با عرض سلام و تشکر از ارتباط تان با اين مرکز
اگر مي دانيد که آنچه به عنوان اضافه کاري معوقه براي شما رد نموده است ،برخلاف قانون و مقررات اداري مي باشد، گرفتن آن براي شما جايز نيست؛ اگر گرفتي،به همان حساب بايد برگرداني.اما اگر برخلاف مقررات نبوده، اشکال ندارد. مي تواني اين را از همان جايي که به شما حقوق داده، سوال نماييد.

با عرض سلام و تشکر از ارتباط تان با اين مرکز
حجاب هم جنبه فردي دارد و هم جنبه اجتماعي. گرچه از جنبه فردي اين حكم تنها جنبه وجوب براي شخص دارد، اما بر اساس جنبه اجتماعي مي تواندجنبه الزام و اجبار يابد، مثلاً روزه واجب است و هر شخص به عنوان يك حكم فردي به اجراي آن مي پردازد و ممكن است شخصي از اين امر واجب تخطي كند، در اين صورت تنها يك امر واجب را ترك كرده است، اما همين شخص اگر به صورت علني بخواهد روزه بخورد، از نظر قانوني منع دارد. قانون ديني او را مجبور مي كند كه علناً روزه نخورد. اين حكم به جهت جنبه اجتماعي حفظ حرمت روزه و ماه رمضان است. همين مسئله عيناً در مورد حجاب نيز وجود دارد.
حجاب زن جنبه اجتماعي دارد. اين حجاب فقط براي امنيت خودش نيست، بلكه براي امنيت جامعه و حفظ عفت عمومي نيز است. اگر زني در منزلش و در محيط اختصاصي خودش باشد، اجازه دارد هر گونه لباسي بپوشد، ولي وقتي مي‌خواهد وارد اجتماع شود، وارد محيط عمومي مي‌گردد و رفتارش فقط مربوط به خودش نيست، بلكه ديگران هم از رفتار او سود يا زيان مي‌برند و اثر مثبت يا منفي مي‌گيرند، پس ديگر نمي‌تواند خود را آزاد و صاحب اختيار مطلق بداند و هر گونه مي‌خواهد وارد اجتماع شود.‌ اين مسئله اختصاص به حجاب و پوشش ندارد و شامل همه موضوعات اجتماعي مي‌شود.
وقتي زن بدون پوشش عفيفانه و با آرايش يا بدون آرايش و فقط با آشكار كردن زينت‌هاي طبيعي‌اش وارد اجتماع مي‌شود، مردهاي جوان را به زحمت مي‌اندازد و شهوت آنان را تحريك مي‌كند و امنيت روحي و رواني آنان را خدشه دار مي‌سازد و چه بسا بنيان خانواده و روابط زن و مرد را مورد تأثير منفي قرار دهد. محيط اجتماع بايد براي همة افراد، پاك و آرامش‌زا و اطمينان‌آور باشد، كه با حضور عفيفانه و دور از فريبندگي زن و مرد ممكن مي‌باشد.
جامعة ما اسلامي است و اكثر قريب به اتفاق مردم آن مسلمان هستند و مي‌خواهند قوانين شرع در جامعه‌شان حاكم باشد. رعايت قانون خواست اكثر و به حكم همة عاقلان لازم است. ممكن است كسي به اين قانون معتقد نباشد اما رعايت حقوق ديگران او را الزام مي کند كه قانون را رعايت كند.
اما حكومت اسلامي وظيفه دارد به اجراي قانون اسلام و ترويج احكام آن همت گمارد. خداوند در مورد حكومت حق مي‌فرمايد: "مؤمنان هرگاه بر زمين حاكميت يابند، نماز را برپا مي‌دارند و زكات مي‌دهند و امر به معروف و نهي از منكر مي‌نمايند".(1)
اين آيه اعلام مي‌كند كه مؤمنان اگر حاكميت يابند، سعي مي‌كنند با قدرت و امكانات حكومت، به برپايي نماز، پرداخت زكات و امر به معروف و نهي از منكر همت گمارند و زمينة اجرا شدن همة احكام اسلام را ايجاد كنند، نيز موجبات رشد افراد را آماده سازند اما در مورد حاكميت‌هاي ناصالح مي‌فرمايد: "بعد از آنان گروهي حاكميت يافتند كه نماز را ضايع كردند و هواهاي نفساني را پيروي نمودند".(2)
بي تعهدي حكومت اسلامي نسبت به عفت اجتماع و رواج هنجارهاي شرعي و اخلاقي پذيرفتني نيست. حكومت، نماينده اكثر و عموم مردم است و بايد به اجراي قانون مطلوب همت گمارد.
وقتي خداوند به مردان و زنان دستور خودداري از چشم چراني مي‌دهد(3) و به پوشاندن زينت‌ها هنگام حضور اجتماعي امر مي‌كند(4) حضور ناسالم را منع مي‌كند.(5) اين دستورها چگونه بايد اجرا شود؟ آيا بايد نسبت به آن بي‌توجه بود تا افراد هر گونه رفتاري را داشته باشند؟ مطمئناً اين وضع، مطلوب مسلمان معتقد نيست. از طرف ديگر همه افراد نمي‌توانند بدون ضابطه و قانون وارد ميدان شوند و به عنوان امر به معروف، دست به هر كاري بزنند، پس چاره‌اي جز دخالت حكومت نيست.
دخالت حكومت در اين موارد كاملاً منطقي است. البته حكومت فقط وظيفه دارد به ترويج پوشش بپردازد اما نبايد رنگ و شكل خاص را الزامي كند و افراد را در انتخاب رنگ و نوع پوشش مجبور سازد.
مهم حضور عفيفانه و پوشيده زنان در اجتماع است و بر همين اساس بايد نوع پوشش نيز متناسب با اين حضور باشد.
بنابراين مسئله اي مانند حجاب داراي دو جنبه است . جنبه اجبار و قانوني شدن مربوط به جنبه اجتماعي آن است.

