پاسخ:

در دین یهود، حضرت سلیمان علیه­السلام پادشاهی خردمند و یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های تاریخی و مذهبی است. او به‌عنوان پسر و جانشین داوود علیه­السلام، به مدت چهل سال بر اسرائیل حکومت کرد و در دوران حکومتش صلح، رفاه و شکوفایی بی‌نظیری در قلمرو او حاکم بود. یهودیان او را به‌عنوان پادشاهی که از سوی خداوند برگزیده شده و دارای حکمت و قدرت بی‌نظیری بوده، می‌شناسند. یکی از اقداماتی که در دوران حکومت داوود و سلیمان علیهماالسلام انجام شد، دستور به بنای معبدی بود که به نام‌های هیکل سلیمان یا هیکل مقدس نیز شناخته می‌شود.

معبد سلیمان

معبد یا هیکل سلیمان مکانی است که بنا بر باورهای یهودیان، نخستین معبد یا پرستشگاه قوم یهود بوده است. در مورد تاریخ این معبد گفته شده که به‌فرمان خداوند داوود نبی علیه­السلام به ساختن بناى قدس یعنى خانه خدا مشغول شد؛ ازاین‌رو فرمان داد تا آهن­های بسیاری جهت ساختن میخ­ها، لنگه‌هاى در دروازه‌ها و نیز فلزات دیگری از قبیل طلا و نقره و برنج فراوان تهیه کنند و به ساخت معبد مشغول شوند. (1) به‌فرمان داوود علیه­السلام این معبد بر روی تپه موریا که یکی از چند کوه یا تپه شهر بیت‌المقدس است ساخته شد و صخره مقدس از آن موقع به بعد ارج یافت. (2) مدتی گذشت داوود علیه‌السلام تمامى قوم و قبیله خود و کاهنان را براى وصیت و نصیحت جمع کرد، فرزندش سلیمان علیه­السلام را به اقوام بنی‌اسرائیل معرفى کرد و ادامه­ی ساخت معبد را به فرزندش سپرد؛ بنابراین بناى این معبد را داوود علیه­السلام آغاز کرد؛ اما در زمان سلیمان علیه­السلام به نام معبد یا هیکل سلیمان به پایان رسید. (3)

بعد مرگ سلیمان علیه‌السلام فرزندش رحبعام به سلطنت می‌رسد. از آن زمان به بعد، یکپارچگی یهود مدت زیادی دوام نیاورد و در قرن دهم قبل از میلاد، با قیام یربُعام بر ضد رحبعام، این کشور به دو قسمت تجزیه شد که قسمت شمالی آن همچنان «اسرائیل» خوانده می‌شد و قسمت جنوبی که تحت فرمانروایی رحبعام بود، «پادشاهی یهودا» نام ‌گرفت. این مناطق بارها توسط اقوام و ملل مختلف مورد حمله قرار گرفت و درنهایت در سال ۵۹۷ پیش از میلاد توسط «بُختُ نَصَّر» پادشاه بابل مورد حمله قرار می­گیرد. (4) بعدازآنکه پادشاهى یهود، برانداخته شد و مردم اسرائیل پراکنده یا اسیر بابلیان شدند؛ بابلیان به فکر ویران ساختن معبد سلیمان افتادند. در آن موقع فرمانى از سوى بخت نصر خطاب به یکى از سردارانش به نام «نبوزرادان» صادر شد و او را براى ویران ساختن اورشلیم آمده ساخت. (5) دراین‌باره به نقل از ارمیای نبی آمده که «در نوزدهمین سال از سلطنت بخت نصر، نبوزرادان به اورشلیم آمد و خانه خداوند، خانه پادشاه و تمامى خانه‌هاى اورشلیم را درآتش سوزانید.» (6)

