پرسش: مسائل مربوط به روزه شرح :
: 1. اگر کسي قبل از اذان صبح "جنب" شود، بدون غسل جنابت مي تواند روزه بگيرد؟ اگر امکان غسل نباشد يا متوجه نشود چه؟

پاسخ:
با عرض سلام و تشکر از ارتباط تان با اين مرکز
در غير ماه رمضان و قضاي آن اشکالي ندارد ، ولي نسبت به روزه ماه رمضان و قضاي آن بايد تا اذان صبح غسل کند .
اگر معذور از غسل است ،تيمم کردن بر او واجب مي شود . اگر تيمم هم نکند ،روزه اش صحيح نيست.(1)
پي نوشت:
1. آيت الله خامنه اي ،استفتاآت،س 772.

پرسش: 2.اگر کسي در طول روز "جنب" شود حکم روزه او چيست؟

پاسخ:
جنابت اگر در خواب اتفاق بيفتد( غير اختياري باشد)به روزه آن روز ضرري نمي زند، ولي واجب است که براي نماز غسل کند . مي تواند غسل را تا وقت نماز به تأخير بيندازد.(1)
اما اگر جنابت اختياري باشد، مثلا عمداً با زنش همبستر شده باشد يا استمنا کرده باشد ، روزه را باطل کرده ، در روزه ماه رمضان بايد علاوه بر قضا کفاره بدهد.(2)
پي نوشت ها:
1. آيت الله خامنه اي،استفتاآت،س 782.
2. همان،س 785.

با عرض سلام و تشکر از ارتباط تان با اين مرکز
آن چه از نظر اسلام سبب محرم شدن زن و مرد مى‏شود، اجراى صيغه عقد ازدواج است .
در غير اين صورت گناهي بزرگ است .داشتن قصد ازدواج در آينده، حتي اگر حتمي و ضروري هم باشد، گناه را حلال و جايز نمي كند.
بنابراين اگر قبل از عقد روابطي با هم داشته باشيد ،گناه کرده و کار حرامي مرتکب شده ايد؛ بايد توبه نماييد.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
تاكنون از طرف شما سه ايميل به اين مركز ارسال شده كه به تمام آن پاسخ داده شده است. اگر سوال خاصي داريد در ايميل بعدي براي ما ارسال نماييد تا پاسخگوي شما باشيم.
ضمنا در ادامه تمام سوال و جواب هاي شما جهت اطلاع تان براي شما ارسال مي گردد.
موفق باشيد.
پرسش: فلسفه ‌عدم اصلاح صورت براي يک دختر مجرد شرح آخه چطور مي توان صورت را اصلاح کرد ولي آن را از نامحرم پوشاند، مگر اينکه با پارچه اي کل صورت را پوشاند که در اين صورت امکان برقراري ارتباط با ديگران مشکل مي شود؟
پاسخ:
در مورد برداشتن ابرو توسط دختران بايد توجه کنيد که از نظر شرعي برداشتن ابرو اشکالي ندارد و هيچ فرقي بين زنان و دختران وجود ندارد . اما اگر از نظر عرفي زينت محسوب مي شود بايد از نامحرم پوشانده شود. (زن باشد يا دختر) البته برخي از مراجع آن را زينت نمي دانند ، چون در عرف مردم زينت محسوب نمي شود. در عين حال با توجه به عرف جامعه ما خوب نيست که دختر قبل از ازدواج ابروي خود را بردارد. البته عرف در زمان هاي مختلف مي تواند تغيير کند .

پرسش: با توجه به اينکه در جامعه فعلي اکثر دختران مجرد صورت و حتي ابروي خود را اصلاح مي کنند، آيا چنين امري به عنوان عرف جامعه تلقي مي شود؟
پاسخ:

اصلاح و آرايش کردن دختران مجرد و چيدن زير ابرو به خودي خود اشکال ندارد ، ولي در بيرون از خانه اگر جلب توجه نامحرم نمايد، پوشاندن آرايش و ... از نامحرم واجب است.(1)
لطفاً در ارتباط هاي بعدي نام مرجع خود را ذکر کنيد.
پي نوشت:
1. سؤال تلفني (7840001-0251) از دفتر آيت الله مکارم شيرازي. و از ساير مراجع .

