به گزارش روابط عمومی مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی حجت الاسلام و المسلمین موحد نژاد در ابتدا با اشاره به بحث هلال ماه از منظر صاحب عروه گفت: وقتی هلال ماه در یک شهر دیگری ثابت شود اما در شهری که فرد زندگی می کند ثابت نشود، چنانچه دو شهر به هم نزدیک باشند کفایت می کند که در هر دو شهر رای بر رویت ماه داده شود و در صورت نزدیک نبودن دو شهر، هم افق بودن آنها کفایت می کند.

رئیس ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری با تاکید بر اصطلاح متقاربین در کتاب عروه گفت: با اطمینان می توان اشاره کرد که در هیچ یک از روایات به موضوع دور یا نزدیکی اشاره نشده است و معیار و ملاک مشخصی از حد فاصله تعیین نشده است، که بنابر گفته حجت الاسلام و المسلمین موحد نژاد این یک خلا است که لازم است فقها تامل بیشتری درباره آن داشته باشند.

وی در ادامه افزود: برخی کارشناسان رویت هلال ماه، مثل اقای سید محسن قاضی میر سعید که به صورت تجربی سال های سال روی این مسئله کار کرده اند گفته اند در صورت رویت هلال ماه با چشم غیرمسلح می توان گفت که از محل مشاهده تا فاصله هوایی 200 کیلومتری، ماه رویت خواهد شد و در صورت مشاهده با چشم مسلح این فاصله حدود 50 کیلومتر هوایی تعیین می شود که البته این تنها یک نظر کارشناسی است و فقها نسبت به ان نظری نداده اند.

عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف همچنین در بیان مفهوم "هم افق بودن" در تعبیر صاحب عروه گفت: ملاک این تعبیر بحث رویت است و چنانچه به عنوان مثال گفته شود هلال ماه در شهر الف دیده شد و سپس فارغ از فاصله، اعلام گردد که در شهر ب نیز هلال رویت شده است می توان گفت این دو شهر هم افق هستند.

وی همچنین در پایان به اختلاف بین نظر علما و فقها در خصوص رویت هلال ماه و مسائل مربوط به آن اشاره کرد و گفت: بنابر نظر برخی علما رویت هلال ماه با چشم مسلح هم مورد قبول است و کفایت می کند اما از منظر برخی دیگر مثل آیت الله سیستانی هلال ماه حتما باید با چشم غیر مسلح رویت شود.

در پایان کارشناسان بخش احکام سوالات خود را پیرامون این موضوع مطرح کردند.

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی پاسخگویی حجه الاسلام بهرامی خشنود استاد تاریخ با دسته بندی مستندات تاریخی و توجه به اهمیت هر یک از این دسته ها به تبیین موضوع پرداخت.

وی گفت به برخی مشهورات و روضه ها از جنبه اعتقادی نقد وارد است و برخی دیگر از جنبه تاریخی، که در تبیین جنبه های مربوط به اعتقاد افزود: جنبه اعتقادی یعنی اینکه مسئله ای مشهور است ولی اشکال اعتقادی دارد. که در چنین مواردی نباید آن را پذیرفت و حتی اگر جایی چنین روضه ها و مشهوراتی نقل شد چنانچه زمینه فراهم بود باید اظهار مخالفت کرد.

حجه الاسلام بهرامی در بیان مصداقی از این دست به مراسم های 9 ربیع اشاره کرد و گفت: این موارد به هیچ وجه مورد پذیرش نیست.

وی در ادامه افزود: اما زمانی است که مسئله تاریخی است و به لحاظ مستندات و منابع کهن به وجود یا عدم آن شبهه و اشکالاتی وارد است که در این صورت نباید چندان سخت گیری شود و می توان گفت اگر چه از نظر تاریخی قابل دفاع نیست ولی مشکل اعتقادی هم ندارد.

این استاد تاریخ در این نشست علمی مجازی گفت: اینکه میزان حساسیت ما در مواجهه با این بحث ها چگونه عمل کند مهم است و در دسته بندی دیگری گفت: برخی مسائل و روضه ها اشکال فقهی دارند. به عنوان مثال اینکه امام حسین (ع) حج خود را ناتمام گذاشتند از نظر فقهی درست نیست و جنبه اعتقادی هم ندارد.

