پرسش 1:
احکام خمس،تقليد،روزه شرح : باسلام آيا مقلدان جوان مقام معظم رهبري مي توانند از رساله ي حضرت امام (ره) استفاده نمايند، با توجه به اين که ايشان رساله ي عمليه ندارند؟
پاسخ:
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
مقام معظم رهبري آيت الله خامنه اي رساله عمليه اي به صورت استفتاآت دارد. اگر مسئله اي پيش آمد ازآن پيدا کنيد. اگر آن مسئله دراستفتاآت نباشد به رساله حضرت امام عمل کنيد . اگر در هيچ کدام نبود از دفتر ايشان سوال کنيد.

پرسش 2:
بنده تازه مشغول به کار شده ام، حقوقم 170 هزار تومان در ماه است. 50هزار تومان هم ماهيانه از پدرم ميگيرم. مي خواهم 170 هزار تومان را براي تهيه ي جهيزيه پس انداز کنم. آيا خمس به آن تعلق مي گيرد.
پاسخ:
پولي که پدر به شما مي دهد خمس ندارد گرچه چند سال بماند اما پول درآمد خودت در صورت پس اندازه خمس دارد مگر در دوسه ماه بعد از سال خمسي با آن پول ما يحتاج زندگي را بخريد در اين صورت خمس ندارد. مي تواني پول پس انداز کني و قبل از رسيدن سر سال خمسي (روزي که اولين حقوق را گرفته اي سال خمسي تو است) باآن جهيزيه بخري در اين صورت خمس ندارد(1)
پي نوشت:
1. آيت الله خامنه­اي، استفتا ات، س 906.

پرسش 3:
به وسايلي که براي جهيزيه تهيه و آماده کرده ام آيا خمس تعلق مي گيرد؟

پاسخ:
در صورتي که شما در شهري زندگي مي کنيد که معمولا مقداري از جهيزيه دختر رادر بين سال تهيه مي کنند و تهيه لوازم زندگي براي آينده عرفا جزء مئونه حساب مي شود به وسايلي مذکور خمس تعلق نمي گيرد.(1)
پي نوشت :
1. آيه الله خامنه اي ، استفتائات چاب جديد ، س 906 . و چاب قديم سؤال 905.

پرسش 4:
اصلا خمس به چه چيزي تعلق مي گيرد؟
پاسخ:
خمس (يک پنجم ) اموال را مي‌گويند و به هفت چيز خمس تعلق مي‌گيرد که توضيح داده مي‌شود:
1 - منفعت کسب: يعني مالي که انسان از طريق تجارت يا صنعت و ياکسب‌هاي ديگر به دست مي‌آورد. و ازمخارج سال او و خانواده اش زياد بيايد.
2 - معدن: اگر از معدن طلا يا نقره يا مس يا سرب يا آهن يا نفت يا زغال يا سنگ يا فيروزه يا عقيق يانمک و يامعدن‌هاي ديگر چيزي به دست آورد و به مقدار نصاب باشد.
3 - گنج: مالي است که در زمين يا درخت يا کوه و يا ديوار پنهان باشد و کسي آن را پيدا کند.
4 - مال حلالي که مخلوط به حرام باشد: اگر مال حلال به گونه اي با مال حرام مخلوط شود که انسان نتواند آن هارا از يکديگر تشخيص دهد، بايد خمس تمام مال را بدهد.
5 - جواهري که به واسطة فرورفتن در دريا به دست مي‌آيد.
6 - غنيمت: اگر مسلمانان به امر امام (ع) با کفّار جنگ کنند و غنايمي در جنگ به دست آورند.
7 - زميني که کافر ذمّي از مسلمان بخرد. کافر ذمّي به کافري گفته مي‌شود که به صورت اقليت در کنار مسلمانان زندگي مي‌کند و شرايط ذمّه را پذيرفته است .

پرسش 5:
حمام براي روزه دار چه حکمي دارد؟
پاسخ:
اگر روزه دار حمام کند، روزه اش باطل نمي شود و روزه اش صحيح است .
روزه دار نمي تواند سرش را زير آبي که يک جا جمع است ببرد ،مثل آب استخر و رود خانه، پس روزه دار نمي تواند سرش را زير آب استخر ببرد، به گونه اي که همه سر يک دفعه زير آب قرار گيرد . اگر عمدا اين کار را بکند ،روزه اش باطل مي شود. اما اگر همه بدن زير آب باشد اما سر زيرآب نباشد، روزه اشکال پيدا نمي کند.(1)
پي نوشت:
1. توضيح المسائل مراجع ،ج1 ،م1608.

