پرسش گر گرامی اگر چه نزدیکی در شب چهارشنبه مکروه است. ولی حرام نیست، و گناهی هم انجام نشده، بلکه برعکس اصل نزدیکی ثواب هم دارد، و شما هم گفتید که انعقاد نطفه هم در آن شب نبوده است، به هر حال کراهت لزوما به این معنا نیست که عیب و نقصی در فرزند تان پدید می آید، اسلام برای سلامت جسمی و روحی و روانی ، فکری و ذهنی و ... فرزند، دستورعمل‌هایی برای زمان و مکان و چگونگی آمیزش و.. دارد. از جمله در معارف دینی آمده است که جماع یا آمیزش با همسر در شب های چهارشنبه و شب اول ماه (غیر از شب اول ماه رمضان که مستحب است) و وسط و آخر ماه قمری و نیز در ساعات اول شب و شب های ماه گرفتگی و طوفان های شدید و هنگامی که قمر در عقرب است، مکروه است.
البته آن چه که در روایات مکروه شمرده شده، آمیزش جهت انعقاد نطفه است، نه صرف آمیزش. (پس شما نباید نگران باشید)، ممکن است جهت و علتش آن باشد که در زمان قرار گرفتن قمر در برج عقرب, یا ساعات و شب هایی که مکروه اعلام شده تشعشعاتی از ماه ساطع گردد که برای نطفه و جنین مضر باشد. البته اگر چنین اتفاقی حتمی بود و یا غالبا در جنین تأثیر منفی می گذاشت قطعا آمیزش در شب چهارشنبه حرام می شد. از حکم مکروه آن می فهمیم یا زیان وارده بر جنین در حد نگران کننده نیست و یا گاهی ممکن است در برخی جنین ها تأثیر نگران کننده بگذارد نه در همه جنین ها و نه در بیشتر آن ها. به هر حال اگر در شب چارشنبه مذکور در پرسش نطفه ای منعقد شده باشد، نگرانی را می توانید با دعا و صدقه و انفاق مال در راه خدا و استغفار از بین ببرید.
مکروه بودن آن نیز از روایتی استفاده می شود که پیامبر (ص) به حضرت علی (ع) در شب ازدواج شان سفارش فرمودند، برای اطلاع از روایت می توانید به کتاب "حلیة المتقین "علامه مجلسی و "ریحانۀ بهشتی"،سیما مخبر،"و چگونه فرزند نابغه داشته باشیم"،محسن کاظمی و مراجعه نمایید.
در ضمن با استفاده از راه کارهایی که در کتاب ریحانه بهشتی آمده از دعاها و توصیه های بهداشتی پزشکی می توانید به صحت فرزند اطمینان بیشتری پیدا کنید.

پاسخ1:
بر اساس برخی روایات با ریخته شدن اولین قطره خون شهید همه گناهان حق الله او پاک می شود، اما گناهان حق الناس معلوم نیست پاک شود؛ لذا در روایتی از امام باقر (علیه السلام) نقل شده است: «اولین قطره خون شهید کفاره گناهان اوست مگر بدهی ها (حقوق مردم)، که کفاره آن ادای آن است».(1)
البته ممکن است شدت رنج و سختی افراد در وقت شهادت در مقام و مرتبه آن ها تفاوتی ایجاد نماید؛ اما این به معنای بخشیده شدن حق الناس آنها نیست. ناگفته نماند چه بسا خداوند به نوعی در دنیا یا آخرت زمینه بخشش حق الناس افرادی مانند شهدا را فراهم آورد. مثلا در دل فرد صاحب حق بیندازد که آن شهید را ببخشد یا در قیامت با دادن اجر و ثواب به صاحب حق زمینه بخشش او را فراهم آورد، چه این که بر اساس نص قرآن، شهید مهمان خدا است و نزد او تا ابد روزی می خورد (2) ممکن است احتمال داده شود که مهمان خداوند باید از هرگونه آلودگی پاک شود و معقول نیست که مهمان خدا بر سر سفره او با آلودگی گناه مثلا بر عهده داشتن حق الناس حضور پیدا کند. ولی خداوند به طور مستقل و بدون رضایت صاحب حق چنین کاری را در حق هیچ بنده ای انجام نخواهد داد و یا لا اقل دلیلی قطعی در این باره در دست نیست.
پاسخ2:
گرچه در برخی احادیث آمده انسان غرق شده اجر شهید را دارد، از جمله از پیامبر(صلی الله علیه وآله) نقل شده است، که فرموده‌: کسی که زیر آوار بمیرد یا کسی که در آب غرق شود، شهید است و گناهانش بخشیده می‌شود.(3) و در حدیث دیگر فرمود:
«شهدا پنج دسته‌اند: کسی که زیر آوار بمیرد. کسی که در آب غرق شود. کسی بر اثر قولنج بمیرد. زنی که در حال زاییدن از دنیا برود و... این چند گروه شهید به شمار می‌روند و تمامی گناهانشان بخشوده می‌شود».(4)
البته در این احادیث نسبت به مسأله حق الناس چیزی مطرح نشده و بعید نیست این مورد نیز مثل مورد پیشین باشد.

