پاسخ:
چند سالی است که شیعیان و دوستان اهل‌بیت علیهم‌السلام از سراسر جهان، به‌ویژه ایران اسلامی، همراه با شیعیان عراق در مراسم اربعین باشکوه و معنوی شرکت می‌کنند. اگرچه این مراسم باشکوه و پرعظمت، از جنبه‌های گوناگون آثار و برکاتی را با خود به همراه داشته و دارد ولی عوارضی هم می‌تواند داشته باشد که یکی از آن‌ها روابط بین همسران در این سفرهاست. اغلب بانوان، با ورود به زندگی مشترک، دوست دارند تمام کار ها و سفرها و تفریحات شان در کنار شوهر باشد؛ بنابراین حتی فکر تنهایی سفر رفتن شوهر نیز، برایشان آزاردهنده است. در این مورد باید نکاتی را مدنظر داشته باشید. 

1. سفر زیارتی اربعین یکی از سفرهای معنوی است که از روایاتی که بر ثواب زیارت امام حسین علیه‌السلام دلالت می‌کند ریشه گرفته است. روایات معتبر اسلامی از اهمیت این مسئله و تأکید پیشوایان دین بر زنده نگه‌داشتن یاد و خاطره جانبازی‌های شهیدان کربلا حکایت می‌کند. تعابیری که در روایات ما در این باره وارد شده و پاداش‌های گوناگونی که بر این امر مژده داده شده است، بسیار شگفت‌انگیز می‌نماید. امام صادق علیه‌السلام فرمود: «خداوند خیر هرکس را بخواهد، دوستی امام حسین و دوستی زیارت او را در دلش می‌افکند و برای هرکس بد بخواهد، بغض امام حسین و بغض زیارت او را در قلبش قرار می‌دهد».(1)  امام رضا علیه‌السلام فرمود: «هرکس اباعبدالله را در کنار نهر فرات زیارت کند، مانند کسی است که خداوند را در بالای عرش زیارت کرده است».(2)  بنابراین قطعاً اصل این سفر برای مرد و زن ارزشمند و دارای ثواب است. 

2. اما تنها رفتن شوهرتان باید واکاوری و بررسی شود. علت اینکه تنها سفر می‌رود چیست؟ آیا فرزندان تان کوچک هستند و اگر شما را همراه بیاورد فرزندان تان اذیت می‌شوند؟ آیا از نظر مالی توانایی انجام این سفر همراه شما و فرزندان را ندارد؟ آیا توانایی دارد و برای راحتی خودش تنهایی سفر می‌کند؟ یا دلیل دیگری وجود دارد. یا غیراخلاقی بودن سفر همسرتان بدون شما به نیت و شرایط ایشان برمی‌گردد. 
نحوه برخورد و موضع‌گیری شما کاملاً بستگی به علت سفر تنهایی ایشان دارد. همچنین حکم اخلاقی نیز وابسته به همین دلیل‌هاست. اگر شوهری به خاطر راحتی خودش و از روی بی‌مسئولیتی تنهایی سفر کند حتی سفر زیارتی برود این کار غیراخلاقی و غیر متعهدانه است. زن و شوهر باید با یکدیگر مسئولانه رفتار کنند و با درک متقابل تصمیم بگیرند؛ اما اگر واقعاً دوست دارد شما را هم زیارت ببرد، ولی به خاطر عدم توانایی مالی یا به خاطر کمتر اذیت شدن شما و فرزندان تان در مسیر پیاده‌روی تصمیم گرفته تنهایی سفر کند، این کارش غیراخلاقی نیست و باید با صحبت و مدارا با شما را نیز راضی کند. 

3. توصیه ما به شما این است در مورد این سفر با همسرتان صحبت کنید و تلاش کنید با همراهی و مدارا با این موضوع برخورد کنید. زیارت امام حسین علیه‌السلام یکی از شعارهای اسلامی است که هرکسی به هر نحوی می‌تواند باید سعی کند آن را بلند و بزرگ کند. اگر تنهایی سفر کردن همسرتان از روی بی‌مسئولیتی و بی‌اعتنایی به شما نیست با ایشان همراهی کنید. اگر مشکل مالی ندارد و به فکر شما و زحمت مسیر پیاده‌روی است و شما دوست دارید همراه ایشان باشید با ایشان صحبت کنید و اطمینان دهید که سختی راه را تحمل می‌کنید تا تصمیم شان برای همراهی شما تغییر کند. 
اگر نمی‌تواند شما را همراه ببرد و یا شما نیز توانایی همراهی ایشان را ندارید سعی کنید با موافقت تان شریک در ثواب این سفر باشید. قطعاً شما با فداکاری که می‌کنید و زیارت امام از راه دور، علاوه بر کسب ثواب زیارت از راه دور که در روایات آمده است این زیارت از راه دور برای تو یک زیارت نوشته می‌شود و هر زیارت معادل یک حجّ و یک عمره است؛(3)  شما ثواب همراهی و مدارا و تحمل در زندگی زناشویی را نیز می‌برید. 