علت پیدا کردن معبد

یکی از اقداماتی که امروزه مشاهده می­شود، تلاش یهودیان برای یافتن و بازسازی معبد سلیمان است. کاوش­ها و حفاری­هاى زیاد در اطراف حرم مقدس و دیوار براق باعث گردیده تا دولت اسرائیل براى انجام این کار، خانه‌هاى اطراف حرم را ویران و اقدام به ساختمان‌سازى به سبک مدرن و امروزى نماید. وزیر ادیان اسرائیل در اکتبر سال ١٩٧٠ در روزنامه «یدیعورت» چاپ اسرائیل اعلام کرد «وزارت ادیان اسرائیل مى‌خواهد به‌وسیله این کاوش­ها، دیوار ندامت را به‌طور کامل کشف کند و این تحفه گران‌بها را بدان شکلى که بوده بازگرداند. این کاوش­ها، کاوش­هاى تاریخى مقدسى است و هدف از آن، کشف دیوار ندامت و ویران کردن بناهاى دوروبر آن، باوجود همه دشواری‌هایی که ممکن است در این کار پیش آید است.» (7)

دلایل اصلی این علاقه را می‌توان در سه محور تاریخی، دینی و ایدئولوژیک/سیاسی توضیح داد:

۱. دلایل دینی: یهودیان ارتدوکس و بسیاری از جریان‌های سنت‌گرای یهود، معتقدند که با آمدن ماشیح (مسیح یا منجی موعود)، این معبد مجدد باید ساخته شود. برای آنان، بازسازی معبد، بخشی از تحقق وعده‌های الهی در کتاب‌های مقدس است. (8)

۲. دلایل تاریخی و هویتی: معبد سلیمان به‌عنوان نماد شکوه و استقلال قوم یهود در دوران سلطنت داوود و سلیمان علیهماالسلام شناخته می‌شد؛ بنابراین یافتن بقایای این معبد برای بسیاری از یهودیان، تأیید تاریخی روایت‌های کتاب مقدس و احیای غرور قومی است.

۳. دلایل سیاسی و ایدئولوژیک: برخی از جریان‌های صهیونیستی از آرمان بازسازی معبد به‌عنوان ابزار مشروعیت­‌بخش برای تسلط کامل بر بیت‌المقدس استفاده می‌کنند. معبد سلیمان در باور آنان باید جایگزین مسجدالاقصی یا قبه­الصخره شود. گروه‌هایی مانند "موسسه معبد" در اورشلیم در این زمینه در حال فعالیت می­باشند. (9) این رویکرد سبب درگیری‌های سیاسی و دینی با مسلمانان شده است، زیرا مسجدالاقصی در مکان مورد ادعای معبد قرار دارد.

نتیجه‌گیری:

 معبد یا هیکل سلیمان علیه­السلام نخستین معبد یا پرستشگاه قوم یهود بوده که به‌فرمان خداوند بناى آن را داوود علیه­السلام آغاز کرد و در زمان سلیمان به پایان رسید. سرانجام زمانی که سرزمین بیت‌المقدس توسط «بُختُ نَصَّر» پادشاه بابل مورد حمله قرار می­گیرد، این معبد توسط یکی از سرداران او به نام «نبوزرادان» تخریب می­شود. در حال حاضر، تلاش‌های یهودیان برای یافتن و بازسازی معبد سلیمان مشهود است. این اقدامات نه‌تنها ریشه در باورهای دینی یهود دارد، بلکه ابعاد تاریخی و هویتی مهمی را نیز شامل می‌شود. علاوه بر این، در بستر معاصر، این موضوع به یک مسئله پیچیده سیاسی و امنیتی تبدیل شده است. بااین‌حال، به نظر می‌رسد که اعتقاد به ظهور منجی و وعده‌های آخرالزمانی، نقش کلیدی و محوری در تلاش برای یافتن و بازسازی معبد سلیمان ایفا می‌کند.

جهت مطالعه بیشتر:

 کتاب تاریخ اورشلیم (بیت‌المقدس)، نوشته­ی جعفر حمیدی.

