كتاب هاي حديثي معتبر زيادند از جمله كافي كه جلدهاي اول آن كه مربوط به اعتقاد و اخلاق است، ترجمه هم شده؛ كتاب هاي حديثي شيخ صدوق مانند خصال، امالي و اختصاص؛ كتاب تحف العقول از ابن شعبه حراني، و ... و از كتاب هاي دم دست كتاب ميزان الحكمه از محمدي ري شهري و ... .

البته در زمينه احكام نمي توان با مراجعه مستقيم به احاديث تكليف خود را تشخيص داد. زيرا احاديث داراي عام و خاص و مطلق و مقيد و مجمل و مبين است و برخي احاديث با توجه به سند يا دلالت، جعلي يا ضعيف هستند و بعضي نسبت به بعض ديگر ارجحيت دارند و ...

از اين رو در باب احكام بايد به مجموعه احاديث مراجعه كرد و از مجموع آنها حكم را درآورد و اين كار تخصصي فقيهان است. ولي در مسائل اعتقادي و اخلاقي كتاب هاي بالا معتبرند و مي توانيد استفاده كنيد. 

1 . المولي صالح المازندراني .شرح الكافي . المكتبه الاسلاميه .ج 10 ص 199 .

اگر مي خواهيد با معنا و مفهوم روايات آشنا شويد، بايد بعد از آموزش زبان و ادبيات عرب به مطالعه كتب روايت بپردازيد و با وقت در روايات و جمع بندي روايات يك باب با كمك گيري از عالمان و كتاب هاي اين زمينه، پيشرفت كنيد.

البته روايات هم چون در ابواب مختلف هستند، بايد زمينه مورد علاقه خود را معين كنيد مثلا معلوم كنيد مي خواهيد به روايات اعتقادي مراجعه كنيد يا روايات اخلاقي يا تفسيري يا احكام و ...

اگر منظورتان مطالعه حديث است، مي توانيد به كتابهاي انتشارات دارالحديث(زير نظر آقاي ري شهري ) از جمله ميزان الحكمه و...مراجعه بفرماييد.  

اگر منظورتان آشنايي با علم حديث و درايه است به كتاب هاي اين رشته علمي مراجعه كنيد.

و ...

چون منظور شما روشن نبود، بيشتر از اين نتوانستيم توضيح دهيم. 

در مورد احاديث: متن عربي حديث همراه با ترجمه صحيح، حديث از كدام امام معصوم(ع) نقل شده ، منبع و كتابي كه حديث را از آن نقل كرده ايد.

در مورد ترجمه قرآن هم ترجمه آقاي انصاريان  يا آيت الله مكارم شيرازي معتبر تر است.

منابع حديثي دراینترنت موجود است؛ اما اين جور آدرس دادن ناقص است؛ زيرا اين كتاب ها چاپ هاي مختلف دارند با ترجمه يا بي ترجمه. از اين رو بهتر است از همان سايت بخواهيد متن عربي حديث را بنويسد تا بتوانيد با جستجو در سايت هاي مربوطه صحت و سقم آن را به دست آوريد. 

اظهار نظر در خصوص صحت و سقم روايات نيازمند تخصص و تلاش است. فقهاي عظام كه عمر خود را در راه تحصيل روش كشف احكام و معارف از متون ديني صرف نموده اند بعد از طي مقدمات و كسب علوم متعددي همچون ادبيات عرب(صرف و نحو و بلاغت و لغت)، رجال و درايه، اصول فقه و منطق و ...توانايي تشخيص صحت و سقم روايات را بدست آورده اند و اين تلاش ها تا جايي پيش رفته كه مي بينيم حتي دو مجتهد در خصوص صحت و سقم يك روايت دو نظر متفاوت ارائه نموده اند و اين نشان از حساسيت استنباط احكام و معارف دين دارد و لذا اينكه جنابعالي انتظار داشته باشيد كه ما منبعي براي كشف صحت و سقم روايات به جنابعالي ارائه دهيم انتظاري دور از واقعيت است. زيرا به غير از قرآن كريم كه وحي الهي است و شكي در صدور آن از خداوند متعال و منبعي معصوم (يعني خداوند متعال )وجود ندارد بقيه كتب اين حالت را ندارند كه ما در صدورتمام آنها از معصومين (عليهم السلام) ترديدي نداشته باشيم و بگوييم همه روايات آن صدرصد معتبر هستند حتي در كتب اربعه شيعه كه چهار كتاب اصلي روايي شيعه هستند نيز روايات ضعيف (نه جعلي )يافت مي گردد و لذا مجتهدان و فقهاي ما با فراگيري علوم و مقدماتي كه ذكر شد به بررسي صحت و سقم سند روايات مي پردازند.

