با سلام و تشکر از ارتباط با اين مرکز
در صورتي که آن شخص را مي شناسيد ،بايد او را پيدا کرده و قرض را پرداخت کنيد . در صورتي که اصلا به او دسترسي نداريد و او را پيدا نمي کنيد ،مي توانيد از طرف او صدقه (فقط به فقرا) بدهيد و بعدا اگر او را پيدا کرديد، قرض خود را ادا کنيد.(1)
لطفا در ارتباط بعدي نام مرجع تقليد خود را ذکر کنيد.
پي نوشت :
1 . .سوال تلفني از دفتر(7746666-0251) آيه الله خامنه اي .

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛

مواردي که بيان کرديد ،مجوز شرعي براي خوردن روزه نيست. برنامه هاي خود را بايد به گونه اي تنظيم کنيد که منافات با روزه نداشته باشد.(1) مي تواني از بعد از اذان صبح تا قبل از اذان ظهر (در فاصله اين دو هر وقت خواستي) بروي به مسافرت . در مسافرت روزه ات را بشکني و برگردي .در اين صورت روزه نيستي . مي تواني بخوري و بياشامي و بعدا قضاي روزه را بگيري.
حد اقل بايد 5/22کيلومتر بروي وبرگردي تا رفت و برگشت بشود 45 کيلومتر.
پي نوشت :
1. سوال تلفني از دفتر (7720500-0251) آيه الله فاضل .

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
بدون قصد شهوت و بدون ترس افتادن در گناه اشکال ندارد. آيت الله سيستاني فرموده:
نـگـاه كردن به بدن زن هاى مبتذل كه اگر كسى آن ها را امر به حجاب نمايد، اعتنا نمى كنند عاشكال ندارد ،مشروط به آن كه بدون قصد لذت و ترس وقوع در حرام باشد ,
در اين حكم فرقى ميان زن هاى كفار و ديـگـر زنـ هـا نـيست . هم چنين فرقى نيست ميان دست و صورت و ديگر جاهاى بدن كه عادت آنان به پوشانيدنش نمى باشد. (1)
پي نوشت:
1. آيت الله سيستاني ،توضيح المسائل ،م 2393.

