جنگ ایران و اسرائیل

با توجه به معیار پیروزی و شکست یعنی تحقق اهداف به‌تناسب موانع و امکانات، اسرائیل در اهداف خود ناکام و جمهوری اسلامی به وعده‌های خود جامه عمل پوشاند.

پرسش:

گاهی ادعا می‌شود که ما در جنگ با اسرائیل باختیم و بیخود بر طبل پیروزی کوبیدیم. اینکه آن‌ها سرداران ما و مقاومت را شهید کنند و ما به زدن چند موشک بسنده کنیم شکست نیست؟ آیا چنانکه رهبر انقلاب گفتند اسرائیل بیچاره شد؟

پاسخ:

اسرائیل در یک اقدام تجاوزکارانه و غافلگیرانه فرماندهان لایه اول نیروهای مسلح و سپاه ایران و دانشمندان مهم هسته‌ای و هوافضا را ظرف چند ساعت به شهادت رساند و پس‌ازآن با شهادت سایر فرماندهان و دانشمندان و تأسیسات نظامی و هسته‌ای کشور ضربات سختی را به ایران وارد ساخت، سپس آمریکا با وقاحت به خاک ایران تجاوز کرد و با بمباران سایت‌های هسته‌ای ایران، عملاً یک تابوشکنی عظیم در دست‌اندازی به خاک این سرزمین رقم زد. آیا با پرتاب چند موشک و عدم تناسب در ضربه، انتقام این تجاوز وقیحانه گرفته شد و بلافاصله بعد از آتش‌بس باید جشن پیروزی برگزار می‌کردیم و به ملت ایران تبریک می‌گفتیم؟ آیا با مقایسه ضربات آن‌ها به ما و ضربات ما به آن‌ها، ما در این جنگ بازنده نبودیم؟ اسرائیلی‌ها معتقد هستند که این آتش‌بس یک پیروزی بازدارنده بود و هدف اصلی که انتقال پیام قدرت بود محقق گردید. (1) رهبر انقلاب نیز معتقد است که رژیم صهیونیستی در زیر ضربات جمهوری اسلامی تقریباً از پا درآمد و له شد. (2) واقعاً چه طرفی پیروز بود؟

 دو گروه به‌شدت بر طبل شکست ایران می‌کوبند: گروه اول ضد انقلاب و دشمنان و مخالفان نظام جمهوری اسلامی ایران و گروه دوم بخشی از طرفداران انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران.

1. پاسخ به دشمنان و مخالفان نظام جمهوری اسلامی ایران؛

در پاسخ به گروه اول باید اذعان داشت که انقلاب و نظام اسلامی چنان سطح انتظارات و توقع این افراد را در نبرد با نظام سلطه و ابرقدرت‌های منطقه‌ای و جهانی بالا برده که فراموش کرده‌اند که وضعیت استقلال و اقتدار و توانمندی امنیتی و اطلاعاتی ایران پیش از انقلاب، چقدر شکننده و وابسته بوده و اکنون انتظار دارند که ایران اسرائیل و پایگاه‌های منطقه را با خاک یکسان کرده و بزرگ‌ترین شبکه جاسوسی و عملیاتی را در دل موساد اداره کند. ننگ حقارت‌های مکرر مانند فتح چندساعته تهران (3) و تاج‌برداری و تاج‌بخشی اجنبی به رضاخان و محمدرضا و بازگشت محمدرضا از فرار سراسیمه خود در سال 1332 شمسی با کودتای آمریکایی و حضور ده‌ها هزار مستشار آمریکایی و الحاقیه پیمان وین (مشهور به کاپیتلاسیون) و جدایی بحرین و جولانگاه آزمایش دکترین‌های آمریکایی بودن ایرانِ پهلوی قابل فراموشی نیست. ایران پیش از انقلاب 57 مکرر آماج دخالت‌ها و حقارت‌های بی‌سابقه یا کم‌سابقه‌ای بود که در پی آن یکی از شعارهای جدی مردم در انقلاب 57، کلمه «استقلال» بود. حالا با فراموشی آن گذشته ننگین، کوچک‌نمایی دست‌آوردهای بزرگ نظام و بزرگ‌نمایی ضربات طرف مقابل، تحقیر توانمندی نظام جمهوری اسلامی در دستور کار این افراد قرار گرفته است.