پي نوشت ها:
1. حر عاملی، وسائل الشیعه، نشر دار الاحیا التراث العربی بیروت 1412 ق، ج13، ص85، حدیث 5.
2. آل عمران (3) آیه 139.
3. محمدی ری‌شهری، میزان الحکمه، نشر دار الحدیث، قم 1370 ش، ج3، ص 125، حدیث 9961
4. همان، ح 9960.

پاسخ:
قال علی (علیه السلام): المرأة عقرب حلوه اللبسه: نیش زن شیرین است.(1)
در مورد جنس زن در قرآن و روایات سخنان زیادی آمده است که بعضی بر نکوهش جنس زن دلالت دارد. با توجه به آیات و روایات، افرادی دید اسلام را نسبت به زنان منفی شمرده اند.
برای این که در این وادی گرفتار داوری نادرست نشویم، باید ابتدا نظر اسلام را در مورد زن بدانیم. بعد با توجه به آن نظر کلی که اصل و اساس کار می شود، جواب این روایت را بیان کنیم.
از نظر اسلام و قرآن، زن و مرد ذات یکسان دارند. این گونه نیست که مرد از لحاظ ذاتی برتر از زن باشد(2). مخاطب قرآن، ناس( انسان ) و فرندان آدم اعم از زن و مرد است(3). این گونه نیست که مخاطب فقط مردان باشند.
ملاک برتری نزد خدا جنس یا نژاد یا سرزمین و... نيست، بلکه فقط و فقط تقوا است.(4)
البته چون زن و مرد دو جنس هستند و تفاوت ها و ویژگی هایی در استعداد و توانایی ها دارند، از حیث حقوق و تکالیف، تفاوت هایی هم دارند که در آن ها تناسب و عدالت کاملا لحاظ شده است.
متأسفانه در طول تاریخ زن مظلوم بوده و تحقیر شده، امکان رشد و تعالی را از او گرفته اند. متأسفانه زنان هم در برهه های فراوانی از تاریخ، این ظلم گسترده را پذیرا شده اند.
از طرف دیگر زن به طور طبیعی به زر و زیور و آرایش و خودنمایی گرایش دارد(5). این گرایش در کل، مثبت است. می تواند در خدمت تعالی زن و جامعه باشد، ولی متأسفانه مردان ظالم آنان را فقط در این حیطه نگه داشته، بسیاری اوقات به صورت افراطی در خدمت گرایش به زر و زیور قرار گرفته اند.
با توجه به این مقدمه؛ بسیاری از روایات بیان حقیقت وجودی زن است. در مقام ارزش گذاری مثبت یا منفی نیست. اگر حقیقت وجودی در راستای صحیح قرار گیرد، زن را اوج می دهد. شایسته ستایش می گرداند. اگر در راستای غلط قرار گیرد، زن را تنزل می دهد و پست می گرداند.
بسیاری از روایات گرچه در نگاه اول تحقیر کننده زن هستند، ولی توجیه صحیح و معقول دارند.
در این روایت که زن مانند عقرب انسان را می گزد. اما گزیدنش شیرین است حداقل می توان سه توجیه کرد:
1- این نوع سخن در واقع ضرب المثلی است که برای رساندن مفهوم خاصی در ملت ها پدید آمدند و پیام خاصی را در شرایط حاکم بر همان ملت و همان فرهنگ به همراه دارند و اگر در ترجمه ضرب المثل ها اصل پیام رسانی رعایت گردد بسیاری از اعتراضات مطرح نخواهد شد.(6) لذا منظور این نیست که زن عقرب است. بلکه ویژگی شیرین بودن نیشش هدف است.
2- با توجه به وضعیت عموم زنان است که معمولا تربیت شده نیستند (مانند عموم مردان که تربیت نشده اند) و با زبان و عمل، مرد را می گزند و آزار می دهند، ولی با توجه به لذت زناشویی، گزیدن ها هم شیرین و قابل تحمل می گردد.
3- شاید ناظر به سختی های ازدواج است که انسان با ازدواج باید آن گرفتاری ها را به دوش بکشد. مانند عقرب زده باید درد و رنج زندگی و تامین هزینه زن و زندگی را تحمل کند، ولی با توجه به عمل صالح بودن ازدواج و این که مورد رضای خداست، شیرین می شود.

