با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
زينب كبرى دختر فاطمه با عبد اللَّه بن جعفر بن ابى طالب تزويج كرد و از وى علي، جعفر، عون اكبر، و ام كلثوم متولد شدند. (1)عبد الله جعفر دو پسر به نام عون داشت، كه يكي عون اكبر بود كه در كربلا شهيد شد.(2)

پي نوشت ها:
1. زندگانى چهارده معصوم عليهم السلام‏، عزيز الله عطاردى‏،اسلاميه‏، ص 294.
2 .دمع السجوم، ترجمه نفس المهموم، شيخ عباس قمي ، مترجم ابو الحسن شعراني ناشر ذوي القربي، 1378، چاپ اول، ص 335.
موفق باشید.

پاسخ:
از شيعه:
- دانشنامه امام علي(ع)، محمد محمدي ري شهري.
ـ دانشنامه امام علي(ع)، زير نظر علي اكبر رشاد.
از اهل سنت:
- امام علي(ع) از عبدالفتاح عبدالمقصود از انتشارات امير كبير.
موفق باشید.

خداوند منّان و رحيم براى هدايت انسان و تخلّق به‏ اخلاق شايسته و دورى از اخلاق زشت راهكارهاى گوناگونى را مانند تخويف و مجازات مقرّر داشته است؛ چراكه اگر نيروى‏ قهريه و مجازات در بين نباشد، چه بسا بعضى از متخلّفان نه تنها با خيال آسوده دست به اعمال غيراخلاقى و شنيع مى‏زنند، بلكه‏ اين بيمارى خود را به راحتى به ديگران نيز سرايت مى‏دهند و جامعه در معرض ابتلا به انواع امراض نفسانى و اخلاقى قرار مى‏گيرد.
بنا بر اين، خداوند براى پاس‏دارى از اخلاق افراد و جامعه، مجازاتى به تناسب جرم و اهميت آن، وضع نموده است و براي برخي از گناهان عذابي شديد وضع كرده است تا بندگان با توجه به آن عذاب ها راه سعادت را در پيش گرفته و از نعمت بهشت ابدي كه ابديت آن از دائره فهم و درك انسان ها خارج است، محروم نگردند و بديهي است كه رعايت و پايبندي به اين امور در صورتي جدي و همگاني مي شود كه انسان ها بدانند محاسبه اي دقيق در پس همه اين مسايل و تعيين جايگاه هايي بي نهايت متفاوت به عنوان نتيجه مجاهدت ها و تلاش ها و رسيدن به كمالات انساني يا ضايع نمودن فرصت ها در انتظار آن هاست.
بهشت و جهنم اصلي ترين كاركرد را در اين عرصه دارند؛ اما توجه داشته باشيد از آنجا كه ما در جهاني مادي زندگي كرده و هنوز آن عالم را درك نكرده ايم، شناخت حقيقت آن جهان براي ما امري دشوار و در برخي موارد غير ممكن است. لذا درك دقيق حقيقت عذاب هاي اشاره شده امري محال خواهد بود و چه بسا ماهيت عذاب هاي مطرح شده غير از آن چيزي باشد كه ما درك مي كنيم و خداوند صرفاً براي تقريب به ذهن ما بيان داشته است.
به علاوه آن كه مطابق نظر برخي از مفسرين، عذاب هاي قيامت در واقع نتيجه تكويني همان اعمال انسان ها است كه در اين دنيا به يك صورت ظهور مي كند و در قيامت به شكلي ديگر، آن چنان كه خداوند در قرآن مي فرمايد:
"إِنَّ الَّذينَ يَأْكُلُونَ أَمْوالَ الْيَتامى‏ ظُلْماً إِنَّما يَأْكُلُونَ في‏ بُطُونِهِمْ ناراً وَ سَيَصْلَوْنَ سَعيراً"(1) و راه عدالت پويند، آنان كه مال يتيمان را به ستمگرى مى‏خورند در حقيقت آن ها در شكم خود آتش جهنم فرو مى‏برند و به زودى به دوزخ در آتش فروزان خواهند افتاد".
