معمولاً شناخت عواقب و آسيب هاي ناشي از تماشاي تصاوير و فيلم هاي مبتذل و مستهجن، مهم ترين عامل بازدارنده است. زيرا كسي كه آسيب شناسي دقيقي از آن داشته باشد. دغدغه فكري و حساسيت روحي شديدي در او ايجاد مي شود و موجب مي گردد كه با عزم و اراده قوي، آن رفتار ناپسند را رها سازد. مهم داشتن اراده راسخ است كه حيات و هويت آدمي به عزم و اراده او بستگي دارد. براي آشنايي با آسيب هاي تماشاي فيلم¬هاي مبتذل،  مي توانيد به سايت پاسخگو و ديگر سايت هاي مرتبط مراجعه كنيد.

توجه داشته باشيد كه تصورات جنسي و تخيلات شهواني كه از مشاهده اين گونه تصاوير و فيلم هاي مستهجن به وجود مي آيد، سبب خود تحريكي و تحريك شدگي دائمي فرد مي شود و به تدريج فرد را به انحرافات اخلاقي مختلف نظير، خودارضايي، ارتباطات نامشروع مي كشاند كه در نتيجه آن  باعث ايجاد ضعف جنسي و ذهني فرد مي شوند و ممكن است در عمل و توانايي جنسي فرد در زندگي آينده تأثير بگذارد و شخص را از لحاظ جنسي و ذهني فرسوده و خسته كند. از طرف ديگر، تماشاي تصاوير و فيلم هاي جنسي مستهجن علاوه بر حرمت شرعي كه دارد باعث كاهش اعتماد به نفس فرد در زندگي زناشويي آينده مي شود چرا كه رفتارهاي اغراق آميز بازيگران اين گونه فيلم ها باعث مي شود كه فرد در آينده و پس از ازدواج درباره طبيعي بودن عملكرد جنسي خود با همسرش دچار ترديد شوند و خود را بسيار ضعيفتر از آنچه هست، بپندارد. از سوي ديگر، جذابيت هاي اغراق آميز و تصنعي چنين فيلم هايي، گاهي باعث مي شود جذابيت هاي همسر، كمرنگ شده و مقايسه منفي بين همسر و آن هنرپيشه ها صورت گيرد كه اين امر موجب بي ميلي جنسي نسبت به همسر مي گردد. از طرف ديگر، برخي رفتارهاي بازيگران اين فيلم ها با وجود جذابيت هاي بصري، گاه بسيار دردناك و آسيب زننده است و زوجين ناآگاه كه سعي در تقليد از آن دارند، موجب بي رغبتي همسر به روابط زناشويي مي شود بنابراين، بهترين كار براي پيشگيري از آسيب هاي بسيار مخرب اين گونه فيلم ها چه در حال و چه در آينده، تصميم جدي بر عدم تماشاي اين گونه فيلم ها است.

براي رهايي از اين رفتار زشت و ترك تماشاي تصاوير و فيلم هاي مستهجن، بايد همه زمينه هايي كه به نحويي باعث تمايل شما به تماشاي فيلم هاي مستهجن و مبتذل مي گردد را از بين ببريد و اگر چنانچه ناخواسته در موقعيت هايي كه احتمال رفتن به سراغ فيلم هاي مبتذل و جنسي مي رود قرار گرفتيد، سريع با منصرف كردن فكر و ذهن تان و نيز جابجايي مكاني و تغيير موقعيت، خود را از آلودگي مجدد برهانيد. مي توانيد براي هر مدتي كه موفق به نديدن تصاوير و فيلم هاي مستهجن مي شويد، به تشويق ذهني ـ عملي موفقيت هاي خود در اين خصوص بپردازيد. با كمال سخاوت به تشويق خود بپردازيد. خود تشويقي مي تواند به صورت كلامي يا غير كلامي (مانند خريد يك بستني يا ديدن يك فيلم جذاب سالم يا سجده شكر و ...) باشد. علاوه بر آن، مي توانيد تنبيهات و جريمه هايي نيز براي هر بار مشاهده اين گونه فيلم ها براي خود قرار دهيد تا به تدريج از اين رفتار زشت فاصله بگيريد. يادتان باشد اگر قرار باشد در هر بار مشاهده اين قبيل فيلم هاي مستهجن، از حساب ميليوني شما مبلغ بيست هزار تومان كسر شود، تا به كي حاضر بوديد كه به تماشاي اين گونه فيلم ها بنشينيد پس، تعيين جريمه و برخي تنبيهات مي تواند بازدارندگي ايجاد كند و مانع ادامه تماشاي فيلم هاي مستهجن گردد.

اين را بدانيد كه اگرچه وسوسه هاي شيطان خيلي قوي است. اما با اين حال، شما توانايي مقابله با آن را داريد، بنابراين تا مي توانيد بايد از چنگ وسوسه هاي شيطان بگريزيد و زمينه وسوسه را از بين ببريد، اگر در تنهايي سراغ فيلم هاي جنسي مي رود، سعي كنيد هيچ گاه تنها نباشيد تا وسوسه پيدا نكنيد كه به دنبال فيلم هاي مبتذل برويد و به تماشاي آن بنشينيد.

براي مدتي استفاده از وسايل ارتباط جمعي نظير رايانه، اينترنت، ماهواره، تلويزيون و ساير وسايل ارتباطي را براي خود محدود كنيد و سعي كنيد فقط در ساعات مشخص، تنها براي كارهاي خيلي مهم و ضروري از آنها استفاده كنيد. به جاي آن تفريحات سالم ديگري را جايگزين گردانيد و هر گاه بي كار و يا تنها هستيد، از آنها استفاده كنيد. علاوه بر آن، مي توانيد رايانه خود را در اتاقي قرار دهيد كه محل رفت و آمد بقيه اعضاي خانواده و ديگران است تا انگيزه شما براي رفتن به سايت هاي مستهجن و تماشاي فيلم هاي مبتذل كاهش يابد.

اگر فيلم و عكس مستهجن و مبتذلي در نزد شما وجود دارد با يك اقدام شجاعانه سريعاً نسبت به معدوم كردن همه آنها اقدام كنيد و آنها را به كلي از دسترس خود خارج نماييد. همچنين، گاهي مي توانيد تماشاي فيلم هاي سالم و جذاب علمي، هنري، تاريخي، مستند و غيره را جايگزين تماشاي فيلم هاي مستهجن نماييد.

اگر دوستان ناباب و منحرفي داريد كه در زمينه تهيه و تماشاي اين گونه فيلم ها شما را ياري مي كنند و اين گونه فيلم ها را در دسترس تان قرار مي دهند، فوراً ارتباط خود را با آنان قطع كنيد و به آنها هم اجازه ارتباط مجدد ندهيد و به جاي آنها با افراد متدين و سالم طرح دوستي بريزيد و فعاليت هاي مثبت و سالمي با آنها داشته باشيد.