پي‌نوشت‌ها:
1. حج (22) آيه 41.
2. مريم (19) آيه 59.
3. نور (24) آيه 30 ـ 31.
4. همان.
5. احزاب (33) آيه 33.

پرسش 1:
نفرين يا غضب شرح :
آيا ممکن است انسان توسط شخصي که حقي بر گردن او ندارد ،مورد نفرين و غضب قرار گيرد ،به شکلي که در زندگي وي تاثير گذار باشد؟ آيا ادعيه يا آياتي جهت رفع تاثير آن است؟؟

پاسخ:
باعرض سلام و تشکر از ارتباط شما با اين مرکز.
نفرين در صورتي تاثير دارد که بر حق باشد.شخصي كه به ديگران نفرين مي كند، اگر به ناحق باشد، تأثيري در زندگي فرد نفرين شده ندارد، حتي اگر نفرين به حق باشد، تا خداوند مصلحت نداند، اثر نخواهد كرد.طبق برخي روايات، نفرين را خداوند آن گونه كه صلاح مي‌داند، اجابت مي‌كند، نه آن طور كه نفرين كننده دلش مي‌خواهد،‌چون گاهي ممكن است به خاطر يك مسئله جزئي و كوچك، شديدترين نفرين عليه كسي صورت گيرد.
بديهي است خداي عادل و عالم و حكيم، به اندازة آنچه حق است،‌نفرين را اجابت مي‌كند، نه بيش تر(1)
دوم: نفرين ناشي از خشم نباشد و در حالت طبيعي انجام شده باشد.
پي نوشت :
1- اصول كافي،‌ ج4، كتاب دعا، ص 287،‌نشر فرهنگ اهل بيت، تهران، بي‌تا.