البته در عصر حاضر با گسترش فناوري هاي اطلاعات در عرصه متون روايي نيز فعاليت هاي چشم گيري صورت گرفته كه تا حدودي كار محققان را آسان نموده است و نرم افزار «درايه النور» يكي از اين فعاليت ها است.

نرم افزار چند رسانه اي دراية النور نخستين نرم افزار تخصصي رجالي شيعه است كه توسط محققان و پژوهشگران مركز تحقيقات كامپيوتري علوم اسلامي نور توليد شده است.

اين نرم افزار شامل كتب متنوعي از جمله :

متن كامل 38 جلد كتاب رجالي مانند رجال النجاشي، فهرست الطوسي، رجال الطوسي، رجال الكشي، ابن الغضائري، رجال البرقي، رجال ابن داود و الخلاصة للحلي.

55 جلد كتاب حديثي: كتب اربعه (الكافي، من لايحضره الفقيه، تهذيب الاحكام،  الاستبصار) و وسائل الشيعة.

 23 جلد معجم رجال الحديث.

 29 جلد لغت نامه: كتاب العين، لسان العرب و مجمع البحرين مي باشد.

 شناخت و ارزيابي راويان احاديث از جهات گوناگون، بازسازي و ارزيابي اسناد كتب اربعه و وسائل الشيعه، امكان تركيب دو يا چند راوي با يكديگر و انجام جستجوهاي متنوع از جمله قابليت هاي اين نرم افزار تخصصي است.

براي تهيه اين نرم افزار مي توانيد به فروشگاه اينترنتي مركز تحقيقات نور مراجعه نماييد.

آدرس سايت: http://www.noorshop.ir

متاسفانه در سايت هاي ناشناخته از اين حرف هاي سست و بدون مدرك و مستند، زياد زده مي شود و شما لازم است به سايت هاي معتبر مراجعه كنيد و مطالبي كه در سايت هاي ناشناخته مي يابيد، اعتنا نكنيد.

البته اين كه كسي اين آيه يا ديگر آيات قرآن را با خط زيبا بر لوح كاغذي يا فلزي بنويسد و قاب كند و در مقابل چشم خود در خانه ومحل كار قرار دهد تا متذكر شود و متنبه گردد و به ياد پيام آيه باشد و از نورانيت آيه كسب نور كند و به آيه متوسل شود و تبرك بجويد، كار خوبي است اما روايتي به اين مضمون در خصوص اين آيه نديده ايم. 

در روش حديثي و روايي ملاك روايت معصومين عليهم السلام است؛ يعني در تفسير قرآن به روايات تفسيري كه در مورد آيه است استناد مي شود و بيشتر هم ظاهر روايت را مي گيرند؛ ولي در روش اجتهادي خود شخص با استفاده از عقل و فهم خود از آيه يا روايت نظر مي دهد. مثلا كساني كه قرآن را به روش اجتهادي تفسير مي كنند، تنها روايت و آيه را نگاه نمي كنند؛ بلكه با استفاده از آيات ديگر و روايات فهم خودشان از آيه را بيان مي كنند يا در مورد روايات به ظاهر آن ها اكتفا نمي كنند؛ بلكه اصول ديگر و روايات ديگر را هم مد نظر قرار مي دهند.

آيت الله جوادي آملي در اين باره مي گويند:

تفسير متن مقدسي مانند قرآن كريم يا به نقل است كه در اين صورت تفسير حديثي و روايي مي شود و يا به عقل كه به تفطن عقل از شواهد داخلي و خارجي صورت مي پذيرد كه اين همان معناي اجتهادي است. (1)

پي نوشت :

1. آيت الله جوادي آملي ، مقدمه تفسير تسنيم ، انتشارات اسراء،ج1، ص 58.