يا در آيه ديگر مي فرمايد:
"يَوْمَ يُحْمى‏ عَلَيْها في‏ نارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوى‏ بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هذا ما كَنَزْتُمْ لِأَنْفُسِكُمْ فَذُوقُوا ما كُنْتُمْ تَكْنِزُون"(2) در آن روز كه آن را در آتش جهنم، گرم و سوزان كرده، و با آن صورت ها و پهلوها و پشت هايشان را داغ مى‏كنند (و به آن ها مى‏گويند): اين همان چيزى است كه براى خود اندوختيد (و گنجينه ساختيد)! پس بچشيد چيزى را كه براى خود مى‏اندوختيد!".
و آيات ديگري كه در اين باره قابل طرح است.
بنا بر اين نتيجه گناهان در آخرت مانند نتيجه برخي از گناهان وخطاها در دنيا است كه آثار تكويني خاص خود را داشته و آثاري خلاف آن جاي سوال دارد؛ همان گونه كه با فرو رفتن چاقو در قلب كسي او كشته مي شود و شما هيچ گاه سازنده چاقو را مذمت نكرده يا از اين اثر چاقو ابراز تاسف نمي كنيد!! چرا كه اثر چاقو را امري طبيعي و تكويني آن مي دانيد. حال با اين وجود ورود افراد به جهنم و تحمل عذاب براي بسياري از افراد عين تجلي رحمانيت و مهرباني خداوند است، زيرا حقيقت و ماهيت بهشت و حيات بهشتي با آلودگي و زنگارهاي نشسته بر قلب همخواني ندارد. كسي كه گرفتار مشكلات باشد، نمي تواند ورود در عالم بهشتيان را تجربه كند، به همين خاطر بسياري از گنهكاران با ورود در جهنم و تحمل عذاب اعمال ناشايست خود فرايند تطهير و پاك شدن از آلودگي ها را طي كرده، به محض رسيدن به طهارت لازم به بهشت وارد مي گردند.
در پايان ذكر اين نكته ضروري است كه:
اگر چه خداوند براي برخي از گناهان وعده عذاب داده است؛ اما بر اساس آموزه هاي ديني معتقديم رحمت خدا بر غضبش برتري و تقدم دارد، چنان كه در روايات آمده:«يا من سبقت رحمته غضبه‏؛ (3) اي كسي كه رحمت او بر غضبش پيشي گرفته است يا در روايت ديگري از امام صادق (ع) آمده است كه فرمود: " إِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ نَشَرَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى رَحْمَتَهُ حَتَّى يَطْمَعَ إِبْلِيسُ فِي رَحْمَتِه‏" (4) چون روز قيامت شود، خداى تبارك و تعالى رحمت خود را چنان پراكنده كند كه ابليس در رحمت او طمع كند."
همچنين در روايت ديگري از رسول خدا (ص) نقل شده است كه همه محبت ها و رحمت هايى كه در اين عالم گسترش يافته است، يك درصد رحمت خداوند است. نود و نه درصد ديگر را در قيامت ظاهر مى كند: " إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ مِائَةَ رَحْمَةٍ فَجَعَلَ فِي الْأَرْضِ مِنْهَا رَحْمَةً مِنْهَا تَعَطُّفُ الْوَالِدَةِ عَلَى وَلَدِهَا وَ الْبَهَائِمِ بَعْضُهَا عَلَى بَعْضٍ وَ الطَّيْرِ كَذَلِكَ وَ أَخَّرَ تِسْعَةً وَ تِسْعِينَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ فَإِذَا كَانَ يَوْمُ الْقِيَامَةِ أَكْمَلَهَا بِهَذِهِ الرَّحْمَةِ مِائَة" (5) خداوند روزى كه آسمان ها و زمين را خلق كرد، يك صد رحمت آفريد. يك رحمت را در دنيا قرار داد كه از همان يك رحمت، مادر به فرزندش مهر مى ورزد و حيوانات بعضى به بعضى ديگر علاقه دارند و همين طور پرندگان. و نود و نه رحمت ديگر را براى روز قيامت گذاشت. در روز قيامت خداوند يك رحمت دنيا را هم ضميمه آن مى كند و صد رحمت را كامل مى كند.
بر اين اساس اگر چه برخي از اشخاص به خاطر اعمال خود مستحق مذمت و عذابند. اما استحاق عذاب لزوماً ورود به جهنم را به همراه ندارد، زيرا چه بسيار افرادي كه در طول عمر خود برخي از گناهان را مرتكب شده، ولي به خاطر برخي اعمال نيك، شفاعت شامل حال آن ها شده و در نتيجه خداوند آثار آن گناهان را از آن ها برداشته، در نتيجه عذاب نمي شوند.