پرسش 1:
شرعي شرح : اگر پدري نماز نخواند و به صحبت شما گوش فرا ندهد و روزي خود را از راه حرام گرد آورد ،چه بايد کرد و فرزند او چه بايد بکند؟ مرجع تقليد آيت الله خامنه اي

پاسخ:
@@باعرض سلام و تشکر از ارتباط شما با اين مرکز.
در اين موارد وظيفه فرزند امر به معروف و نهي از منکر است.امر به معروف و نهي از منكر، تكليفي همگاني بوده و در اجراي آن فرقي بين پدر، مادر، برادر و... نيست، اما مسأله مهم و اساسي، شكل اجرايي آن مي‏باشد. چون فلسفه تشريع اين اصل ديني، باز داشتن فرد گمراه و گناهكار از رفتار زشت و گرايش به سوي كارهاي نيك است؛ از اين رو بايد به صورتي انجام گيرد كه اين هدف تأمين گردد.
در موردي هم كه اشاره نموده‏ايد، شايسته است در مرحله اول فرزندان خانواده با يكديگر مشورت نماييد تا بهترين روش را در منع پدر از اين رفتار زشت، اتخاذ كنيد. در صورتي كه روش فوق مؤثر نگرديد، مي‏توانيد از برخي افراد شايسته و متدين كه شخصيت آنان نزد پدرتان معتبر است، كمك گرفته و از آنان بخواهيد تا از طريق صحبت كردن با پدرتان جلوي اين منكر گرفته شود. نمونه عملي اين روش را مي‏توان در استمداد زن جواني كه مورد اذيت و آزار شوهرش قرار داشت، از اميرالمؤمنين(ع) و برخورد شايسته و دقيق حضرت با شوهر بدخلق، مشاهده نمود.
البته بايد سعي شود تا حد ممكن، مشكلات داخلي خانه را با استمداد الهي و مشورت بين اعضاي خانواده حل نمود و از كشاندن آن به خارج از منزل، پرهيز كرد.
امام خميني (ره) در پاسخ پرسش فوق فرموده : "بايد سعي كند در گناه واقع نشود ،بلكه آنان را ارشاد نمايد.حفظ احترام والدين و مراعات ادب در صحبت با آنان لازم است . در موارد لزوم امر به معروف و نهي از منكر، اگر مأيوس از تأثير باشيد، تكليف ساقط است."(1)
حضرت آيت الله خامنه اي نيز در اين باره چنين مرقوم فرموده‌اند:
"واجب است با زبان نرم و مراعات احترام‌شان به عنوان پدر و مادر آنان را امر به معروف و نهي از منكر كند."(2)
اگر فرزندان، علم به حرمت مال پدر و غذا و لباس كه استفاده مي كند ندارند ،تصرف در آن مال اشكال ندارد. بلي، اگر يقين دارند مال مشخصي كه استفاده مي كنند، از حرام است ،مثل پول خمس نداده، تصرف جايز نيست، مگر اين كه خودش خمس آن را بدهد و يا اگر دادن خمس مقدور نيست، براي تصرف از مرجع تقليد يا نماينده او اجازه بگيرد. در اين صورت مسؤوليتي ندارد و اين يك حكم تعبدي شرعي است . حكمت و فلسفه اش شايد اين باشد كه اسلام دين سهل و آساني است . تا آن جا كه ممكن باشد مي خواهد كارها را بر مردم آسان نمايد . در فرض سؤال اگر به طور كلي حكم به حرمت استفاده از اين گونه اموال مشتبه بشود، كار بر مردم خيلي سخت مي گردد.
پي نوشت ها :
1ـ استفتائات از محضر امام خميني ، ج1، ص 488.
2ـ ترجمة اوجوبه الاستفتائات، ص333، س 1094.

با عرض سلام و تشکر از ارتباط تان با اين مرکز
آيت الله (سيستاني) فرموده اند: اگر براي بچه صغير منافعي به دست آيد، هر چند از هدايا باشد، اگر در اثناي سال در مؤونه او مصرف نشود، خمس به آن تعلّق مي‏گيرد . بر ولي صغير واجب است که خمس آن را بدهد. چنانچه نداد، بر صغير پس از بلوغ واجب است که خود، خمس آن را بدهد.
پي‌نوشت‌:
1.آيت الله سيستاني، توضيح المسائل م، مسئله 1763 .