پرسش: با توجه به اينکه اصلاح صورت از نظر اسلام اشکالي ندارد ،ولي از نظر عرف اشکال دارد؛ آيا با توجه به شرايط فعلي جامعه ما اصلاح صورت براي يک دختر مجرد گناه محسوب مي شود؟

پاسخ: اصلاح صورت براي زن و دختر اشکال ندارد .

پرسش: بين ابروي دختر و زن چه تفاوتي وجود دارد که اصلاح ابرو براي دختر حرام است و در صورت اصلاح ابرو بايد از نامحرم پوشانده شود ولي براي يک زن اشکال ندارد؟

پاسخ: اصلاح ابرو براي دختر و زن اشکال ندارد.
در پوشاندن آن از نامحرم هم فرقي بين دختر و زن نمي باشد.

پرسش: نظر شما(مراجع تقليد) راجع به اصلاح ابرو به صورت دخترانه براي يک دختر چيست؟(فقط ابرو را مرتب مي کنند ولي آن را باريک نمي کنند.)

پاسخ: برداشتن ابرو براي دختران از نظر شرعي اشكال ندارد، ولي اگر عرفا زينت حساب شود و يا سبب جلب توجه نامحرم گردد، پوشاندن آن واجب است (1) دراين مسأله بين زن و دختر فرق نمي باشد. .
پي نوشت:
1. آيت الله فاضل لنکراني، جامع المسائل ج1، مسأله1707 سؤال تلفني(0251-7740611) از دفتر آيت الله وحيد خراساني.

پرسش: در پايان هر پاسخ منبع مورد استفاده را ذکر بفرماييد.
پاسخ: سعي اين مرکز براين است که منبع را ذکر کند. ولي در مواردي چون نيازي نيست ممکن است ذکر نشود .

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
خواندن عقد تلفني با رعايت شرايط اشکال ندارد و صحيح است.
عقد ازدواج موقت يا متعه چند شرط دارد:
1- بايد زن و مرد به ازدواج راضي باشند.
2- بايد مقدار مهريه مشخص باشد (مثلاً صد هزار تومان) .
3 - بايد مدت نيز مشخص باشد (مثلاً يک روز).
4- بايد عقد خوانده شود . تنها رضايت زن و مرد بدون خواندن عقد کافي نيست . بنا به احتياط عقد به عربي صحيح خوانده شود . اگر خود مرد و زن نتواند صيغه را به عربي صحيح بخوانند. به هر لفظي صيغه را بخوانند صحيح است . لازم نيست وکيل بگيرند، اما بايد لفظي بگويند که معناي «زوجت» و «قبلت» را بفهماند .
اگر خود زن و مرد بخواهند صيغه عقد موقت را بخوانند، بعد از آن که مدت(مثلا يك روز ) و مهر را(مثلا ده هزار تومان) معين کردند، چنانچه زن به قصد اين که در مدت مشخص شده با مهر مشخص شده خود را زن مرد مورد نظر قرار دهد بگويد:
«زوجتک نفسي في المدة المعلومة علي المهر المعلوم» ( خود را به همسري تو در مدت معين با مهر معين درآوردم) بعد بدون فاصله مرد بگويد «قبلت هکذا» (قبول کردم ) صحيح است.
5- دختري که به حد بلوغ رسيده و رشيده است، يعني مصلحت خود را تشخيص مي‏دهد، اگر بخواهد ازدواج دائم يا موقت کند، چنانچه باکره باشد، بنا به احتياط واجب بايد از پدر يا جد پدري خود اجازه بگيرد.(1)
پي نوشت:
1. آيت الله خامنه‌اي ، مسايل مورد ابتلا، س50.

