پرسش وپاسخ

اگرمردی متاهل تمایل به همجنس گرایی داشته باشد ولی برای اینکه به گناه لواط آلوده نشود اقدام به ارضای میل خود به وسیله ابزار مصنوعی نماید حکمش چیست؟ آیا این کار او هم در حکم لواط و گناه آن نیز به همان اندازه است یا حکم دیگری دارد ؟ (امکان ترک عادت هم وجود نداشته باشد )

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
مشكلي كه شما با آن روبرو هستيد، از چند زوايه قابل بررسي است.
1. از نظر حكم شرعي، اين كار حرام است . لذت بردن از خود، همانند زنا با خود است، اما اين گناه همانند لواط نيست، يعني در صورت اثبات در نزد قاضي حد و مجازات لواط ندارد.
2- از نظر مشكل جنسيتي، اين موضوع مربوط به يك نوع اختلال جنسيتي مي شود كه امكان درمان براي آن وجود دارد؛ بنابراين بهتر است به جاي پاك كردن مسئله به حل آن بپردازيد و راه حل آن افتادن از يك گناه به گناه ديگر نيست.
اين مشكل با دو فرض روبرو است:
اين ميل يا تنها با همجنس است، يا علاوه بر آن به جنس مخالف، همسر خود يا هر زن يا دختر ديگري نيز گرايش جنسي داريد.
در فرض دوم‌ درمان آن بسيار راحت تر خواهد بود و بيش تر نياز به مشاوره هاي رواني براي آمادگي بيش تر به جنس مخالف داريد.
اما اگر ميل جنسي شما فقط نسبت به همجنس است و نسبت به جنس مخالف احساس خاصي نداريد، امکان وجود اختلال جنسي همجنسگرايي در شما وجود دارد .
همجنس گرايي نوعي اختلال در روند طبيعي است كه عوامل متعدد جنسيتي ، رواني ، تربيتي و خانوادگي، فرهنگي و... در آن نقش دارد. اين نوع ارتباط نشان از نوعي بيماري است كه گاهي مربوط به اختلال جسمي و جنسيتي مي شود. در هر حال اين مشکل يکي از مشکلات پيچيده جوامع بشري مي‌باشد. درمان واسطه‌اي اين امور امکان ندارد . درمان اين مشکل مثل قريب به اتفاق مشکلات ديگر نيازمند حضور شخص بيمار نزد متخصص است .
خوشبختانه مراکز تخصصي و فوق تخصصي اين گونه اختلالات جنسي در شهرهاي بزرگ به ويژه در تهران وجود دارند.
توصيه مي‌شود با ارتباط با سايت انجمن حمايت از بيماران مبتلا به اختلال هويت جنسي ايران www.gid.org.ir(البته مشکل شما اختلال هويت جنسي نيست ، ولي درمانگران آن مرکز در درمان مشکل شما نيز تبحر دارند) نيز از شرايط پذيرش آن انجمن اطلاع حاصل نماييد.
در گام اول به صورت ايميل يا تلفن با آن انجمن مکاتبه نماييد . فرايند درمان خود را هرچه سريع تر آغاز نماييد.
علاوه بر ارتباط با انجمن فوق الذکر مراجعه هر چه سريع تر به سکس تراپيست هايي (درمانگران جنسي) مانند فريدون محرابي، ماهيار آذر، محمدعلي بشارت، راحله اماني، علي اسلامي نسب، بهنام اوحدي ،محمد خداياري فرد و دکتر روشن...(که از طريق جستجوي اينترنتي يا 118 در تهران قابل دسترسي مي‌باشند) قابل توصيه مي باشد.
3- زاويه ديگر مسئله موضوع همسر شما و نيازهايي است كه همسرتان و حتي خود شما به او داريد. خداوند يكي از آيات و نشانه هاي خود را در قرآن همين گرايش انسان به جنس مخالف دانسته و‌آن ها را عامل ايجاد‌آرامش، محبت و... دانسته است . نياز به گفتن نيست كه‌آرامش و محبت، از اركان اساسي براي پايداري و استحكام بنيان خانواده است. بر همين اساس گرايش به همسر و ارضاي نياز جنسي، عاطفي و... در اولويت برنامه هاي ديني داشته و با منظومه خلقت نيز هماهنگ است.
ارضاي نياز شما خارج از اين چارچوب، هم ظلم به خود و هم ظلم به همسرتان مي باشد . ادامه اين روند چيزي جز طلاق عاطفي ميان دو همسر نيست.
بنابراين بايد هر چه زودتر و به دور از استدلال تراشي مانند « براي آن که به گناه لواط آلوده نشود، اقدام به ارضاي ميل خود به وسيله آلات مصنوعي نمايد» در اسرع وقت با مراجع به متخصصان به فكر بازيابي سلامت جنسي و رواني خود باشيد.
موفق باشيد.