2. پاسخ به حامیان و منتقدان منصف نظام جمهوری اسلامی؛

معیار سنجش پیروزی و شکست، میزان تحقق اهداف اعلامی و واقعی (تقریباً پنهان) طرف‌های جنگ برحسب انتظار واقعی از آن‌ها است؛ یعنی دو معیار در این سنجش مهم است. یکی میزان تحقق اهداف و دوم عملکرد بر اساس انتظارات. نکته دیگر اینکه در بررسی اهداف باید در نظر داشت که بخشی از اهداف صرفاً اعلام می‌گردد و بخشی دیگر اهداف واقعی هستند که به هر دلیلی، اعلام نمی‌گردند، اما با شدت در پی تحقق آن هستند. تحقق اهداف هم صفر و صدی نیست. باید دید که از صفر تا صد، چه مقدار از اهداف عملیاتی محقق شده است. اسرائیل و حامیانش چه اهدافی را از حمله به ایران اعلام کرده بودند؟ اهداف اعلامی از حمله به ایران، هموار کردن راه آزادی مردم (زدن سر نظام جمهوری اسلامی ایران و ایجاد آشفتگی و دعوت از مردم برای شورش خیابانی و جنگ داخلی) (4) نابودی توان اتمی، نابودی توان موشکی و دفاعی در راستای ایجاد یک خاورمیانه جدید عنوان شده بود. اهداف پنهان و واقعی اسرائیل از این تجاوز نظامی، از بین بردن و تغییر نظام جمهوری اسلامی ایران (5) به‌صورت تجزیه یا جنگ داخلی یا حداقل، تضعیف شدید نظام سیاسی ایران و انفعال کامل بین‌المللی بود، به‌نحوی که ایران دیگر هیچ تهدید مؤثری برای اسرائیل و حامیانش نباشد. همچنین اسرائیل مدعی بود که تا تحقق اهداف کار خود را ادامه خواهد داد. ایران نیز مدعی شد که اسرائیل را بیچاره و پشیمان خواهد کرد و آن‌ها سالم از این جنایت خلاص نخواهند شد.

3. ارزیابی دستیابی رژیم صهیونی به اهداف حمله به ایران؛

باید دید که اسرائیل که در این جنگ کارت‌های بسیاری را سوزاند و ریسک و هزینه عظیمی با این تهاجم انجام داد، به کدام‌یک از اهداف فوق دست‌یافت.

3 ـ 1. در بخش از کار‌انداختن توان نظامی و موشکی ایران، نه‌تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه ایران قدرت مدیریت بحران و سرعت در بازیابی خود را در منظر تمام دنیا به نمایش گذاشت. ظرف چند ساعت تمامی فرماندهان شهید جایگزین و عملیاتی شدند و سرتاسر سرزمین‌های اشغالی هدف موشک‌های سازمان هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت. سیستم  به‌روزرسانی‌شده، مدرن و گران‌قیمت پدافندی 5 لایه اسرائیل، فلج بودن خود را در مقابل موشک‌های ایرانی به همگان نشان داد و هیمنه سیستم پر سروصدای دفاعی اسرائیل را در هم کوبید. این موشک‌ها که پس از عملیات وعده صادق 1، تحقیر و ناکارآمد تعریف می‌شد (6) و مورد تحلیل سبک‌انگارانه رسانه‌های غربی و تمسخر ضدانقلاب قرار گرفته بود، اکنون شکنندگی و دست‌یافتنی بودن نقطه‌ای بانک اهداف را برای ایران کاملاً اثبات کرد. این مسئله در معادلات آتی به‌شدت مؤثر و قابل‌توجه خواهد بود. پس توان موشکی نه‌تنها منهدم نشد، بلکه موجب شد که خبرنگاران شبکه‌های دنیا به‌مانند نفیسه کوهنورد، خبرنگار ارشد بی‌بی‌سی که در منطقه جنگی اسرائیل حضور داشت به پیروزی ایران اعتراف کنند: «پیروز این جنگ ایران است؛ رهبران کشور‌های منطقه هم بر همین عقیده هستند! کشوری که بیش از ۴۰ سال از همه طرف تحریم بوده توانست در برابر اسرائیل و آمریکا بایستد! ویرانی‌هایی که ما در غزه و جنوب لبنان می‌دیدیم، اما این بار در خود اسرائیل شاهد آن هستیم.» (7)