پی‌نوشت‌ها:

1. حمیدی، جعفر، تاریخ اورشلیم (بیت‌المقدس)، تهران، امیرکبیر، 1381 ه ش، ص 76.

2. حمیدی، جعفر، تاریخ اورشلیم (بیت‌المقدس)، تهران، امیرکبیر، 1381 ه ش، ص 193.

3. حمیدی، جعفر، تاریخ اورشلیم (بیت‌المقدس)، تهران، امیرکبیر، 1381 ه ش، ص 77.

4. ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فى تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوى الشأن الأکبر، تحقیق خلیل شحاده، بیروت، دار الفکر، چاپ دوم، 1408 ه، ج‏2، ص 169‏.

5. حمیدی، جعفر، تاریخ اورشلیم (بیت‌المقدس)، تهران، امیرکبیر، 1381 ه ش، ص 107.

6. ر ک: اعتمادالسلطنه، محمدحسن بن علی، مرآه البلدان، محقق هاشم محدث و عبدالحسین نوایی، تهران ایران، دانشگاه تهران،1367 ه.ش، ج ۱، ص ۲۱۹؛ کتاب ارمیاى نبى، باب ٥٢ آیه ١-١٦.

7. حمیدی، جعفر، تاریخ اورشلیم (بیت‌المقدس)، تهران، امیرکبیر، 1381 ه ش، ص 274.

8. طاهری آکردی، محمدحسین، ماشیح و دولت ماشیحانی موعود در یهودیت، مشرق موعود بهار 1396 - شماره 41 رتبه: ب، صص 121 تا 148

9. ر ک: https://zien.afagh-bidari.ir/index.php/%D9%85%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%8C_%D9%85%D8%A4%D8%B3%D8%B3%D9%87

پاسخ:
برای پاسخ به این سوال ابتدا باید یک نکته را مد نظر داشته باشید و آن اینکه ادعای وجود معبد سلیمان در محوطه مسجد الاقصی دارای هیچ مستند و شاهد تاریخی نبوده و صرفا ادعایی است که از جانب صهیونیست های افراطی مطرح شده است.  گروهی از صهیونیست ها معتقدند که ساخت بنای معبد سلیمان یکی از مراحل تحقق آخرالزمان است و باید برای پیروزی نهایی یهود بر دیگر ادیان، این معبد دوباره ساخته شود.  تخریب مسجد الاقصی به عنوان اولین قبله مسلمین و نماد اسلام در سرزمین فلسطین یکی از اقداماتی است که بیش از اینکه با ساخت معبد سلیمان مرتبط باشد با جنگ بین یهود و اسلام مرتبط است یعنی صهیونیست های افراطی به سبب دشمنی دیرینه ای که با اسلام دارند در پی آن هستند تا تمام نمادهای اسلام را از این سرزمین زدوده و تمامی نمادهای یهود را به آن برگردانند و بدیهی است که این امر با مخالفت مسلمانان و ساکنان حقیقی این سرزمین مواجه شود.  
اما آیا صهیونیست ها حق چنین کاری را دارند؟! پاسخ روشن است. اولا که وجود این معبد در این مکان خاص هیچ مستند تاریخی ندارد و دوم اینکه بر فرض هم که ادعای صهیونیست ها درست باشد باز هم آن‌ها اجازه ندارند که یک بنای چندهزارساله تاریخی- مذهبی به نام مسجد الاقصی که برای چند میلیارد مسلمان، مقدس به حساب می‌آید را به بهانه ساخت یک یادمان برای معبد سلیمان تخریب کنند! باید توجه داشته باشید که این یک جنگ مذهبی بین اسلام و یهود است. صهیونیست ها با اشغال فلسطین به عنوان یک سرزمین اسلامی در حال از بین بردن هویت اسلامی آن هستند چون آن را سرزمین موعود خود می‌دانند و ساخت معبد یا هیکل سلیمان نیز بخشی ز پروژه اخرالزمانی یهود است لذا نباید با یک علاقه ساده تاریخی به احیای آثار باستانی یهود اشتباه گرفته شود.  اما در مورد مثالی که زدید باید خدمتتان عرض کنم که اولا وجود این معبد در آن مکان صرفا یک ادعاست و دوم اینکه آیا مثلا ایران این اجازه را دارد که صرفا با ادعای ایرانی بودن بنای طاق کسری در مدائن عراق، آنجا را اشغال کرده و در صدد بازسازی و احیای آن برآید؟ بدیهی است که پاسخ منفی است. 