اگر چه در حال حاضر استعمارگران و دشمنان ایران اسلامی جهت دستيابي به اهداف پليد خود با بهره گيري از انواع مكانيزم هاي علمي، فرهنگي و اجتماعي و با ترفندهاي گوناگون و با طراحی جنگ نرم و تهاجم گسترده فرهنگی و با استفاده از دستگاه های گوناگون تبلیغاتی، اینترنت، ماهواره و دیگر وسایل ارتباط جمعی، سعي دارند ارزش ها و فرهنگ غني ما را از بين برده و اهداف شوم خود را عملي سازند و از سوی دیگر، به خاطر گسترش روز افزون فرهنگ ضد دینی و دسترسی آسان جوانان و نوجوانان به شبكه ها و كانال های ضد دینی و برخی دیگر از عوامل اجتماعی، جوانان این مرز و بوم به انحاء و اشكال مختلف در معرض بمباران تبلیغاتی و شبیخون فرهنگی دشمنان قرار گرفته اند، این حالت، گاهی باعث به فراموشي سپردن منابع و ذخاير غني و ارزشمند فرهنگي، اخلاقي، علمي و مادي خودمان می شود و به جای آن باعث جلوه گری الگوها و ارزش‏هاي فرهنگ و مظاهر غربي می شود و جوانان و نوجوانان كشورمان را به فرهنگ غربی متمایل می سازد. این وضعیت اگرچه بسیار ناخوشایند و نگران كننده است اما، زنگ هشداری است كه هم باید مسئولین فرهنگی و آموزشی بیش از گذشته به هوش باشند و هم خود افراد بیش از پیش آگاه بوده و توجه داشته باشند كه گول مظاهر غربی و فرهنگ بی ریشه و منحط غربی ها و دشمنان واقعی اسلام را نخورند و با اقدامات پیشگیرانه و راهكارهای مقابله ای، به مقابله با شبیخون فرهنگی غربی ها بپردازند و با تقویت درست بنیه اعتقادی و مذهبی خویش، الگوهای اسلامی و ایرانی را به درستی بشناسند و به دیگران معرفی كنند تا جوانان این مرز و بوم از هجمه فرهنگی غربی ها مصون و محفوظ بمانند.

این را بدانید، گرایش برخی جوانان از جمله دوست و رفیق شفیق شما به برخی مظاهر غربی علاوه بر تأثیرات تبلیغات رسانه ای و  ماهواره ای و شبیخون فرهنگی، گاهی می تواند ریشه در ضعف بينش اعتقادی و عدم تقویت صحيح آموزه ها و تعالیم اسلامي داشته و نشانه ضعف ایمان باشد از این روی، لازم است با دانش افزایی، مطالعه و شركت در كلاس های اعتقادی و تفسیر قرآن، شناخت خود را روز به روز نسبت به تعالیم اسلامی گسترش داد و تقویت نمود.

اگرچه بر اساس برخی روایات در آخرالزمان، مردان خودشان را به شكل زنان و زنان خود را به شكل مردان در می آورند اما، از آنجا كه تشخیص آخر الزمان به این سادگی ها امكان پذیر نیست، رفتار دوست تان را نمی توان مصداق افراد آخر الزمان دانست چرا كه همواره این گونه رفتارها از ابتدای خلقت كم و بیش وجود داشته است اما، ممكن است هنوز عمومیت آخر الزمان را پیدا نكرده باشد.

نكته بسیار مهم در این قضیه، رفتاری است كه شما در قبال دوستان تان در پیش می گیرید، چرا كه امر به معروف و نهی از منكر اقتضا می كند كه در برابر غیر متعارف دوست تان بی تفاوت نباشید بلكه، با هوشمندی و پرهیز از تفكرات تعصبانه او را امر به معروف كنید البته، این را بدانید كه امر به معروف و نهي از منكر مسئوليت بزرگي است كه بايد با ظرافت خاص انجام گيرد تا مؤثر واقع شود. طبيعي است كه اگر اين فريضه الهي به طور شايسته عملي گردانید و مراتب و آداب خاص آن در نظر بگیرید و راه های مختلف آن را امتحان كنید، مسلماً بی تأثیر نخواهد بود و چه بسا ممكن است دوستان تان متوجه غیر متعارف خود گردند و از كارهای كه متناسب فرهنگ ما نیستند و به نوعی ضد فرهنگی و ضد دینی محسوب می شود فاصله بگیرد و مجدداً در مسیر درست زندگی قرار گیرد.

این را بدانید، اساساً انسان­ها موجوداتی هستند كه تا هنگام مرگ نیاز به آموزش و تربیت دارند و هیچ گاه نمی توان سن خاصی را برای پایان آموزش و تربیت انسان معرفی كرد، آموزش و پرورش مبانی اخلاقی و آموزه های تربیتی، باعث رشد و ترقی انسان و رسیدن به كمال نهایی انسانی كه والاترین هدف از خلقت انسان است، می گردد.

از نظر روان شناختي نمادها و آرم ها مي توانند باعث تداعي يك فكر يا تصوير با فكر يا تصوير ديگر گردند. از نظر رفتار گرايان مجاورت زماني يا مكاني دو چيز با يكديگر باعث پيوند شرطي اين دو با يكديگر مي گردد و فرد نسبت به آن شرطي مي گردد.

بي شك همه اين نمادها ،آدم ها ،پوشش ها ،مدها داراي فلسفه مي باشند . در پس نمادهای مكاتب و فرقه های انحرافي يك فلسفه خوابيده است. هر كدام از  نمادها داراي معناي خاص و ويژه اي مي باشند و به هيچ وجه خنثي نيستند.

استفاده از نمادها هر چند به خودي خود بي تاثير به نظر برسند، ولي مجاورت با صاحبان و استفاده كنندگان نمادها  كه هر كدام به نوبه خود تحت تاثير فلسفه و مرام شيطان پرستي مي باشند ،به تدريج آن ها را به همرنگي در عقيده و انديشه و رفتار مي كشاند.

استفاده مستمر از نمادها كم كم  به هنجار سازي مخفي و پنهان در نظام شناختي عاطفي و رفتاري فرد استفاده كننده مي انجامد و فرد كم كم به يك نظام هنجاري جديد ملتزم مي گردد ،مثلا اختلاط دختر و پسر و مصرف مواد مخدر و سيگار، لاابالي گري، مصرف الكل كه هر كدام  نابهنجاري رفتاري محسوب مي گردند ،كم كم به هنجار رفتاري مبدل مي گردند 

استفاده از  نمادها نشانگر هويت مغشوش و شكل نايافته فرد استفاده كننده مي باشند .فرد از اين طريق مي كوشد هويتي جديد براي خود دست و پا كند .

اين افراد معمولا از عزت نفس پاييني برخوردارند . سعي مي كنند با پيوستن به فرقه هاي انحرافي از اعضا گروه خود كسب عزت نمايند .

بسياري از اين افراد از اختلالات عمده روانپزشكي مانند اضطراب، وسواس افسردگي و همچنين اختلال هاي شخصيت مانند اختلال شخصيت ضد اجتماعي و.. بی بهره نیستند. افراد مي كوشند تا در تحت لواي اين فرقه هاي انحرافي به توجيه تمايلات جنسي و پرخاشگرانه خود بپردازند، مثلا رابطه با جنس مخالف در عرف اجتماعي ما امري نا بهنجار به شمار مي آيد، ولي فرد مي كوشد تا از طريق دستمايه قرار دادن فلسفه و مرام فرقه اي خود آن امر را صد در صد بهنجار نشان مي دهد.

موسيقي هاي شيطان پرستي از نوع موسيقي هاي خطي است كه فرد را به سمت شهوت و پرخاشگري سوق مي دهد. شعر اين موسيقي ها همگي داراي مضامين سكس ،خشونت، قتل ،پوچ گرايي لاقيدي و.. مي باشند.

بي شك این مضامين، درون افراد را  از هر گونه معناي اصيل زندگي محروم مي سازد . بي معنايي را جايگزين آن مي سازد.