حجه الاسلام بهرامی گفت: در جنبه دیگر این مسئله باید دقت کرد که شبهات و یا مشهورات در میان چه طیفی نقل می شود. چرا که ممکن است این مشهورات از زبان عوام مثل تعزیه خوان ها بیان شود و یا اینکه در محافل خواص جامعه ی اسلامی مطرح شود.

وی افزود: به عنوان مثال گاهی دیده می شود که برخی از روضه های مشهور و نامعتبر در محضر برخی علما یا توسط آنها خوانده می شود که تقابل با چنین مصادیقی دشوار خواهد بود.

حجه الاسلام بهرامی در ادامه و در بیان راه حل برای چنین مواردی گفت: در درجه اول باید از توهین به کسانی که چنین مشهوراتی را بیان می کنند و یا نقد می کنند پرهیز کرد چرا که ادب و احتیاط علمی اقتضا می کند که انسان بیانی محتاطانه داشته باشد، به این معنا که بگوییم برای ما ثابت نیست و یا اعتبار تاریخی ندارد نه اینکه ابزاری باشد برای توهین یا بی سواد و بی دین خواندن یکدیگر.

حجه الاسلام بهرامی در بیان راه حل های موجود برای چنین مسائلی تاکید کرد: باید تلاش کنیم ضمن پرهیز از خواندن روضه های طولانی به مطالب ارجاع تاریخی بدهیم  و به روضه خوانی های مستند رجوع کنیم. به عنوان مثال به کتبی چون مقتل معصومین یا مقتل جامع رجوع کنیم و آنها را در محافل نقل کنیم.

وی در پایان ضمن پر رنگ دانستن نقش رسانه ملی در این آگاه سازی ها و دامن نزدن به جریانات نا معتبر تاریخی گفت: باید در موارد نامعتبر مواقعی تذکر بدهیم اما به لحاظ بزرگداشت و همچنین گرامی داشت بزرگان می توان برای آنها مراسم گرفت و یادشان را زنده نگه داشت.

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی جلسه تشریحی پاسخ به سؤالات مرتبط با روزه با توجه به شیوع بیماری کرونا مبتنی بر فتاوای مراجع عظام تقلید با حضور حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده «مدیر موسسه موضوع شناسی احکام فقهی»، رئیس گروه پشتیبانی علمی و مدیر علمی گروه فقه مرکز ملی پاسخگویی، مدیر و جمعی از پژوهشگران گروه فقه پژوهشگاه باقر العلوم (علیه السلام) در مرکز ملی پاسخگویی برگزار شد.

حجت الاسلام فلاح زاده در ابتدای جلسه با اشاره به جلسه ای که با فرهنگستان علوم پزشکی داشت گفت: این بیماری برای افراد سالم ضرری نداشته و آنها همچون سال های گذشته باید روزه بگیرند لکن مسائل بهداشتی را رعایت کنند.

وی افزود: با توجه به نظر متخصصین در خصوص افرادی که بیماری خاص دارند مانند دیابت، قلب و عروق و فشار خون بالا اگر در سنی 65 به بالا هست، از آن جهت که خطر ابتلا به بیماری برایشان بالاست، لذا اگر می دانند خطری برایشان ندارد می توانند روزه بگیرند و اگر نمی دانند باید به پزشک متخصص مراجعه کنند و مبتنی بر نظر پزشک به تکلیف خود عمل کنند.

مدیر موسسه موضوع شناسی احکام فقهی افزود: به نظر غالب پزشکان روزه سبب تقویت سیستم دفاعی بدن می شود و دانش علمی هم همین را تایید می کند و روزه داری سبب ابتلا نمی شود و عدم رعایت مسائل بهداشتی است که منجر به آن می شود.

وی گفت: روزه یک واجب شرعی است که همه افراد مکلف که توانایی انجام آن را دارند باید روزه بگیرند. اما کسانی که توانایی ندارند نه تنها واجب نیست بلکه صحیح هم نیست، این عدم توانایی یا عذر شرعی است مثل سفر یا خانم ها در ایام خاصی که عذر دارند یا مقصود توانایی جسمی است مثل کهنسالان که توان روزه ندارند یا کسانی که به جهتی توانایی ندارند مانند بیماری یا همان تعبیر عدم المرض، اما ترس از بیماری کرونا خود به خود مجوز ترک روزه نیست.