سلام خسته نباشید در حال خواندن نماز ظهر بودم که یکی از اعضای خانواده جارو برقی را روشن کرد و من دیگر صدای خود را نمیشنیدم آیا این نماز صحیح است؟

با سلام و تشکر به خاطر ارتباط تان با اين مرکز
در صورتي که ذکر هاي نماز را با تلفظ زباني خوانده و طوري خوانده باشيد که اگر مانع و سرو صدا نبود، صداي خواندن خود را مي شنيديد، نماز شما صحيح است.
ذكر و دعا را بايد طورى بخوانيد كه بشنويد . اگر به واسطه سر و صداى زياد نمى‏شنويد، بايد طورى بگوييد كه اگر مانعى نباشد بشنويد، نماز صحيح است.
پي نوشت:
1. امام خميني، توضيح المسائل ،مسأله 952.( نظر رهبري دراين مسئله مطابق فتواي امام مي باشد).

سلام خسته نباشید دو سوال در رابطه با نان داشتم. 1.آیا برش دادن نان با کارد یا قیچی مشکل دارد؟ 2.در حدیثی از پیامبر خواندم که "نان را مثل حیوان بو نکنید" آیا این حدیث درست است؟ اگر درست است من با بو کردن نان از سالم بودن آن ( نداشتن کپک ) مطمئن میشوم چکار کنم؟

پرسش: نان شرح : سلام خسته نباشيد دو سوال در رابطه با نان داشتم. 1.آيا برش دادن نان با کارد يا قيچي مشکل دارد؟

پاسخ:
با عرض سلام و تشکر از ارتباط تان با اين مرکز
برش دادن نان با کارد يا قيچي اشکال ندارد ولي مکروه است.(1)
پي نوشت:
1. توضيح المسائل مراجع ج2 م 2637.

پرسش: 2.در حديثي از پيامبر خواندم که "نان را مثل حيوان بو نکنيد" آيا اين حديث درست است؟ اگر درست است من با بو کردن نان از سالم بودن آن ( نداشتن کپک ) مطمئن ميشوم چکار کنم؟
پاسخ:
چنين حديثي در برخي متون وجود دارد که پيامبر (ص) مي فرمايد : نان را مانند حيوانات بو نکنيد (1) در صورت صحت نقل مي گوييم: شايد منظور حضرت اين باشد که نان نعمت خداست و طعامي براي انسان ها است وحيات بشربستگي به آن دارد ، و با بو کردن آن به نوعي ناديده شمردن اين نعمت بزرگ بشمار آيد لذااز اين کار نهي فرموده است واما کارشما چون براي اطمينان ازسلامت نان انجام مي گيرد و بي احترامي و ناچيز شماري اين نعمت نبست اشکالي ندارد .
پي نوشتها:
1. مجمع الزوائد هيثمي ج 5 ص 20 .