پرسش 6:
به کتاب هايي که خريده ام اما مطالعه نکردم آيا خمس تعلق مي گيرد؟

پاسخ:
اگر کتاب ها در زمان خريد آن مورد نياز شما براي مراجعه و مطالعه بوده و مقدار آن هم مناسب شأن عرفي شما باشدخمس ندارد ، حتي اگر پس از سال اول از آن استفاده نکنيد.(1)
پي نوشت :
1. آيت الله خامنه اي ، استفتائات ، چاپ جديد ، س 900 .

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباط تان با اين مركز؛
با توضيحي که داده ايد، مايع مذکور مني نيست و احتياج به غسل ندارد. روزه شما صحيح است. البته اگر مني هم باشد ،روزه صحيح است ،چون بيرون آمدن مني در خواب روزه را باطل نمي کند.
به طور كلى آب هايى كه از انسان خارج مى‏شود ،به غير از بول و مني عبارتند از: مذى، ودى، وذى.
مذى؛ آبى است كه كمى لزج و چسبنده است . اغلب بعد از شوخى و تحريکات جنسي و بازى با همسر و مانند آن خارج مى‏شود .معمولاً قبل از خروج منى خارج مى‏شود . پاك است و غسل و وضو را باطل نمى‏كند.
ودى؛ آبى است كه كمى سفيد رنگ است . گاهى بعد از بول خارج مى‏شود . در صورتى كه انسان يقين نداشته باشد كه با بول برخورد كرده، پاك است و غسل هم ندارد.
وذى؛ آبى است كه گاهى بعد از منى خارج مى‏شود. در صورت يقين به اين كه با منى يا بول برخورد كرده، فقط محل خروج را بايد تطهير كرد .اگر بعد از استبرا يكى از اين رطوبت‏ها خارج شود و انسان شك كند آيا بول است يا رطوبت‏هاى ديگر ،پاك است.
تا وقتى كه انسان يقين پيدا نكرده آنچه خارج شده ،منى است، غسل واجب نمى‏شود . خروج منى در مردان سه علامت دارد:
ا) از روى شهوت و ارضاي غريزه باشد.
ب ) با فشار و جستن بيرون آيد.
ج ) هنگام بيرون آمدن، بدن سست شود.
چنانچه در هنگام جستن مايع مذكور بدن سست نشود و همراه با شهوت نباشد حكم منى را ندارد.

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
گرفتن علم و دانش از ديگران به معناي تبعيت از آن ها نيست بلکه اساسا اسلام به دليل اهميت و ارزشي که براي علم و دانش‌‌اندوزي قايل است، پيروان خود را همواره توصيه مي‌کند که بر معلومات علمي خود بيافزايند و همواره در پي دانش‌اندوزي باشند ،گر چه از افراد کافر و يا هر کس ديگر باشد. رسول خدا (ص) فرمود:
«الحکمه ضاله المومن ياخذها حيث يجد؛ (1) دانش و معرفت گمشده مومن است. آن را مي‌گيرد هر کجا بيابد».
امير مومنان فرمود: «الحکمه ضاله المومن ياخذه و من يد المشرک؛ (2) دانش و معرفت گمشده مومن است. آن را مي‌گيرد گر چه از دست مشرک باشد».
بنابراين فراگيري دانش و علم هرگز با کامل بودن دين اسلام منافات ندارد، بلکه عمل به توصيه هاي علم آموزي اوست.
گر چه در آموزه هاي اسلامي درباره معرفت نفس و روان شناسي مباحث عميق بسياري آمده، ولي آن طور که شايسته است پژوهش در خور توجه در آن آموزه‌ها انجام نشده ، مثل گنجينه‌هاي گرانبها همچنان دست نخورده باقي مانده است. در عين حال در برخي آثار تحقيقاتي سودمندي در اين باره صورت گرفته، از جمله به دو نمونه مي‌توان اشاره کرد:
1- روان شناسي از ديدگاه غزالي و دانشمندان اسلامي، دفتر اول و دوم، نگارش دکتر سيد محمد باقر حجتي، نشر فرهنگ اسلامي، 1378 ش.
2- دروس معرفت النفس، تاليف استاد حسن زاده آملي.
پي‌نوشت‌ها:
1. بحار الانوار، ج 2، ص 105.
2. همان .