پيامدهاي منفي   فرقه گرايي نا محسوس و مخفي بسيار  است. مي توانيد در كتاب هاي روان شناسي اجتماعي و سایر كتاب های مشابه به جوانب ديگر آن پي ببريد .در سايت هاي مختلف از جمله سايت موسسه بهداشت معنوي و ساير سايت هاي مشابه نیز می توانید به اطلاعاتي در اين زمينه دست يابيد.

يكي از ويژگي‌هاي دوران نوجواني، عصيان بر ضد بسياري از وقايع و آداب و سنت‌هاي گذشته است. نوجوان احساس مي‌كند بايد سنت شكني كند و بسياري از رسوم گذشته را انكار و نفي نمايد. نوگرايي و تجدّد طلبي از ويژگي‌هاي اين دوران است.

از سوی دیگر، فعال شدن ترشح هورمون‌هاي مختلف در این سنین، آنان را برای دوران بلوغ آماده می كند و در روحيه، نگرش ها، رفتارها و روابط نوجوان تحول ايجاد مي‌كند و سبب هنجار شكني مي‌شود، نوجوان با هنجار شكنی و سرپيچي از بسیاری از سنت ها مي‌خواهند بگويند كه من دیگر كودك ديروز نيستم.

از طرف ديگر، مظاهر زيبا و دلفريب حيات مادي غرب، به دليل اين كه الگوها و ارزش‏هاي فرهنگ غربي به وفور در دسترس نوجوانان قرار گرفته و به تناسب نيازهاي آنان توسط نظام‏هاي غربي براي آنها الگوسازي و ترويج شده و متأسفانه نظام اجتماعي خودمان نيز به تبليغ آنها پرداخته است، احساس هويت اجتماعي نوجوانان متناسب با الگوهاي غربي شكل گرفته و ويژگي‏هاي شناختي و ارزشي، رفتاري و نمادي آنها نيز مبتني بر آنها جلوه‏گر شده است. از سوی دیگر، عدم آشنايي بسياري از خانواده‏ها با اصول تربيت اسلامي و به كار نگرفتن درست و كامل اصول و تعاليم اسلامي در عرصه تربیت، فرهنگ و بينش اجتماعي، همچنین ضعف بينش صحيح اسلامي خود افراد و یا به فراموشي سپردن منابع و ذخاير غني و ارزشمند فرهنگي، اخلاقي، علمي و مادي، مزید بر علت شده و نوجوانان را به فرهنگ غربی متمایل ساخته است. در كنار همه این مسائل، شكل گیری دوستی های بی ضابطه، دوستان ناباب و الگوپذیری غلط از نگرش و رفتار آنان باعث تفكرات و گرایشات غربی و هنجارشكنانه نوجوانان گردیده است.

دوره نوجوانی یك دوره بسیار حساس و دوره بحران زندگی انسان تلقی می گردد. متأسفانه در دوران نوجوانی چون هنوز بلوغ عقلی صورت نگرفته است و احساسات بر تعقل و خردورزی غلبه دارد، یك جانبه­نگری و تفكر احساسی و عدم ثبات هیجانی نوجوان را از پرداختن به امور حقیقی و واقعیت باز می دارد و ممكن است زمینه انحراف و سوء رفتار او را فراهم گرداند.

برای این كه بتوانید خواهرتان را ارشاد و هدایت بكنید بهتر است ارتباط عاطفی خود را با او تقویت و افزایش دهید تا شما بتوانید با زدن این پل ارتباطی به قول معروف او را به پای میز مذاكره بكشانید سپس در یك فضای آرام و با آرامش با او گفتگو كنید و ضمن این كه برخی از تفكرات و گرایشات غیر منطقی او را به چالش می كشید، اصول و مبانی ارزشمند ایرانی اسلامی را به او آموزش دهید. برای این منظور نكات زیر را عملی سازید:

1- به هیچ وجه وي را بخاطر تفكرات و گرایشات غربی اش تمسخر و یا سرزنش نكنيد. در اين وضعیت بهتر است از نصيحت مستقيم دوري كنید و از درگيري با ايشان بپرهيزید كه اثر معكوس دارد و لجاجت او را بيش‌تر مي‌كند. هرگز نمي توان با خشم و خشونت و سرگوفت زدن، نوجواني را از اشتباه باز داشت و او را به راه راست هدایت كرد. روح نوجوان بسيار آسيب پذير است و در برابر برخورد قهر آميز واكنش نشان مي دهد، از اين رو بايد مواظب بود تا لطمه اي به شخصيت او وارد نشود.

2- اخلاق و رفتار و برخورد شما باید عاقلانه و صحيح باشد. كج فكري، كوتاه بيني و كج خُلقي بازدارندگي دارد و از ‌تاثير گفتارها و نصايح شما مي‌كاهد.

3- حتي المقدور به او احترام گذاشته و او را مورد محبت خود قرار دهيد و زمينه پرخاشگري و تندي را فراهم نكنيد. معمولاً در افرادی كه درون خانواده از نظر عاطفی و احساسی ارضا نمی‌شوند و كمبود محبت دارند، انگیزه چنین گرایشاتی بیش‌تر است.

4- به خواهرتان بگوييد كه شما به او علاقه مند هستید. موفقيت او را خواهانید و در هر كاري آماده كمك به او هستید و در هر امري پشتيبان او هستید و از او حمايت می كنید. و اين را در موقعيت هاي مختلف به او ياد آور شويد تا احساس كند از وي حمايت مي شود و مدافع و دلسوز خوبي دارد.

5- هر چه بيشتر به او نيكي و احسان كنيد، و از طريق زبان، هديه دادن، اظهار محبت و كمك كردن به وي در موقعيت هاي مختلف، اعتماد او را به خود جلب كنيد. مطمئن باشيد پس از مدتي نظر وي به سوي شما جلب خواهد شد و به حرفتان ارزش قائل می شود و به آن اهمیت می دهد.

6- سعی كنید دوستان خوبی برای او پیدا كنید و زمینه ارتباط با آنها و شركت در برخی محافل و مجالس دینی را برای او فراهم گردانید تا به تدریج الگوپذیری مثبت و مطلوب در او شكل بگیرد.

اگر چنانچه راهكارهای بالا موثر واقع نشد در این صورت بهتر است از یك روانشناس متخصص و متعهد كمك بگیرید و به هیچ وجه مسئله را كم اهمیت نپندارید چرا كه آمار نشان می دهد كه بسیاری از ناهنجاری ها و آسیب هایی كه گریبانگیر نوجوانان می گردد از همین هنجار شكنی های به ظاهر كوچك و غیر منطقی شروع شده است. براي اثربخشي مناسب بر وي مستدعي است كتابهايي در زمينه ارتباط مؤثر و همدلي را مطالعه نماييد.

مد و مدگرایی پدیده ای است كه در میان همه اقشار جامعه وجود دارد، اما جوانان و نوجوانان بیش از دیگران به این پدیده اهمیت می دهند.  امروزه با گسترش وسایل ارتباط جمعی و فناوری های جدید رایانه ای، ارتباطات گسترده ای با جوامع و فرهنگ های گوناگون یافته اند . در نتیجه موقعیت آن ها در شناخت و فهم ارزش ها، باورها و انتخاب هنجارهای مطلوب، پیچیده تر و مشكل تر شده است.  اگر از جوانی كه تحت تاثیر تبلیغات مذكور قرار گرفته و به نوعی مدگرایی را به صورت عادت در آورده است، بپرسید كه به چه علت این كار را می كند، یا مثلا فلان آرم یا كلمه روی لباس شما چه كاركردی دارد، در اكثر مواقع از او این كلمات را خواهید شنید: «خب، قشنگه!»، «برای این كه مده!»، «همه می كنند!» و ... .