وی در مورد مفهوم ضرر گفت: ضرر به این معنا است که بیماری که الان دارد به سبب روزه تشدید، ادامه یا روند بهبودی را دچار اختلال می کند و یا ایجاد بیماری کند می باشد. این خوف باید منشاء عقلایی داشته باشد و ترسی که ناشی از شایعات فضای مجازی باشد اثری ندارد.

لذا این که بگوید روزه سبب کاهش تقویت بدن و در نتیجه مبتلا به کرونا می شود این صحیح نیست و در نتیجه سبب روزه نگرفتن نمی شود. نظر غالب هم این است که روزه نه تنها منجر به کاهش ایمنی نمی شود ، بلکه به نظر برخی سبب تقویت ایمنی می شود و لذا آمار هم داده اند که برخی بیماری ها در ماه رمضان کاهش داشته است. بنابراین افراد سالم مثل سالهای گذشته ضمن رعایت موارد بهداشتی روزه باید بجا آورند.

حجت الاسلام فلاح زاده در خصوص ملاک تشخیص ضرر و زیان روزه بر بیماری گفت: ضرر و زیان روزه برای فرد چه بیمار و چه غیر بیمار، تشخیص خود فرد است. یا باید مطمئن شود یا اینکه ترس از ضرر ایجاد شود که بواسطه روزه مبتلا می شود یا شدت می یابد که این را یا خودش تشخیص دهد یا از گفته متخصصان اطمینان حاصل شود.

وی افزود: خوف ضرر هم باید منشاء عقلایی داشته باشد، اما اگر منشاء ترس از ترسو بودن فرد یا ناشی از شایعات باشد این مجوز روزه خواری نیست. منظور از خوف عقلایی، یعنی عقلای قوم بگویند این ضرر دارد، اما اگر شخص ترسوست یا براساس شایعات در فضای مجازی است که منجر به ترس شده اینها ملاک نمی باشد.

اما نظر غالب متخصصان این است که روزه داری به خودی خود سبب ابتلا به بیماری کرونا نخواهد بود. اما اگر شرایطی شد که گروهی گفتند احتمال ابتلا هست و عده گفتند نیست، از گفته هر کدام که برای شخص اطمینان حاصل شود ملاک همان است. و نظر غالب متخصصان این است که خود روزه بر سیستم دفاعی بدنی که سالم است ضرری نمی زند و لذا در این موارد معمولا قول نظر اکثر اطمینان آور خواهد بود. نکته دیگری که راجع به خوف ضرر هست این است علاوه بر این که باید منشاء عقلایی داشته باشد این که این خوف تنها برای خود شخص اطمینان آور است

وی در خصوص ماندن در خانه گفت: توصیه کلی هر ساله برای روزه داری این است که وظیفه واجب شرعی است افراد نسبت به کارهاشان نوعی برنامه ریزی داشته باشند که بتوانند به این واجب برسند و مسئولین هم در حد میسور طوری برنامه ریزی کنند که افراد بتوانند به این واجب مهم عمل کنند. امسال در خانه ماندن از دو جنبه اهمیت دارد: اگر در خانه بماند و کار ضروری هم ندارد که بتواند روزه بگیرد که بهتر است و توصیه دوم که نسبت عدم ابتلا به این بیماری است که در خانه ماندن از شیوع آن جلوگیری می کند. لذا اگر کسی تشخیص می دهد که در خانه ماندن و کمتر بیرون رفتن می تواند روزه بگیرد با مراعات مسائل بهداشتی بر او لازم است که مراعات کند

حجت الاسلام فلاح زاده در مورد روزه خواری در ملاء عام گفت: روزه خواری علنی چه بر افرادی که معذورند مانند بیماران و مسافران و چه برای کسانی که معذرو نیستند و عمدا روزه نمی گیرند حرام است و روزه خواری در ملاء عام جایز نیست و حاکمیت هم می تواند از چنین افرادی که به فرهنگ عمومی و معنوی جامعه را بر هم می زنند جلوگیری کند.