بر اين اساس آنچه ما انسان ها مي توانيم بيان كنيم، حداكثر آن است كه بگوييم چنين فردي مستحق عذاب است؛ اما آيا ضرورتاً به خاطر اين استحقاق، وارد جهنم مي شود ؟ از داوري ما خارج است.
پي نوشت ها:
1. نساء (4) آيه 10.
2. توبه (9) آيه 35.
3. سيد ابن طاووس، منهج الدعوات، چ دارالذخائر، قم 1411 ه ق، ص 99.
4. شيخ صدوق، امالي،كمره اي، محمد باقر، چ اسلاميه، تهران 1376 ه ش، ص 205.
5. نيشابورى، فتال،‏ روضة الواعظين و بصيرة المتعظين‏، چ رضي، قم بي تا، ج 2، ص 502.
موفق باشید.

برادر گرامي؛ ارتباطات و دوستي هاي پيش از ازدواج افزون بر خطرهايي كه براي جوانان دارد، در زندگي آينده زناشويي (با همان فرد يا فرد ديگر) آنها نيز تاثير بسيار منفي خواهد گذاشت.
1. با توجه به اينكه دو جوان، سرشار از عواطف و غريزه جنسي هستند، احتمال بسياري وجود دارد كه به هم نزديك شده و گوهر عفت را در معرض خطر قرار دهند. قرآن و روايات ديني و فقه اسلامي ما نيز به همين دليل با اين دوستي ها مخالف است. خداوند در قرآن كريم، سوره بقره آيه 235؛ سوره مائده آيه 5 و سوره نساء آيه 25 از ملاقات هاي پنهاني نهي مي فرمايد.
2. اين گونه روابط حتي با فرض اينكه قصد آشنايي و ازدواج داشته باشند موضع تهمت است. زيرا ديگران در صورت مشاهده آنها با يكديگر، گمان مي كنند رابطه نامشروعي در ميان است و اين مطلب در ازدواج آنها خصوصا در ازدواج دختر (در صورت منتهي نشدن اين رابطه به ازدواج) اثر منفي خواهد گذاشت.
3. در اين گونه روابط، شناخت جدي امكان پذير نيست؛ زيرا دو طرف مراقب خود هستند و طبيعي است كه فهرستي از معايب خود را در اختيار ديگري قرار نمي دهند.
4. اگر اين دوستي ها به ازدواج بينجامد، با توجه به ويژگي غيرت درمرد، ممكن است سوالاتي در ذهن او شكل گيرد به اين مضمون كه نكند همسر من قبل از ارتباط با من با افراد ديگري نيز رابطه داشته. و اگر واقعا دختر خوبي بود حاضر نمي شد تن به اين رابطه بدهد.
5. در صورتي هم كه اين رابطه تبديل به ازدواج نشود، كه در موارد بسياري به دليل تغيير شرايط، مخالفت خانواده ها و مسائلي از اين دست دو طرف مجبور به قطع اميد از يكديگرند، آثار منفي بسياري مانند سرخوردگي، افسردگي، احساس اينكه از احساساتشان سوءاستفاده شده و مواردي مانند آن، هر دو طرف را رها نكرده و در برخي موارد حتي موجب از دست دادن فرصت هاي ديگر براي ازدواج مي شود.
پس توصيه ما بر احتراز از اين نوع دوستي هاست. قطعا بهترين گزينه در انتخاب همسر، توجه به اصول عرفي و شرعي است. خوب است كه براي دوري از اين مشكلات و پيامدهاي منفي، همسر آينده خود را پس از فراهم شدن شرايط نسبي ازدواج در فرايند خواستگاري بشناسيد.
چند توصيه و راهكار مفيد:
1. از قرار گرفتن در تنهايي بايد پرهيز نمود.
2. از بيكاري بايد دوري كرد و همواره خود را به كاري مشغول نمود.
3. بيشتر در جمع شركت كنيد و به هيچ وجه خود را از ديگران جدا نكنيد و در انزوا قرار نگيريد.
4. به ورزش به ويژه ورزش هاي دسته جمعي توجه بيشتر كنيد.
موفق باشید.

اگر چه اين عبارتي كه شما آورديد در سايت هاي اينترنتي به عنوان حديثي از رسول خدا(ص) آمده است، ولي با جستجويي كه در منابع روايي انجام شد، چنين عبارتي به عنوان حديث از معصومين نقل نشده بود.
