پرسش وپاسخ

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اگر منظور شما از مومک کردن، استفاده ازموادّي باشد که براي از بين بردن موهاي زايد بدن استفاده مي شود، اشکال ندارد، و برطرف کردن موهاي زائد به هر وسيله اي که باشد مستحب است (1)
پي نوشت:
1. علامه مجلسي، حليت المتقين ، فصل ششم و هفتم از آداب حمام رفتن و دارو کشيدن .

در استفتائات ذکر شده که اگر در عرف آلت قمار باشد حرام است. منظور از این عرف چیست؟ آیا مقصود عرف مکانی است که در آن قصد بازی کردن داریم؟

پرسش: آيا بازي با ورق يا پاسور بدون شرط بندي اشکال دارد؟
در استفتائات ذکر شده که اگر در عرف آلت قمار باشد حرام است. منظور از عرف چيست؟ آيا مقصود عرف مکاني است که درآن قصد بازي کردن داريم؟
پاسخ: پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
عرف يعني آداب و روش اکثريت مردم .
عرف از نظر لغت به معناي شناخته شده و معروف است، يعني آداب و روشي مردم در امري شناخته شده باشد : «خذ العفو وأمر بالعرف» يعني به چيزي شناخته شده و خوب آن ها را امر کن.(1)
هرچيزي که در آداب و روش و عمل مردم يک جامعه شناخته شده باشد ، و مردم با ديدن يا شنيدن آن چيز متوجه شود و آن را بفهمد، عرف گفته مي شود.
بنابر اين اگر چيزي در همان شهري که مکلف زندگي مي کند ،از نظر روش عمومي مؤمنان به عنوان آلت قمار حساب شود، و از روش مردم همان شهر مکلف تشخيص دهد که آلت قمار است، بازي با آن هرچند بدون شرط بندي و برد و باخت، جايز نيست.(2)
مثلاً در مورد بازي شطرنج نيز به فتواي بسياري فقها چنين اتفاقي افتاده است، يعني ديگر در عرف مردم به عنوان ابزار قمار نيست، يا به عنوان وسيله قمار به آن نگاه نمي شود.
پي نوشت ها:
1. معارف و معاريف ، ج7، ص 339.
2. سؤال تلفني (7746666-0251) از دفتر آيت الله خامنه اي

با عرض سلام و خسته نباشید خدمت شما سوالی داشتم در مورد زمان وضو گرفتن برای نماز من مقلد مقام معظم رهبری حضرت ایه الله العظمی خامنه ایی هستم و در استفتائات ایشان خواندم که باید برای نمازهای یومیه نزدیک به وقت هر نماز یا داخل وقت وضو گرفت اما من تا الان بسیار پیش امده که مثلا ساعت هشت صبح وضو گرفتم و انرا نگه داشته ام و نماز ظهر و عصر را با ان خوانده ام یا مثلا ساعت یازده صبح وضو گرفته ام و تا نماز مغرب و عشا با ان نماز خوانده ام و این وضوها هیچ کدام داخل وقت یا عرفا نزدیک وقت نمازها نبوده اند میخواستم بدانم تکلیف من چیست؟ ایا ایشان واقعا قائل به بطلان وضو در خارج از وقت هستند یا برداشت بنده از فتوای ایشان در کتاب استفتائات اشتباه بوده است؟ و در غیر اینصورت حکم نمازهایی که به غلط با وضوی خارج از وقت خوانده ام چیست؟

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اگر پيش از وقت نماز مثلا ساعت 8 يا يازده صبح، براي کاري ديگري (مثلا قرآن خواندن)وضو گرفته باشيد يا به قصد اينکه با وضو و با طهارت باشيد، وضو گرفته باشيد ، وضوي شما صحيح است .نماز ظهر و عصر را مي توانيد با همان وضو بخوانيد. هم چنين اگر وضو باطل نشود، مي توانيد نماز مغرب و عشا را نيز با همان وضو بخوانيد.نماز هايي که خوانده ايد ،صحيح است.
استفتائات مقام معظم رهبري(سوال 119) منظور اين است که به نيت خواندن نماز واجب مانند نماز ظهر نبايد خيلي قبل از وقت نماز مثلا ساعت 8 صبح وضو گرفت. اما براي با وضو بودن که مستحب است يا براي هدف ديگر مثل دست زدن به خط قرآن، انسان هروقت وضو بگيرد، وضويش صحيح است .اگر باطل نشود، هرنمازي را با آن مي تواند خواند.(1)
پي نوشت:
1. آيت الله خامنه اي، استفتائات، سؤال 100 و 118 و 119 .