پی نوشت:
1. سید رضی، نهج البلاغه، ترجمه دشتی، موسسه انتشارات مشهور ، چاپخانه قلم، نوبت نهم، سال 1380ش، ص636.
2. اعراف(7)آیه189.
3. انشقاق(84)آیه6؛ اعراف، آیه27 و.
4.حجرات(49)آیه13.
5. زخرف(43)آیه18.
6.سید رضی، نهج البلاغه، ترجمه دشتی، موسسه انتشارات مشهور ، چاپخانه قلم، نوبت نهم، سال 1380ش، ص 17

پاسخ:
دو زیارت به نام زیارت عاشورا داریم، که یکی معروف است و یک صد لعن و سلام دارد و دیگری زیارت عاشورای غیر معروف. در زیارت عاشورای غیر معروف، سلام به حضرت اباالفضل (ع)‌ نیز هست" السَّلَامُ عَلَى الْعَبَّاسِ بْنِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ الشَّهِيد"(1)
اما در زيارت عاشوراي معروف نظر اصلي زيارت كننده حضرت امام حسين (ع) است. لذا ضرورت ندارد كه در اين زيارت نام همه را به صورت مستقل ذكر كنند و در اين ميان خود حضرت اباالفضل (ع) زيارت مستقل دارد. البته از دیگران به صورت غیر مستقل و با عنوان «اصحاب الحسین» یاد شده است که حضرت زینب (س) و حضرت اباالفضل (ع) را نیز شامل می شود.

پی نوشت:
1. محدث نورى، مستدرک الوسائل، چ مؤسسه آل البيت(ع)،قم 1408 ه ق،ج10،ص 415.

پاسخ:
در کتاب أمالي شيخ صدوق (ره) آمده که ابن عباس از رسول خدا (ص) نقل مي کند که خداوند عزوجل فرموده:
« لَوِ اجْتَمَعَ النَّاسُ كُلُّهُمْ عَلَى وَلَايَةِ عَلِيٍّ -ع- مَا خَلَقْتُ النَّار» (1)
«اگر همه مردم بر ولايت علي (ع) متفق بودند من دوزخ را نمى‏ آفريدم»
طبق جستجويي که در منابع أهل سنت داشتيم اين حديث را در منابع آنها نيافتيم.

پي نوشت ها:
1. شيخ صدوق، أمالي الصدوق، تهران، كتابخانه اسلاميه، 1362ش، ص: 657.