با سلام تشکر از اعتماد به ما و ارتباط تان با اين مرکز و عرض پوزش از ديركرد در ارسال پاسخ
احتمالاً اين مسأله با شرايط فيزيولوژيک شما در ارتباط است . چه بسا اموري مانند بيماري هاي قلبي يا کم خوني و ضعف جسماني و ... در آن مؤثر باشد. همچنين ورود در برخي رياضت هاي بدون استاد و اذکار بدون اجازه در اين امر مؤثر است. اگر اين امور به صورت توهم و هذيان در بيايد، احتمال وجود برخي بيماري شديد روانپزشکي نيز وجود دارد. با اين وصف توصيه مي شود براي چکاپ پزشکي به پزشک عمومي مراجعه نماييد.همچنين براي اطمينان بيش تر نزد يک روانپزشک دين آشنا برويد.

پرسش 1:
درخواست دعاي خاص شرح : آيا دعايي هست که خواندن آن مانع از ديدن خواب هاي شهواني شود؟

پاسخ:
باعرض سلام و تشکر از ارتباط شما با اين مرکز.
از امام صادق (ع)روايت شده : "اگر از جنابت ترسيدي، در بستر خواب بگو: "اللهمَّ إنّي أعوذُ بكَ من الاحتلامِ و مِن سوء الأحلام و مِنْ أنْ يَتَلاعَبَ بي الشَيطانُ فِي اليقظةِ و المنام"(بحارالانوار، علامه مجلسي، ج 73، ص 197، مؤسسة الوفأ، بيروت.)

پرسش 1:
آداب دستشويي شرح :
پوشاندن سر هنگام رفتن به دستشويي از نظر اسلام و از نظر پزشکي چه فوايدي دارد ؟

پاسخ:
باعرض سلام و تشکر از ارتباط شما با اين مرکز.
پوشانيدن سر در هنگام دستشويي مستحب است . در فايده آن چنين نوشته اند:
با توجه به اينکه در دستشويي فضاي اکسيژن دار فوق العاده نسبت به فضاي بيرون کم تر است و داراي آلودگي بيش تر است ،موجودات ذره بيني در چنين محيطي بسيار بيش تر رشد مي کنند. علاوه بر اينکه در دستشويي غالبا گاز هاي ديگري نيز متصاعد مي شوند که مضر هستند . در چنين فضايي اگر سر برهنه باشد ،در حالي که رگ هاي ناقل خون انقباض و انبساطي نشان دهند وخون بيش تري به سمت احشاي دروني بدن ارسال مي شود که احتمالا براي بدن مضر است. لزوم پوشاندن سر روشن مي شود . زيرا سر مرطوب و چرب ،محل بسيار مساعد براي رشد ميکروب ها است. پوشاندن آن از از ورود ميکروب ها از طريق مو ها جلوگيري مي کند . براي اطلاع بيش تر به كتاب اولين دانشگاه وآخرين پيامبر ،اثر شهيد دکتر پاک نژاد ، ج 12 ، ص 80 به بعد مراجعه نماييد .

پرسش: خواهري از خود بزرگ تر به 32 سال دارم که هنوز ازدواج نکرده است. خيلي دوست دارد ازدواج کند اما هنوز خواستگاري براي او نيامده است. خيلي نااميد هست به ازدواج -برخي معتقد هستند که او جادو شده -اگر چنين چيزي درست باشد، از کجا بفهميم جادو شده و راه حل براي برطرف کردن جادو چيست؟

