پرسش:
آیا در روایات به جنگ ایران و اسرائیل و پیروزی و تسلط ایرانیان بر مسجدالاقصی اشارهای شده است؟
با جستجو و بررسی در روایات، حدیثی که به جنگ ایران و اسرائیل با ذکر نام آنها تصریح شده باشد، یافت نشد، اما روایاتی وجود دارد که به دلیل وجود برخی قرائن، این مطلب را از آنها برداشت کردهاند. در اینجا دو روایت که قرائن بیشتری دارند، آورده میشود. پس از ارائه متن احادیث، قرینهای که از آن، جنگ ایران و اسرائیل برداشت گردیده، تبیین میشود.
حدیث اول: حدیث انقلاب قوم مشرق
در روایتی از امام باقر علیهالسلام آمده است:
«حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِیدٍ قَالَ حَدَّثَنِی عَلِیُّ بْنُ الْحَسَنِ عَنْ أَخِیهِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عُمَرَ الْحَلَبِیِّ عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ مُوسَى عَنْ مُعَمَّرِ بْنِ یَحْیَى بْنِ سَامٍ عَنْ أَبِی خَالِدٍ الْکَابُلِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیهالسلام أَنَّهُ قَال: «کَأَنِّی بِقَوْمٍ قَدْ خَرَجُوا بِالْمَشْرِقِ یَطْلُبُونَ الْحَقَّ فَلَا یُعْطَوْنَهُ ثُمَ یَطْلُبُونَهُ فَلَا یُعْطَوْنَهُ فَإِذَا رَأَوْا ذَلِکَ وَضَعُوا سُیُوفَهُمْ عَلَى عَوَاتِقِهِمْ فَیُعْطَوْنَ مَا سَأَلُوهُ فَلَا یَقْبَلُونَهُ حَتَّى یَقُومُوا وَ لَا یَدْفَعُونَهَا إِلَّا إِلَى صَاحِبِکُمْ قَتْلَاهُمْ شُهَدَاءُ أَمَا إِنِّی لَوْ أَدْرَکْتُ ذَلِکَ لَاسْتَبْقَیْتُ نَفْسِی لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ؛ (1) قومی در مشرق خروج (قیام و انقلاب) میکنند. حق خویش را از دشمن مطالبه میکنند، ولی به آنان داده نمیشود، برای بار دوم، حق خویش را از دشمن مطالبه میکنند، اما به آنان داده نمیشود، وقتی چنین میبینند، سلاحهای خویش را بر گردن میافکنند (میتواند کنایه از حمله میدانی به دشمن باشد یا قدرتنمایی نظامی)، پس آنچه میطلبند به ایشان میدهند، ولی از پذیرفتن آن خودداری میکنند تا اینکه قیام کرده و پرچم حکومت خویش را به امام عصر علیهالسلام تحویل میدهند و کشتههای این انقلاب و قیام، شهید محسوب میشوند، بدانید اگر من آن زمان را درک کنم، حتماً خود را برای امام مهدی علیهالسلام نگاه میداشتم.»
آنچه در این روایت که به حدیث انقلاب قوم مشرق مشهور شده مورد توجه قرار گرفته عبارت «بِالْمَشْرِق» است که گفتهاند منظور از آن، ایرانیان هستند، زیرا تصریح شده که حکومت شیعی در مشرق با آرمان زمینهسازی ظهور امام عصر و رساندن پرچم به دست آن حضرت، تشکیل میشود چنانکه در روایات میفرماید: «لَا یَدْفَعُونَهَا إِلَّا إِلَى صَاحِبِکُمْ قَتْلَاهُمْ شُهَدَاءُ» بدیهی است با توجه به اینکه آرمان اصلی انقلاب اسلامی ایران، زمینهسازی برای ظهور است. جنگ با همپیمانان سیاسی و نظامی سفیانی که دشمن اصلی امام زمان علیهالسلام است، (2) انجام میشود و بر اساس بشارت غیبی قرآن در آیات ابتدایی سوره روم، (3) از جنگ ایران با دشمن، میتوان به جنگ در ادنی الارض (فلسطین) اشاره نمود که منجر به پیروزی ایرانیها و شادی مؤمنین میگردد، بنابراین جنگ با دشمن در فلسطین خواهد بود و به قرینه «فَیُقَاتِلُونَ فَیُنْصَرُون،» محور شیعی به رهبری ایران در جنگ آینده با اسرائیل قبل از ظهور پیروز خواهند شد. (4)
حدیث دوم: حدیث اهل قم
یکی از اصحاب امام صادق علیهالسلام میگوید محضر آن حضرت نشسته بودم، این آیه را قرائت فرمودند:
«"فَإِذا جاءَ وَعْدُ أُولاهُما بَعَثْنا عَلَیْکُمْ عِباداً لَنا أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِ وَ کانَ وَعْداً مَفْعُولًا" فَقُلْنَا جُعِلْنَا فِدَاکَ مَنْ هَؤُلَاءِ فَقَالَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ هُمْ وَ اللَّهِ أَهْلُ قُمَّ؛ (5) چون زمان انجام وعده عذاب ما به کیفر نخستین آن دو (تبهکاری و فتنهانگیزی) فرارسد، بندگان بهشدت جنگجو و نیرومند خود را بر ضد شما برمیانگیزیم که برای دستیابی به شما لابهلای خانهها را بهدقت جستجو میکنند، این وعده یقیناً انجامشدنی است. از آن حضرت پرسیدم، آن قوم چه کسانی هستند، سه بار فرمودند: به خدا قسم، آنان اهل قم هستند.»