در پاسخ به اين سوال به بايد دو نکته توجه شود:
نخست آن که: مطمئنا روابطي که در ميان دختران و پسران برقرار مي‌شود، از آسيب‌ها مصون نيست، اما نوع آسيب‌ها و تأثير آن ها در افراد متفاوت است . بستگي به محيطي که زندگي مي‌کند، خانواده، نوع رابطه و... دارد.آسيب‌ها هرچند متوجه دختر و پسر است، اما دامنه و شدت آن درباره دختران بيش‌تر است.
از مهم ترين اين آسيب ها ، همان گونه که در نامه نيز به عنوان شکوه اي به آن اشاره شده ، ضعيف شدن حس اعتماد است . دختران و پسراني که بر اثر آشنايي در خيابان يا محيط ‌هاي ديگر و ايجاد علاقه و دوستي بين آن ها، به ازدواج اقدام مي‌کنند،گاهي در زندگي آينده دچار بي اعتمادي مي‌شوند؛ زيرا با خود مي‌گويند همسر او که به راحتي با او دوست شده و با او ارتباط برقرار کرده است، آيا امکان ندارد که قبلا با ديگري نيز دوست شده باشد؟ اين فکر هميشه براي زوجين آزار دهنده است . در روابط و تصميم‌هاي زندگي نيز خود را به صورت‌هاي مختلف نمايان مي‌سازد.حتي اگر به ازدواج ختم نشود، چون خود با اين مسئله مواجه بوده است، احتمال مي‌دهد که شايد همسر او نيز با شخص ديگر پيش از ازدواج رابطه داشته است.
اين مسئله در سطح کلان نيز، به حس اعتماد اجتماعي نيز آسيب مي‌رساند. در جامعه اي که روابط پنهان دختران و پسران گسترده باشد، براي کسي که مي‌خواهد ازدواج نمايد و با دختر پاک زندگي مشترک را آغاز کند، هميشه اين دغدغه را در وجود دارد که آيا اين دختر با شخص ديگر پيش از او رابطه نداشته است ؟
دوم : براي رهايي از شکنجه وجدان، اسلام درهاي توبه و استغفار و کفارات را به روي گناهکاران گشوده است. وقتي با خدا خلوت كردي و به دعا و مناجات مشغول شدي، گناهان و معصيت‏هاي گذشته خود را به ياد آور . به زبان اعتراف و اقرار كن . از خدا عفو و مغفرت طلب نما. امام باقر(ع) فرمود: "واللَّه ما ينجو من الذّنب ألاّ من أقر به؛(1) سوگند به خدا! جز آن كه به گناه اقرار كند و توبه كند، نجات نيافت"
قرآن مجيد با بيان لطيف خود گناهکاران را به سوي خدا دعوت مي‌کند . به آن ها قول مي‌دهد که مي‌توانند خود را از زندگي گذشته به کلي جدا کنند و زندگي نو را آغاز نمايند.(2)
اين آيه نويد مي‌دهد راه به روي همه باز است. جنايتکار معروف تاريخ اسلام و قاتل حمزه سيدالشهدا هنگامي که مي‌خواست مسلمان شود، مي‌ترسيد که توبه‌اش پذيرفته نشود؛ زيرا گناه او بسيار سنگين بود. جمعي از مفسران مي‌گويند: دستور توبه، درهاي رحمت الهي را به روي گشود.(3) بر اين اساس در اسلام يأس از رحمت الهي مردود اعلام شده و آن را از گناهان بزرگ شمرده‌اند.
قرآن مجيد مي‌فرمايد: «نااميد از رحمت الهي نمي‌شود مگر کسي که کافر است».(4) گناهکار هر قدر آلوده باشد، نبايد خود را از فيض رحمت الهي نااميد بداند. لقمان به فرزندش مي‌گويد: «به خدا چنان اميدوار باش که اگر گناه جن و انس را بياوري، به تو رحم کند».(5)
بر اساس روايات، توبه آثار گناهان را محو مي‌کند . در اين صورت دغدغه‌اي براي گناهکار باقي نمي‌ماند. امام باقر(ع)مي فرمايد: «التائب من الذنب کمن لا ذنب له؛(6) کسي که از گناه توبه کند، مانند کسي است که گناه نکرده باشد».
در صورت تحقق توبه از انسان شکي نيست که خداوند آن را مي‌پذيرد. اين بشارت را خداوند در قرآن داده است: «هو الّذي يقبل التوبة عن عباده ويعفو عن السيئات؛(7) خدا است که توبه بندگانش را مي‌پذيرد و گناهان آنان را عفو مي‌نمايد».
اظهار پشيماني در پيشگاه الهي دستور خاصي ندارد. مهم عزم بر ترک گناه و ندامت و پشيماني دروني است . خداوند نه تنها توبه را مي پذيرد، بلكه توبه كار واقعي را دوست دارد.
البته بهتر است توبه همراه با آداب و شرايطي انجام شود که در صورت نياز در نامه هاي بعدي به آن اشاره مي کنيم .
پي‌نوشت‌ها:
1.نورالثقلين، ج 4، ص 157.
2. زمر (39) آيه 53.
3. اقتباس از تفسير نمونه، ج 19، ص 502.
4. يوسف (12) آيه 87.
5. اصول کافي، ج 3، ص 109.
6. همان، ج 4، ص 168.
7. شورى (42) آيه 25.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
سوال شما كلي است و مسايل بسياري را در بر مي گيرد كه در توضيح المسايل مراجع آمده ودر سايت هاي مراجع نيز موجود است. چنانچه سوال خاصي داشتيد، براي ما بفرستيد.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
يکي از شرايط صحّت وضو اين است که در اعضاي وضو مانعي از رسيدن آب نباشد.(1)
اما اگر به هر روشي نتوانستيد چسب را برداريد ،در اين گونه موارد بايد با وضوي جبيره و يا غسل جبيره نماز خوانده شود؛ يعني به قصد وضو يا به قصد غسل جبيره اي، با دست تر روي مواضعي که مانع چسبيده، دست بکشيد . در اين صورت وضوي جبيره يا غسل جبيره براي نماز کافي است . البته بايد تمام سعي و تلاش خود را براي برطرف کردن مانع داشته باشيد . اگر مانع برطرف نشد، با وضو يا غسل جبيره نماز را بخوانيد . در اين صورت نماز، قضا ندارد..
پي‌نوشت‌:
1. توضيح المسائل مراجع، ج 1، ص 187، شرط سيزدهم.