این پاسخ ها گرچه سطحی به نظر می رسند، اما در یك تحلیل روان شناختی نشان دهنده‏ نوعی از «تعلّق گروهی»، «نوجویی»، «تنوّع طلبی» و گرایش جوانان به «امروزی شدن» است . كاملاً یك پدیده‏ طبیعی اما (به دلائل فرهنگی، دینی و اجتماعی)، نابهنجار در جهت ارضای این نیازها محسوب می شود.

 به نكات ذیل توجه فرمائید

1.تعریف مد:

 «مد»ها الگوهای فرهنگی ای هستند كه توسط بخشی از جامعه، پذیرفته می شوند . دارای یك دوره‏ زمانی نسبتا ًكوتاه اند و سپس فراموش می شوند. بنابراین، «مدگرایی» آن است كه فرد، سبك لباس پوشیدن و طرز زندگی و رفتار خود را طبق آخرین الگوها تنظیم كند . به محض آن كه الگوی جدیدی در جامعه رواج یافت، از آن یكی پیروی نماید. گستره‏ مد به اندازه‏ گستره‏ي زندگی انسان است و تمامی شئون آن را در بر می گیرد. تغییرات مدگونه، در: علوم و فنون نظریه ها، گرایش به جنبه های مختلف علمی، الگوهای تربیتی، سبك منش و رفتار، پوشش، آرایش، محیط آرایی و ... قابل گسترش است.

2.عوامل و زمینه های مدگرایی:

در یك نگاه كلّی و جامع نگر، مدگرایی را می توان ناشی از عوامل و زیر ساخت های تاریخی، اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی و روان شناختی دانست. ریشه های تاریخی مدگرایی به سال های بسیار دور بر می گردد. با نگاهی به تاریخ ایران، در عصر سلطنت فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه كه پای ایرانیان به فرنگ باز شد، تا عصر رضا شاه كه دوره‏ حسّاسی را در تاریخ ایران رقم زد، فصل متفاوتی در مدگرایی ایرانیان گشوده شد. از آن زمان كه رضا شاه با سلطه‏ سیاسی بر كشور، نحوه و شكل لباس پوشیدن مردم ایران را تغییر داد، تاكنون، مدهای مختلف در ایران (و به خصوص در بین قشر جوان)، رایج گردیده است.

3.یكی از علل روانشناختی مدگرایی در جوانان تنوع طلبی و نوگرایی آنان است. جوانی، فصل تازه ای در زندگی و سرآغاز ورود انسان به جهان پرشور و رنگارنگ است كه غرایز طبیعی در شكل دهی آن، نقش اصلی را بر عهده دارند. استقلال طلبی، تنوّع دوستی، هیجان خواهی، نقد گذشته و نوگرایی از جمله ویژگی های دوران جوانی است كه به شدّت، تمایل به امروزی شدن و نوگرایی به درجات مختلف در هر نوجوان وجود دارد . گواه نیاز وی به شكستن قالب های موجود، فاصله گرفتن از هنجارهای پیشین و رسیدن به هویتی متمایز از كسانی كه پیش از او بوده اند و همچنین گرایش به فاصله گرفتن از والدین است. این نیاز، زمانی كه نمود بیرونی به خود می گیرد و در رفتار جوان منعكس می شود، به صورت مدگرایی ظاهر می گردد.

4.مدگرایی، گرچه ریشه در نیازهای طبیعی جوانان دارد و برخاسته از روحیه‏ي نوگرایی جوانان است، اما به لحاظ آن كه مدها و مدل ها نمایانگر علایق و ارزش های مسلّط یك زمان و یك قشر خاص اند و افزون بر آن، می بینیم كه امروزه جوانان ما از مدهایی (چون: رپ، هوی متال، و ...) پیروی می كنند و ناخواسته به اموری رو می آورند كه چه بسا با فرهنگ و ارزش های اجتماعی ما در تضاد است، پس می توان گفت كه مدگرایی در جامعه‏ي ما تا حدود زیادی كاركرد منفی به خود گرفته است. پیامدهای آن، به شدّت، جوانان ما را تهدید و از هدف های اصلی زندگی غافل می كند.

5.متاسفانه منظور شما از رسیدن به انتخاب بزرگ در زندگی دقیقا مشخص نشده است؛ اما اگر به دنبال این سوال باشیم كه مدگرایی، تا چه اندازه می تواند آرمان ها و انتخاب های اساسی زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد، باید گفت: در یك نگاه كلی، اسلام با همه نوع مد، مخالف نیست. اسلام، امروزی شدن و نوگرایی در سبك و شیوه‏ لباس پوشیدن را نیز به صورت كلّی پذیرفته است. آنچه اسلام با آن مخالف است، پشت پا زدن به ارزش ها (مثل: پوشش شرعی، پرهیز از اسراف، و ...)، رعایت نكردن اخلاق اجتماعی، آزادی مطلق در روابط دختر و پسر، و همانند سازی با بیگانگان است. حال اگر این پدیده های انحرافی در قالب مد به خود جوانان داده شوند و میل فطری «نوگرایی» و نیاز «امروز شدن» به لجنزار انحرافات سوق یابد، اسلام با آن مخالف است.

بنابراین می بینید كه در یك تقسیم بندی كلی، ما دو نوع مد داریم. مدهای خوب و مدهای بد. امروزی شدن نیز همین گونه است. گاه، امروزی شدن، رابطه‏ انسان را با گذشته اش (كه  سابقه‏ تاریخی و هویت فرهنگی اوست)، قطع می كند . گاه در امتداد دیروز و با حفظ تعلّقات انسان به سنّت ها و نوع ارزش های پیشین است. اسلام با این نوع تجدّد و امروزی شدن كه در راستای ارزش ها و با حفظ اصول و مبانی اعتقادی باشد، هیچ گاه مخالف نیست.

 جوان با روحیه خلاق و قدرت تفكر و تعقلش، به كمك آگاهی از منشا بروز انواع مد، می تواند مد را به گونه ای با اعتقاد خود هماهنگ كند كه با هدف اصلی زندگی او تداخل نداشته باشد.

6.معیار و میزان در انتخاب مد:

 فرهنگ، اصول و مبانی اعتقادی و ارزش های اجتماعی از اساسی ترین عناصر یك نظام اجتماعی هستند كه پایه‏ ارزیابی ما را از پدیده های اطرافمان تشكیل می دهند. رفتار ما را نسبت به آن ها تنظیم می كنند. بنابراین، در پذیرش یا عدم پذیرش الگوها و مدهایی كه در جامعه رواج می یابند، ابتدا باید رابطه‏ آن ها را با نظام ارزشی حاكم بر جامعه و اصول و مبانی مورد قبول آن مردم، مورد ارزیابی قرار داد . میزان همگرایی یا واگرایی آن ها را از یكدیگر سنجید.

 مدهای لباس، اگر در عین جذّابیت و امروزی بودن، برخاسته از فرهنگ خودی باشند و با اصول و مبانی اعتقادی و اخلاقی جامعه ما تعارض نداشته باشند، نشانه‏ خلاقیت و نوآوری جوانان ما بوده، هویت فرهنگی آنان را به نمایش می گذارند. بنابراین، باید تدابیری سنجیده شود تا مدها و مدل ها، هم نیاز به تنوع طلبی و نوجویی و میل به امروزی شدن جوانان را تأمین كنند ؛ هم جوانان ما از پیامدهای منفی مدگرایی، در امان بمانند.