نتیجه:
زیارت امام حسین علیه‌السلام همیشه دارای ثواب و برکت است و زیارت اربعین نیز ریشه در اصل ثواب زیارت امام دارد. اخلاقی یا غیراخلاقی بودن سفر همسرتان بدون شما به نیت و شرایط ایشان برمی‌گردد. اگر از روی بی‌مسئولیتی است و توانایی دارد، ولی شما را نمی‌برد و شما را راضی نمی‌کند بله کارش اخلاقی نیست، ولی اگر نمی‌تواند یا به خاطر عدم اذیت شدن شما تنهایی سفر می‌کند کارش غیراخلاقی نیست. بهتر است شما با ایشان صحبت کنید. اگر مایلید بروید و تحمل می‌کنید و همسرتان توانایی مالی هم دارد ایشان را راضی کنید و اطمینان دهید که سختی‌ها را تحمل می‌کنید و همراهشان شوید. ولی اگر امکانات مالی نیست یا تحمل سفر را ندارید در صورت امکان، با مدارا و همراهی اجازه دهید ایشان به سفر زیارتی برود و شما نیز قطعاً باتحمل سختی‌ها هم ثواب زیارت و هم ثواب همراهی با همسر را درک می‌کنید. 

منابع بیشتر برای مطالعه:
1. کامل الزیارات اثر ابن قولویه. 
2. کربلا: فضایل زیارت امام حسین اثر محمدحسن اصطهباناتی. 
3. آیین همسرداری، ابراهیم امینی

پی نوشت:
1. شیخ حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، ج 14، ص 496. 
2. طوسی، محمد بن الحسن، تهذیب الاحکام، ج 6، ص 46. 
3. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 9، ص 349. 

پاسخ:
پرسشگر گرامی، در صورتی که از ابتدا قرارداد به همان مبلغی که باید بپردازید، بسته شده باشد، اشکال ندارد و فرقی نمی کند که مبلغ چقدر باشد؛
ولی اگر قرارداد بر سر مبلغ خاصی بسته شود و بعد به جهت مهلت سه ماهه، بیست هزار تومان اضافه دریافت شود، اشکال دارد. (1)
در هر صورت، اگر مقرراتی از طرف سازمان حج و زیارت در این زمینه وجود دارد، باید مراعات شود.

پی نوشت:
1. سؤال تلفنی از دفتر آیت الله مکارم شیرازی (7840001-0251).

پاسخ:
مسافرت در روز تاسوعا و عاشورا اشکال ندارد. دلیل شرعی برای منع از سفر در این روزها دیده نشده است.(1)

پی نوشت:
1. سؤال تلفنی(7840001-0251) از دفتر آیت الله مکارم شیرازی.