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
جواني دوران بحران جنسي است و اين غريزه سركش، عمده ‏ترين فشار روحي و جسمي را به جوانان وارد مي‏سازد. بايد موانع غيرمنطقي ارضاي مشروع اين غريزه، از ميان برداشته شود.
آري مشكلات گوناگوني در جامعه ما، از ازدواج به موقع جلوگيري مي‏كند. اكثر اين مشكلات بيش تر ريشه در فرهنگ عمومي جامعه دارد. غل و زنجيرهاي آهنيني را بر دست و پاي تمامي افراد جامعه به خصوص جوانان زده است. ارضاي طبيعي و مشروع يكي از نيرومندترين غرايز را دشوار نموده است. يكي از راه حل‏ها اين است كه بايد با حركتي عظيم و بنيادي در فرهنگ جامعه، ساختار فكري مردم در اين زمينه زير و رو شود تا اين قيد و بندها از هم گسسته گردد.
اميدواريم كه با روشنگري و بيان مسائل و برنامه ريزي عمومي در جامعه اين مشكل برطرف گردد؛ معضلي كه ميليون‏ها جوان جامعه ما گرفتار آنند، حل عمومي اين مشكل برنامه‏ريزي دقيق و سرمايه گذاري كلاني را مي‏طلبد، اميد است مسؤولان نسبت بدان اهتمامي بيش از پيش بورزند.
پيامبر اسلام فرمود: « جوانان، هر يك از شما كه قدرت ازدواج دارد، حتماً اقدام كند، زيرا بهترين وسيله است كه چشم را از نگاه‌هاي آلوده و عورت را از بي عفتي محافظت مي‌كند».(1)
در عين حال قرآن مجيد راه مقابله با طغيان غريزه جنسي را در صورت فراهم نبودن زمينة ازدواج، عفت پيشگي و يا خويشتن داري در امور جنسي مي‌داند : «آن‌ها كه وسيله ازدواج ندارند، بايد عفت پيشه كنند تا خداوند آنان را به فضلش بي نياز كند».(2) البته اين امر، نياز به مقاومت دارد كه در روايات به عنوان جهاد اكبر مطرح شده است. تسهيل كنترل غريزه جنسي در گرو اموري است:
1ـ طرد افكار شيطاني:
مشكل ترين مرحلة رويارويي با انحراف جنسي، سالم سازي انديشه و پرهيز از افكار شهواني است. امام علي(ع) مي‌فرمايد: «كسي كه در اطراف گناه بسيار بينديشد، سرانجام به آن كشيده خواهد شد».(3)
2ـ پر كردن اوقات فراغت با مطالعه، تفريح، مسافرت و غيره.
3ـ كنترل چشم:
نگاه راهبر دل و دام شيطان و بذر شهوت است. براي مهار غريزه جنسي بايد از ديدن آن چه كه ميل جنسي را تحريك مي‌كند خودداري كرد. امام علي(ع) مي‌فرمايد: «بهترين عامل رو گرداني از شهوات، فروبستن چشم‌ها است».(4)
4ـ عدم آميختگي زن و مرد:
همنشيني زن و مرد و همسخن شدن و خلوت كردن با يكديگر زمينه لغزش را فراهم مي‌كند.
5ـ كم خوري:
يكي ديگر از راه‌هاي كنترل غريزه جنسي، دوري از پرخوري است. از اين رو در روايات اسلامي از روزه داري به عنوان عامل تعديل غريزه جنسي ياد شده است.پيامبر اكرم(ص) مي‌فرمايد: «اي جوانان، هر يك از شما قدرت ازدواج دارد، ازدواج كند . اگر قدرت ندارد، روزه بگيرد، زيرا روزه گرفتن براي كنترل شهوت مفيد است».(5)
6ـ آخرت گرايي:
توجه به پاداش اخروي درباره كساني كه دامن خود را از گناه پاك داشته اند. امام علي(ع) مي‌فرمايد: «كسي كه به بهشت علاقه دارد، خواهش‌هاي نفس و شهوات را فراموش كند».(6)
7ـ ياد مرگ:
رسول خدا(ص) اصحاب خود را درباره مرگ بسيار سفارش مي‌كرد و مي‌فرمود: «زياد مرگ را ياد كنيد، زيرا ياد مرگ شكننده لذات نفساني و مانع ميان تو و شهوات است».(7)