بعضي از عوامل كه موجب سستي و ترك نماز مي شوند، عبارتند از:

1ـ عدم آشنايي به فلسفه و  حقيقت نماز كه مهترين عامل سستي در نماز و ارتباط با خدا است.

آنچه كه موجب مي‏گردد برخي از نماز، رويگردان باشند و يا نسبت به آن تساهل كنند، ندانستن فلسفه نماز و يا دركي غلط از آن است. برخي چنين مي‏پندارند كه نماز انسان، نيازي را از خداوند برطرف مي‏كند كه البته خيالي واهي است. خداوند نيازي به هيچ مخلوقي ندارد.

2ـ تنبلي و سستي و تن پروري: عادت به سستي و از زير بار مسئوليت ها در رفتن باعث مي شود كه انسان براي خواندن نماز بي اهميت باشد.

3ـ مسامحه و سهل   انگاري كه در بعضي  از كارها دامنگير انسان  است، در مسئله اي مانند نماز و عبادت خدا نيز وجود دارد.

یك فرد مسلمان،  بايد اين روحيه وحالات را در تمام كارها از خود دور كند و به مسئوليت هاي اجتماعي و فردي خود اهميت دهد.

4ـ عدم شناخت آثار سبك شمردن نماز: اگر افراد به اهميت نماز آگاه شوند و بدانند نماز ستون دين و بازدارنده از فحشا و منكرات است و سستي در انجام نماز چه پيامدهايي دارد، قطعاً سستي نخواهند كرد.

پيامبر گرامي(ص) فرمود: «چيزي كه مسلمان را كافر مي كند، ترك عمدي نماز واجب است يا خوار و سبك شمردن و به جا نياوردن آن. فاصله اي بين ايمان و كفر وجود ندارد جز به ترك نماز». وسائل الشيعه، ج 3، ص 29.

كسي كه نماز را سبك شمرد، به تدريج آن را ترك خواهد كرد. ترك نماز دليلي جز سبك شمردن دين و مسخره كردن آيين ندارد. امام صادق(ع) هنگام وفاتش فرمود: «به شفاعت ما اهل بيت نمي رسد كسي كه نمازش را سبك شمرد». بحارالانوار، ج 79، ص 235

5- بی‌فایده دانستن نماز، كه باعث می‌شود انسان آن را به صورت یك وظیفه خشك بینگارد و طبیعی است این موضوع با شناخت نماز و آثار آن با مطالعه كتبی كه در مورد نماز نگاشته شده و خواندن روایات مربوط به نماز و داستان‌های نماز معصومین و . . . به مقدار زیادی برطرف شود.

6- خیال عدم احتیاج و بی‌نیاز انگاری، كه این موضوع با غفلت از احتیاجات و نیازهای انسانی  و غفلت از این كه مؤثر كامل در رفع احتیاجات ما خداوند است به وجود می‌آید و به نظر می‌رسد، تفكر در حقیقت وجود خود و توجه به احتیاجات و نیازهای انسان و فهم و دقت در این مطلب كه خداوند مؤثر اصلی در رفع این نیازهاست؛ و قرائت قرآن، تفكر در آن و مطالعه كتب سودمند و .... می تواند این مشكل را رفع ‌نماید.

7-  ممكن است كسالت در نماز محصول سلب توفیق الهی باشد، كه (نعوذبالله) در اثر انجام گناهان ، و در مرحله بعد انجام مشتبهات و در مرحله بعد انجام مكروهات به وجود آید؛ كه در این مرحله نیز باید اسباب سلب توفیق را بر طرف نماید و با انجام صحیح واجبات، از خداوند در خواست ذائقه‌ای بنماید كه حلاوت عبادت را درك نماید.

8- در دین مبین اسلام سفارش شده است كه زنان و دختران در ایام عادت ماهیانه و در اوقات مخصوص نمازهای یومیه بر سجاده خود نشسته و مقدار زمانی را كه به طور معمول صرف نماز خواندن می كنند، به جای ادای نماز به ذكرهای مستحبی مشغول شوند. شاید حكمت اصلی این كار كه مستحب هم شمرده می شود جلوگیری از تنبلی و كاهلی نسبت به نماز در ایام پاكی زنان است.

راه كارهای عملی:

1.  شناساندن پیامدهای سستی در نماز: يكي از عوامل و راهكار مهم توجه به نماز شناخت پيامدهاي منفي سستی در نماز است.

رسول خدا (ص) مي فرمايد: "كسي كه نماز خود را سبك گيرد و در به جا آوردنش سستي نمايد، خداوند او را به پانزده بلا مبتلا مي كند؛ شش بلا در دنيا و سه تا در موقع مردنش و سه در قبر و سه در قيامت و هنگامي كه از قبر بيرون مي آيد.

اما شش بلاي دنيوي:

1ـ خداوند بركت را از عمرش كم مي كند.

2ـ بركت را از روزيش بر مي دارد.

3ـ از صورتش نشانة نيكوكاران را بر مي دارد.

4ـ هر كار خيري كند، پذيرفته نمي شود و براي آن اجري ندارد.

5ـ دعايش مستجاب نمي شود.

6ـ از دعاي نيكوكاران بهره اي ندارد". گناهان كبيره، ج 2، ص 187 ـ 188.

2.  شناساندن آثار نماز:

يكي از راه هاي تداوم نماز ، شناخت آثار معنوي، سياسي و اجتماعي نماز است. اگر انسان با فلسفه و علل تشريع نماز آشنايي داشته باشد، در ادای فریضه نماز كاهلی نمی كند.چه بسا بزرگان دين با شناخت آثار نماز، به عبادت پرداخته و قله هاي رفيع معنويت را فتح كرده اند.

3. برنامه ورزشی منظم: اگر در برنامه زندگی خود جای ورزش، خصوصا ورزش تخصصی را خالی یا كمرنگ می بیند هر چه سریعتر با ثبت نام در یك كلوپ ورزشی، خود را ملكف به ورزش منظم كنید. ورزش تأثیر عمیقی بر تقویت اراده افراد دارد. كسب روحیه نشاط و سرزندگی مانع بروز دلزدگی و موجب بالا رفتن راندمان كاری و تقویت بنیه مذهبی انسانهاست.

4. تلطیف جومكان و شرایط نماز گذار: اختصاص سجاده زیبا و گلدوزی شده، عطر خوشبو، چادر سفید، انگشتر عقیق، اتاق ساكت و روشن و مواردی از این دست به تلطیف روحیه نماز گذار كمك می كند.

5. كسی كه نماز خود را در اول وقت بخواند، به طور خودكار برنامه زندگی خود را با صدای اذان تنظیم می كند. این كار دو خصوصیت ویژه دارد. اولا مقید به انجام نماز اول وقت می شود؛ دوما تا نماز را ادا نكند، همواره احساس خواهد كرد كه گمشده ای دارد كه برای رسیدن به او لحظه شماری می كند. پس اول نماز بعد ناهار. اول نماز بعد تلوزیون. اول نماز بعد شام و ... !

جهت مطالعه بیشتر به كتابهای زیر مراجعه فرمایید.