3 ـ 2. نه‌تنها جامعه ایران به اسرائیل به‌عنوان یک منجی برای تحقق آزادی و رهایی از نظام نگاه نکرد، بلکه با اعلام نفرت و انزجار از رژیم صهیونیستی از یک‌سو و حمایت قاطع از مسئولین و نیروهای مسلح کشور از سوی دیگر، طرف مقابل را غافل‌گیر کرد. این حمله موجب اتحاد و همبستگی بیش‌ازپیش مردم ایران و عقب افتادن پروژه براندازی به‌زعم براندازان گردید. مصی علی نژاد خبرنگار برانداز به‌صراحت اعلام کرد: «اسرائیل همه برنامه‌های ما را به‌هم ریخت. نتانیاهو باید صبر می‌کرد تا اعتراضات و اعتصابات گسترده بعدی آغاز شود و سپس با هماهنگی با اپوزیسیون حمله کند. اقدام نظامی اسرائیل، اپوزیسیون و پروژه براندازی را حداقل ۱۵ تا ۲۰ سال به حاشیه برد. مردم حالا به‌اشتباه طرفدار جمهوری اسلامی شده‌اند.» (8) نظام سیاسی ایران نه‌تنها در داخل با بهبود سرمایه اجتماعی مواجه شد، بلکه تبدیل به یک منجی و قهرمان در دنیا گردید و مردم و چهره‌های متکثری در سراسر جهان، از ایران اعلام حمایت و از اسرائیل اعلام انزجار کردند. (9) مفتی عمان گفت که «پاسخ قاطع ایران در برابر رژیم صهیونیستی دل‌های ما را خنک کرد. اطمینان داریم که خداوند از متجاوزان انتقام خواهد گرفت و پیروزی را به دست نیروهای مسلح ایران رقم خواهد زد». (10) در یک رخداد بی‌سابقه، امام جماعت مسجدالحرام پس از حملات اسرائیل به ایران و پاسخ کشورمان به رژیم اشغالگر قدس، از همه مسلمانان خواست تا «همان‌طور که غرب از اسرائیل حمایت می‌کند، با قدرت کنار ایران بایستند.» و تأکید کرد که: «اکنون وقت حرف و بیانیه نیست … قسم به خدا، ایران این رژیم را که لکه تهدید دین است، از روی زمین محو خواهد کرد.» این سخنان به‌عنوان نخستین موضع حمایتی صریح در سطح مذهبی از سوی یکی از مهم‌ترین نمادهای دینی عربستان نسبت به ایران در جریان تقابل مستقیم با رژیم صهیونیستی است. چنانچه بن سلمان ولیعهد عربستان در تماس با رئیس‌جمهور ایران بیان داشت که: «عربستان سعودی در کنار برادران خود در جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و امروز همه جهان اسلام یکپارچه و متفق‌القول از شما حمایت می‌کنند. بنده در همه تعاملات دیپلماتیک خود به دنبال اعمال فشار و توقف تجاوزگری‌های اسرائیل هستم.» (11) پس‌ازاین جنگ نه‌تنها در داخل بلکه رشد ایران در بهبود فضای افکار عمومی بین‌المللی نیز خیره‌کننده بوده است.

3 ـ 3. برخلاف ادعاهای اسرائیل و هم‌پیمانانش، زنجیره غنی‌سازی و انرژی هسته‌ای در ایران نابود نشد. غنی‌سازی در ایران به دلیل اتکا به دانش بومی و اراده جدی حاکمیتی و مردمی به‌سادگی قابل‌حذف نیست. ترامپ ابتدا ادعا کرد که سایت‌های ایران کاملاً نابود شده‌اند، اما خود مقامات کاخ سفید بعداً نشان دادند که اطلاع دقیقی از وضعیت هسته‌ای ایران ندارند؛ (12) اما رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از اظهارات ترامپ گفت به‌رغم آسیب‌های جدی ناشی از حملات اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران، این کشور قادر است در چند ماه تولید اورانیوم غنی‌شده را از سر بگیرد. (13) تساحی هنگبی رئیس شورای امنیت داخلی اسرائیل در ابتدای جنگ 12 روزه در مصاحبه با کانال 13 تلویزیون اسرائیل گفته بود که نابودی کامل برنامه هسته‌ای ایران از طریق عملیات نظامی غیرممکن است و اساساً تل‌آویو قادر به چنین کاری نیست؛ و پیش از آن ایهود باراک، نخست‌وزیر سابق اسرائیل در مصاحبه با شبکه CNN بیان کرده بود که اسرائیل به‌تنهایی قادر نیست، برنامه هسته‌ای ایران را برای مدتی طولانی به تأخیر بیندازد. حتی ایالات‌متحده نیز نمی‌تواند این برنامه را بیش از چند ماه به تعویق بیندازد. (14)