با سلام وتشکر از ارتباط با اين مرکز
تحريک شدن شهوت اشکالي به نماز و روزه وارد نمي کند ، مگر اينکه يقين داشته باشد که آنچه از او خارج شده ،مني است . در صورتي که خروج آب همراه با شهوت زياد وجستن و سست شدن بدن(هر سه با هم ) باشد، حکم به مني مي شود.(1) در غير اين صورت حتي اگر آبي از انسان خارج شود ،پاک مي باشد. خارج شدن بي اختيار مني روزه را باطل نمي کند.
غير از بول و مني سه آب ديگر از انسان خارج مي شود :
1.مَذي :آبي که گاه بعد از تحريک شهوت از انسان خارج مي شود .
2.وَذي : آبي که گاه بعد از مني بيرون مي آيد .
3. وَدي : آبي که گاه بعد از بول بيرون مي آيد و کمي سفيد و چسبنده است .
همه اين آب ها در صورتي که مجرا آلوده به بول و مني نباشد ، پاک است .
براي اينکه بول در مجرا نماند، بايد استبرا کند. (2)
کارشناسان مسايل جوانان،براي کنترل غريزة جنسي راهکارهاي متعدد ومتفاوتي بيان کرده اند ،به برخي از آن ها اشاره مي کنيم:
ا -داروئي وغذايي:
1- داروهايي جهت کاهش شهوت جنسي به صورت آمپول وقرص وپودر در داروخانه ها موجود است.
2- برخي داروهاي گياهي در کاهش غريزه جنسي تأثيرزيادي دارند مثل سداب که گياهي است داراي برگ هاي ريز وباريک، ولي بسيار بد بو که به يوناني فيجن ودر شمال ايران (تنکابن ومناطق ديلمان )پيم ناميده مي شود.عصاره وجوشانده برگ آن ميل شود (3)هم چنين کافور که پودر آن در برخي از خوابگاه هاي شبانه روزي ايران ،براي تعديل غريزه جنسي جوانان ،در غذاهاي شان مي ريزند .البته براي تعيين مقدار آن حتما بايد با پزشک مشورت شود.
3- استفاده ازغذاهايي که طبع سرد دارند مثل عدس، لبنيات به خصوص ماست،وسبزي به ويژه کاهو وکلم .
4- از خوردن مواد غذايي انرژي زا ومحرک که طبيعت گرم دارند،مانند:عسل ،خرما،پياز،موز، ارده شيره ،قاووت،سير،تخم مرغ،فلفل وانواع ادويه جات، گردو،پسته و... پرهيز کنيد يا به حد اقل برسانيد .
5- کم‌خوري: يکي ديگر از راه‌هاي کنترل غريزة جنسي، دوري از پرخوري است. از اين رو در روايات اسلامي از روزه‌داري به عنوان عامل تعديل غريزه جنسي ياد شده است.
يامبر اکرم(ص) مي‌فرمايد: «اي جوانان، هر يک از شما قدرت ازدواج دارد، ازدواج کند و اگر قدرت ندارد روزه بگيرد، زيرا روزه گرفتن براي کنترل شهوت مفيد است».(4)
بـ- طرد افکار و راه هاي شيطاني:
1- مشکل‌ترين مرحله رويارويي با انحراف جنسي، سالم سازي انديشه و پرهيز از افکار شهوي است. امام علي(ع) مي‌فرمايد: «کسي که در اطراف گناه بسيار بينديشد، سرانجام به آن کشيده خواهد شد».(5)
2- ـ کنترل چشم: نگاه راهبر دل و دام شيطان و بذر شهوت است. براي مهار غريزة جنسي بايد از ديدن آن چه که ميل جنسي را تحريک مي‌کند خودداري کرد. امام علي(ع) مي‌فرمايد: «بهترين عامل روگرداني از شهوات، فروبستن چشم‌ها است».(6)
3ـ عدم اختلاط زن و مرد: همنشيني زن و مرد و هم‌سخن شدن و خلوت کردن با يکديگر زمينه را براي تحريک شهوت جنسي فراهم مي‌کند.
4- از تماشاي برجستگي‏هاي بدن خود و ديگران و صحنه‏هاي تحريك كننده جدا خود داري كنيد.
5- از فكرکردن و ترسيم نمودن صحنه‏هاي محرك در ذهن و خيال پرهيز کنيد
6-از گوش دادن به آوازها و موسيقي‏هاي تحريك‏كننده و مبتذ ل اجتناب کنيد.
7- از نشست‏هاي غفلت‏زا و معاشرت با دوستان ناباب و گوش سپردن به سخنان تحريك‏آميز،فاصله بگيريد.
ج- استفاده از فرصت ها:
1- براي تمام اوقات شبانه روز خود برنامه‏اي منظم ، تدوين كنيد و هيچ زماني را بدون برنامه قبلي سپري نكنيد زيرا براي آن اوقات شيطان برنامه‏ريزي مي‏كند.
2- ورزش: يکي از راه‌هاي آرام کردن طوفان غريزة جنسي در انسان، ورزش و فعاليت بدني است، زيرا ورزش مقدار فراواني از انرژي‌هاي بدني و فکري انسان را به خود اختصاص مي‌دهد و از مسايل ديگر کم مي‌کند.
3- اوقات فراغت خود را با مطالعه و انجام كارهاي هنري، فني، و... پر كنيد.هيچ گاه تنها يا بيکار نمانيد.
د- معنويت درماني:
1- آخرت گرايي: توجه به پاداش اخروي دربارة کساني که دامن خود را از گناه پاک داشته اند. امام علي(ع) مي‌فرمايد: «کسي که به بهشت علاقه دارد، خواهش‌هاي نفس و شهوات را فراموش کند».(7)
2- ياد مرگ: رسول خدا(ص) اصحاب خود را دربارة مرگ بسيار سفارش مي‌کرد و مي‌فرمود: «زياد مرگ را ياد کنيد، زيرا ياد مرگ شکنندة لذات نفساني و مانع ميان تو و شهوات است».(8)
3- با شركت در مجالس مذهبي، دعا، خواندن نمازهاي نافله و نافله شب پيوسته در صدد تقويت نيروي ايمان خود باشيد.
4- تلاوت قرآن. انس با قرآن، تلاوت، تدبر و تفكر در مضامين آن، شفاي هر دردي است كه به سرعت، كار هر پريشاني را رو به سامان مي‏برد و زخم‏هاي پنهان را، التيام مي‏دهد و همت‏ها را تا آسمان‏ها بالا مي‏برد و بشر را از فرو رفتن در هواهاي نفساني، نجات مي‏بخشد.
نکات قابل توجه:
1- در خصوص نوع مقابله و رو يا رويي با غريزه جنسي،هيچ راهکاري بهتر از ازدواج نيست. پيامبر فرمود: «اي گروه جوانان! هر يک از شما که قدرت ازدواج دارد، حتماً اقدام کند، زيرا بهترين وسيله است که چشم را از نگاه‌هاي آلوده و عورت را از بي‌عفتي محافظت مي‌کند».(9)
در عين حال قرآن مجيد راه مقابله با طغيان غريزة جنسي را در صورت فراهم نبودن زمينة ازدواج، عفت‌پيشگي و يا خويشتن‌داري در امور جنسي مي‌داند و مي‌فرمايد: «آن ها که وسيلة ازدواج ندارند، بايد عفت پيشه کنند تا خداوند آنان را به فضلش بي نياز کند».(10) البته اين امر، نياز به مقاومت سرسختانه دارد که در روايات به عنوان جهاد اکبر مطرح شده است.
2- براي نجات از اين وضع لازم است با عزمي راسخ و اراده‏اي محكم به راهكارهاي فوق پاي بند باشيد كه در پرتو عمل به آن نكات و بدون هيچ گونه تنبلي، سستي، اهمال‏كاري موفقيت خود را تضمين خواهيد كرد و گرنه دردي دوا نخواهد شد.
اين نوشتار را با اين جمله به پايان مي‏بريم كه بزرگان گفته‏اند: «نفس را مشغول بدار و گرنه او تو را به خود مشغول خواهد ساخت».
لطفا در ارتباط بعدي نام مرجع تقليد خود را ذکر کنيد.