اين حديث در كتب معتبر شيعه مثل كافي و  فقيه و ... آمده است و با مباني ديني ناسازگار نمي نمايد. روايت به شرح زير است:

عن أبي عبد الله (ع) أن قوما أتوا رسول الله (ص) فقالوا : يا رسول الله إنا رأينا أناسا يسجد بعضهم لبعض فقال رسول الله (ص) : لو أمرت أحدا أن يسجد لأحد لأمرت المرأة أن تسجد لزوجها .(1)

جماعتي خدمت رسول خدا مشرف شدند و گفتند: ما گروهي را ديده ايم كه بعض آنها بعض ديگر را سجده مي كند.

رسول خدا در نهي اكيد از اين كار فرمود:

اگر به فرض محال قرار بود فردي را به سجده بر انساني فرابخوانم ، به زنان دستور مي دادم در برابر شوهرانشان سجده كنند.

سجده نهايت خضوع و تواضع و ابراز اطاعت است و اطاعت زن از مرد كه بدان در قرآن (2) و روايات (3)  بسيار دعوت شده، قوام بخش زندگي و به سود زن و مرد است.

البته اين اطاعت بايد در راستاي اطاعت از خدا باشد يعني هم بر مرد لازم است كه فرمان هايش در راستاي فرمان هاي خدا باشد و هم بر زن لازم است كه اطاعتش از مرد ، مصداق اطاعت از خدا باشد و نه براي مرد جايز است كه امرش مخالف امر خدا باشد و نه براي زن اطاعت از چنين امري پسنديده و جايز است.

در جامعه ايماني كه زن و مرد بنده خدا شده اند، مرد كه رئيس و اداره كننده خانواده است ، اگر مطاع باشد اين جامعه قوام مي يابد و زن كه بعد از مرد دومين ركن خانواده است اگر در اين اطاعت پيش قدم باشد ، فرزندان هم از او ياد گرفته و مطاع بودن مرد خانواده را مي پذيرند و موجبات دوام و استحكام خانواده و اجتماع فراهم مي گردد. 

بنا بر اين با اين كه اطاعت زن از مرد بسيار ارزشمند است. ولي با اين وجود سجده كه برترين نمود خضوع است، فقط براي خدا جايز است و براي هيچ كس ديگر جايز نيست.   

مشابه اين روايت در مورد عالمان شيعه هم وارد شده، يعني با اين كه اطاعت از اين عالمان در نهايت ارزشمندي است. ولي با اين وجود سجده براي آنان جايز نيست: 

لا ينبغي لأحد أن يسجد لأحد من دون الله يخضع له كخضوعه لله ويعظمه بالسجود له كتعظيمه لله ولو أمرت أحدا أن يسجد هكذا لغير الله لأمرت ضعفاء شيعتنا وسائر المكلفين من متبعينا أن يسجدوا لمن توسط في علوم علي وصي رسول الله (ص) ومحض وداد خير خلق الله علي (ع) بعد محمد رسول الله (ص) (4)

براي احدي جايز نيست خضوعي كه در مقابل خدا دارد، در مقابل غير خدا داشته باشد و با سجده كردن به تعظيم و بزرگداشت كسي غير از خدا اقدام كند و اگر بنا بود به كسي اجازه دهم براي غير خدا سجده كند، به ضعفاي شيعه و پيروانمان دستور مي دادم بر كساني كه واسطه علم علي - وصي رسول الله (ص)- شده اند و محبت خالصانه او را بعد از پيامبر به دل دارند ، سجده كنند .     

پي نوشت ها:

1. كليني، كافي، تهران، اسلاميه،1374 ش، ج 5، ص 508.

2. نساء (4) آيه 34.

3. ر. ك» كليني ، همان، ص 506 - 508 .

4. عاملي ، وسايل الشيعه، بيروت، دار احياء التراث العربي ، 1403ق ، ج 4 ، ص 986.