3 ـ 4. انزوا و از کار‌انداختن قدرت ایران، نه‌تنها قدرت ایران از کار نیفتاد، بلکه ایران با جسارت و شجاعت در میانه جنگ با اسرائیل با در هم کوبیدن پایگاه نظامی آمریکایی العدید قطر (محل هماهنگی عملیات هوایی آمریکا در منطقه غرب آسیا) که یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های آمریکا در منطقه است، دولت ایالات‌متحده آمریکا را مجبور به تقاضای آتش‌بس و توقف جنگ کرد. دولت اسرائیل رسماً آتش‌بس تعیین‌شده را پذیرفت. در بیانیه‌ اسرائیل آمده بود که اسرائیل به اهداف جنگی خود شامل حذف توانایی‌های هسته‌ای و موشکی بالستیک ایران دست یافته و جایگاهش را در میان «قدرت‌های جهانی» تثبیت کرده است! (15) اما همگان می‌دانستند که اسرائیل به ادامه جنگ با همراهی آمریکا و ناتو امید داشت و نمی‌خواست که با دست خالی متحمل چنین هزینه سنگینی شود، اما ایران شرایط را به نحوی رقم زد که شعار «قطع دست متجاوز و تا پایان تجاوز به جنگ ادامه می‌دهیم و همچنین متجاوز را پشیمان و بیچاره خواهیم کرد»، محقق شود. وقتی در میانه کار، پیشنهاد آتش‌بس از طرف مقابل اعلام می‌شود، چه معنایی غیر از بیچارگی و پشیمانی از اقدام قبلی وجود دارد؟ اسرائیل فرصت طلایی حمله به ایران و حمایت همه‌جانبه آمریکا و جهان را برای این کار به دست آورد، ولی چرا باید در 12 روز و به‌سرعت، تن به آتش‌بس بدهد؟ این نشان از بیچارگی و هزینه‌های سنگین تقابل با ایران است چون بقای جمهوری اسلامی ایران به معنای بقای تهدیدات علیه منافع آمریکا و اسرائیل در منطقه است.

3 ـ 5. نباید ازنظر دور داشت که ایران، با اتکا به خود و ملتش و باوجود تجربه سال‌ها تحریم اقتصادی فلج‌کننده و توطئه‌های داخلی و خارجی در این جنگ به این اهداف رسید؛ اما اسرائیل با حمایت صددرصدی هم‌پیمانان ثروتمند و قدرتمندش در تحقق اهداف خود ناکام ماند. ایران در این جنگ توانست با دانش بومی و اتکا به توانمندی داخلی، قدرت مستقل و تاب‌آوری خود را به‌شدت به رخ جهانیان کشیده و به همگان بفهماند که تقابل با ایران، هزینه سنگینی خواهد داشت و قدرت نظام سلطه به رهبری آمریکا قادر به هضم قدرت ایران در نبرد نیست. درواقع نباید عدم توازن بودجه، تجهیزات و حمایت‌های نجومی جبهه متجاوز با ایران را از یاد برد. بسیاری از کشورهای دنیا از ترس فروپاشی جرئت کوچک‌ترین تقابلی با جبهه صهیونیستی و تحمل رویارویی با آن را ندارند اما ایران این راه را باز و در ملت‌های منطقه اعتمادبه‌نفس کافی را ایجاد کرده است.

3 ـ 6. از همه این نکات که بگذریم پیروزی واقعی را، سربلندی ملت و حکمرانان در عمل به تکلیف مشخص می‌کند و نه اعداد و ارقام عادی. پیروزی واقعی، پیروزی مکتب و تحقق آرمان‌های الهی است. گاهی حتی عظمتی چون حسین علیه‌السلام و یارانش در صحرا قطعه‌قطعه می‌شوند اما خروش مکتب، به وسعت قرن‌ها تمام مرزهای جغرافیایی را درمی‌نوردد و چنان نیرویی در بشریت خلق می‌کند که نه‌فقط بنی‌امیه، بلکه دودمان ظلم در تاریخ تا رژیم صهیونیستی همیشه با نیروی مقاومی به نام مکتب عاشورا به نقطه بحران و بیچارگی می‌رسد. پس بخشی از پیروزی نیز تدریجی است و در آینده مشخص خواهد شد که نتیجه خون‌های شهدا، رویش نیروهای قوی‌تر و باانگیزه‌تر است یا خالی شدن میدان.