اگر مرد به دلیل عدم لذت هر از چند گاهی استمنا کند حکمش چیست و چه باید کرد ؟

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
خودارضايي از گناهان كبيره است . در روايات ديني همانند زنا با خود دانسته شده و بسيار مذمت شده است . براي كسي كه همسر دارد، اين گناه بيش تر است، همانند كسي كه با وجود همسر دست به زنا مي زند.
مسئله عدم ارضا از طريق همسر مي تواند دلايل متعددي داشته باشد كه بسياري از آن ها قابل رفع است . انسان نمي تواند به اين بهانه خود را به گناه بيالايد.
با توجه به اينكه گفته ايد، همسر مشكلي ندارد، بنابراين بايد خودتان به حل مشكل بپردازيد . مطمئن باشيد كه مشكل تان قابل رفع است، ممكن است اين مشكل ريشه در سابقه زندگي شما و مبادرت شما به اين كار داشته باشد.
ضمن آنكه همسر نيز نيازهايي دارد كه با استمنا و خودارضايي شما، نه تنها به نياز همسر نمي توانيد پاسخ درست و حقيقي دهيد، بلكه موجب گسست عاطفي ميان شما و همسرتان خواهد شد.
خودارضايي مکرر مضر و موجب بروز مشكلات روحي، رواني و جسمي مختلف مي شود، چون انحراف از مسير صحيح در پاسخ دهي به يك غريزه و نياز زيستي مي باشد. تفاوت در شدت و ضعف اين انحراف در شدت آسيب منعكس مي گردد. هر چند كم و اندك باشد، به واسطه انحرافي بودن آن مضر است. احساس گناه و سرزنش و تقصير که در فرد شکل مي گيرد، به عنوان يک آسيب رواني پس از مبادرت به اين رفتار نابهنجار صورت مي گيرد. اين مسأله پس از ازدواج احساس خيانت به همسر را در ذهن فرد متبادر مي کند. اين تنها مختص افراد داراي فرهنگ اسلامي و ايراني نيست.
افزون بر اينكه معصيت و گناه بزرگ محسوب مي شود. در نظام ثواب و عذاب الهي تفاوتي بين گناه كم و زياد نيست. گناه، گناه است . سرپيچي از فرمان الهي تلقي مي گردد ،چه يك بار ،چه صد بار . خداوند اگر خود ارضايي را يك معصيت مي شمارد و آن را حرام فرموده است، به تعداد و كميت آن نظر ندارند؛ بلكه مطلقا تحريم شده و هرگز بنده خوب و مطيع نبايد به سراغ آن برود.
اما ارتباط جنسي با همسر و ارضاي نياز جنسي از طريق صحيح , هرگز چنين پيامدهايي را به همراه نخواهد داشت.

سلام اگر در خواب خوابهای آشفته و تحریک کننده ببینیم و بعد از بیدار شدن اثری از احتلام وجود نداشته باشد حکم آن چیست؟غسل نیاز است یا نه؟ در چه صورت و با چه علائمی غسل جنابت واجب می شود؟

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
چنانچه اثري از احتلام، يعني مني نباشد، غسل واجب نيست.
غسل با دو چيز واجب مي شود:
1- خروج مني، در خواب يا بيداري
2- مقاربت جنسي.(1)
پي نوشت:
1.توضيح المسائل مراجع ج1 م345.

با توجه به این که یک بازار ارز بین المللی می باشد

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اگر واقعا خريد و فروش ارز مي كنند، درآمد و سودي كه مي برند، اشكال ندارد.(1)
پي نوشت:
1 .سوال تلفني(02517746666) از دفتر مقام معظم رهبري.

اگر دختر بچه ای از لحاظ تقویمی به سن بلوغ برسد ولی علائم بلوغ در او پدیدار نشده باشد آیا باید روزه بگیرد؟ تکلیف چیست ؟ و اگر توانایی پشت سر هم روزه گرفتن نداشته باشد در اینصورت تکلیف چیست و چگونه باید عمل کند؟ در ضمن هر چند نماز میخواند و حجاب میکند ولی نمیدانیم باید از الان مقلد کسی باشد یا نه؟

پرسش 1:
اگر دختر بچه اي از لحاظ تقويمي به سن بلوغ برسد ولي علائم بلوغ در او پديدار نشده باشد آيا بايد روزه بگيرد؟ تکليف چيست ؟

پاسخ:
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اگردختر 9 سال قمري را تمام کرده است بايد روزه بگيرد ولي چنانچه از نظر نيروي جسماني قدرت انجام روزه را نداشته باشد روزه براو واجب نيست و بجاي هر روز بايد كفاره بدهد يعني براي هرروزمعادل 750 گرم گندم ومانند آن به فقير بدهند( 1)
پى نوشت‏:
1. آيت الله مكارم استفتائات جديد ج2س439 و858 0

پرسش 2:
اگر توانايي پشت سر هم روزه گرفتن نداشته باشد در اينصورت تکليف چيست و چگونه بايد عمل کند؟

پاسخ:
در صورتي که در ماه مبارک رمضان توانايي روزه گرفتن را پشت سرهم نداشته باشد ولي با فاصله مي تواند روزه بگيرد، واجب است به مقداري که مي تواند با فاصله روزه بگيرد مثلا دو روز روزه بگيرد و يک روز نگيرد يا برعکس. و روزهايي را که نتوانسته است روزه بگيرد در بين سال به تدريج تا رمضان سال بعد قضا نمايد (1)
پي نوشت:
1. آيت الله مكارم؛ احكام بانوان؛ سؤال 419 و استفتائات جديد؛ج‏1؛سؤال 276.