پاسخ:
حدود دو هزار سال پیش از میلاد مسیح» حضرت ابراهیم با خاندانش از بابل وارد سرزمینی میان نیل تا فرات شد که در متون کهن به کنعان مشهور است. به هنگام ورود ابراهیم به کنعان قوم «فیلیسطی» ساکن کنعان بودند. بت‌پرست و زبان و آیین مخصوص به خود را داشتند. نام فلسطین از همین قوم فیلیسطی اخذ شده است. مطابق متون دینی» خداوند به ابراهیم و قومش وعده داد در صورت پرستش خدای واحده به آن‌ها مرحمت کند و سرزمینی که به آن مهاجرت کرده‌اند را به آن‌ها هدیه دهد. ابراهیم و فرزندانش حدود ۴۰۰ سال در کنعان زندگی کردند و اسرائیل نام دیگر یعقوب نبی است. او ۱۲ فرزند داشت که بنی‌اسرائیل نامیده می‌شوند.
پسران یعقوب؛ نورخان‌تر نسبت به برادر خود «یوسف» که در دوران کودکی موردتوجه خاص یعقوب نبی بود دچار حسادت شدند و تصمیم گرفتند او را از پدر دور کنند. یوسف به‌عنوان برده به مصر منتقل شد. در مصر نیز یوسف از بردگی به عزیزی مصر و پادشاهی رسید که داستانش در قرآن آمده است. در حدود سال 1600 قبل از میلاد کنعان دچار خشکسالی شد و بنی‌اسرائیل به همراه یعقوب نبی به دعوت یوسف به مصر مهاجرت کردند. بنی‌اسرائیل حدود ۴۰۰ سال نیز در مصر زندگی کردند اما به‌تدریج شأن و جایگاه خود را از دست دادند؛ زادوولد آن‌ها ممنوع شد و تحت ستم قرار گرفتند.! ‏

هجرت حضرت موسی به صحرای سینا: 
بنی‌اسرائیل و اقوام دیگر مصر نیز تحت ستم فرعون بودند حضرت موسی در چنین شرایط اجتماعی به دنیا آمده که داستان تولد و رشد او در قرآن آمده است. تا اینکه به‌فرمان خداوند، حضرت موسی و پیروانش بنی‌اسرائیل از چنگ فرعون گریختند. دریای سرخ به اراده خداوند شکافته شد و موسی و قومش وارد صحرای سینا شده و به مدت چهل سال در آنجا اقامت کردند. 