علاوه بر آنچه گفته شد بايد اين امور را رعايت كند:
1ـ خود را از محيط‌ها و موقعيت‌هاى تحريك آميز دور نگه دارد و از خلوت گزينى اجتناب ورزد؛
2ـ از پوشيدن لباس‌هاى تنگ و چسبنده خوددارى ورزيده و از تماس و لمس نمودن اعضاى بدن خود يا ديگران شديداً دورى گزيند؛
3ـ از نگاه به نامحرم و چشم چرانى خوددارى ورزد؛
4ـ تخيّلات و تفكرات خود را كنترل كند و بداند هر آن چه به ذهن و انديشه‌اش مى‌گذارد، خداوند به آن آگاه است و در اين زمينه مسئوليت دارد . بايد تنها به عقل و قوانين شرعى تأييد مى‌كنند بينديشد تا رستگار شود؛ زيرا تخيّلات و تصوّر دربارهء مسايل جنسى و شهوت آلود منجر به تحريك‌هاى مداوم گرديده و نيروى حيات را از بين برده و انسان را از مسائل حقيقى و واقعى زندگى باز مى‌دارد؛
5ـ با توجه به اين كه دوران جوانى، دوران پر شور و حساس عمر به حساب مى‌آيد، شايسته است كه جوان با برنامه‌ريزى دقيق براى اوقات شبانه روزى به يارى كار و تلاش مداوم در زمينه‌هاى تحصيلى و علمى و مطالعاتى و كارهاى ذوقى و تفريحى حداقل زمان لازم را به خوابيدن اختصاص دهد . زمانى به بستر رود كه خواب بر او چيره شده و زود به خواب رود؛
6ـ با اشتغال به مطالعه كتب سودمند و مراجعه به كتابخانه‌ها در اوقات فراغت، زمينه موفقيت تحصيلى آينده خود را فراهم سازد؛
7ـ در تيم‌ها و گروه‌هاى ورزشى شركت فعال داشته باشد . نيز در فعاليت‌هاى تربيتى، فرهنگى و مذهبى شركت كند؛ زيرا اين اشتغالات در افزايش ايمان و توفيق در ترك معاصى به وى كمك مى‌كند.
فعاليت‌هاى سالم و جهت دار سودمند، مقدار فراوانى از انرژى‌هاى جوان را به خود اختصاص مى‌دهد . از تحريك‌هاى جنسى و شهوت انگيز جلوگيرى مى نمايد، چرا كه مبتلايان به اين عادت زشت، بيش‌تر ميل به گوشه گيرى دارند. شركت در فعاليت‌هاى تربيتى و اجتماعى و گروه‌هاى قرآن در مساجد و كتاب خانه‌ها وتماس با افراد مؤمن و پاك در تقويت روحيه و ايمان اين گونه جوانان بسيار مؤثر است؛
8ـ رفت و آمد با دوستان خوب و مؤمن، نماز اول وقت، نماز با جماعت، پرهيز از دوستان و رفقاى بى بند وبار و منحرف؛
9ـ قبل از خوابيدن وضو بگيرد و سوره‌هاى قل اعوذ و آية الكرسى را بخواند؛
10ـ اگر مى تواند هفته‌اى يك يا دو روز را روزه بگيرد؛
11ـ در برنامه غذايى خود دقت كند و از مداومت در مصرف بعضى از خوردنى‌هاى محرك و مقوّى و شهوت برانگيز خوددارى كند؛
12ـ تمايل‌ها و افكار خود را از توجه به خويشتن به سوى ازدواج و زندگى آينده معطوف سازد.بداند كه دير يا زود ازدواج مى كند و بايد آمادگى كامل داشته باشد؛
13ـ همواره با ذكر و ياد خدا اُنس و الفت داشته باشد. خداوند در آيه 28 سوره رعد مى‌فرمايد: آگاه باشيد كه تنها با ياد خدا قلب‌ها آرامش مى يابد . هر كس از ياد خدا فاصله بگيرد زندگانى بر او سخت و دشوار خواهد شد.(8)
پي‌نوشت‌ها:
1 . مكارم الاخلاق، ص 100.
2 . نور (24) آية 33.
3 .غررالحكم، ج 5، ص 321.
4.همان، ج 6، ص 164.
5 . بحارالانوار، ج 100، ص 220.
6 . نهج البلاغه، قصار 30.
7 . بحارالانوار، ج 74، ص 388.
8. اقتباس از آن چه يك جوان بايد بداند، ص 76ـ 79.