پي‌نوشت‌ها:
1. آيه الله خامنه اي ،استفتائات ،س93 .
2. همان ،س177
3. جهت اطلاع بيش تر به لغتنامه دهخدا رجوع شود.
4. بحار الانوار،ج 100،ص 22
5. غررالحکم،ج 5 ،ص 321
6. همانعج 6،ص164
7. نهج البلاغه ،قصار30
8.بحار الانوار،ج 74 ،ص388
9. مکارم الاخلاق، ص 100.
10. نور (24) آيه 33.

با سلام و تشکر از ارتباط با اين مرکز
در صورتي که عادت ماهيانه شما هفت روزه بوده ، روز هفتم هم خون حيض است. پس روزه شما باطل مي باشد و بايد آن را قضا کنيد.
خوني که زن در خلال ده روز مي بيند ،همه اش حيض است ،مگر اينکه از ده روز تجاوز کند که در اين صورت فقط به مقدار ايام عادتش را بايد حيض و بقيه رااستحاضه قرار بدهد.(1)
پي نوشت :
1. سوال تلفني از دفتر (7746666-0251) آيه الله خامنه اي

پاسخ:
شکي نيست دارودرماني يکي از بهترين شيوه هاي درمانگري اضطراب است ،ولي اين مهم بايد صرفاً از طريق معاينه و تجويز پزشک صورت پذيرد.
خوددرماني به هيچ وجه به صلاح شما نمي باشد . بهتر است در اسرع وقت به يک روانپزشک مراجعه نماييد.

2با سلام وتشکر از ارتباط با اين مرکز
براي نجس شدن دست و تلويزيون و دستمال بايد نجاست سرايت کند . تنها تماس کافي نيست. بنابراين رطوبت بول در شلوار و بعد در دست بچه بايد به مقداري باشد که سرايت کند .چون شک در سرايت هست ، نجس نشده است.در ضمن درصورت نجس شدن تلويزيون لزومي براي آب کشيدن آن نيست.
اگر چهار چوب در نجس باشد، در صورت رنگ کردن آن کل در نجس مي شود . براي پاک شدن، آب کشيدن ظاهر آن کافي است .در ضمن لزومي براي آب کشيدن اين قبيل چيز ها نيست.
آنچه که مهم است، پاک بودن ظروف و لباس هاي نماز گزار است است. (1)
پي نوشت :
1. سوال تلفني از دفتر(7720500-0251) آيه الله فاضل .

2با سلام وتشکر از ارتباط با اين مرکز
بدبيني به تنهاي ، مادامي که انسان کار اشتباهي انجام ندهد ،گناه نيست و نيازي به حلاليت طلبيدن ندارد.
البته بد بيني جزء خصلت هاي زشت است . در روايات هم افراد بد بين مذمت شده اند.
اميرمؤمنان(ع) مي‏فرمايد: انسان بد بين هميشه بيمار است.(1)
پي نوشت :
1. ميزان الحكمه، ج 5، ص 628.