پرسشگر گرامي باسلام و تشکر .
کار زن از يک سو خيانت به همسرش مي باشد، از سويي ديگر يکي از گناهان بزرگ است .
گناهي براي زن شوهر دار بدتر از اين نيست که با غير شوهر در ارتباط باشد . ارتباط زن شوهر دار با مرد نامحرم از گناهاني است که حتماً‌ مورد غضب خداوند است . علاوه بر شرع از نظر عرف تمام جوامع بشري نيز خيانت محسوب مي‌شود . مورد نفرت مردم است . انسان هاي عاقل از چنين افرادي بيزارند.
اين رابطه خشم و غضب الهي را به دنبال دارد، گر چه صبر خدا زياد است ، لکن اگر مهلتي که خدا براي بازگشت و توبه قرار داده ،به موقع استفاده نشود ، چه بسا ممکن است خداوند زمينه رسوائي و ذلت آن ها را در دنيا فراهم کند.
رابطه نامشروع چه منجر به آميزش با زن شوهر دار بشود يا نشود ،حرام است .افزون بر کيفر در دنيا، خداوند وعده عذاب در قيامت را به
گناهکاران داده است .پس زن بايد هرچه زودتر توبه کند . در پيشگاه پروردگار استغفار نمايد .با تحول روحي واقعي از کار خويش پشيمان شود . خويش را به خاطر نافرماني خدا و انجام اين گناه بزرگ مورد ملامت و سرزنش قرار دهد .
توبه از گناه اين است که تصميم بگيريد ديگر گناه را انجام ندهيد .از عمل انجام شده پشيمان باشيد و استغفار بکنيد . به فضل و کرم خدا اميدوار باشيد .
در قرآن آمده است : يا ايّها الّذين آمنوا توبوا الى اللّه توبه نصوحاً عسى ربّكم أن يكفّر عنكم سيّئاتكم و يُدخلكم جنات ٍتجرى من تحتها الانهار;(1)
اى كسانى كه ايمان آورده ايد! توبه كنيد, توبه خالصى . اميد است با اين كار پروردگارتان گناهان تان را ببخشد . شما را در باغ هايى از بهشت كه نهرها از زير درختانش جارى است , وارد كند.
نخستين گام براى پاک شدن و نجات از عذاب و جهنمي که زن براي خود تهيه ديده ، توبه از گناه است ; توبه اى كه از هر نظر خالص و محرّك آن فرمان خدا و ترس از عذاب جهنم باشد, كه براى هميشه انسان را از معصيت جدا كند و بازگشتى در آن رخ ندهد.
حقيقت توبه ندامت و پشيمانى از گناه است , ولى چه بسا افرادى توبه مى كنند, اما دوباره به گناه آلوده مى شوند.خداوند در .اين آيه تأكيد دارد که توبه بايد خالصانه (نصوح ) باشد. تاپروردگارتان گناهان تان را ببخشد و شما را در باغ هايى از بهشت كه نهرها از زير درختانش جارى است ،جاي دهد. معاذبن جبل از پيامبر(ص) سؤال كرد که منظور از توبه نصوح در اين آيه چيست ؟ حضرت در پاسخ فرمود:
أن يتوب التائب ثمّ لا يرجع فى ذنب كما لا يعود اللبن الى الضرع (2)
توبه كننده به هيچ وجه به گناه باز نگردد, همان طور كه شير به پستان بازنمى گردد.
اين تعبير لطيف بيانگر اين واقعيت است كه توبه نصوح چنان انقلابى در انسان ايجاد مى كند كه راه بازگشت به گذشته را به كلّى مى بندد, همان گونه كه بازگشت شير دوشيده شده به پستان غير ممكن است .(3)
پي نوشتها :
1.تحريم (66 )آيه 8.
2.تفسير نمونه , ج 24 ،ص 290، به نقل از مجمع البيان , ج 10 ،ص 318.
3.تفسير نمونه , ج 24 ،ص 289 ،با تلخيص .