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
قسم خوردن اگر دروغ باشد ، حرام است ، اما به خودي خود حرام نيست ،
حال اگر كسي‌ كه‌ بالغ‌ و عاقل‌ است‌، با قصد و اختيار به‌ يكي‌ از اسم‌هاي‌ خدا قسم‌ بخورد که كار مباح‌ يا مستحب‌ يا واجب‌ است‌ انجام‌دهد، بايد به‌ قسم‌ عمل‌ نمايد. اگر عمداً عمل‌ ننمايد، بايد كفاره‌ بدهد؛ يعني‌ ده‌ فقير را سيركند يا آنان‌ را بپوشاند . اگر نتوانست‌، بايد سه‌ روز روزه‌ بگيرد.(1) اگر كسي‌ به‌ نام‌ پيامبران يا امامان‌ قسم‌ بخورد و به‌ آن‌ عمل‌ نكند، كفاره‌ ندارد.(2)
پي نوشت ها:
1.توضيح‌ المسائل‌ مراجع‌، ج‌ 2، مسئلة‌ 2671 و 2670.
2.تحريرالوسيله‌ ، ج‌ 2، ص‌ 116.

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
اين مطالب خرافات مي باشد و لازم نيست کاري انجام بدهيد.(1)
پي نوشت :
1 .آيه الله مکارم ، استفتائات ج3 ، س1598 .

پرسش 1: گريه کردن با صداي بلند، ناله و شيون سر دادن در مصيبت اهل بيت (س) چه حکمي دارد؟ آيا کسي مي تواند اين شيون کردن و ... را وحشيگري، بربريت و ريا کردن تلقي کند؟ _ تشكيل هيأت در حسينيه و خيابان ها كه اهالي آن به شعائر ديني مقيد نبوده، بلكه سينه زني و نظائر آن نزد ايشان، كاري عجيب و غريب مي باشد و بدون مطالعه يا معلومات باعث تمسخر و يا هتك حرمت مجالس عزاداري مي شوند، و حکم علما را مبني بر اشکال نداشتن نحوه و شکل عزاداري رد مي کنند، چه حكمي دارد؟
پاسخ: پرسشگر گرامي باسلام و تشکر از ارتباط با اين مرکز.
به راه انداختن دسته هاي عزاداري براي سيد الشهدا واهل بيت (عليهم السلام) و شرکت در امثال اين مراسم امر بسيار پسنديده و مطلوبي است . از بزرگ ترين اعمالي است که انسان را به خداوند نزديک مي کند.(1)
ريا و اخلاص جزء صفات دروني اشخاص مي باشد . هر کس خودش بهتر مي داند که عملش براي خدا مي باشد و يا براي مردم . در صورتي که انسان در اعمال خود رضاي خداوند را در نظر بگيرد، عملش داراي اجر و قرب مي باشد.
عزاداري و گريه اگر به نحو متعارف باشد، به گونه اي که در نظر عرفي از مظاهر حزن و اندوه در عزاداري محسوب شود، اشکال ندارد.(2)
در صورتي که عزاداري و سينه زني موجب آزار و اذيت همسايگان شود، واجب است که حقوق همسايگان را مراعات کنيد. (3)
کاري نکنيد که موجب هتک حرمت مجالس عزاداري بشود .
بهترين شكل عزادارى تشكيل مراسم عزادارى همراه با سخنرانى و مداحى است، زيرا در آن مسائل حلال و حرام و پند و موعظه و ذكر فضائل و مناقب و مصائب اهل بيت و فلسفه و هدف قيام امام حسين(ع) و درس ها و عبرت هايى كه در آن وجود دارد، بيان مي‌شود . مردم در ساية عزادارى با معارف اسلامى آشنا مي‌شوند.
پي نوشت ها:
1. آيه الله خامنه اي ، استفتائات ، س1448 .
2. همان ، س 1463 .
3. همان ، س 1447

پرسش 2: اگر شخصي در حين عزاداري به قصد گرياندن ديگران و گرم کردن مجلس بلند بلند گريه کند و سينه بزند و نيتش ريا کردن نباشد چگونه است؟

پاسخ: اين عمل بستگي به نيت شخص دارد. اگر بلند گريه کردن به نيت خودنمايي باشد ، ريا و گناه است . عمل را باطل مي کند . اما اگر نيتش خودنمايي نباشد ، بلکه براي تشويق کردن ديگران باشد ، اشکالي ندارد . البته تشخيص اين موضوع بسيار مشکل و ظريف است .گاهي افراد خود را گول مي زنند و نمي دانند ريا مي کنند.