اگر یک دستفروش، کالایی را نزد ما جابگذارد و قادر به پیداکردن فرد فروشنده نباشیم، وظیفه ما نسبت به آن کالا چیست؟(مرجع تقلید:آیت‌الله مکارم شیرازی)

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اگر مي توانيد با جستجو و سؤال کردن صاحب کالا را پيدا کنيد، واجب است او را پيدا کنيد . اگر پيدا کردن او ممکن نباشد ، تا زماني که از پيدا شدن صاحب کالا نا اميد نشده ايد، کالا را نگهداريد . اگراز پيدا شدن او نااميد باشيد ،کالا را از طرف صاحب آن به فقير صدقه بدهيد.(1)
پي نوشت:
1. آيت الله مکارم، استفتائات جديد، ج2، سؤال 1166.

با سلام وخسته نباشید من 3تا سوال داشتم از خدمتتون 1-پوشیدن جوراب نازک باکفش رو باز که کف پا دیده نمی شودبا شلوار حرام است یا نه؟ 2-اگر در نماز در موقع سجده جوراب نپوشیم وکف پا دیده شود(بدون حضور نامحرم)نماز باطل است یانه؟ 3-اگر شخصی قبل از مرگ کارت اهدا عضو بگیرد آیا بعد از مرگ چون بعضی از اعضا های بدنش نیست بدنش در آن دنیا عذاب می کشد؟

پرسش 1:
پوشيدن جوراب نازک باکفش رو باز که کف پا ديده نمي شودبا شلوار حرام است يا نه؟

پاسخ:
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اگر روي پاي خانم در برابر ديد نامحرم باشد، جايز نيست.
براي خانم ها واجب است که مچ پا به پايين را نيز از نامحرم بپوشانند و فرق بين روي پا يا کف پا نمي باشد.(1)
بنابر اين اگر کسي با جوراب نازک و بدن نما و با کفش رو باز در برابر نامحرم قرار بگيرد و قسمتي از پاهاي او پيدا باشد جايز نيست.
پي نوشت:
1. امام خميني، استفتائات، ج3، احکام حجاب، سؤال 21.( در اين مسأله نظر رهبري مطابق با فتواي امام مي باشد).

پرسش 2:
اگر در نماز در موقع سجده جوراب نپوشيم وکف پا ديده شود(بدون حضور نامحرم)نماز باطل است يانه؟

پاسخ:
در صورتي که نا محرم حضور نداشته باشد پوشاندن مچ پا به پائين در نماز واجب نيست و فرق بين کف پا و پشت پا نمي باشد و اگر مچ به بالا پوشانده باشد و از مچ به پائين ديده شود و نامحرم نباشد نماز صحيح است.(1)
پي نوشت:
1. امام خميني، توضيح المسائل، مسأله 789 ( در اين مسأله نظر رهبري مطابق با فتواي امام مي باشد).

پرسش 3:
اگر شخصي قبل از مرگ کارت اهدا عضو بگيرد آيا بعد از مرگ چون بعضي از اعضا هاي بدنش نيست بدنش در آن دنيا عذاب مي کشد؟

پاسخ:
زندگي انسان در جهان ديگر ، چه در برزخ و چه در قيامت در بدن خاصي است كه متناسب با همان عالم براي ما ايجاد مي شود و معلوم نيست كه خود همين بدن دنيايي در قيامت دوباره ايجاد شود و قالب روح ما قرار بگيرد ، بلكه بر اساس نظر برخي از علما در قيامت بدني مشابه همين بدن دنيايي براي ما شكل مي گيرد نه خود همين بدن مادي كه ديگر نابود شده است .
اگر قرار باشد انسا ن بخاطر نداشتن اعضاء بدن در عالم ديگر زجر بكشد لازم است كه بهترين بندگان خدا مانند شهدا و جانبازان كه اعضاء بدن خود را در راه خدا داده اند يا افراد ناقص الخلقه كه به شكل مادرزادي از داشتن برخي اعضاء بدن محروم بودند در قيامت زجر و عذاب ببينند در حالي كه اين امر اصلا قابل قبول نيست .
در نتيجه اهداء اعضاء يا از دست دادن برخي اعضاء بدن در تصادفات يا حوادث ديگر و يا امور ديگر ارتباط مستقيمي با وضعيت انسان درعالم آخرت ندارد ، لااقل دليلي در اين باره به دست ما نرسيده است ؛ البته در نفس عمل اهداء عضو و قبول اين امر نظر فقها و مراجع مهم است و همه اين مباحث در صورتي است كه از نظر مرجع ما اين عمل به خودي خود جائز و حلال باشد.