پاسخ:
جزئيات دقيق و ريز رخ دادهاي بعد از مرگ و قيامت را جز پيامبر (ص) و ائمه کسي ديگري از آن ها به طور کامل آگاهي ندارد، ولي در اين باب بر اساس کلياتي که در آموزه‌هاي ديني به ما رسيده ،مي‌توان تحليل‌ها و برداشت‌هاي را به دست آورد.
فرايند تکاملي انسان از رهگذر تکاليف شرعي محدود ظرف عالم دنياست . پس از مرگ اين فرايند به پايان مي‌رسد . انسان در عوالم بعد از مرگ نظير برزخ و قيامت تکليفي ندارد . تکامل او از اين رهگذر متوقف است، گر چه در عالم برزخ مسئله تکامل برزخي وجود دارد که در جاي خود در اين باره به تفصيل بحث شده است. (1) ولي در اين جا تنها بدين سخن اشاره مي‌شود که از آموزه‌هاي اسلامي به دست مي‌آيد که روح انسان بعد از ورود به برزخ ،به مقتضاي نظام برزخي و بر اساس راه و روش صحيح و درستي که در نظام قبلي، يعني نظام دنيوي داشته ،به سير و حرکت خود و به تکامل و تقرب خود به سوي حضرت حق تعالي ادامه مي‌دهد . در برزخ برخي فشار ها سبب برطرف شدن بسياري از حجاب ها از چهره روح مي‌گردد . روح رو به تکامل به پيش مي رود و اين سير همچنان ادامه دارد. (2)
نکته سوم در خصوص سير تکاملي انسان در عوالم بعد از برزخ است. د راين باره گفته شده: بر اساس اشاراتي که در آيات و روايات آمده ،حرکت و تکامل روح آدمي در حشر و عوالم بعد از آن ادامه دارد ،مثلا بر اساس آيه 77 سوره آل عمران که فرمود: خداوند در قيامت با کساني که عهد و پيمان خدا را به بهاي اندک فروخته، نظري نمي‌کند و آن ها را تزکيه نمي‌نمايد. از تعبير «لا يزکهم» معلوم مي شود که برخي از انسان ها که مورد نظر حق ‌اند و در دنيا در مسير عبوديت بوده‌اند، در قيامت يعني در روز حشر و مواقف آن و عوالم بعد از آن مشمول تزکيه حضرت حق بوده ، خداي متعال آنان را از ناپاکي ها پاک مي گرداند. آنچه که روي چهره اصلي و سيماي واقعي آنان را گرفته و محجوب شان نموده، از چهره آنان برداشته و آن ها تزکيه و تطهير مي شوند، ولي کساني که در دنيا در صراط مستقيم نبوده‌اند، از اين تزکيه بي‌‌نصيب‌اند، بنابراين نه تنها در برزخ بلکه بعد از در عوالم و مواقف گوناگون سير تکاملي انسان ادامه دارد . حجاب‌ها پشت سر هم از چهره جان انسان هايي که شايسته‌اند، برداشته شده و به قرب بيش تر نزديک و نزديک‌تر مي‌شوند.
اين همان چيزي است که از آن به سير و حرکت تکاملي ياد مي شود . همواره براي انسان وجود دارد حتي بعد از مرگ و برزخ در عوالم بالاتر از برزخ. (3) تفصيل اين بحث را در منبع ذيل جويا شويد. (4)
نکته چهارم در خصوص تکامل در بهشت است، در اين باره بايد اشاره شود: بر اساس تحليل برخي از صاحب نظران معاصر در بهشت تکامل وجود دارد . بهشتيان هرگز در جا نمي زنند، بلکه در پرتو عنايات الهي و الطاف رباني همواره به ساحت قدس الهي نزديک تر مي‌شوند و در مسير قرب الي الله به پيشروي خود ادامه مي‌دهند.
گرچه در آن جا عبادت و تکليف نيست ،ولي در پرتو اعمالي که در دنيا انجام داده‌اند ،همچنان به سير تکاملي خويش ادامه مي‌دهند، نظير بعضي درختان پر بار که انسان يک بار آن را غرس مي‌کند ،ولي آن درخت پيوسته جوانه مي‌زند و ريشه مي دواند و همه جا را فرا مي‌گيرد، در برخي آيات اشاره به اين تکامل آمده است: مثلا فرمود: «ولهم رزقهم فيها بکره و عشيا» (5) هر صبح و شام روزي آن ها در بهشت مقرر است. اين مواهب تازه معنوي که در دو وقت به بهشتيان داده مي شود ،موجب ترقي و تکاملي آنان خواهد شد.
در روايتي از رسول خدا نقل شده: «و تاتيهم طرف الهدايا من الله تعالي لمواقيت الصلاه التي کانوا يصلون فيها في الدنيا تسلم عليهم الملائکه» (6) هداياي نخبه و جالب از سوي خداوند بزرگ در اوقاتي که در دنيا نماز مي‌خواندند ،به آن ها مي‌رسدو فرشتگان به آن ها سلام و درود مي‌فرستند.
در روايت ديگر آمده: «و الذي انزل الکتاب علي محمد ان اهل الجنه ليزدادون جمالا و حسنا کما يزدادون في الدنيا قباحه و هرما» (7) سوگند به خدايي که قرآن بر محمد نازل فرمود، اهل بهشت هر قدر زمان بر آن ها مي گذرند ،جمال و زيبايي شان بيش تر مي شود، همان گونه که در دنيا با گذشت زمان بر پيري و زشتي آنان افزوده مي‌شد.
از اين گونه آموزه‌هاي به دست مي‌آيد که در بهشت نيز سير تکامل انسان متناسب با آن جا ادامه دارد. (8)
پي نوشت‌ها:
1- نتايج کلامي حکمت صدرايي، فصل انجام شناسي.
2- محمد شچاعي، معاد يا بازگشت به سوي خدا، ج 2، ص 155
3- همان، ص 158
4- همان
5- مريم (19) آيه 62
6- تفسير روح المعاني، ج 16، ص 103
7- علم اليقين، ص 103
8- پيام قرآن، ج 6، ص 365

