پاسخ:
چند سالی است که شیعیان و دوستان اهل‌بیت علیهم‌السلام از سراسر جهان، به‌ویژه ایران اسلامی، همراه با شیعیان عراق در مراسم اربعین باشکوه و معنوی شرکت می‌کنند. اگرچه این مراسم باشکوه و پرعظمت، از جنبه‌های گوناگون آثار و برکاتی را با خود به همراه داشته و دارد ولی عوارضی هم می‌تواند داشته باشد که یکی از آن‌ها روابط بین همسران در این سفرهاست. اغلب بانوان، با ورود به زندگی مشترک، دوست دارند تمام کار ها و سفرها و تفریحات شان در کنار شوهر باشد؛ بنابراین حتی فکر تنهایی سفر رفتن شوهر نیز، برایشان آزاردهنده است. در این مورد باید نکاتی را مدنظر داشته باشید. 

1. سفر زیارتی اربعین یکی از سفرهای معنوی است که از روایاتی که بر ثواب زیارت امام حسین علیه‌السلام دلالت می‌کند ریشه گرفته است. روایات معتبر اسلامی از اهمیت این مسئله و تأکید پیشوایان دین بر زنده نگه‌داشتن یاد و خاطره جانبازی‌های شهیدان کربلا حکایت می‌کند. تعابیری که در روایات ما در این باره وارد شده و پاداش‌های گوناگونی که بر این امر مژده داده شده است، بسیار شگفت‌انگیز می‌نماید. امام صادق علیه‌السلام فرمود: «خداوند خیر هرکس را بخواهد، دوستی امام حسین و دوستی زیارت او را در دلش می‌افکند و برای هرکس بد بخواهد، بغض امام حسین و بغض زیارت او را در قلبش قرار می‌دهد».(1)  امام رضا علیه‌السلام فرمود: «هرکس اباعبدالله را در کنار نهر فرات زیارت کند، مانند کسی است که خداوند را در بالای عرش زیارت کرده است».(2)  بنابراین قطعاً اصل این سفر برای مرد و زن ارزشمند و دارای ثواب است. 

2. اما تنها رفتن شوهرتان باید واکاوری و بررسی شود. علت اینکه تنها سفر می‌رود چیست؟ آیا فرزندان تان کوچک هستند و اگر شما را همراه بیاورد فرزندان تان اذیت می‌شوند؟ آیا از نظر مالی توانایی انجام این سفر همراه شما و فرزندان را ندارد؟ آیا توانایی دارد و برای راحتی خودش تنهایی سفر می‌کند؟ یا دلیل دیگری وجود دارد. یا غیراخلاقی بودن سفر همسرتان بدون شما به نیت و شرایط ایشان برمی‌گردد. 
نحوه برخورد و موضع‌گیری شما کاملاً بستگی به علت سفر تنهایی ایشان دارد. همچنین حکم اخلاقی نیز وابسته به همین دلیل‌هاست. اگر شوهری به خاطر راحتی خودش و از روی بی‌مسئولیتی تنهایی سفر کند حتی سفر زیارتی برود این کار غیراخلاقی و غیر متعهدانه است. زن و شوهر باید با یکدیگر مسئولانه رفتار کنند و با درک متقابل تصمیم بگیرند؛ اما اگر واقعاً دوست دارد شما را هم زیارت ببرد، ولی به خاطر عدم توانایی مالی یا به خاطر کمتر اذیت شدن شما و فرزندان تان در مسیر پیاده‌روی تصمیم گرفته تنهایی سفر کند، این کارش غیراخلاقی نیست و باید با صحبت و مدارا با شما را نیز راضی کند. 