نتیجه‌گیری:

با توجه به معیار پیروزی و شکست یعنی تحقق اهداف به‌تناسب موانع و امکانات، اسرائیل در اهداف خود ناکام و جمهوری اسلامی به وعده‌های خود جامه عمل پوشاند. اسرائیل ضربات قابل‌توجهی در تهاجم نظامی خود به ایران داشت و ایران نیز متقابلاً با بازیابی سریع قوای خود ضربات مهلکی به ‌طرف مقابل زد و هیمنه دشمن را در هم کوبید؛ اما با معدل‌گیری در تحقق اهداف خود مطلقاً ناکام ماند و البته دریچه‌ای را بیش‌ازپیش به روی ایران گشود که بسته شدن آن دیگر به عهده اسرائیل نخواهد بود. ایران با توجه به امکاناتش در مقابل رژیم صهیونیستی و ایالات‌متحده آمریکا با قدرت ظاهر شد و دشمن را وادار به درخواست آتش‌بس کرد. همه این‌ها جای تبریک به ملتی دارد که دشمن را در تحقق اهدافش ناکام گذاشت.

پی‌نوشت‌ها:

1. اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه چند حمله به ایران و به چه اهدافی انجام داد؟ وب‌سایت خبری ایران اینترنشنال، 4 تیر 1404، https://www.iranintl.com/202506256824.

2. سومین پیام تلویزیونی خطاب به ملت ایران در پی تهاجم رژیم صهیونی، خامنه‌ای دات آی آر، 5 تیر 1404، https://khl.ink/f/60502.

3. در سوم شهریور 1320 و در اواخر جنگ جهانی دوم، در‌حالی‌که رضاخان اعلام بی‌طرفی کرده بود، نیروهای متفقین ظرف چند ساعت و بدون کم‌ترین مقاومتی از سوی ارتش صدهزارنفری ایران سرتاسر ایران را اشغال و رضاشاه را از سلطنت خلع و فرزند جوانش را که قول سرسپردگی و همراهی کامل داده بود، بر تخت نشاندند.

4. نتانیاهو در پیامی به مردم ایران اعلام کرد: «امیدواریم عملیات ما راه را به‌سوی آزادی شما هموار کند. ... زمان آن رسیده است که مردم ایران، در مقابل رژیم شریر و سرکوبگر قیام کنند و حول پرچم ایران و میراث تاریخی آن گرد آیند. رژیم نمی‌داند ضربه را از کجا و چگونه خورد. این رژیم هرگز تاکنون این‌قدر ضعیف نشده بود. این فرصتی برای شما است که بپا خیزید و بگذارید صدای شما شنیده شود.» نتانیاهو خطاب به مردم ایران: امیدواریم عملیات ما راه را به‌سوی آزادی شما هموار کند، تایمز اسرائیل (فارسی)، 14 ژوئن 2025، https://B2n.ir/gm5338.

5. هدف پنهان حملات اسرائیل به ایران: تغییر رژیم؟ وب‌سایت دویچه‌وله فارسی، 24 خرداد 1404، https://B2n.ir/hy5387.

6. میر محمدصادقی، فرهاد، بلوف یا قدرت منطقه‌ای؛ موشک‌های ایران چقدر قدرتمند و «نقطه‌زن» هستند؟ یورونیوز فارسی، 3/9/2024، https://B2n.ir/bt7411.

7. نفیسه کوهنورد: پیروز این جنگ ایران است؛ رهبران کشور‌های منطقه هم بر همین عقیده هستند! + فیلم، سایت تحلیلی خبری عصر ایران، 3 تیر 1404، asriran.com/004UlC.

8. مصی علی‌نژاد: حمله اسرائیل، پروژه براندازی را ۲۰ سال عقب انداخت، روزنامه فرهیختگان، 30 خرداد 1404، fdn.ir/209145.

9. حمایت جهانی از ایران در جنگ با اسرائیل + فیلم و عکس، پایگاه خبری حیات، 26 خرداد 1404، www.hayat.ir/x4mKN.

10. آرزوی مفتی عمان برای پیروزی ایران، پایگاه خبری تحلیلی دنیای اقتصاد، 24 خرداد 1404، https://donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-4188098.

11. در گفت‌وگوی تلفنی ولیعهد عربستان؛ پزشکیان: رژیم صهیونیستی در روند تقویت صلح، ثبات و امنیت منطقه کارشکنی کرده است، خبرگزاری ایرنا، 24 خرداد 1404، https://irna.ir/xjTQmP.