پاسخ: باعرض سلام و تشکر از ارتباط شما با اين مركز.
در مورد بسته بودن بخت بايد گفت: در بعضي آيات قرآن و نيز برخي روايات، در مورد تأثيرات کارهاي عجيب وغريب بعضي انسان ها که در زندگي ديگران اخلال ايجاد مي کنند و در مواردي منجر به مشکلات خانوادگي مي شوند، اشاراتي شده است .
به نظر مي‌رسد که اين گونه امور از ديدگاه قرآن و سنت اموري واقعي تلقّي شده ، اين گونه نيست که اين مسائل خرافي و غير واقعي باشد، ولي بايد توجه داشته باشيد که به رغم واقعي بودن اين مسائل خداوند متعال بر همه امور آگاه و دانا است و هيچ گاه اجازه نمي دهد که بدخواهان به اهداف خود برسند.
در آيه‌سوره بقره وقتي جريان اين دسته از افراد شرور را مطرح مي‌کند : "و ما هم بضارّين به من احدٍ الاّ باذن الله" يعني اين ها بدون اجازه خداوند نمي توانند کاري کنند. از اين رو بايد توجه داشته باشيد که با توکل و اعتماد به خداوند هيچ مشکلي پيش نخواهد آمد . اگر در امور زندگي به خداوند توکل شود يقيناً آنچه به خير و صلاح است انجام خواهد شد .
گرچه سحر و جادو واقعيت دارد ،ولي نيامدن خواستگار براي دختر اصلا دليل بسته شدن بخت نمي باشد . غالب آنچه امروزه ميان مردم در اين باره شايع است، بي‏اساس مي‏باشد . اکثر کساني که به اين امور مي‏پردازند ،کلاهبرداراني هستند که از اين طريق قصد اخاذي و پر کردن جيب خود را دارند. اگر موردي پيدا شد که سحري در کار بود ،راه‏هايي براي بطلان آن وجود دارد:
1- پناه بردن به خداوند و خواندن سوره‏هاي فلق و ناس.
2- خواندن و نوشتن آيات 75 تا 82 سوره يونس.
3- دعا وتضرع به درگاه خداوند.
4- درخواست دعا از اولياي واقعي خداوند.
از امير المؤمنين (عليه السلام) روايت شده: براي باطل کردن سحر اين دعا را بنويسند و با خود نگه دارند:
«بسم الله و بالله، بسم الله و ما شاءالله، بسم الله و لا حول و لا قوّة الاّ بالله، قال موسي ما جئتم به السّحر، انّ الله سيبطله ،انّ الله لا يصلح عمل المفسدين، فوقع الحقّ و بطل ما کانوا يعملون، فغلبوا هنالک و انقلبوا صاغرين0»
از پيامبر اکرم روايت شده که براي دفع جادوگران و شياطين آيات 54 و55 سوره اعراف را بخواني(ان ربّکم الله الذي000000تا-قريب من المحسنين)0
اين دعا مکررا خوانده شود:حسبي الله و کفي،و سمع الله لمن دعا ،ليس وراءالله منتهي0 اللهمّ انّک لا يکفي منک احد و انت تکفي من کل احد من خلقک فاکفني شرّ الجنّ والانس0