1-      كتاب "هزارو یك نكته درباره نماز"اثر آقای حسین دیلمی

2-      كتاب"سیمای نماز در آثار علامه حسن­زاده آملی"

3-      كتاب "معرفت نفس" اثرعلامه حسن زاده آملی در این موضوع توصیه میشود.

4-      نماز عارفانه، جواد محدثی ، بوستان كتاب ، قم

5-      حضور قلب در نماز، علی اصغر عزیزی تهرانی ، بوستان كتاب ، قم

6-      نماز  زیباترین الگوی پرستش ، غلامعلی نعیم آبادی ، ستاد اقامه نماز

بر خلاف ظاهر ساده مشكل اين فرد بايد گفت اهمال كاري ايشان در نماز يا همان به اصطلاح كاهل نمازي ريشه هاي عميق روان شناختي دارد.

در درون مغز ايشان طرح واره هاي ذهني معيوب فراواني قرار دارد كه هر كدام سد مهمي در برابر رغبت ايشان به نماز به وجود مي آورد.

به احتمال زياد اين مساله از عهده شما بيرون است و در صورتي كه رابطه شما با اين فرد ضرورت ندارد. چه بهتر كه از اصرار بر اصلاح ايشان بپرهيزيد.

همان طور كه مي دانيد معاشرت با افراد افسرده، ما را نيز افسرده مي سازد و معاشرت با افرادي كه در ابتدائيات دين لنگ مي زنند تأثير مثبتي بر افزايش روحيه دينداري ما ندارند. درباره حكم نماز ايشان هم ما بندگان خدا نمي توانيم اظهار نظر كنيم ايشان مي داند و خداي خودش.

به عنوان يك روان شناس به شما دوست عزيز باز خاطر نشان مي سازم كه احتمالا ايشان بي نصيب از برخي اختلالات رواني نيست و درمان اختلالات رواني به جز از عهده روان شناس حاذق بر نمي ايد در صورتي كه اصرار بر حفظ رابطه با ايشان داريد توصيه مي شود به جاي موعظه درماني و نصيحت درماني به ايشان فرصت دهيد و صرفا در برخي بزنگاه ها به عرصه اصلاح اشان ورود نماييد.

ان چه در  عالم خلقت اهميت صدردصدي دارد خود شخص شماست و شما در وهله اول بايد به تقويت روحيه مذهبي خود بپردازيد و نبايد اشتغال ذهني به اصلاح ديگران شما از اصلاح روز افزون خود باز دارد. گاهي انسان ها به خود مي آيند و مي بينند كه سال هاي زيادي را بي دليل مصروف اصلاح ديگران نموده اند و از اصلاح خود بازمانده اند.

1. از اینكه شما دو نفر با هم دوست شده اید خوشحالیم .امیدواریم كه دوستی شما یك دوستی واقعی و بر اساس معیارها و اصول صحیح دوستی باشد . هیچ گاه از مسیر اصلی خود خارج و منحرف نگردد.

2. دوست و دوست‌یابی یكی از نیازهای واقعی زندگی انسان است. اساس و پايه دوستي ها در سن نوجواني و جواني كه با جذبه و شور زيادي همراه است، غالباً بر مبناي عواطف و احساسات شكل مي گيرد و نه بر اساس منطق و عقل. ابتدای  دوستي ممكن است جاذبيت يك فرد از نظر ظاهري يا شخصيتي يا پاره اي از صفات اخلاقي باشد كه او را براي فرد ديگر دوست داشتني مي سازد كه توانسته در روح و روان او تأثير عميقي بگذارد و خلأ عاطفي اش را به وسيله آن پر كند. ماهيت دوستي گرچه در ابتدا دوستانه، پاك و بي شائبه است، ولي امكان آلوده شدن آن به مسايل ديگر وجود دارد. به همین خاطر باید از دوستی خود نهایت مراقبت را داشته باشید تا از حدود خود خارج نگردد و به انحراف كشیده نشود.

 باید رعایت میانه‌روی و اعتدال را داشته باشید. علاقه شما به دوست تان و علاقه او به شما، احساسی پاك و لطیفی است. اما همواره باید عواطف با خردمندی همراه باشد . از آن جا كه زیاده روی در هر كاری ناپسند است، نباید بگذارید كه دوستی شما به یك دوستی افراطی تبدیل شود . در آن صورت نه تنها سودی به حال تان ندارد، بلكه منجر به اختلالات روانی می گردد . از آشفتگی و عدم تعادل روحی و روانی شما حكایت می كند. زماني كه علاقه به اوج خود مي رسد، شما را دچار سرگرداني مي كند. سرگرداني ممكن است با برخی آثار مخرب همراه شود.

3. يكي‌از مسائلي‌كه ‌در ايام ‌نوجواني ‌و جواني ‌مطرح ‌است‌، افراط در دوستي‌و محبت ‌به ‌هم‌سالان ‌است‌. متأسفانه ‌اين ‌حالت ‌در دوستی شما ديده‌مي‌شود . رفته رفته به مرحله‌وابستگي‌روانی ‌رسيده‌است‌. انسان سالم نه تنها سعی می كند كه برای خود دوستانی انتخاب كند، بلكه از افراط در دوستی و محبت ورزیدن به آن ها رعایت اعتدال را می كند، اجازه نمی دهد كه دوستان و فكر آن ها تمام وقت او را به خود اختصاص كند . بدین وسیله وقت او را هدر دهد . او را از كارهای مهمی كه باید انجام دهد، باز دارد و از زندگی عقب اندازد.

دوستی افراطي‌پيامدهاي ‌ناگواري‌دارد كه‌توجه ‌به ‌آن‌ها مي‌تواند تا حد زيادي‌در تعديل‌دوستی ‌مؤثر باشد. مهم‌ترين ‌اثرش‌آن‌است‌كه ‌وابستگي ‌شديد روحي‌ايجاد كند.  هر چه‌زودتر اين ‌وابستگي ‌را كم ‌كنيد، زيرا هر چه ‌رابطه‌شما با دوست تان ‌ناگسستني‌باشد، سرانجام ‌بايد روزي ‌از هم‌جدا شويد. مدتی ‌در كنار يكديگر هستيد. اما پس ‌از تشكيل‌خانواده‌، ناگزير بايد همديگر را ترك‌نماييد. از طرفي‌با گزينش ‌همسر بخش‌عظيمي ‌از محبت‌و عاطفه ‌شما به‌سمت ‌همسرتان ‌گسيل‌خواهد شد. بنابراين ‌عقل‌و منطق‌حكم‌مي‌كند رابطه‌دوستي‌را كه‌سرانجامي‌چنان ‌دارد، از ابتدا تعديل‌كنيد تا به ‌افسردگي‌و اختلالات روانی مبتلا نشويد.

4. از نظر اسلام روابط دوستي بايد در چارچوب خاص و در حد اعتدال قرار گيرد، دستور اسلام،‌همواره ميانه‌روي‌و اعتدال در رفاقت‌و مهرورزي ‌است‌. زيرا اگر از آن حد خارج شود، پيامدهاي ناگواري دارد، كه از جمله آن، ضربه روحي و مشكلات عاطفي پس از قطع رابطه است.

5. علاقه و وابستگي به دوستان تا وقتي كه موجب اخلال در برنامه زندگي و كاري انسان، مزاحمت با حقوق والدين، مشغوليت ذهن و ضعف اراده و عدم اعتماد به نفس و ضعف ايمان نگردد اشكالي ندارد، بلكه اگر در راستاي اصلاح و قوّت بخشيدن به اين امور باشد ،بسيار خوب و مفيد خواهد بود.