3. توصیه ما به شما این است در مورد این سفر با همسرتان صحبت کنید و تلاش کنید با همراهی و مدارا با این موضوع برخورد کنید. زیارت امام حسین علیه‌السلام یکی از شعارهای اسلامی است که هرکسی به هر نحوی می‌تواند باید سعی کند آن را بلند و بزرگ کند. اگر تنهایی سفر کردن همسرتان از روی بی‌مسئولیتی و بی‌اعتنایی به شما نیست با ایشان همراهی کنید. اگر مشکل مالی ندارد و به فکر شما و زحمت مسیر پیاده‌روی است و شما دوست دارید همراه ایشان باشید با ایشان صحبت کنید و اطمینان دهید که سختی راه را تحمل می‌کنید تا تصمیم شان برای همراهی شما تغییر کند. 
اگر نمی‌تواند شما را همراه ببرد و یا شما نیز توانایی همراهی ایشان را ندارید سعی کنید با موافقت تان شریک در ثواب این سفر باشید. قطعاً شما با فداکاری که می‌کنید و زیارت امام از راه دور، علاوه بر کسب ثواب زیارت از راه دور که در روایات آمده است این زیارت از راه دور برای تو یک زیارت نوشته می‌شود و هر زیارت معادل یک حجّ و یک عمره است؛(3)  شما ثواب همراهی و مدارا و تحمل در زندگی زناشویی را نیز می‌برید. 

نتیجه:
زیارت امام حسین علیه‌السلام همیشه دارای ثواب و برکت است و زیارت اربعین نیز ریشه در اصل ثواب زیارت امام دارد. اخلاقی یا غیراخلاقی بودن سفر همسرتان بدون شما به نیت و شرایط ایشان برمی‌گردد. اگر از روی بی‌مسئولیتی است و توانایی دارد، ولی شما را نمی‌برد و شما را راضی نمی‌کند بله کارش اخلاقی نیست، ولی اگر نمی‌تواند یا به خاطر عدم اذیت شدن شما تنهایی سفر می‌کند کارش غیراخلاقی نیست. بهتر است شما با ایشان صحبت کنید. اگر مایلید بروید و تحمل می‌کنید و همسرتان توانایی مالی هم دارد ایشان را راضی کنید و اطمینان دهید که سختی‌ها را تحمل می‌کنید و همراهشان شوید. ولی اگر امکانات مالی نیست یا تحمل سفر را ندارید در صورت امکان، با مدارا و همراهی اجازه دهید ایشان به سفر زیارتی برود و شما نیز قطعاً باتحمل سختی‌ها هم ثواب زیارت و هم ثواب همراهی با همسر را درک می‌کنید. 

منابع بیشتر برای مطالعه:
1. کامل الزیارات اثر ابن قولویه. 
2. کربلا: فضایل زیارت امام حسین اثر محمدحسن اصطهباناتی. 
3. آیین همسرداری، ابراهیم امینی

پی نوشت:
1. شیخ حر عاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، ج 14، ص 496. 
2. طوسی، محمد بن الحسن، تهذیب الاحکام، ج 6، ص 46. 
3. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 9، ص 349. 

پاسخ:
مسافرت در ماه رمضان اشکال ندارد و اگر انسان به مسافرت رفت روزه او صحیح نیست و باید بعد از ماه رمضان قضای روزه ها را بجا آورد.(1)
بنابراین رفتن شما به شهر شوهرتان اشکال ندارد و در آنجا روزه های خود را نگیرید و کار شما گناه نیست.

پی نوشت:
1. آیت الله خامنه ای ، اجوبه استفتائات ، س 742.

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
جهت ديد و بازديد رفتن اشکال ندارد اما اگر روستايي که مي خواهي بروي، فاصله اش تا بندر عباس 5/22کيلومتر يا بيش تر باشد، نماز شما بدون قصد ده روزدر آن روستا شکسته است.بلي اگر بعد ازاذان ظهر از بندر عباس حرکت کني، روزه آن روز صحيح است . از آن طرف هم اگر قبل از اذان ظهر به بندر عباس برسي ،روزه ات صحيح است .
اگر فاصله کم تر از 5/22 کيلومتر است، نماز و روزه ات در روستا کامل است.(1)
پي نوشت:
1.آيت الله خامنه اي، استفتائات، س640.