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
نصرت و ياري خدا، انجام واجبات و ترک گناهان و محرمات است . با اين کار انسان به خدا نزديک مي شود ، مورد لطف و محبت خدا و امداد و دستگيري او قرار مي گيرد. البته ميزان دستگيري و چگونگي آن به ميزان نزديکي و قرب انسان به خدايش بستگي دارد .
بر آورده شدن دعاها، هميشه به برآورده شدن حاجات نيست، چه بسيار دعاهايي كه برآورده شده و از راه هاي ديگر و به شكل هايي به ما رسيده كه خود از آن خبر نداريم. بسيار از مصيبت ها و بلاها از همين دعاها رفع شده و پاداش بسياري در آخرت از طريق همين دعاها نصيب ما مي شود، اما چون به آن ها فكر نمي كنيم، يا چون اصلآً از آن ها آگاهي نداريم، تصور مي كنيم كه دعاهاي ما آن اثر را كه تصور مي كرديم يا به ما وعده داده شده‌، ندارد.
پرسيده اي ، « که چه کار بايد بکنم خدا هميشه به من کمک کنه» لازم است بدانيد با توجه به تفاوت درجات شناخت و معرفت و ايمان و معنويت و موقعيت‌هاي فردي و اجتماعي، به شمار انسان‌هايي که بخواهند در اين راه گام بردارند، تکاليف متفاوت وجود دارد .
.شناخت تکاليف و آشنايي با راه و علايم آن و خطرهايي که انسان را تهديد مي‌کند، نياز به «راهنما و معلم» دارد. چه بسيارند افرادي که ندانسته به افراط و تندروي يا تفريط و سستي کشيده شدند و از حرکت بازماندند و به انحراف و سقوط دچار گشتند.
جوانان به جهت توانايي‌هاي جسمي و رشد و بلوغ شهواني اگر بتوانند خود را از زمينه‌هاي گناه دور نگه دارند و دل و دست و زبان و چشم خود را از آلوده شدن پاک نگه دارند، مي‌توانند از الطاف الهي بهره‌مند گردند. در روايتي از امام صادق آمده که خداوند به حضرت موسي فرمود: «بهترين وسيلة تقرب به من ورع و ترک معصيت است. اگر کسي ورع داشته باشد ،او را در بهشت‌هاي عدن جاي مي‌دهم».(1)
در مورد برآورده شدن حاجات يا نرسيدن به خواسته ها در دعاها علاوه بر آنچه در ابتدا بيان شد، به مطالب زير نيز توجه نماييد:
اگر در مواردي خواسته­هاي انسان بر آورده نمي­شود، دليلش بخل يا نارضايتي از انسان نيست .مطمئناً اجابت دعاها چيزي از خزانه الهي كم نمي كند؛ بنابراين بايد عوامل را در جاي ديگري جستجو كرد.
گاهي نيز دعاها به صورت هاي ديگر اجابت مي­شود، اما تصور مي­کنيم که به اجابت نرسيده است.گاهي نيز اجابت مي­شود، اما حاجت ديرتر داده مي­شود و اين به مصلحت شخص است، اما چون انسان عجول است، دچار اضطراب و يا حتي يأس و نااميدي مي­شود.
در واقع مشكل اساسي ما در فهم معناي دعا و استجابت آن است، در حالي كه ميان استجابت دعا و برآورده شدن خواسته انسان تفاوت وجود دارد. اجابت دعا هميشه آن نيست که خواسته انسان برآورده شود . گاهي انسان خواسته هايي دارد که برآورده شدني نيست، يا اگر مستجاب شود، به ضرر او يا ديگران است، و او نمي داند، يا اجابت دعا به مقدمات و شرايطي نياز دارد که فراهم نيست، يا زمان آن هنوز فرا نرسيده و ده ها دليل و احتمال ديگر.
1- چه بسا اتفاق مي افتد که انسان برآورده شدن حاجتي و رسيدن به هدف و مقصدي را ايده آل و به نفع خويش مي­پندارد .چنان به پندار خود و خير بودن خواسته و دعايش يقين دارد که آن را همانند دو، دو تا چهارتا واضح مي داند، حال آن که واقعيت امر غير از پندار ماست. عکس آن نيز صادق است، يعني چه بسا امري را زشت و به ضرر خود مي پنداريم، ولي از آثار و عواقب آن بي اطلاعيم . نمي­دانيم آن چه رُخ داده، از الطاف خفيِّه و پنهان پروردگار است. قرآن کريم در اين خصوص مي فرمايد:
« چه بسا مي شود که شما از امري اکراه داشته باشيد و انجام آن را نا گوار و به ضرر خود بپنداريد، در حالي که خير و صلاح شما در آن است، و يا چيزي را دوست داشته باشيد( و انجام و اجابت آن را از خدا بخواهيد) و حال آن که بد بختي و شر شما در آن نهفته است. خدا (عواقب و نتايج کارها را )مي داند و شما نمي دانيد.»(2)
2- گاهي ميزان ايمان و باور ،صداقت ، «اعتماد » و «حُسن ظن» انسان به خدا از طريق تأخير استجابت و يا عدم استجابت دعا ها مورد آزمايش قرار مي گيرد، يعني تأخير در استجابت دعا براي اين هدف است که فرد«حقيقت ايمان » و جوهر وجودي خود و ميزان «حُسن ظن» خود به خدا را آشکار نمايد . نشان دهد دلبستگي و علاقه و ايمان به حقانيت خدا را تا چه حد قبول دارد؟تا چه حد به او و عملکردهايش اعتماد دارد ؟آيا تا آن جا با خداست و او را قبول دارد که خدا تابع او باشد و دعاها و خواسته هايش را اجابت کند ؟ امام صادق (ع) مي فرمايد:
« اصل و اساس حُسن ظن به خدا، ريشه در «حُسن ايمان» و «سلامت دل» دارد . علامت و نشانه اش اين است هر چيزي را که مي بيند(و هر راحتي و گرفتاري به او مي رسد) با چشم بصيرت و پاک، و نگاهي ارزشمند به آن نگرد.»(3)
چه بسا يكي از مهم ترين آزمايش هاي خداوند براي بندگان خوبي چون شما تاخير در اجابت ها و سنجش ميزان صبر و حسن ظن شما به خداست.
اگر به اوصاف الهي توجه كنيم و به صفات پروردگار ايمان بياوريم و بدانيم خداوند رئوف و رحيم است، در مي يابيم كه اگر خواسته هاي انسان بر آورده نمي شود، دليلش بخل نيست. خداوند با توجه به كمال و سعادت و مصلحت انسان خواسته هاي او را اجابت مي كند. در دعاي افتتاح مي خوانيم: « خدايا اگر حاجتم را دير برآوردي، از سر ناداني بر تو عتاب واشکال كردم (که چرا حاجتم را بر آورده نکردي يا دير اجابت کردي)، در صورتي كه تأخير در اجابت حاجتم (يا عدم اجابت دعا ) برايم بهتر بوده است، زيرا تو به فرجام امور آگاهي».
البته شيطان در يكي از مواردي كه وسوسه مي كند، تأخير اجابت دعا است. از اين راه انسان را مأيوس مي كند تا او به خدا بدبين شود. ائمه اطهار(ع) به اين نكته توجه داشته و همگان را از افتادن به دام بدبيني و سوء ظن به خدا برحذر داشته اند.
اميرمؤمنان(ع) مي فرمايد: «دير اجابت نمودن خدا، تو را نااميد نكند كه بخشش، بسته به مقدار درخواست است. چه بسا در اجابت دعاي تو تأخير رخ دهد تا درخواست تو طولاني تر گردد و بخشش خدا كامل تر شود. چه بسا چيزي را از خدا خواسته اي، آن را به تو نداده ،ولي بهتر از آن را در دنيا يا آخرت به تو داده است و يا بهتر آن بوده كه آن را از تو باز دارد. چه بسا چيزي را طلب نمودي كه اگر به تو مي داد، تباهي دين و دنياي خود را در آن مي ديدي». (4)
3- هيچ دعايي بي اثر نيست. هر دعايي در دنيا و آخرت تأثير مناسب خود را دارد. اما گونه هاي استجابت آن مختلف است.
امام سجاد(ع) مي فرمايد: «دعاي مؤمن يكي از سه فايده را دارد:
براي او ذخيره ميگردد،
يا در دنيا برآورده مي شود،
يا بلايي را كه مي خواست به او برسد، از وي مي گرداند». (5)
عدم اجابت ظاهري داراي آثار و بركات بسياري براي او خواهد بود. اگر کسي بداند خداوند در عوض عدم اجابت دعا در دنيا، چه پاداشي براي او در آخرت در نظر گرفته است، هرگز از آن ناراضي نمي شود. امام صادق(ع) مي فرمايد:
«روز قيامت خداوند مي فرمايد: اي بنده من! مرا خواندي و اجابتت را به تأخير انداختم. اکنون ثواب و پاداش تو چنين و چنان است. پس مؤمن آرزو مي کند که کاش هيچ دعايي از او در دنيا اجابت نمي شد، براي ثواب و پاداش نيک که مي بيند». (6)

پي‌نوشت‏ها:
1. محمدي ري شهري، ميزان الحکمه، ج8، ص 114، مادة قرب.
2. بقره(2)آيه 216.
3.مستدرک الوسايل، ج2، ص110.
4.نهج البلاغه، نامه 31.
5.تحف العقول، ص 202
6 . اصول كافي، ج 4، ص 247