6. اگرچه شما از روز اول هردو به پیشگاه خداوند سوگند یاد كرده اید كه در دوستی هوس و شهوت نداشته باشید و دوستی شما با عشق پاك باشد ،ولی نباید شیطان را دست كم گرفت، چون ممكن است از همین ناحیه به شما آسیب وارد كند، نباید با هم ارتباط هایی داشته باشید كه در آن شهوت برانگیخته می شود. بر اساس روایات اسلامی، بوسه بر لب، تنها اختصاص به همسر و بچه نوزاد دارد . شایسته نیست كه دیگران  چنین رفتاری با هم داشته باشند.

7. از نظر شرعي دوستي با جنس موافق و محبت ورزيدن به يكديگر اشكالي ندارد اما اگر تبديل به لذات شهوي و جنسي شود ،در هر مرتبه اي كه باشد، اعم از نگاه كردن، بوسيدن و تماس بدني، همه حرام است

ر.ك :

 دنياي نوجوان، دكتر محمد رضا شرفي،  ص 131.

رابطه دختر و پسر نامحرم، خارج از ضوابط و احكام شرعي آسيب زا بوده و اشكالات متعددي را منجر مي شود؛ چرا که این نوع دوستی‌ها یک دوستی ساده مانند دوستی دو دختر یا دو پسر نیست؛ بلکه در دوستی و ارتباط دو جنس مخالف، پدیده‌ای وجود دارد که نباید آن را نادیده گرفت و آن، مسئله غریزه جنسی است که قابل انکار نیست و هر چه سعی شود نادیده گرفته شود، باز نمی‌توان وجود آن را انکار کرد؛ به‌ خصوص در مورد دختران و پسران جوانی که در اوج بلوغ جنسی قرار دارند. از این رو، آنچه در این دوستی‌ها مبادله می‌شود، غیر از آن دوستی‌ها خواهد بود.
قرآن در دو جا، جنس مؤنث و مذکر را از داشتن روابط دوستانه با نامحرم برحذر داشته و آن را مورد مذمت قرار داده است. (1) البته این نهی به معنای آن نیست كه در شریعت اسلام، اصل رابطه دختر و پسر و ارضاي غريزه جنسي ممنوع شده باشد؛ زیرا اصل وجود این نیاز و احساس طبیعی، در همه انسان‌ها نهاده شده تا پسر و دختر انگیزه لازم را برای تشکیل زندگی مشترک را داشته باشند؛ اما آنچه در اسلام بر آن تاكيد شده نظام مندي و ضابطه مندي آن است؛ افراط و تفریط و پیروی نکردن از توصیه‌های عقل و شرع، نه تنها در مسیر ارضای این نیاز، مشكلاتي را به وجود مي آورد، بلکه تأثیرات مخربی در دیگر زمینه‌های زندگی فردی و اجتماعی انسان ایجاد می‌ كند.
الف) ضوابط رابطه دختر و پسر
ارتباطات غیر ضروری بین دختران و پسران، از مناسب‌ترین زمینه‌های نفوذ شیطان است. این نوع ارتباط، ناخودآگاه، انسان را به روابط غیر اخلاقی سوق می‌دهد. این گونه گفتگوها، اگرچه در آغاز همراه قصد سوء، خلاف و لغزش نباشد، اما در ادامه راه به مسیر نادرست مى‏انجامد. پس برای دور ماندن از این گونه مفاسد و تحت الشعاع قرار نگرفتن ارتباط عادی برای مصالح ویژه از قبیل مباحثات علمی، داد و ستد، رفت و آمدهای خانوادگی و حتي استاد و شاگردی، که لازمه زندگی اجتماعی هستند، قرآن برای ارتباط با جنس مخالف چند توصیه مهم به دختران و پسران به ويژه دختران دارد:
1. رعایت حجاب: این مسأله در چند آیه مطرح شده است. (2) البته این امر اختصاص به دختران ندارد؛ بلکه پسران نیز موظف به رعایت آن هستند.
2. رعایت حیای فردی و عفّت جمعی: قرآن کریم، در داستان دختران شعیب می‌فرماید: «فَجاءَتْهُ إِحْداهُما تَمْشی‏ عَلَى اسْتِحْیاءٍ؛ (3) پس یکی از آن دو (دختران شعیب) آمد نزد او (موسی)؛ در حالی که همراه با شرم و حیا گام بر می‌داشت.» از این آیه، استفاده می‌شود که حیا برای زن و البته مرد، دارای ارزش اخلاقی ویژه است. حیا به این معنا است که انسان به جهت ترس از آلوده شدن به گناه، خود را از ورطه گناه دور بدارد.
3. رعایت وقار و متانت در ارتباط ها: خداوند خطاب به زنان می‌فرماید: سخن گفتنشان نباید به گونه‌ای باشد که هوس مردان را بر انگیزد؛ «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَیطْمَعَ الَّذی فی‏ قَلْبِهِ مَرَضٌ وَ قُلْنَ قَوْلاً مَعْرُوفاً.» (4) نیز می‌فرماید: «وَ قَرْنَ فی‏ بُیوتِكُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِیةِ الْأُولی؛ (5) در خانه خود بمانید و چون زنان دوران جاهلیت نخستین، با آرایش در میان مردم ظاهر نشوید.»
3. مراقبت در انگيزهها: هر ارتباطی، حتی ارتباط با جنس موافق، هدف و انگیزه‌ای را دنبال می‌کند که نقش محرک را در ایجاد ارتباط بازی می‌کند.
ب) انگیزه‌های برقراری ارتباط با جنس مخالف
1. ازدواج: یکی از بهانه‌های ارتباط، وعده ازدواج است. معمولاً با این وعده‌ها پسران با دختران ارتباط پیدا می‌کنند؛ اما حقیقت امر این است که وجود فکر ازدواج در بین دختران و پسران، تنها نوعی ساز و کار دفاعی برای ایجاد رضایت خاطر و رهایی از اضطراب و نیز پوششی برای دینی نشان دادن این گونه دوستی‌ها است. هدف بیشتر دخترها از دوستی با پسرها، ارضای نیازهای عاطفی، احساسی و پُر کردن تنهایی است و برعکس، انگیزه این ارتباط‌گیری در بسياري از پسرها، کامجویی و سوء استفاده جنسی بوده که در بعضی مواقع، با بهانه هايي چون"دادن وعده ازدواج" انجام می‌گیرد.
2. توهّم قدرت و جاذبه: پسران، داشتن دوست دختر را یک قدرت اجتماعی برای خود تصور می‌کنند و دختران نیز داشتن دوست پسر را جاذبه فردی و اجتماعی برای خود می‌شمارند. به همین دلیل، در بین برخي افرادی، نداشتن دوست از جنس مخالف، نوعی ناتوانی تلقی می‌شود. این نگرش، نقش مهمی در تحریک و تلاش دختران و پسران برای دوست‌یابی دارد. چنین نگرشی است که گاه برخی دختران و پسران را وادار می‌کند تا از طریق صحنه‌سازی و استفاده از روش‌های تقلّبی این گونه وانمود کنند که دارای دوستي از جنس مخالفند.
3. نیاز به محبت بسیاری از دوستی‌ها در جامعه ما، دارای کارکرد روانی- اجتماعی است؛ یعنی دختران و پسران پس از آن اقدام به این روابط می‌كنند كه مورد بی‌مهری خانواده قرار گرفته و از وضعیت روانی و اجتماعی خویش ناراضی هستند. بنابراین، به دنبال یافتن یک پایگاه روانی و اجتماعی مطمئن هستند تا از طریق آن به آرامش و رضايتمندي بيشتري دست يافته و كمبود محبت خانواده را جبران نمايند.