12. حملات آمریکا و اسرائیل تا چه اندازه به برنامه هسته‌ای ایران آسیب زده است؟ یورونیوز فارسی، 27/6/2025، https://parsi.euronews.com/2025/06/27/what-we-know-about-the-damage-done-to-irans-nuclear-program.

13. گروسی: تأسیسات هسته‌ای ایران نابود نشده است، BBC فارسی، 8 تیر 1404، https://www.bbc.com/persian/articles/cvg4qjv453jo.

14. رئیس شورای امنیت داخلی اسرائیل دست به اعتراف زد/ نابودی برنامه هسته‌ای ایران غیرممکن است، سایت‌خوان روزنامه دنیای اقتصاد، 24 خرداد 1404، https://donya-e-eqtesad.com/fa/tiny/news-4188255.

15. چگونه ۲۴ ساعت پرتنش ایران و اسرائیل را به آتش‌بس نزدیک کرد، BBC فارسی، 4 تیر 1404، https://www.bbc.com/persian/articles/cz6g1pplxwpo.

گفتگو با مدیر فناوری اطلاعات مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی
از یک عکس ساده می‌توان اطلاعات مهم مختلفی استخراج کرد. این اطلاعات معمولاً در متادیتا (Metadata) یا داده‌های همراه عکس ذخیره می‌شوند.
خطرات استفاده از بات‌های هوش مصنوعی

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، اهمیت رسانه و فضای مجازی در عصر حاضر و در روزگاری که با تجاوز رژیم غاصب صهیونی تقابل می‌کنیم باعث شد تا در مساله بهره گیری از فناوری های نوین و فضای مجازی و نکات امنیتی آن، از نظرات مهندس هادی شیردل مدیر فناوری اطلاعات مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی استفاده کنیم.

در این گفتگو به هوشیاری کاربران فضای مجازی در بهره گیری از پلتفرم های داخلی و خارجی، چت بات‌های هوش مصنوعی و مسائل مهم امنیتی دیگر پرداخته شده است.

مشروح گفتگو را در ادامه بخوانید:

««با توجه به شرایط حاضر و تجاوز رژیم منحوس صهیونی به ایران، وظیفه مردم در استفاده از رسانه و فضای مجازی چیست؟»»
در این شرایط حساس مانند حمله اسرائیل به ایران، وظیفه مردم ایران در قبال رسانه ها و شبکه های مجازی را می توان در چند محور اصلی خلاصه کرد:

-- پرهیز از انتشار شایعات و اخبار تأییدنشده
•    از بازنشر اخبار بدون منبع معتبر خودداری کنید. شایعات میتوانند باعث ایجاد اضطراب و تشویش امنیتی شوند؛
•    اخبار را فقط از منابع رسمی و مورد اعتماد (مانند صداوسیما، خبرگزاریهای معتبر داخلی و خارجی) پیگیری کنید.

-- رعایت امنیت سایبری و اطلاعاتی
•    از اشتراک گذاری اطلاعات حساس نظامی یا امنیتی خودداری کنید. دشمن ممکن است از این اطلاعات سوءاستفاده کند؛
•    مراقب حملات سایبری و فیشینگ در فضای مجازی باشید و از نرم افزارهای امنیتی استفاده کنید.

-- تقویت روحیه ملی و وحدت
•    از انتشار محتواهای تفرقه انداز یا تحریک کننده بین اقشار مختلف جامعه پرهیز کنید؛
•    از محتوای امیدبخش و متحدکننده حمایت کنید.

-- مشارکت مسئولانه در اطلاع رسانی
•    اگر اخبار مهم و تأییدشده ای وجود دارد، آنها را با رعایت اصول اخلاقی و امنیتی منتشر کنید؛
•    از هشتگها و کمپینهای مردمی برای حمایت از منافع ملی استفاده کنید، اما مراقب سوءاستفاده دشمن باشید.

-- پرهیز از تنش آفرینی و هیجان کاذب
•    حتی در مواجهه با اخبار نگران کننده، خونسردی خود را حفظ کنید و از واکنش های احساسی پرهیز نمایید.
•    به جای گسترش ترس، به دنبال راههای عملی برای کمک به جامعه باشید.