اولین حکومت بهودی به رهبری داوود نیی:
 پس از رحلت حضرت موسی؛ یهودیان (بنی‌اسرائیل) از سموئیل نبی خواستند تا دستور دهد به کنعان یعنی سرزمین اجدادشان (۱۲ فرزند یعقوب) بازگردند. در آن زمان فیلیسطی‌ها هنوز در کنعان ساکن بودند و فرماندهی به نام جالوت داشتند که داوود نبی موفق شد جالوت را شکست دهد و سپس در سال ششم پادشاهی خود شهر اورشلیم که حلقه واسط قسمت شمال و جنوب کنعان بود را تصرف کرد. شهر اورشلیم که مسلمانان آن را بیت‌المقدس نامیدند، اهمیت فوق‌العاده دینی و راهبردی داشت. اورشلیم «شهر صلح»؛ حتی پیش از ورود حضرت ابراهیم نزد فیلیسطی‌ها جایگاهی معنوی داشت. داود نبی با فتح اورشلیم نخستین کشور یهودی را پایه‌گذاری کرد. او پادشاهی عادل و مردم‌دار بود که به نبوت هم رسید و اولین عبادتگاه یهودیان را در اورشلیم احداث نمود. سپس دستور داد تا صندوق مقدس را که ده فرمان موسی در آن قرار داشت، از کوه طور به اورشلیم بیاورند و در عبادتگاه قرار دهند. یهودیان این صندوق را نشانه توجه خدا به خود می‌دانستد. دوران 40 ساله حکومت داوود نبی بسیار درخشان بود. بعد از داوود، سلیمان نبی پادشاه یهودیان شد. . مهم‌ترین اقدام او ساخت معبد سلیمان یا همان هیکل سلیمان در بالای کوه مقدس در اورشلیم بود. در دوران حکومت او اقوامی از یهودیان به مخالفت با سلیمان برخاستند. سلیمان برای ساخت معابد، مالیات‌ها را افزایش داد و گروه‌هایی از آن‌ها به جنگ با سلیمان برخاستند.

سقوط اسرائیل و بهودیه: 
شکاف میان اقوام  یهود و دشمنی با سلیمان نبی منجر به ضعف یهودیان شد. در سال 722 قبل از میلاد آشوری‌ها به اسرائیل حمله کرده و پس از شکستن مقاومت یهودیان شمالی، اسرائیل را تصرف کردند و یهودیان ساکن در آنجا را وادار به کوچ اجباری به مصر و بین النهرین کردند. پادشاه یهودیه در جنوب کنعان که از فرزندان یوسف نبی بود؛ علت شکست اسرائیلی‌ها را دوری از فرمان الهی معرفی کرد و با کمک روحانیت یهودی، مجموعه احکام دین یهود را در کتابی با عنوان «تورات» جمع‌آوری نمود تا هر یهودی در هر جایی که زندگی می‌کند، راهنمایی مکتوب برای پیروی از آیین یهود داشته باشد. لذا تورات در یهودیه و پس از شکست اسرائیل از آشوری‌ها تدوین شد.
سال‌ها بعد بابلی‌ها بر آشوری‌ها پیروز شدند و پس از تصرف مناطق شمالی تصمیم گرفتند به یهودیه در جنوب حمله کنند. آن‌ها وارد جنگی سخت با یهودیه شدند و پس از ماه‌ها مقاومت یهودیان موفق شدند اورشلیم را فتح کنند. بابلی‌ها به دلیل مقاومت شدید یهودیان، معبد سلیمان را با خاک یکسان کرده؛ یهودیان را به بردگی گرفتند و آن‌ها را وادار به کوچ از اورشلیم کردند. یهودیان مهاجر وارد بین‌النهرین، مصر، ایران و حجاز شدند. آن‌ها هیچ‌گاه با اقوام سرزمین‌های میزبان آمیخته نشدند؛ زیرا همان‌طور که نورخان‌تر گفتیم. آن‌ها خود را قوم برگزیده و برتر می‌دانستند.

کوروش ناجی یهودیان و احیاگر معبد سلیمان:
 در سال 538 قبل از میلاد کوروش پادشاه هخامنشی به بین‌النهرین و اورشليم حمله کرد و موفق به فتح آنجا شد. او مجدداً دستور داد معبد سلیمان را بسازند و به بهودیان اجازه داد به اورشلیم بازگردند و در آنجا زندگی کنند. بسیاری از یهودیان ترجیح دادند در بین‌النهرین بمانند زیرا سرزمین آبادی بود وهم اورشلیم تخریب شده بود. اما فقط یک‌چهارم از یهودیان متعصب به اورشلیم بازگشتند و به مدت ۲۰۰ سال در لوای حکومت ایرانیان در آنجا زندگی کردند. کوروش و داریوش برای اداره اورشلیم از حاکمان محلی یهودی استفاده می‌کردند اما اجازه تشکیل دولت یهودی به آن‌ها ندادند.