پرسش 3:
در ضمن هر چند نماز ميخواند و حجاب مي کند ولي نمي دانيم بايد از الان مقلد کسي باشد يا نه؟
پاسخ:
داشتن مرجع تقليد عقلاً لازم است ، انسان بايد يا از مجتهد اعلم تقليد کند يا در عمل کردن به احکام شرعي احتياط کند.
با توجه به اينکه دختر 9 سال قدرت تشخيص مرجع اعلم از غير اعلم را ندارد، عمل کردن بر طبق فتواي مرجع تقليدي که پدر و مادرش به عنوان مرجع تقليد اعلم انتخاب کرده اند براي دختر نيز کفايت مي کند.
بنابراين شما فتواي مرجع تقليد خود را که به عنوان مرجع اعلم انتخاب کرده ايد، براي دختر خود ياد بدهيد و او را به فتواي ايشان راهنمائي کنيد کفايت مي کند و دختر شما فعلا تا زماني که خودش توانائي تحقيق و تشخيص مرجع اعلم را پيدا کند طبق فتواي مرجع تقليد شما عمل کند و از او تقليد کند صحيح است.(1)
پي نوشت:
1. سؤال تلفني (7840001-0251)از دفتر آيت الله مکارم.

اگر صيغه داشته باشيم ميتوانيم از پشت با او نزديكي كنيم چه حكمي دارد

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مركز
به نظر آيت الله وحيد خراساني بنا بر احتياط واجب در حال حيض بايد از نزديکي از پشت اجتناب شود . در غير حال حيض اگر زن راضي باشد ، مكروه است . اگر راضي نباشد ، حرام است.(1)
پي‌نوشت‌:
1. آيت الله وحيد، توضيح المسائل، مسئله 456، و سؤال از دفتر ايشان.

با سلام و خسته نباشید اگر اب منی روی فرش ریخته باشد و فرش شسته نشود بعد از چند مدت فرش نجساست خود را از دست میدهد و پاک میشود و میشود با کفه پای خیس روی ان راه رفت و دیگر نیاز به شستن کفه پا در هنگامه نماز خواندن نیست ؟

با سلام و تشکر به خاطر ارتباط تان با اين مرکز
در فرض سؤال جايي که مني روي فرش ريخته ، نجس است . بدون شستن با آب ،جايي که نجس شده است، پاک نمي شود، هر چند مني خود به خود از بين رفته باشد .اگر بعد از برطرف شدن نجاست، يک مرتبه با آب بشوئيد ،طوري که آب به تمام جاهاي نجس برسد و با فشار دادن، آب داخل فرش را خارج کنيد ،پاک مي شود(1)
اگر درجايي که مني ريخته است، پيش از آن که آب بکشيد، چيزي با حالت تري و خيس بودن تماس پيدا کند، نجس مي شود .اگر پاي خيس روي محل نجس گذاشته شود ،کف پا نجس مي شود .بايد براي نماز کف پا شسته شود.(2)
اگر کسي يقين نداشته باشد که پاي خيس روي محل نجاست گذاشته شده يا در جاي ديگري فرش که پاک است ، کف پا نجس نمي شود(3)
لطفا هرگاه سوال شرعي مي پرسيد ،نام مرجع تقليد خود را ذکر کنيد تا بر اساس نظر مرجع شما پاسخ بدهيم.
پي نوشت ها:
1. توضيح المسائل مراجع، ج1، مسأله 159
2. همان، مسأله 125.
3. همان، ذيل مسأله 127.