ولي در باب حرمت نگاه به زنان نامحرم احاديث فراواني نقل شده كه مضمون بعضي از آنها همين است كه نگاه به زنان نامحرم موجب حسرت يا گمراهي يا فساد انسان مي گردد. چند نمونه از آن احاديث را نقل مي كنيم:
1-«عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ النَّظَرُ سَهْمٌ مِنْ سِهَامِ إِبْلِيسَ مَسْمُومٌ وَ كَمْ مِنْ نَظْرَةٍ أَوْرَثَتْ حَسْرَةً طَوِيلَة»(1)؛ راوى مى‏گويد از امام صادق(ع) شنيدم كه فرمودند: نگاه كردن به زنان نامحرم تيرى از تيرهاى مسموم ابليس است. و اى بسا كه يك نگاه باعث حسرتى طولانى گرديده است.
2-«عَنِ ابْنِ سِنَان‏ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ(ع) يَقُولُ: كَانَ الْمَسِيحُ (ع) يَقُولُ لِأَصْحَابِهِ إِلَى أَنْ قَالَ وَ إِيَّاكُمْ وَ النَّظِرَةَ فَإِنَّهَا تَزْرَعُ فِي قَلْبِ صَاحِبِهَا الشَّهْوَةَ وَ كَفَى بِهَا لِصَاحِبِهَا فِتْنَةً»(2)؛ ابن سنان مى‏گويد: از امام صادق(ع) شنيدم كه مى‏فرمود: مسيح (ع) به يارانش مى‏گفت: از نگاه حرام بپرهيزيد كه نگاه حرام در دل صاحبش شهوت مى‏روياند و اين براى گمراهى صاحب آن بس است.
3-«قَالَ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوَارِيِّينَ إِيَّاكُمْ وَ النَّظَرَ إِلَى الْمَحْذُورَاتِ فَإِنَّهَا بَذْرُ الشَّهَوَاتِ وَ نَبَاتُ الْفِسْق»(3)؛‏ و حضرت عيسى(ع) به حواريان خود فرموده است: پرهيز كنيد از نظر به سوى محذورات و آنچه ممنوع شده است، زيرا اين چنين نظر تخم شهوات بوده و فرع و شاخه فسق و فجور است.
پي نوشت ها:
1. كليني، محمد بن يعقوب، الكافي، انتشارات اسلاميه، ج5، ص559.
2و3. محدث نوري، حسين، مستدرك الوسايل و مستنبط المسائل، انتشارات آل البيت، ج14، ص269و270.
موفق باشید.

پرسش گر گرامي اگر چه استمنا از گناهان بزرگ است، اما حتما با توبه، خداوند گناهان را مي بخشد، چرا كه توبه هر گاه حقيقى و واقعى باشد و از اعماق جان برخيزد و جامع شرايط باشد و واقعاً از گناهى كه مرتكب شده احساس خجلت و ندامت كند و خود را در پيشگاه خدا شرمنده ببيند و در صدد كسب رضاى حق تعالى باشد, مقبول درگاه احديت واقع شده و آثار و بركاتش نمايان مى گردد. هر چند گناه بزرگ يا بسيار باشد. قرآن كريم مى فرمايد: اي بندگان كه بر خود اسراف و ستم كرديد، از رحمت خدا مأيوس نشويد كه خدا همهء گناهان را مى آمرزد, زيرا او بسيار آمرزنده و مهربان است.(1) توبه حقيقي گناه كار توبه كننده را محبوب خدا مي سازد. قرآن كريم مي فرمايد: «اِنّ الله يحبّ التوابين؛(2) خداوند توبه كنندگان را دوست مي دارد». كسي كه دوست و محبوب خدا شد، خدا عزيزش مي كند؛ همه گناهان كبيره و صغيره او را مي بخشد، چنان كه پيامبر فرمود:«التائب من الذنب كمَن لا ذنب له؛(3) كسي كه از گناه توبه كند (خداوند همه گناهان او را مي آمرزد و) همانند كسي مي شود كه هيچ گناهي نكرده است».
و بعد از اين استمنا حتما خداوند مي بخشد و مي توانيد ازدواج كنيد و صاحب فرزند شويد و بعد از توبه انشاء الله نماز و روزه هم حتما قبول مي شود واثار آن بيشتر باقي مي ماند.