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
در خصوص حکم شرعي آن با بخش احکام شرعي گفتگو کنيد. و پاسخ مناسب را دريافت داريد. پرسش شما شامل گستره وسيعي از دوران رشد مي‌شود و پاسخ به اين پرسش داراي ابعاد گوناگوني است مقتضي پاسخ در طي يک نامه نيست. تنها نکته مناسب آن است که هر اندازه فرزندتان کوچکتر باشد، بايد توسط روانشناس با فنون رفتاري از اين رفتار فاصله بگيرد؛ در حالي که در سنين بالاتر بايد با استفاده از روش هاي شناختي و تحليل مسايل و آموزش اجتماعي او را از اين رفتار بر حذر داشت.
پيش از هر چيز بايد به ماهيت اضطرابي اين پديده اشاره شود. اغلب در خانواده‌هايي که والدين در حضور کودک خردسال خودشان به مشاجره و نزاع يا ضرب و شتم مي‌پردازند، اين قيبل رفتارها مشاهد مي شود. علاوه بر آن خانواده‌هايي که کودک مورد تنبيه واقع مي‌شود. يا نسبت به او بي‌توجهي مي‌شود، شاهد اين قبيل رفتارها هستيم. بنابراين اصلي‌ترين عامل را مي‌توان عامل اضطراب ناميد. اين اضطراب چيزي نيست که والدين به تنهايي قادر باشند آن را درمان کنند. در تمام اين موارد اضطرابي بايد با مراجعه به روانشناس باليني کودک به درمان مناسب دست يافت.
اما والدين در حد کوچکي نيز مي‌توانند ايفاي نقش نمايند. در مورد کودکان خردسال برخي روش‌ها مانند مشغول ساختن کودک به برخي وسايل مي‌تواند مؤثر باشد؛ اما هرگز فراموش نکنيد والدين در خصوص اين مسايل کاملاً ناتوانند و صرفاً مي توانند در حدَ يک توصية تربيتي پيشرفت کنند. اما خوشبختانه روانشناس مي‌تواند در طي جلسات درماني به حل اساسي مشکل اضطراب کودک کمک کند.
در مورد فرزندان بزرگسال تر بايد با استفاده از رواندرماني به رفع اضطراب پرداخت که يک اقدام اساسي و مناسب شناخته مي‌شود. هم چنين والدين مي توانند مستقيماً از طريق انجام گفتگو آنها را انجام اين کار بازدارند.