حمله اسکندر و سلطه یونانی‌ها بر اورشلیم:
 یونانی‌ها به فرماندهی اسکندر مقدونی در سال ۳۳۴ قبل از میلاد بر هخامنشیان غلبه و اورشلیم را فتح کردند. دوره تسلط یونانی‌ها در فلسطین تا سال ۲۰۰ قبل از میلاد ادامه یافت. ازآنجاکه یونانیان صاحب فرهنگ و تمدن بودند. فرهنگ یونانی را در اورشلیم ترویج کردند. این اقدام، خشم یهودیان مذهبی را برانگیخت. آن‌ها علیه یونانی‌ها شورش کردند. در شورش اول، سرکوب شدند و در شورش دوم موفق شدند یونانی‌ها را شکست داده و معبد سلیمان را از آثار یونانی‌ها پاک کنند. این واقعه با عنوان «عید بزرگ روشنایی» در آیین بهود نام‌گذاری شد. با پیروزی یهودیان بر یونانی‌ها؛ حاکمیت دوم یهودیان آغاز شد اما پس از۸۰ سال جنگ داخلی میان یهودیان یونانی شده که از سوی یونانی‌ها تجهیز می‌شدند، با بهودیان مذهبی، حکومت واحد یهودی در کنعان تشکیل نشد. 

دوران سخت بهودیان با ظهور رومیان:
 در سال ۲۰۰ قبل از میلاد، امپراطوری روم به قدرت رسید و طولانی‌ترین دوران اداره اورشلیم را به عهده گرفت. رومیان بعد از بابلی‌ها معبد سلیمان را با خاک یکسان کرده تنها یک دیوار از معبد سلیمان را باقی گذاشتند که به دیوار ندبه معروف است و یهودیان از سراسر جهان در آنجا حاضرشده و در عزای تخریب معبد سلیمان و کوچاندن یهودیان به خارج از اورشلیم توسط رومی‌ها به ندبه و تضرع می‌پردازند. رومی‌ها پس از تخریب معبد سلیمان بر خرابه‌های معبد، یک معبد رومی ساختند و اجازه نمی‌دادند یهودیان وارد معبد جدید شوند. پس‌ازاین واقعه یهودیان چند بار دیگر شورش کردند و هر بار توسط رومی‌ها سرکوب و به اسارت برده می‌شدند. در سومین شورش یهودیان، رومی‌ها بیش از ۶۰۰ هزار تن از یهودیان را کشته و یا به بردگی بردند. رومی‌ها که دنبال پاک‌سازی کامل یهود بودند در پاسخ به شورش‌های بهودیان، نام اورشلیم را مجدداً فلسطین گذاشتند. سال‌های تسلط رومی‌ها بر یهودیان، سخت‌ترین سال‌های حیات یهودیان بود. آن‌ها یهودیان را مجبور به کوچ اجباری کردند. بعد از کوچ اجباری آشوری‌ها و بابلی‌ها اين دومین کوچ اجباری یهودیان از اورشلیم بود. به‌این‌ترتیب یهودیان به مناطق دیگر به‌صورت پراکنده مهاجرت کردند و تا ۱۸۰۰ سال بعد یعنی تشکیل رژیم جعلی اسرائیل در سال ۱۹۴۸هرگز به‌صورت دسته‌جمعی موفق نشدند تا به اورشلیم با گردند. یهودیان مهاجر در همه مناطق، اقلیتی بودند که با دیگر اقوام آمیخته نمی‌شدند.