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
شوهرخواهر زاده و برادر زاده به تو محرم نيستند و نامحرم اند.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
بحث و گفتگو در اين مسئله، سابقه طولاني در تفكر بشري داشته حتي به دوران قبل از اسلام باز مي گردد و در آثار افلاطون نيز آمده است.
از نظرگاه انديشمندان بزرگ اسلام که شامل علماي شيعه و گروه معتزله مي‌شود، عدل و ظلم به ترتيب داراي حسن و قبح ذاتي‌اند و عقل انسان، حسن و قبح آن ها را درک مي‌کند، يعني عقل عمومي انسان‌ها در مي‌يابد که عدالت ورزي در هر شرايطي و از سوي هر فاعلي کاري شايسته است و ستمگري و ظلم مطلقاً قبيح است . از آن جا که خداوند، حکيم و از انجام فعل قبيح منزه است، عقل در مي‌يابد که خدا از انجام ظلم اجتناب مي‌کند و تمام افعال او عادلانه است. (1)
بنابراين بر اساس مباني کلامي و اعتقادي شيعي چون عدل نيکو است، خداوند عادلانه کارمي‌کند، البته اين نه بدان معناست که او محکوم اين قانون باشد، زيرا او حاکم مطلق است و محکوم هيچ اصلي فلسفي و عقلي نيست، بلکه چون عدل حسن ذاتي دارد ، خداي حکيم از روي عدل رفتار مي‌کند. پس حسن خلق عدل عقلي و ذاتي است و نه شرعي و اعتباري.
پي‌نوشت‌:
1. آموزش کلام اسلامي، ج 1، ص 314 و 315.