با سلام من دختر 21 ساله هستم من با پسری که می دانم پدرم نسبت به ازدواج ما موافق است ارتباط دارم و خانوادهای ما از ایت ارتباط باخبر هستند. ما برای این که دچار گناه نشویم سیقیه ی مهرمییت را خوانده ایم می خواستیم ببینیم اشکالی دارد یا نه؟ مرجع تقلید ما ایت الله مدنی است

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
به نظر آيت الله مدني تبريزي بنا به احتياط واجب دختر باکره اگر بخواهد ازدواج دائم يا موقت کند، بايد از پدر خود اجازه بگيرد.(1) بنابراين اگر بخواهي عقد محرميت(که عبارت است از عقد دائم يا موقت) با پسري که خواستار ازدواج با تو است، صحيح باشد ، بايد خودت يا به وسيله مادرت از پدرت اجازه بگيري. عقد بدون اجازه پدر صحيح نيست. ضمنا اگر عقد موقت بخوانيد ، درموقعي که مي خواهيد عقد دائم بخوانيد ،بايد مدت عقد موقت تمام شده باشد يا شوهر باقي مانده مدت را به تو ببخشد.
پي نوشت:
1. آيت الله مدني تبريزي,توضيح المسائل ,م2385.

باسلام خدمت شما من دختري 23 ساله هستم كه مدتي است دچار وسواس فكري و عملي در زمينه ي مسايل شرعي و احكام طهارت و نجس و پاكي شده ام . البته اين مسئله حدود يك ماه و نيم است كه شدت گرفته به خصوص در زمينه طهارت . به اين ترتيب كه پس از دفع ادرار احساس مي كنم كه پاك نمي شوم و ادرارم قطع نمي شود و پس از مصرف مقدار زيادي آب (كه اين مسئله بيش از هر چيزي مرا آزار مي دهد) باز هم وقتي كه از دستشويي بيرون مي آيم احساس مي كنم كه خيس مي شوم . خيلي از نظر روحي حالم بد شده و مدام آرزوي مرگ مي كنم كه هم اينقدر آب را هدر ندهم و هم از شر اين افكار راحت شوم . شما را به خدا هم برايم دعا كنيد و هم به من بگوييد كه اين احساسي كه بعداز آمدن از دستشويي دارم چه حكمي دارد؟؟؟