آنچه در این روایت که به حدیث اهل قم مشهور بوده مورد توجه است اینکه قم در ایران واقع شده و منظور از آن در این روایت، قوم ایرانی است.
در روایت دیگری در تفسیر این آیه آمده است:
«قَوْمٌ یَبْعَثُهُمُ اللَّهُ قَبْلَ خُرُوجِ الْقَائِمِ علیهالسلام فَلَا یَدَعُونَ وَتْراً لآِلِ مُحَمَّدٍ إِلَّا قَتَلُوه؛ خداوند این قوم را قبل از خروج قائم برمیانگیزد و هیچیک از دشمنان اهلبیت علیهمالسلام را باقی نمیگذارند.» (6)
ازاینرو، بر اساس این قرائن، چنین برداشت میشود که یکی از احتمالات چنین است که مجازات کنندگان یهود، ایرانیان هستند یعنی عقوبت اول یهود، قبل از ظهور، توسط ایرانیان شیعی رخ خواهد داد. (7)
نتیجه:
درباره جنگ ایران و اسرائیل و شکست اسرائیل توسط ایران، روایتی که تصریح کرده باشد، یافت نشد، اما برخی روایات به این مطلب اشاره کردهاند. دو حدیث «انقلاب قوم مشرق و اهل قم» از این دستهاند. با توجه به قرائن موجود در این دو حدیث، برخی پژوهشگران از آنها جنگ ایران و اسرائیل و پیروزی ایران بر اسرائیل را قبل از ظهور امام عصر علیهالسلام برداشت کردهاند.
پینوشتها:
1. ابن أبی زینب، محمد بن ابراهیم، الغیبه للنعمانی، محقق/مصحح، غفارى، علیاکبر، تهران، نشر صدوق، چاپ اول، 1397 ق، ص 273.
2. «السُّفْیَانِیُّ یُقَاتِلُ الْقَائِم؛ سفیانى با قائم آل محمّد علیهالسلام خواهد جنگید.» ابنبابویه، محمد بن على، معانی الأخبار، محقق/مصحح، غفارى، علیاکبر، قم، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ اول، 1403 ق، ص 346؛ «أَ مَا یَعْلَمُون أَنَّهُ إِنَّمَا یَقْتُلُ السُّفْیَانِیَّ؛ آیا نمىدانند که همانا باید سفیانى کشته شود.» کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق/مصحح، غفارى علیاکبر و آخوندى، محمد، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، 1407 ق، ج 8، 331.
3. «الم غُلِبَتِ الرُّومُ فی أَدْنَی الْأَرْضِ وَ هُمْ مِنْ بَعْدِ غَلَبِهِمْ سَیَغْلِبُونَ فی بِضْعِ سِنینَ ... وَ یَوْمَئِذٍ یَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ بِنَصْرِ اللَّه» (سوره روم، آیه ۱-۵.)
4. ر.ک: پورسیدآقایی، تأملی در سوره روم بشارت فتح فلسطین، ص ۱۹-۳۱. پورسیدآقایی، نقش ایرانیان در عصر ظهور، فصلنامه پژوهشهای مهدوی، ش ۲۵، ص ۲۸-۳۰.
5. مجلسى، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالأنوار، محقق/مصحح، جمعى از محققان، بیروت، دار إحیاء التراث العربی چاپ دوم، 1403 ق، ج 57، ص 216.
6. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق/مصحح، غفارى علیاکبر و آخوندى، محمد، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، 1407 ق، ج 8، 206.
7. برای آگاهی بیشتر در این رابطه رجوع نمایید به مقاله مواجهه امام زمان با قوم یهود در عصر ظهور، پورسیدآقایی، فصلنامه مشرق موعود، ش ۴۲، ص ۶۵-۶۷ و همچنین مقاله نقش ایرانیان در عصر ظهور، پورسیدآقایی، فصلنامه پژوهشهای مهدوی، ش ۲۵، ص 26.