پاسخ:
بیت‌المُقَدَّس (به عربی بَیت‌المَقْدِس یا البیت‌المقدس) یا اورشلیم یا قُدس، شهری در فلسطین اشغالی که سومین شهر مقدس مسلمانان (پس از مکه و مدینه) و مقدس‌ترین شهر جهان نزد یهودیان و مسیحیان است. مسجدالاقصی نخستین قبله مسلمانان در این شهر قرار دارد.
بیت‌المُقَدَّس (به عربی بَیت‌المَقْدِس یا البیت‌المقدس) یا اورشلیم یا قُدس، شهری در سرزمین فلسطین در حدود ۲۴ کیلومتری غرب بحرالمیت و ۵۶ کیلومتری شرق دریای مدیترانه است این شهر کوهستانی در بین جلگه مدیترانه و دره رود اردن قرار دارد و حدود 762 متر از دریای مدیترانه و حدود 1160 متر از بحرالمیت بالاتر است. آب‌وهوای این شهر، گرمسیری، نیمه‌خشک، همراه با تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های سرد و بارانی است.(1)  این شهر به لحاظ موقعیت جغرافیایی همواره برای مردم و حکومت‌های منطقه اهمیت بسیاری داشته؛ چراکه از قدیم‌الایام گذرگاه ارتباطی میان آفریقا، اروپا و آسیا بوده است.(2)  این شهر خاستگاه دین یهودی و مسیحی است و به سبب وجود اماکن مذهبی موردعلاقه ادیان ابراهیمی (اسلام، یهود و مسیحیت) مانند قبه الصخره، مسجدالاقصی و دیگر اماکن مقدس، از دیرباز موردتوجه پیروان تمام ادیان ابراهیمی بوده است.(3) 
مسجدالاقصی در لغت به معنای «دورترین مسجد»، به مسجدی در شهر بیت‌المقدس اشاره دارد که در جنوب شرقی این شهر واقع‌شده است.(4)  این مسجد در فاصله 500 متری جامع عمر و قبه الصخره قرار دارد.(5)  مسلمانان به علت دوری و بُعد مسافت این مسجد از مکه و مسجدالحرام، این نام را بر آن قراردادند.(6) 
 بنابر شواهد تاریخی، نخستین‌ بار داوود نبی علیه‌السلام، در محل کنونی این مسجد اقدام به احداث معبدی نمود و حضرت سلیمان علیه‌السلام، آن را تکمیل کرد.(7)  مکان مسجدالاقصی پیش از اسلام، به نام‌های معبد اورشلیم، معبد ایلیاء، بقعه ایلیاء و ... شناخته می‌شد.(8) 
بنای کنونی مسجدالاقصی بنا بر اسنادی که از قرن نخست قمری به‌جامانده، در دوره امویان ساخته‌شده است.(9)  ساختمان مسجدالاقصی در دوره‌های مختلف تعمیر و بازسازی‌شده است. عباسیان، فاطمیان، ایّوبیان و عثمانیان ازجمله حکومت‌هایی هستند که آن را تعمیر و بازسازی کرده‌اند. منصور دوانیقی، (حکومت: ۱۳۶-۱۵۸ ق) و مهدی عباسی (۱۲۶-۱۶۹ ق)، از خلفای عباسی، ساختمان مسجدالاقصی را که براثر زلزله تخریب‌شده بود، تعمیر و بازسازی کردند.(10)  همچنین بر پایه کتیبه‌ای، به‌ دستور الظاهر لاِعزاز دین الله از خلفای فاطمی، در سال ۴۲۶ ق بر فراز مسجدالاقصی گنبدی ساخته شد (11)  و به‌ دستور المستنصر لدین الله در سال ۴۵۸ ق ایوان شمالی مسجد بازسازی گردید.(12)  در سال ۱۰۹۹ م برابر با ۵۸۳ ق، صلیبی‌ها، بیت‌المقدس را تصرف کردند و در قسمتی از محل مسجدالاقصی، کلیسا ساختند و قسمت دیگر آن را به استراحتگاه سواران و انبار ذخایر تبدیل کردند.(13)  در سال ۵۸۹ ق صلاح‌الدین ایوبی بیت‌المقدس را از آن‌ها پس گرفت، محراب مسجد را تجدید بنا کرد، گنبد آن را کاشی‌کاری نمود و منبری چوبی در آن قرار داد.(14)  در دوره حکومت ممالیک و عثمانیان نیز مسجدالاقصی چندین بار بازسازی شد.(15) 
در دوره معاصر، یهودیان صهیونیزم با غصب بخش قابل‌توجهی از سرزمین فلسطین، با ادعای اینکه بقایای معبد سلیمان، زیرِ مسجدالاقصی قرار دارد، به دنبال تخریب مسجدالاقصی هستند.(16)  این در حالی است که بر اساس بررسی‌های صورت گرفته، این ادعا، امری باطل و دروغ است؛ چراکه معبد سلیمان مهروموم‌ها پیش از ورود مسلمانان در قرن اول هجری تخریب‌شده بود و هنگام بنای مسجد در دوره اسلامی، هیچ اثری از این معبد باقی نمانده بود.(17) 