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
وسواس(فكري و عملي) يکي از اختلالات نسبتاً رايج در جهان است . متأسفانه درمان فوري و اورژانسي ندارد . نيازمند مشاورة حضوري (حداقل 20 جلسه)مي‌باشد . درمان‌هاي نوشتاري ثمره چنداني براي شما نخواهد داشت. با کوچک ترين شرايط اضطرابي ، باز به جاي اول تان بازگشت مي‌کنيد.
وسواس ريشه در اضطراب بالاي فرد دارد. ميزان وسواس متناسب با سطح اضطراب فرد در نوسان است . اگر به هر دليلي از جمله عوامل استرس‌زا محيطي ،اضطراب فرد افزايش يابد، وسواس هم فزوني مي يابد. پس هر چه فرد به کمک تکنيک‌هاي شناختي يا رفتاري، سطح اضطرابش را پايين بياورد، در کاهش وسواس موفق‌تر است.
با پيگيري جدي درمان خود، از پي‌جويي راه‌هاي خلاصه و... پرهيز کنيد ، چرا که شما را در چرخه معيوب قرار مي‌دهد و از آرامش کامل و رشد روحي و... باز مي‌دارد. درمان واقعي وسواس زير نظر متخصص حداقل 20 جلسه طول مي‌کشد و با چهار دستور عمل ساده(مثل مشاوره اينترنتي) قابل حل نخواهد بود.
توصيه مي شود به جاي مشاوره هاي غير حضوري و احياناً نامه نگاري هاي متعدد با تصميم جانانه به درمان دارويي، از طريق مراجعه به روانپزشک و روان درماني از طريق روانشناس متخصص اختلالات اضطرابي و وسواس بپردازيد.
مي‌توانيد براي آشنايي بيش تر با درمان وسواس، به کتاب رفتاردرماني شناختي، ترجمه حبيب‌الله قاسم‌زاده (دو جلدي، انتشارات ارجمند) و کتاب غلبه بر وسواس، انتشارات رشد (خريد از طريق سفارش اينترنتي) و هم چنين مطالعه مطالب سايت‌هاي مختلف اينترنتي در اين زمينه بپردازيد .مطالعه کتاب الکترونيکي «شفاي وسواس» که از سايت انجمن شفاي وسواس (www. ioashefa. org ) دکتر اسلامي نسب قابل دريافت مي‌باشد، در درمان شما بي‌تأثير نيست.
همچنين با خريد نوار و يا کتاب تن آرامي (ريلكسيشن) تمارين تن آرامي را روزي يکي دوبار انجام دهيد. از آن جا که مجالي براي پاسخ گويي کتبي به هر کدام از موضوعات مورد وسواس شما نيست ، مي توانيد با شماره 09640 بدون کد و هزينه (ترجيحاً با کارشناس فقهي کد81 ) تماس حاصل نماييد.

سلام من دختر امروزی هستم که مثل همین دخترایی که توی خیابون میبینین 1 مشکل من به خدا اعتقاد ندارم چی کار کنم راستی من میخوام با شما که دارین جواب سوال هارو میدین از طریق چت صحبت کنم چی کار باید بکنم؟

پرسش: خدا شرح :
دختر امروزي هستم که مثل همين دخترايي که توي خيابون مي بينيد. به خدا اعتقاد ندارم چي کار کنم؟