««در مورد برخی از نرم افزارها و اپلیکیشن‌های جاسوسی سخن بگوییم. آیا استفاده از تلگرام، واتس‌اپ و اینستاگرام و یا vpn ها تهدید جدی است؟ به چه دلیل؟»»
در شرایط بحرانی مانند تنش‌های امنیتی یا حملات خارجی، استفاده از نرم‌افزارهای خارجی مانند واتساپ (WhatsApp)، اینستاگرام (Instagram) و سایر پلتفرم‌های خارجی می‌تواند خطرات امنیتی و اطلاعاتی جدی به همراه داشته باشد.
برخی از مهم‌ترین این خطرات عبارتند از:
•    خطر جاسوسی و دسترسی به اطلاعات کاربران؛
•    بسیاری از این نرم‌افزارها تحت کنترل شرکت‌ها و دولت‌های خارجی هستند و ممکن است اطلاعات کاربران (مانند پیام‌ها، موقعیت مکانی، مخاطبین و...) را در اختیار نهادهای امنیتی دشمن قرار دهند؛
•    در شرایط بحران، کشورهای متخاصم (مانند اسرائیل و آمریکا) ممکن است از این داده‌ها برای اهداف نظامی یا امنیتی استفاده کنند؛
•    خطر حملات سایبری و قطع دسترسی؛
•    دولت‌های خارجی می‌توانند به بهانه‌های امنیتی، دسترسی ایرانیان به این پلتفرم‌ها را محدود یا قطع کنند (مانند قطع شدن واتساپ و اینستاگرام در برخی مقاطع)؛
•    ممکن است حساب‌های کاربری ایرانیان به صورت هدفمند مسدود یا هک شوند؛
•    انتشار اخبار جعلی و جنگ روانی؛
•    در شرایط بحران، شبکه‌های اجتماعی خارجی یکی از ابزارهای اصلی جنگ روانی هستند و اخبار جعلی را با سرعت بالا منتشر می‌کنند. برخی از این اخبار ممکن است برای ایجاد ترس، تفرقه یا تشویش اذهان عمومی طراحی شده باشند؛
•    آسیب‌پذیری در برابر نفوذ و فیشینگ؛
•    هکرها و گروه‌های وابسته به دشمن ممکن است از طریق پیام‌های جعلی، لینک‌های مخرب یا تبلیغات فیشینگ، اطلاعات کاربران ایرانی را سرقت کنند؛
•    برخی از این حملات می‌توانند منجر به دسترسی به گوشی، دوربین، میکروفون یا موقعیت مکانی کاربر شوند؛
•    وابستگی به سرویس‌های خارجی و تهدید حاکمیت دیجیتال؛
•    استفاده از پلتفرم‌های خارجی، وابستگی کشور به زیرساخت‌های بیگانه را افزایش می‌دهد و در بلندمدت امنیت ملی را تهدید می‌کند؛
•    در صورت قطع این سرویس‌ها توسط شرکت‌های خارجی (مثل مسدودسازی حساب‌های ایرانی)، ارتباطات داخلی دچار اختلال می‌شود؛
•    راهکارهای جایگزین و توصیه‌های امنیتی، استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی معتبر می باشد. در شرایط بحرانی، بهتر است از پیام‌رسان‌های داخلی استفاده شود تا از خطرات جاسوسی، قطع ارتباط و جنگ روانی جلوگیری شود. اگر استفاده از نرم‌افزارهای خارجی ضروری است، رعایت شدید اصول امنیتی الزامی است.

««در مورد چت بات ها و استفاده از آنها در این ایام چه نکاتی باید مورد توجه باشد؟»»
استفاده از بات‌های هوش مصنوعی (AI) مانند ChatGPT، Gemini (گوگل)، Copilot (مایکروسافت) و سایر مدل‌های خارجی در شرایط بحرانی (مانند تنش‌های امنیتی یا حملات سایبری) می‌تواند چالش‌ها و خطرات امنیتی داشته باشد. 

در اینجا مهم‌ترین نکات را بررسی می‌کنیم:
الف) جمع‌آوری و تحلیل داده‌های کاربران:
بسیاری از شرکت‌های خارجی (مثل OpenAI، Google، Microsoft) اطلاعات ورودی کاربران را ذخیره و تحلیل می‌کنند.
در شرایط بحران، این داده‌ها ممکن است برای اهداف امنیتی یا نظامی استفاده شوند (مثلاً پیش‌بینی رفتار کاربران ایرانی).
حتی اگر شرکت‌ها ادعا کنند که داده‌ها را ذخیره نمی‌کنند، باز هم ممکن است تحت فشار دولت‌های متخاصم (مثل آمریکا یا اسرائیل) مجبور به همکاری شوند.