نتیجه:
بیت‌المقدس که به آن اورشلیم و قدس نیز می‌گویند، شهری است که مسجدالاقصی اولین قبله مسلمان در این شهر قرار دارد. مکان این مسجد پیش و بعد از اسلام، موردتوجه پیروان ادیان ابراهیمی بوده است. در دوره کنونی، رژیم صهیونیستی با ادعاهای واهی، سعی در تخریب بنای مسجد دارد.

معرفی منبع جهت مطالعه بیشتر:
1-    تاریخ مجموعه مسجدالاقصی، مؤلف: محمدهاشم موسی‌غوشه، مترجمان: سید شهرام فرهانیان، هودسا عاطفی، نشر ادیان.

پی نوشت: 
1. بریتانیکا، ذیل "Jerusalem"؛ فاروق محمد عزالدین، ص ۴۲-۴۳، ۵۱-۵۳.
2. روزبهانی، محمدعلی، «روز جهانی قدس».
3. تاجیک، نصرت‌الله، «جغرافیای سیاسی سرزمین بیت‌المقدس».
4. حمیدی، سید جعفر، تاریخ اورشلیم (بیت‌المقدس)، ص ۱۸۳.
5. دهخدا، علی‌اکبر، لغتنامه دهخدا، ج 12، سال 1334 - 1258 ش، ص 18418 و 18419.
6. علامه طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۲، ص ۷؛ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، ج ۶، ص ۶۱۲.
7. کمالی لطف نسرین، «تاریخچه و فلسفه نام‌گذاری "مسجدالاقصی"»، قابل‌دسترس در:  www.masjed.ir/fa/article/2835/
8. اسعدی، مرتضی، بیت‌المقدس، ص ۱۳-۱۴.
9. موسی غوشه، محمدهاشم، تاریخ مجموعه مسجدالاقصی، ص ۱0.
10. موسی غوشه، محمدهاشم، تاریخ مجموعه مسجدالاقصی، ص ۱۱.
11. موسی غوشه، محمدهاشم، تاریخ مجموعه مسجدالاقصی، ص ۱۱.
12. موسی غوشه، محمدهاشم، تاریخ مجموعه مسجدالاقصی، ص ۱۱.
13. حمیدی، سید جعفر، تاریخ اورشلیم (بیت‌المقدس)، ص ۱۸۳.
14. حمیدی، سید جعفر، تاریخ اورشلیم (بیت‌المقدس)، ص ۱۸۳.
15. موسی غوشه، محمدهاشم، تاریخ مجموعه مسجدالاقصی، ص ۱۳-۱۵.
16. توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، ص ۸۸.
17. اسعدی، مرتضی، بیت‌المقدس، ص 16-17.