پاسخ:
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
همه افراد، چه دختر و چه پسر دختران و پسران روزگار خود هستند . به اصطلاح همه امروزيند . تصور آن كه كسي به خاطر نوع پوشش يا نوع ادبيات گفتگو يا نوع رفتار و سلوك اجتماعي امروزي تلقي گردد و ديگري ديروزي ،چندان منطقي و معقول نيست. همان طور كه ما در خيابان انواع دختران و پسران را مي بينيم. همه يك جور نيستند . همه يك جور نمي پوشند و همه يك جور فكر نمي كنند و...
در هر حال منظور شما براي ما روشن است . اميدواريم در زمره آن دختران امروزي باشيد كه در همه امور، عقلانيت و رعايت اصول عقلاني، اخلاقي و انساني معيار و مدار رفتارهاي شان است، نه احساسات زودگذر و تمايلات شهواني و تاثير پذيري كوركورانه از جو و فضاي جامعه و... .
اعتقاد به خدا به معني باور عميق دروني نسبت به اوست ، در واقع اعتقاد و عقيده از ماده "عقد" به معني گره است ، يعني چيزي كه به جان انسان گره مي خورد و به آساني جدا شدني نيست ، بر اين اساس عقيده كامل و حقيقي نسبت به خداوند چيزي نيست كه به آساني به دست بيايد و يا بسياري از افراد از آن برخوردار باشند، اگر چه اكثر انسان ها داراي اعتقاد و باور نسبي به خدا هستند؛ اين اعتقاد با فطرت انساني گره خورده است و اگر اعتقاد و باور به خدا نباشد، يا سست باشد، بايد ديد چه عواملي موجب آن شده است.
به نظر مي رسد وضعيت شما هم چيزي از همين قبيل باشد ، اما در هر حال شما هم مانند اكثر انسان ها عقيده اي در حد عادي نسبت به خداوند و ديگر امورغيبي داريد. به حكم عقل و فطرت دروني خود باور به خداوند را نمي توانيد ناديده بگيريد ، هرچند سوالات و ابهامات بسياري هم ممكن است در اين ميان براي شما وجود داشته باشد .
در هر صورت خود اين مسئله كه دغدغه اين وضعيت را داريد و نگران هستيد، بسيار ارزشمند است . مي توانيد از اين موقعيت فعلي كه با واقعيت باور خود منصفانه مواجه شده ايد ،بهترين نتيجه را گرفته ، براي رسيدن به عقيده اي كامل و تمام عيار و يقيني عميق بهره ببريد . مسير ادامه زندگي خود را با جهان بيني متفاوت و تفكري اصولي پايه ريزي و جهت گيري نماييد.
بنابراين بايد بينديشيد، علت عدم باور و اعتقاد، يا باور ضعيف به خدا يا شايد عدم ارتباط با خدا در چيست؟ چه عامل يا عواملي شما را در اين وضعيت قرار داده است؟ آيا عقل شما قانع نمي شود و با شما همراه نيست، يا دل در جاهاي ديگر است؟ يا چيزهايي ديدي و شنيديد كه باورتان را سست كرده، يا خانواده و محيط و دوستان شما را به چنين وضعيتي آورده، يا دليل و استدلال براي اعتقاد و باور به خدا نداريد؟ يا نمي دانيد كه چگونه با خدا ارتباط داشته باشيد؟
اما هر چه كه باشد ، از سرمايه بزرگي خود را محروم كرده ايد. سرمايه بزرگ زندگي كه هيچ چيز با آن مساوي و برابر نيست.
اجازه دهيد كه سخن آخر را با كلامي از امام حسين(ع) در دعاي عرفه پايان دهم كه فرمود: خدايا! آن كس كه تو را ندارد، چه دارد و آن كه تو را دارد، چه ندارد!
بله خواهرم! ببين كه اگر خدا را نداشته باشيم، چه داريم؟ چه چيز كه بر او تكيه كنم؟ چه چيز كه هميشه من همراه باشد؟ چه كس كه از تمام آنچه در درون دارم آگاه باشد؟ چه كس كه در تنهايي و غم ها با او سخن گويم؟ چه كس كه ما را با تمام وجود درك كند؟ چه كس كه مرا فقط به خاطر خود من دوست داشته باشد؟ چه كس در سختي و بيماري و... به او پناه برم؟ چه كس كه در ناتواني دستگيرم باشد؟ چه كس كه عشق پاك خود را فقط شايسته او بدانم؟ چه كس ...
موفق و سربلند باشيد.

پرسش: راستي من مي خوام با شما که دارين جواب سوال هارو مي دين از طريق چت صحبت کنم .چي کار بايد بکنم؟

پاسخ:
مي توانيد به بخش آنلاين مركز ملي مراجعه كنيد و با هر كدام از اساتيد و كارشناسان كه دوست داشتيد چت كنيد.
براي مشاهده جدول زمان بندي اساتيد بخش آنلاين به لينك زير مراجعه نماييد.
http://www.pasokhgoo.ir/onlines

مطلب ارسالی شما بعد تایید مدیریت در سایت نمایش داده خواهد شد.

با عرض سلام خدمت شما در کتابی به نام موعود نامه و الفبای مهدویت موضوعی با عنوان جنگ ارماگدون خواندم که در ان اینطور نوشته شده است که در این جنگ اکثر انسان ها کشته میشوند و در روایات ائمه علیهم السلام این جنگ به نام قرقیسیا میباشد حال از شما میخواهم که موضوع اصلیه این جنگ را اگر ممکن میباشد برایم توضیح دهید زیرا این موضوع از اهمیت خاصی برایم برخوردار است التماس دعا باتشکر فراوان