سلام و خسته نباشید سوال من در مورد دنیای پس از مرگ و بخصوص شب اول قبر هستش. از خیلی ها شنیدم که میگن شب اول قبر دوفرشته به نامهای نکیر ومنکر بالای سر فرد فوت شده می یان و از او سوالاتی در مورد اعتقاداتش می پرسن.این موضوع برای من خیلی بی معنی و غیر منطقی است چون وقتی ما فردی را در بوته ی آزمایش وپرسش قرار می دهیم می توانیم 2 هدف داشته باشیم 1- اینکه فرد سوال کننده نسبت به علم طرف مقابل آگاهی پیدا کند 2- اینکه شخصی که از او سوال می شود شناخت خوبی از خود پیدا کند.حالا که خدای ما که از همه چیز به ما نزدیکتر است و ما را بهتر از خودمان می شناسد چه نیازی به آگاهی از طریق پرسش دارد . ما انسانها نیز عقاید خود را بدرستی میدانیم و خوب این را هم میدانیم که نمی توانیم چیزی را انکار کنیم. به نظر من این طرز تفکر نشانه ی توجه بیش از اندازه ما به بعد مادی وفیزیکی ماست مثلا فشار قبر، اصلا، فشار قبر برای چیست چرا ما باید له بشویم هدف از این کار چیست. ایا خداوند بلند مرتبه و مهربان با فشار قبر از مهمانهای شب اول خود پذیرایی میکند (استغفرالله) به نظر من اینها توهماتی ساخته ی ذهن بشرند . اگر من اشتباه فکر میکنم لطفاً به طور منطقی و بدور از هر تعصبی مرا راهنمایی کنید.

پرسش: در مورد دنياي پس از مرگ بخصوص شب اول قبر شرح : سوال من در مورد دنياي پس از مرگ و به خصوص شب اول قبر هستش. از خيلي ها شنيدم که مي گن شب اول قبر دوفرشته به نام هاي نکير ومنکر بالاي سر فرد فوت شده مي يان و از او سوالاتي در مورد اعتقاداتش مي پرسن.اين موضوع براي من خيلي بي معني و غير منطقي است چون وقتي ما فردي را در بوته آزمايش وپرسش قرار مي دهيم مي توانيم 2 هدف داشته باشيم 1- اينکه فرد سوال کننده نسبت به علم طرف مقابل آگاهي پيدا کند؟
2- اينکه شخصي که از او سوال مي شود شناخت خوبي از خود پيدا کند.حالا که خداي ما که از همه چيز به ما نزديک تر است و ما را بهتر از خودمان مي شناسد ،چه نيازي به آگاهي از طريق پرسش دارد ؟
پاسخ:
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
آنچه درباره پرسش عالم قبر مطرح است ،خاستگاه ديني دارد . مسلمانان با استناد به آموزه‌هاي ديني‌شان بدان باور دارند. مثلا در روايتي آمده: در قبر از محض ايمان و محض کفر پرسيده مي‌شود، ساير مردم را به حال خود واگذار مي‌گردد. (1) از اين روايت به دست مي‌آيد در قبر (عالم برزخ) از ايمان و کفر افراد سوال مي‌شود، ساير اعمال در قيامت باز جويي مي‌گردد.
امام صادق (ع) فرمود: هر کس سوال در قبر (برزخ) را انکار نمايد، شيعه ما نيست. (2) بنابراين سوال قبر حقيقتي انکارناپذير است.
اما بر خلاف آنچه در پرسش آمده سوال در قبر بسيار منطقي و قابل تحليل عقلي است، زيرا حکمت سوال قبر تنها چيزي نيست که پرسشگر محترم تصور کرده، بلکه اسرار بسياري در اين باب ممکن است نهفته باشد، به عنوان مثال حرکت و سير در عالم برزخي در پي سوال از عقايد انجام مي‌گيرد، از اين رو گفته شده: حرکت و پيشرفت در عالم برزخ، بعد از مساله سوال است، يعني بعد از سوال فرشته که نقش اساسي و تعيين کننده دارد، حرکت برزخي در مسير انتخاب شده شروع مي‌گردد، در نتيجه آنان حرکت و سير برزخي دارند که از آن ها سوال مي‌شود ، نه کساني که سوال در برزخ براي آنان نيست،
در عالم برزخ از کساني که در دنيا در طريق خالص كردن ايمان و يا خالص كردن کفر از نظر تحقيق و عمل جديت داشته‌اند سوال مي‌شود، اما آن هايي که در دنيا در هيچ کدام از اين دو طريق نبوده‌اند به اين معنا که در راه خالص كردن ايمان در مقام تحقيق و عمل جديت ننموده و حرکتي نکرده‌اند، و نيز در راه خالص كردن کفر از جهت تحقيق و عمل کوششي نداشته‌اند، در برزخ از آن ها سوال نمي‌شود . حسابي که براي دو دسته اول و دوم باز مي‌گردد، براي آنان باز نشده ، حساب آنان در عوالم بعد از برزخ روشن مي‌شود. (3) در نتيجه سوال در قبر براي مشخص شدن سير و حرکت به سوي بهشت و يا دوزخ و مانند آن است، نه براي آگاه شدن از عقايد مردم ،چون خداوند به همه امور داناست.
پي‌نوشت‌ها:
1. کافي، ج 1، ص 64.
2. بحار الانوار، ج 6، ص 223.
3. محمد شجاعي، معاد يا بازگشت به سوي خدا، ج 2، ص 336 تا 337.