پي نوشت ها:
1. سوره زمر، آيه 53.
2. سوره بقره، آيه 222.
3. كليني، اصول كافي،‏ ترجمه حاج سيد جواد مصطفوى‏، كتاب فروشى علميه اسلاميه، ج 3، ص 109.
موفق باشید.

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
پرسش گر گرامي در مورد سركتاب باز كردن بايد بگوييم كه: نمي توان گفت همه مطالبي كه با اين كار مي گويند، صحيح است و صد در صد درست و مطابق با واقع است و اگر اين كار را با كتابي ديگر غير از قرآن انجام مي دهند، مورد تاييد نيست و كاري اسلامي محسوب نمي شود.
در شرع مقدس اسلام، چيزي به نام "سر كتاب باز كردن" نداريم. آگاهي به غيب -در مرحله اول - اختصاص به خداوند عالم دارد و در مرحله دوم , از آن انبيا و ائمه و اولياي اوست ; كه آنها از خودشان به طور استقلال چيزي ندارند, بلكه خداوند عالم طبق مصالح, به اندازه اي كه صلاح مي داند, آگاهي از غيب را در اختيار آنها قرار مي دهد. سر كتاب باز كردن و فالگيري و كف بيني و طالع شماري كه كار افراد شياد است, هيچ مستند شرعي ندارد.
در مورد اصل طلسم و سحر بايد بگوييم كه سرنوشت انسانها در دست خدا و در گرو عمل شان است و در بيش تر اوقات اين عقيده كه كسي را طلسم بسته اند، اعتقادي عوامانه است. انسانها به دلايل خاص و بعضاً نامعلوم، در طول زندگي خود دچار تحوّلاتي مي شوند كه در عالم خلقت امري طبيعي و متداول به نظر ميرسد. همه اين موارد، داراي علل و عوامل خاص خود است. ما اگر بتوانيم علت حوادث و پيش آمدها را شناسايي كنيم و آن ها را به خوبي در زندگي به كار گيريم، زندگي خوبي خواهيم داشت. پس موفقيت يا عدم موفقيت ما در زندگي، در گرو شناخت صحيح و عمل بر طبق آن است.
اما در مورد مشكلاتي كه براي تان پيش آمده بايد بدانيد: بروز هر مشكلي در زندگي ،چيزي نيست كه بتوان آن را با اين امور درست كرد، بلكه بايد ابتدا علت مشكلات را بدانيد ،گاهي اوقات نيز بسياري از بلاها و گرفتاري ها به خاطر عدم دقت و تدبير خود ما در كار ها است، يعني درست مشورت نكردن ، آينده نگري نكردن، تصميم هاي غلط، و بي دقتي خود ما باعث بسياري از ضرر هاي ما است و با دقت و مشورت و تدبير در كارها مي توان اين مشكلات را حل كرد، مثلا در مورد شما شايد يكي از اشتباهاتي كه باعث انگشت نما شدن شما شده اين است كه، كارهاي شخصي تان را بقيه متوجه مي شدند، اصلا لازم نبوده كسي بفهمد شما آزمون دكتري شركت كرده ايد، همين كه بقيه نفهمند شما امتحان داده ايد ،متوجه رد شدن شما هم نمي شوند.
نكته ديگر اين است كه شايد متناسب با قبولي در آزمون دكتري تلاش علمي نكرده ايد، به هر حال بايد دانش تان را در همه زمينه هاي لازم زياد كنيد و با تمركز به جلسه امتحان برويد تا قبول شويد.
پس به نظر ما مشكل شما اولا مشكل خاصي نيست، و اين رد شدن در امتحان براي بسياري اتفاق مي افتد، ثانيا مشكل تان ربطي به سحر ندارد، ثالثا با تلاش بيشتر مي توانيد حتما قبول شويد. از همه مهم تر اين است كه به الطافي كه خداوند به شما كرده فكر كنيد و اميدتان به خدا را حفظ كنيد ،همين كه در دانشگاه مشغول كار هستيد در حالي كه بسياري از همطرازان تان كار ندارند يا كاري متناسب ندارند، بسيار ارزش مند است.
اميد واريم با تلاش بيشتر در زمينه علمي و كاري، هم در دكتري و هم در استخدام موفق شويد.
در صورت لزوم به توضيحات بيشتر به با بخش تلفني به شماره 09640 تماس بگيريد.
موفق باشید.