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
از روايات استفاده مي‌شود که از علائم ظهور، جنگ سختي است که در مکاني به نام «هرمجدون» واقع در شمال فلسطين اتفاق مي‌افتد.(1) دکتر عبدالکريم زبيدي مي‌گويد:
«در اين نبرد که به معرکه «قرقيسيا» نيز معروف است، ميليون‌ها نفر از امريکا، اروپا، روسيه، ترکيه، مصر، دولت‌هاي مغرب عربي و لشکرياني از سوريه، اردن، لبنان، فلسطين و اسرائيل شرکت خواهند داشت که همگي در منطقه‌اي به نام «قرقيسيا» از بلاد شام (که فلسطين،‌جزء آن است) جمع مي‌شوند، و سفياني در اين هنگام خروج مي‌کند».(2)
در باره همين معرکه، امام باقر(ع) به «ميسّر» فرمود:
«در آن مکان (قرقيسيا) معرکه‌‌اي رخ مي‌دهد که همانند آن از آغاز آفرينش تا آن زمان، اتفاق نيفتاده است و در آينده هم رخ نمي‌دهد. آن جا محل پذيرايي پرندگان خواهد بود . درندگان و پرندگان از اجسام مردگان سير مي‌شوند»(3) که اشاره به کشتار زيادي است که در آن جا رخ مي‌دهد.
از مجموع رواياتي که در اين باره وارد شده، به خوبي استفاده مي‌شود که فرمانده عملياتي اين جنگ از جانب دشمنان اسلام، به شخصي به نام «سفياني» سپرده مي‌شود. او با کمک مراکز جاسوسي امريکا و يهود ميان مردم تفرقه ايجاد مي‌کند.مردم را بر ضد شيعيان تحريک خواهد کرد. نيز پس از ظهور امام زمان و پناه بردن حضرت به خانه خدا، «سفياني» با عده‌اي از ياران خود در صدد مقابله با حضرت بر مي‌آيد که خود و يارانش در منطقه‌‌اي به نام «بيدا» به زمين فرو مي‌روند.(4)
در روايت‌هاي متعددي يكي از نشانه‌هاي حتمي ظهور امام مهدي (عج)، خروج سفياني ذكر شده است.(5) نام وي عثمان بن عَنبَسه و از فرزندان ابوسفيان مي‌باشد.(6) وي داراي صورتي سرخ، پوستي سفيد و چشماني زاغ مي‌باشد.(7) او از شهرهاي روم (شايد مراد اروپاي فعلي باشد) به پا مي‌خيزد و بر گردن صليب دارد.(8)
شايد او مسيحي يا مسلمان منحرفي باشد كه دشمني اميرالمؤمنين(ع) را به دل دارد. زيرا در برخي روايت‌ها آمده كه وي در كوفه اعلام مي‌كند هركه سر شيعه علي بن ابي طالب را بياورد، هزار درهم جايزه مي‌گيرد.(9) در روايتي از امام صادق (ع) آمده است: زمان خروج وي ماه رجب است .خروج وي از آغاز تا انجام، 15 ماه مي‌باشد كه 6 ماه به نبرد مي‌پردازد . 5 مكان مهم: دمشق، حمص، فلسطين، اردن و حلب را اشغال مي‌كند . 9 ماه بر آن‌ها فرمان‌روايي مي‌كند.(10)
در بسياري از روايت‌ها از نبردي در مكاني ميان مكه و مدينه به نام «بيداء» خبر داده شده است كه سپاه سفياني با امام مهدي (عج) و لشكريانِ آغازينِ ايشان در آن مكان رو در رو مي‌شوند . سپاه دشمن در زمين فرو مي‌رود.
در روايتي آمده است كه اميرالمؤمنين(ع) در تأويل آيه شريفه «ولَو تَري إذ فَزِعوا فَلافَوتَ»(11) مي‌فرمايند كه لشكر سفياني به مدينه مي‌آيند تا به «بيداء» برسند، خدا آن‌ها را در زمين فرو مي‌برد.(12)

پي‌نوشت‌:
1. موعودشناسي و پاسخ به شبهات، ص 526.
2. همان، به نقل از مجله الفکر الجديد، شماره 15 و 16.
3. همان. ج 8، ص 295، حديث 451.
4. موعودشناسي و پاسخ به شبهات، ص 526.
5. شيخ صدوق، كمال الدين و تمام النعمة، دفتر انتشارات اسلامي وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، قم، ص650.
6. همان، ص 651.
7. شيخ نعماني، الغيبة، ترجمه جواد غفاري، چاپ اول، 1363، كتابخانه صدوق، تهران، ص 435.
8. شيخ طوسي، الغيبة، بصيرتي، قم، ص 278.
9. همان، ص 273.
10. نعماني، الغيبة، ص 426.
11. سبأ(34) آيه 51.
12. سيد محمد صدر، تاريخ غيبت كبري، ترجمه دكتر سيد حسن افتخارزاده، نيك معارف، تهران، 1371، ص 648.

صفحه‌ها