ب) سوگیری سیاسی و تحریف اطلاعات:
مدل‌های هوش مصنوعی معمولاً بر اساس داده‌های غربی آموزش دیده‌اند و ممکن است تحلیل‌های جانبدارانه درباره ایران ارائه دهند.
برخی چت‌بات‌ها در پاسخ به سوالات حساس (مثلاً درباره تحریم‌ها، عملیات نظامی یا سیاست‌های ایران) اطلاعات نادرست یا جهت‌دار منتشر کنند.

ج) خطر حملات سایبری و بدافزار:
استفاده از برخی پلتفرم‌های هوش مصنوعی ممکن است کاربران را در معرض فیشینگ یا بدافزار قرار دهد (مثلاً از طریق افزونه‌های جعلی یا لینک‌های مخرب).
در شرایط بحران، ممکن است حملات سایبری علیه کاربران ایرانی افزایش یابد.

««راه‌های ایمن استفاده از هوش مصنوعی را بیان کنید؟»»
-- رعایت اصول امنیتی:
•    از وارد کردن اطلاعات حساس (نظامی، امنیتی، شخصی) در چتباتهای خارجی خودداری کنید.
•    در صورت نیاز به استفاده از ابزارهای خارجی، از VPN معتبر و حساب کاربری ناشناس استفاده کنید.
-- فعال‌سازی تنظیمات حریم خصوصی:
•    در تنظیمات ابزارهای هوش مصنوعی، گزینههای عدم ذخیره تاریخچه مکالمات را فعال کنید.
-- اعتبارسنجی پاسخ‌های هوش مصنوعی:
•    هوش مصنوعی ممکن است اشتباهات فاحش داشته باشد یا تحت تأثیر پروپاگاندا قرار گیرد. همیشه پاسخها را با منابع معتبر داخلی مقایسه کنید.

««بحث تصویربرداری از مراکز نظامی و یا پدافندها و ... بسیار داغ است. از لحاظ فنی آیا می توان از یک عکس، لوکیشن و مکان را تشخیص داد؟»»
بله، از یک عکس ساده می‌توان اطلاعات مهم مختلفی مانند مکان، زمان، دستگاه عکاسی و حتی جزئیات فنی را استخراج کرد. این اطلاعات معمولاً در متادیتا (Metadata) یا داده‌های همراه عکس ذخیره می‌شوند. 
لازم است که مهم‌ترین اطلاعاتی که ممکن است از یک عکس استخراج شود و روش‌های حذف آنها را توضیح دهیم. اطلاعاتی که ممکن است در یک عکس ذخیره شود عبارتند از :
•    اطلاعات EXIF (Exchangeable Image File Format)؛
•    مختصات جغرافیایی (GPS): اگر GPS دوربین یا گوشی فعال باشد، طول و عرض جغرافیایی محل عکسبرداری ذخیره می‌شود؛
•    تاریخ و زمان دقیق عکسبرداری: حتی ممکن است شامل زمان اصلاح عکس هم باشد؛
•    اطلاعات دستگاه: مدل گوشی یا دوربین، شماره سریال، تنظیمات دوربین (مثل دیافراگم، سرعت شاتر، ISO)؛
•    نرم‌افزار ویرایش: اگر عکس با برنامه‌هایی مانند Photoshop ویرایش شده باشد، ممکن است نام برنامه و تاریخ ویرایش هم ثبت شود؛
•    چهره‌ها و اشیاء: با ابزارهای هوش مصنوعی (مثل Google Lens یا پلتفرم‌های تشخیص چهره) می‌توان افراد یا مکان‌های خاص را شناسایی کرد؛
•    پیش‌زمینه و جزئیات محیط: مثلاً اگر در عکس تابلوهای خیابان یا ساختمان‌های معروف دیده شود، می‌توان مکان را حدس زد؛
•    مقایسه با پایگاه‌داده‌های جغرافیایی: با مقایسه عکس با پایگاه دادههای جغرافیایی، میتوان اطلاعات مکانی عکس را استخراج کرد.

««برای جلوگیری از افشای اطلاعات عکس چه نکات امنیتی را باید رعایت کرد؟»»
•    قبل از عکس گرفتن، در تنظیمات دوربین موبایل، ذخیره موقعیت جغرافیایی (GPS) را غیرفعال کنید.
•    قبل از ارسال عکس، متادیتا را حذف کنید و اگر عکس حاوی اطلاعات حساس است، آن را کراپ یا تار کنید.
در نظر داشته باشید، در شبکه‌های اجتماعی، برخی شبکه‌ها (مثل تلگرام و توییتر) خودکار EXIF را حذف می‌کنند، اما اینستاگرام و فیسبوک ممکن است برخی داده‌ها را حفظ کنند.