اين حديث در منابع شيعه توسط شيخ صدوق (ره) در کتاب خصال (1) نقل شده و در آنجا اسامی روايان اين روايت ذکر شده است.
هر چند اين حديث از نظر بررسي هاي علم رجال و درايه ضعيف محسوب مي شود اما از آنجا که ناظر به مسائل أخلاقي است علماء نسبت به سند آن چندان حساسيتي نشان نمي دهند.
بسياري از مستحبات و مكروهات داراي دليل و روايتي قوي و قطعي نيستند. ولي در عين حال فقهاء به استحباب يا كراهت آنها فتوا داده اند و دليل اين مطلب هم اين است كه فقهاء در ادله مستحبات تسامح به خرج مي دهند و آن دقت هايي كه در كشف حكم الزامي به خرج مي دهند را در امور استحبابي لازم نمي دانند و علت اين تسامح هم روايات متعددي است به «اخبار من بلغ» مشهور شده است.
در يكي از اين أحاديث در حديث صحيحي هشام بن سالم از امام صادق(ع) نقل مي كند كه حضرت فرمود:« مَنْ سَمِعَ شَيْئاً مِنَ الثَّوَابِ عَلَى شَيْ‏ءٍ فَصَنَعَهُ كَانَ لَهُ وَ إِنْ لَمْ يَكُنْ عَلَى مَا بَلَغَهُ»(2) «يعني كسى كه ثوابى را بر عملى بشنود و آن را بجا آورد، ثواب آن را ببرد. گر چه چنان كه به او رسيده نباشد.»
از سوي ديگر بايد توجه داشت که ضعف حديث به معناي جعلي بودن حديث نيست و نبايد اين دو (ضعيف بودن و جعلي بودن) را با هم خلط کنيم زيرا حديث ضعيف، حديثي است كه صدور آن از معصوم اثبات نشده، (گرچه ممكن است در واقع صادر شده باشد) ولي حديث جعلي حديثي است كه عدم صدور آن از معصوم اثبات شده است و نمي تواند از معصوم صادر شده باشد.
پي نوشت ها:
1. شيخ صدوق، خصال، جامعه مدرسين حوزه علميه قم، 1362ش،ج‏1، ص: 165.
2. كليني، محمد بن يعقوب، كافي، اسلاميه، 1362ش، ج‏2، ص 87.

پاسخ:
زیارت عاشورا به چند طریق به دست ما رسیده که بنا بر یک طریق، حدیث قدسی محسوب می شود.
شیخ طوسی با سه سند این زیارت شریفه را نقل می‏ نماید:
1- عقبة ابن خالد از امام باقر(علیه‏ السلام)؛
2- صفوان بن مهران از امام صادق‏ (علیه‏ السلام) از پدرانش از پیامبر و جبرئیل و سرانجام از خدا؛ (بنابراین سند زیارت عاشورا حدیث قدسی است چون به عنوان کلام خدا معرفی شده است)
بنابراین نقل امام صادق (ع) می فرماید: من برای هر کس که از دور یا نزدیک به این زیارت اباعبد الله الحسین (ع) را زیارت کند و دعای بعد از این زیارت را بخواند، ضامنم که زیارتش قبول و سعی و تلاشش مورد قدردانی خدا بوده و...، بعد می فرماید این ضمانت را پدرم (امام باقر «ع») هم داده و از این ضمانت را از پدرش(امام سجاد «ع») هم نقل کرده و او هم این ضمانت را داده و از پدرش (امام حسین «ع») نقل کرده و او هم این ضمانت را داده و از برادرش امام حسن هم نقل کرده و او هم از پدرش امام علی نقل کرده و امام علی هم این ضمانت را داده و از پیامبر (ص) هم نقل کرده و پیامبر هم این ضمانت را از جبرویل نقل کرده و جبرئیل هم این ضمانت را از خدا نقل کرده که قسم خورده هر کس به این زیارت و دعای بعدش از دور یا مزدیک اباعبدالله الحسین (ع) را زیارت کند زیارتش قبول و شفاعتش پذیرفته باشد و... و بر ای قسم ملائکه و ما را شاهد گرفته است. (1)
3- علقمه بن محمد حضرمی از امام باقر(علیه‏ السلام).
بیشتر رجال این سه سند مورد تأیید علمای علم رجال می‏ باشند و سند آن مورد قبول‏ مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، شیخ طوسی است.

برای اطلاع بیشتر به:
میرزا ابوالفضل تهرانی ، شفاء الصدور فی شرح زیاره العاشور ، - ، امیر المونین ، 1370 ش ، مراجعه کنید.

پی نوشت ها:
1. شیخ طوسی محمد بن حسن ،مصباح المتهجد ، اول ، بیروت ، مؤسسه الفقه الشیعه ، 1411 ق ، ص781-782.