پرسش: ما انسان ها نيز عقايد خود را به درستي مي دانيم و خوب اين را هم مي دانيم که نمي توانيم چيزي را انکار کنيم. به نظر من اين طرز تفکر نشانه توجه بيش از اندازه ما به بعد مادي وفيزيکي ماست مثلا فشار قبر، اصلا، فشار قبر براي چيست ؟چرا ما بايد له بشويم؟خداوند بلند مرتبه و مهربان با فشار قبر از مهمان هاي شب اول خود پذيرايي مي کند ؟ اين ها توهماتي ساخته ذهن بشرند .

پاسخ:
اولا بسياري از آموزه‌هاي ديني به خصوص مسايلي نظير آنچه پرسش آمده ، حقايق تعبدي است . درک حکمت و فلسفه آن براي بشر عادي به آساني ميسور نيست . هرگز عقل بشر نمي‌تواند اسرار نهفته در اين گونه حقايق را به طور کامل درک نمايد.
ثانيا: مسئله فشار قبر ساخته ذهن بشر نيست بلکه در رواياتي که بعد از قرآن دومين منبع باورهاي ديني است، در اين باره تصريحاتي بسياري آمده است، از جمله فرمود: «نعوذ بالله منها، ما اقل من يضلت من ضغطه البقر؛ (1) از فشار قبر به خدا پناه مي‌برم .چقدر اندک‌اند کساني که از فشار قبر نجات مي‌يابند».
در اين باره روايات بسيار نقل شده است. (2) از مجموع آن به دست مي‌آيد که اين مسئله خاستگاه ديني دارد و ساخته ذهني بشر نيست.
فشار قبر در واقع پيامد اعمال و کفاره گناهان آدمي است . اسراري بسياري در آن نهفته است. از اين رو برخي از بزرگان با الهام از روايات گفته : فشار و سختي قبر در اصل از انسان به دنيا و عدم انس او به نظام جديد برزخي و ابهام در سرنوشت آيند سرچشم مي‌گيرد، احيانا با بعضي از علل و عوامل، تشديد مي‌گردد، علل و عوامل تشديد اين سختي ها، همه آلودگي‌هاي فکري، اخلاقي، و عقيدتي و عملي است كه شرعا از آن ها نهي شده است، آنچه از خلال روايات وارده برمي‌آيد اين است که تندي و بدخويي انسان نسبت به اهل خود و خانواده خود و زبان تند داشتن با آن ها از موجبات تشديد سختي ها و فشار قبر است. (3)
بنابراين فشار قبر و ساير سختي ها و رنج‌ها بعد از مرگ براي آدمي از پيامد و نتيجه عمل انسان‌هاست. و گرنه خداوند مهربان هرگز با بنده خود خصومت ندارد . بر او سخت نخواهد گرفت ولي عکس العمل کار انسان‌ها چيزي است که بالاخره آثارش در برخي منازل بعد از مرگ اشکار مي‌گردد.
پي‌نوشت‌ها:
1. بحار الانوار، ج 6، ص 261، حديث 102.
2. همان .
3. محمد شجاعي، معاد يا بازگشت به سوي خدا، ج 1، ص 278.

صفحه‌ها