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
در فرض سوال نمي توانيد قصد ده روز بكنيد و بايد نماز را شكسته بخوانيد و نمي توانيد روزه بگيريد .(1)
پي نوشت:
1 . آيت الله خامنه اي ؛ رساله اجوبه الاستفتاات ؛ س 640

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
به فتواي آيت الله فاضل لنکراني، اگر دانشجو يا کارگر در کم تر از ده روز حد اقل يک مسافرت داشته باشد و حد اقل به مدت يک ماه يا بيش تر رفت و آمد ادامه داشته باشد و در اين مدت ده روز پشت سرهم در يک جا نماند، تا زماني که چنين رفت و آمد دارد، در تمام مسافرت ها و در تمام جاها نمازش تمام است . روزه اش صحيح است و درماه رمضان هم بايد روزه بگيرد.(1)
اما اگر کسي گاهي هر هفته و گاهي در هر دو هفته يک مسافرت داشته باشد ،چنانچه ده روز در يک جا بماند و مسافرت هم داشته باشد ، در هنگام مسافرت حکم مسافر را دارد و نمازش شکسته است.
درمورد سفر هاي شما: اگر در کم تر از هرده روز يک مسافرت داريد و ده روز در يک جاه نمي مانيد، نماز شما در همه جا و در تمام مسافرت ها تمام است . اگر گاهي يک هفته و گاهي دو هفته بعد يک مرتبه رفت و آمد مي کنيد، يعني ده روز در يک جا مي مانيد ،حکم مسافر را داريد، ولي اگر در بين اين دو هفته که به محل سکونت بر نمي گرديد، در جاي ديگري به مقدار مسافت شرعي مسافرت داشته باشيد که ده روز در يک جا نمانيد، کثير السفر مي شويد و در تمام جاها نماز شما تمام است.
2- در اين مسئله بين نماز و روزه فرق نيست.
3- اگر به نظر شما آيت الله فاضل اعلم باشد ،به فتواي رهبري احتياط مستحب آن است که بر تقليد خود از آيت الله فاضل باقي بمانيد . طبق فتواي رهبري بر تقليد خود باقي بمانيد. (2)
اگر بر تقليد خود از آيت الله فاضل باقي نمانيد، در مسئله نماز دانشجو رهبري اجازه داده است که به مرجع ديگري که سفر دانشجوي را کثير السفر مي داند، رجوع کند.(3)
پي نوشت ها:
1.آيت الله فاضل، توضيح المسائل(تصحيح شده) مسأله 1325.
2. آيت الله خامنه اي ، استفتائات، سؤال35 .
3. سؤال تلفني(7746666-0251) از دفتر آيت الله خامنه اي.

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباط تان با اين مركز؛
جايي که انسان مي‌تواند روزه نگيرد، مواردي است که در توضيح المسايل مراجع آمده، داشتن امتحان و مانند آن اگرچه مهم باشد، از آن موارد نيست. ضعف بدني نيز مجوز باطل کردن روزه نمي‌شود و باطل کردن عمدي موجب کفاره مي‌شود.
کسي که دانشجو يا محصل يا ... است ،در صورتي که شرائط روزه گرفتن را دارا باشد ،سختي درس يا امتحان موجب و مجوز براي روزه خوردن نمي شود .
عمدا روزه را نبايد بخوري . اگر بخوري، علاوه بر قضا کفاره هم لازم مي شود .(1)
مي تواني قبل از ظهر(از اذان صبح تاقبل از اذان ظهر هر وقت خواستي)به مسافرت بروي(5/22 کيلومتر بروي و برگردي که مجموعا بشود45 کيلومتر ،کافي است) . در مسافرت روزه را بخوري و برگردي .در اين صورت ديگر روزه نيستي . در طول روز لازم نيست از خوردن و آشاميدن اجتناب کني. بعد روزه ها را قضا کنيد.
پي نوشت:
1. توضيح المسائل مراجع ،م1658.

پاسخ:
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اگر کسي نذر كرده باشد روز معينى را روزه بگيرد، مى‏ تواند در آن روز مسافرت نمايد و کفاره ندارد. بايد پس از مسافرت قضايش را به جا آورد.

پي نوشت :
1 . توضيح المسائل مراجع ، ج 1 ، ص 988 ، م 1716 ؛ تحرير الوسيله ، ج 1 ، ص 115 ، م 14 .