وی در خصوص حکم روزه های نگرفته در این شرایط گفت: این شرایط با سایر ایام تفاوتی ندارد و حتی افرادی که به جهتی روزه برایشان واجب نیست، امسال و سال های گذشته و سال های آینده حکم یکی است. کسی که عمداً روزه خواری کند علاوه بر قضای روزه باید کفاره هم بپردازد و کسی که بیماری دارد اگر بعد ماه مبارک رمضان برطرف شد باید قضا را بجای آورد و اگر تا رمضان سال بعد انجام ندهد و بیماری ادامه داشته باشد قضا واجب نیست و یک مد طعام را باید بپردازد.

شایان ذکر است که مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی، پاسخگوی هموطنان عزیز بویژه در ماه مبارک رمضان می باشد. تلفن 096400 و سامانه پاسخگویی آنلاین به نشانی https://user.pasokhgoo.ir و اپلیکیشن پاسخگو (قابل دریافت از کافه بازار) و همچنین شماره پیامک 30009640 پاسخگوی سوالات احکام کاربران می باشند.

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی پاسخگویی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید حسن هاشمی جزی طی حکمی، آقای رضا شجاعی را به سمت «سرپرست کارشناس مسئول گروه اخلاق» منصوب کرد.

رئیس پشتیبانی علمی مرکز ملی پاسخگویی در این حکم ارتقاء پاسخگویی مطلوب تر با استفاده از ظرفیت کارشناسان را خواستار شد.

همچنین وی از زحمات یک ساله جناب حجت الاسلام والمسلمین مهدی احمدپور که جهت پیشرفت فعالیت های گروه اخلاق تلاش ارزشمندی داشتند تقدیر و تشکر کرد.

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، حجت الاسلام حامد قرائتی در این نشست با توجه به کارکرد اجتماعی مهدویت در جوامع اهل سنت به بحث ضرورت، پیشینه تاریخی و گونه شناسی مهدویت در طی تاریخ پرداخت.

عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم، بازشناسی تعالیم و آموزه های دینی با در نظر گرفتن شرائط محیطی، توجه به قابلیت ها و چالش های(فرصت ها و تهدیدها) هر یک از تعالیم و آموزه های دینی، واکاوی تأثیر و تأثر مفاهیم و تعالیم دینی از عناصر و محرک های اجتماعی و سیاسی و توجه به فهم عرفی جامعه از تعالیم و آموزه های دینی، مقایسه کارکردی مفاهیم پذیرفته شده عمومی از معارف دینی با تعاریف نظری و نص گرا و نسبت سنجی باورها و تصاویر عرفی و حقایق نظری یا منصوص از معارف دینی را از جمله مهمترین مباحث مربوط به اهمیت و ضرورت این بحث دانست.

وی با بررسی گونه شناسی کارکرد مفهوم مهدویت در ادوار مختلف، مهدیت تنبیهی، تدریجی، ارتدادی، تقابلی، نمادین و اکتسابی را از انواع مهدیت روی داده در طی دوره های مختلف تاریخی اسلام دانست و به توضیح هر یک پرداخت.

مدیر سابق بخش مکتوب مرکز ملی پاسخگویی در انتها پراکندگی زمانی و مکانی و نسب مدعیان مهدوی را مطرح کرد.

علاقمندان می توانند جهت اطلاعات بیشتر پیرامون این موضوع فایل ارائه را از سایت مرکز ملی پاسخگویی به نشانی http://pasokhgoo.ir/node/98043 دریافت نمایند.

شایان ذکر است نشست های علمی در بخش های شش گانه علمی مرکز که شامل قرآن و حدیث، احکام، اخلاق، مشاوره، کلام و تاریخ است با رویکرد پاسخگویی به طور مداوم برای کارشناسان پاسخگو برگزار می شود.

به گزارش روابط عمومی مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی، حجت الاسلام والمسلمین دکتر هاشمی جزی ضمن اعلام این خبر افزود: با راه اندازی سامانه آموزش غیرحضوری، امکان بهره مندی کارشناسان پاسخگو در بخش تلفنی و بخش های مکتوب و سایبری که به صورت دورکاری با مرکز همکاری دارند فراهم گردید.

مسئول پشتیبانی علمی مرکز ادامه داد: این کارشناسان بعد از شرکت از طریق سامانه آموزش الکترونی، بصورت آنلاین در آزمون شرکت می نمایند و این نشست ها و آموزش ها به منظور ارتقاء محتوایی و مهارتی پاسخگویان بطور مداوم برگزار می شود.