند. پيامبر فرمود:
قَالَ النَّبِيُّ (ص): « لِكُلِّ شَيْءٍ حِلْيَةٌ وَ حِلْيَةُ الْقُرْآنِ الصَّوْتُ الْحَسَنُ؛ (9) هر چيزي زيوري دارد و زيور قرآن صداي زيبا است».
پي نوشت ها:
1. بني هاشمي سيد محمد حسن ، توضيح المسائل مراجع ، پانزدهم ، قم ، انتشارات اسلامي ، 1386 ش، ج1 ، ص 212.
2. مجلسي ، بحار الانوار ، هشتم ، بيروت ، الوفا، 1403 ق ، ج 89 ، ص 210.
3. محمدي ري شهري محمد ، ميزان الحكمه - ، قم ، دار الحديث ، 1416 ق ، ج3 ، ص2527.
4. نحل (16) آيه 98.
5. مزمل (73) آيه 4.
6. ص (38) آيه 29.
7. حديد (57) آيه 16.
8. ميزان الحكمه ، ج3 ، ص 2529.
9. الكافي ، كليني ،دار الكتب الاسلاميه ، سال 1365 ، ج2 ، ص 615 ، باب ترتيل القرآن بالصوت الحسن .