پرسش 3:فرق تباکي کردن و ريا کردن در عزاداري را با مثال شرح دهيد
پاسخ: براي عزاي امام حسين (ع) حداقل کاري که مي توان کرد، تباکي است ، يعني خود را به گريه زدن. تباکي مي تواند به قصد ريا و خود نمايي باشد و مي تواند براي خدا باشد ، همان طوري که گريه چنين است.تباکي يک عمل است. ريا و اخلاص مربوط به دل است.

پرسش 4: بعضي از مداحان به گونه اي حسين حسين مي گويند که موجب ايجاد شور و هيجان در سينه زدن و گريه کردن مي شود . نظر جنابعالي در اين مورد چيست؟
پاسخ: در صورتي که ازحالت عادي خارج نشود و گريه کردن آن ها نيز خارج از متعارف نباشد و صداي مداحان هم بلند تر از مقدار متعارف و همراه با حرکات ناموزون نباشد، اشکال ندارد.
اگر حرکات ناموزون و خارج از متعارف داشته باشد و در اثر آن ايجاد شور و هيجان خارج از متعارف به وجود بيايد، جايز نيست. (1)
پي نوشت:
1. سؤال تلفني (0251746666) از دفتر آيت الله خامنه اي

پرسش 5:معني و مفهوم وهن مذهب شيعه را توضيح دهيد
پاسخ: وهن شيعه يعني انسان کاري کند که شيعه مورد سوال واقع شود و مورد تهمت قرار گيرد يا متهم به خشونت گردد مانند قمه زني.

پرسش: چطور ممکن است دو آيه "ملاک برتري به تقواست"و اينکه "الرجال قوامون علي النسا"با هم تناقض نداشته باشند؟

پاسخ: پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز
اين دو آيه در دو ميدان مختلف وارد شده اند.
آيه اول ملاک برتر بودن نزد خدا را بيان مي کند. اين که چه کسي در قيامت جايگاه بالاتري دارد ، بستگي به درجه تقواي افراد دارد.
آيه دوم مربوط به تعيين مدير در خانواده است(قوام به معناي قيام کننده به امر و مدير و سرپرست مي باشد) .خانواده جامعه اي است کوچک که از زن و مرد تشکيل شده ، در هر اجتماع، براي نظم و سامان يافتن امور بايد مدير وجود داشته باشد. حالا در اجتماع خانواده چه کسي مدير باشد؟
براي مديريت خانواده بايد ملاکي متناسب با مديريت در نظر گرفت. طبيعي است که درخانواده نمي توان گفت: مدير خانواده فرد با تقوا ترباشد ،زيرا تقوا امري دروني است .غير خدا کسي از ميزان آن آگاهي ندارد . براي ما محسوس و قابل اندازه گيري نمي باشد .چه بسا که با تقواتر اصلا صلاحيت اداره خانواده را نداشته باشد.
در اين جا بايد ملاکي قابل ارائه و مفيد و اجرايي تعيين کرد . کسي را که قوه عقل و حسابگري و تدبير مادي بيش تري دارد ،به عنوان مدير تعيين نمود .در بين زن و مرد که ارکان تشکيل دهنده خانواده هستند، معمولا مردها در عقل معاش و تدبير و مديريت، قوي ترند. از اين رو در آيه، مرد را به عنوان مدير خانواده معين کرده است.
منظور از مردان در اين آيه شوهران و منظور از زنان همسران است، نه اين که به طور کلي مردان را بر زنان سرپرستي داده باشد.
آيا اگر براي تعيين رياست بيمارستان شرط گذاشتند که بايد پزشک متخصص باشد، با آيه ملاک برتري بودن تقوا در نزد خدا مخالفت کرده اند؟
خير، زيرا اين دو حوزه متفاوت است. آنچه انسان را به خدا مي رساند، تقوا و بندگي است، ولي صرف باتقوا بودن، انسان را شايسته تصدي پست ها نمي سازد . بايد ملاک تصدي آن پست ها را داشته باشد.