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
اگر به کمتر از5/22کيلومتر رفت و آمد داري روزه ات صحيح است و اگر به آن مقدار يا بيشتر رفت و آمد داري بستگي دار. مقلد چه کسي باشي. چون مرجع خود راذکر نکرده اي ما نظر مراجع را ذکر مي کنيم تا شما نظر مرجع خودرا ازبين نظر ها پيدا کني.
کثير السفر(کسي که زياد به مسافرت مي رود):
به نظر امام خميني کثير السفر حکم مسافر را دارد و نماز و روزه اش شکسته است گرچه هر روز در سفر باشد.(البته راننده و مانند او که شغلشان مسافرت است در سفر شغلي نمازشان تمام و روزه شان صحيح است). (1)
1. استفتا آت، ج1، س252، ازاحکام نماز.
به فتواي آيات عظام : نوري همداني(1)؛ صافي گلپايگاني(2) ؛ خامنه¬اي (3) (به نظر آيت الله خامنه¬اي سفر براي تحصيل علم سفر شغلي نيست از اين رو دانشجويان هر روز هم مسافرت کنند نماز شان شکسته است و روزه هم نمي توانند بگيرند مگر قصد اقامت نمايند ) و اراکي (4)، کساني که(مانند معلمان و اساتيد ودانشجويان) حداقل در خلال ده روز يکبار در رابطه با شغلشان به مقدار مسافت شرعي مسافرت مي کنند کثير السفرند.
1. هزار و يک مسئله فقهي،ج2، س229و234.
2. جامع الاحکام، ج1، س412.
3. استفتاآت، س641.
4. توضيح المسائل، مسئله 1299.
و به نظر آيت الله صانعي (1) و آيت الله فاضل(2) و آيت الله شبيري زنجاني(3) هر ده روز يک بار مسافرت براي کثير السفر شدن کافي است گرچه مسافرت در رابطه با شغل نباشد.
.1 مجمع المسائل، ج2، س427.
2. تغيير فتوا 6/6/84 .ضميمه ج1 استفتاآت شده است.
3. توضيح مسائل، ج1 مسئله 1316.
و به نظر آيت الله مکارم شيرازي : الف: کسي که حداقل سه روز در هفته به مقدار مسافت شرعي به مسافرت شغلي(مانند سفر معلم ودانشجو) برود کثير السفر است. ب: محل تحصيل در حکم وطن است و نماز و روزه در آنجا تمام است(مگر در سفر اول که بايد بين قصر و اتمام جمع کند البته چنانچه مي داند ده روز مي¬ماند قصد ده روز مي کند و نمازش را تمام مي¬خواند ) مشروط بر اين که در آن محل حداقل يکسال به تحصيل ادامه دهد. (1)
1. استفتاآت، ج3، س252 .
و به فتواي آيت الله تبريزي براي کثير السفر شدن لازم است لا اقل هفته اي يکروز به مسافرت شغلي برود (اين حکم شامل دانشجويان نمي شود و آن ها اگر هفته اي دو روز هم سفر کنند احتياطا نمازشان را هم شکسته و هم تمام بخوانند و روزه شان را بگيرند و قضا ندارد.) و اگر هر 8 يا هر 9 روز يکبار سفر کند نمازش را هم تمام و هم شکسته بخواند و روزه اش را اگر گرفت مجزي است و قضا ندارد.(1)
1. استفتاآت، س469 و472 و493.
و به نظر آيت الله سيستاني: کثير السفر صدق مي کند بر کسي که حداقل ده روز در ماه يک بار به مسافرت برود يا ده روز در سفر باشد هر چند در ضمن دو يا سه سفر با اين شرط که تصميم بر ادامه داشته باشد به مدت شش ماه در يک سال يا سه ماه ولي در چند سال در اين صورت نماز او در همه مسافرت ها هر چند غير سفر هاي متکرر او باشد تمام است البته در ماه اول بين شکسته وتمام جمع بنمايد. و اگر روز هاي مسافرت او در ماه هشت يا نه روز باشد به احتياط واجب در همه سفر ها بايد هم شکسته بخواند هم تمام و اگر کمتر از اين باشد نماز شکسته است. (1) ( و محل کار در صورتي که حد اقل براي يک سال و نيم محل کار باشد و محل تحصيل که حد اقل دوسال ادامه داشته باشد در حکم وطن است و در ماه اول بين قصر و اتمام جمع کند.)
1. توضيح المسائل، مسئله 1296.و1317 و سوال حضوري از دفتر معظم له.
و به فتواي آيت الله وحيد خراساني: نماز و روزه کساني که شغل شان در سفر است به طوري که اکثر ايام يا يک روز در ميان براي انجام کار سفر مي کند تمام است. (1)
1. توضيح المسائل مسئله 1315.
و به فتواي آيت الله خوئي و ملحق مي شود به کسي که کارش در سفر است کسي که کارش در جاي ديگر است که مقدار معتد بهي از روزها را مثلا ماهي ده روز يا بيشتر به آنجا سفر مي کند و برمي گردد مانند کسي که اقامتش در جايي است و کارش در جاي ديگر از قبيل تجارت و تدريس .1
1. توضيح المسائل مراجع، ج 1 ص 726 ( شر ط هفتم از نماز مسافر).