اما اين ارتباط، اكثرا موفقيت آميز نيست؛ زیرا این روابط پنهانی كه به دور از چشم خانواده صورت می‌گیرد، پس از چندي تنش ها و اضطراب هاي ديگري را دامن مي زند. (6) كه ساده ترين اين اضطراب ها نگراني از آينده اين رابطه و فقدان ضامن اجتماعي و عقلاني استمرار اين رابطه است.
ج) آسیب‌های دوستی دختر و پسر
در بین ارتباطات انسانی که از نیازهای اساسی زندگی انسان است، نیاز به ارتباط با جنس مخالف از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است؛ چرا كه اگر این ارتباط از چارچوب هنجار اجتماعی و دینی خارج شود، آثار و تبعات متعددی از قبیل آسیب‌های: روانی، اجتماعی، تربیتی و معنوی به دنبال می‌آورد كه به ‌راحتی قابل جبران نیست. در ذیل به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
1. فقدان شناخت درست و واقع‌بینانه: معمولاً ادعا می‌شود این گونه روابط و دوستی‌ها به انگیزه ازدواج شکل می‌گیرد؛ ولی با کمی دقت مي توان فهميد كه روح حاکم بر این دوستی‌ها عشق ورزیدن است؛ نه خردورزی. بدیهی است که پای خرد و عقل، در میدان عاشقی لنگ است. این نوع انتخاب که در فضایی آکنده از احساسات و عواطف انجام می‌گیرد، به دلیل عدم شناخت عمیق و واقع‌بینانه، زندگی مشترک را تلخ و آینده را تیره و تار می‌سازد. پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ می‏فرمایند: «حُبُّكَ لِلشَّی‏ءِ یعْمِی وَ یصِمُّ؛ دوست داشتن تو نسبت به چیزی، تو را كور و كر می‌كند.» (7)
2. ایجاد جوّ بدبینی: این گونه دوستی‏ها و روابط، اگر به ازدواج هم بینجامد، پس از مدتي جوّ بدبینی و سوء ظن را به دنبال خواهد داشت. پسر به خود می‏گوید این دختر وقتی به‌ راحتی با من پیوند و رابطه برقرار نمود، چه تضميني براي عدم وجود چنين روابطي در قبل از ازدواج و بعد از آن وجود دارد. از كجا معلوم كه در آینده، با دیگری ارتباط برقرار نكند؟ دختر نیز همین تصور را نسبت به پسر دارد. در نتيجه براي ادامه مسير زندگي اعتماد كافي وجود نخواهد داشت.
3. اُفت تحصیلی یا علمی: دل‏مشغولی و اضطرابی كه در اثر این گونه پیوندها پدید می‏آید، بزرگ‏ترین سد راه تعالی علمی و تحصیلی است. از این رو، متصدیان امور علمی مدارس و دانشگاه‏ها توصیه می‏كنند که حتی ایام عقد و نامزدی جوانان در بحبوحه تحصیلات نباشد تا آنان بتوانند با تمركز بیشتر، در ادامه دروس و امتحانات موفق شوند. اين اشتغال روحي در روابط نامطمئن و سستي چون دوستي هاي عاطفي چندين برابر دوران نامزدي است و چه بسا عقد ازدواج و دوران نامزدي محدود كننده غريزه، احساسات و تفكر در يك مسير معلوم ومشخص بوده و اگر هم اشتغالي ايجاد كنند، اشتغالي سازنده و در اصل انگيزه دهنده براي ادامه تحصيل باشد.
4. عدم استقبال از تشکیل خانواده: این گونه روابط و دوستی‏ها معمولاً به انگیزه تفنّن و سرگرمی شكل می‏گیرد و در خلال آن، از خودباوری و زودباوری دختران سوء استفاده می‌شود. متأسفانه در بسیاری موارد، بین عشق و هوس تمییز داده نمی‏شود. عشق حقیقی و پاك، با هوس‏های آلوده و زودگذر، تفاوت جوهری دارد.
5. پیدایش تنوّع‌‌طلبی و اثرگذاری آن بر انتخاب فرد در ازدواج: حس تنوع‌طلبی انسان از یك طرف، و فقدان عامل بازدارنده از طرف دیگر، باعث می‏شود برخی سراغ ازدواج و تشكیل خانواده نروند. جامعه‏ای كه از تشكیل كانون خانواده استقبال نكند، هیچ‏گونه ضمانتی برای رشد و شكوفایی فضایل انسانی در آن وجود ندارد. عمده خوبی‏ها و كمالات والای انسانی، در پرتو تشكیل خانواده‏ای سالم به فعلیت می‏رسد. و با تقويت تنوع طلبي در روابط زناشويي، ديگر زمينه اي براي استمرار بنيان خانواده باقي نخواهد ماند.
6. اضطراب، تشویش و احساس نگرانی: در دوستی‏های موجود بین دختران و پسران، از آن جا که این گونه دوستی‏ها بدون ضابطه و ضامن اجرايي رسمي و قانوني براي استمرار و تعهد طرفين مي باشد با مخاطرات روانی گوناگونی از جمله اضطراب و تشویش همراه است. وجود افکار دیگری چون احساس گناه، نگرانی از تهدیداتی که توسط پسر برای فاش کردن روابطش با دختر صورت می‏گیرد، یک تعارض درونی و اضطراب مستمر را به دنبال خود دارد.
7. محرومیت از ازدواج پاک: دخترانی که در پی این روابط هستند، معمولاً به جرم آلودگی به این روابط، شرایط ازدواج پاک را از دست می‌دهند. البته این گونه روابط ناسالم، حتی در ازدواج پسران نیز تأخیر ایجاد می کند.
8. از بین رفتن کرامت انسانی و غرق شدن در گرداب شهوت‌ها: اگر انسان به غریزه جنسی به عنوان یک هدف و
خارج از چهارچوب مقرّرات اجتماعی، فرهنگی و اعتقادی بپردازد، هر عاملی که بهتر و بیشتر به شهوت‌ها پاسخ دهد، جایز شمرده می‌شود. با نگاهی به جوامع غربی پیامدهای منفی رابطه دختران و پسران را بر فرد و جامعه، به‌خوبی درخواهیم یافت در این جوامع ‌هدف انسان از زندگی و آینده روشن از میان رفته و افزایش روز افزون آسیب‌های اخلاقی و انسانی، همه ناشی از غلبه شهوات و بی ‌بند و باری، بر عقل و ایمان است.
9. آلوده شدن به معصیت: قرآن کریم و روایات معصومان از ارتباط جنسی با دیگران و نگاه‌های شهوت‌آمیز بر حذر داشته و وعده خسران و عذاب به مرتکبان چنین اعمالی داده است. قرآن می‌فرماید:
«قُل لِّلْمُؤْمِنِینَ یغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَیحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِکَ أَزْکَى.. . وَقُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ یغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَیحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا یبْدِینَ زِینَتَهُنَّ.. . إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ...؛ (8) به مؤمنان بگو: چشم‌های خود را (از نگاه به نامحرمان) فروگیرند و عفاف خود را حفظ کنند. این، برای آنان پاکیزه‌تر است... و به زنان با ایمان بگو: چشم‌های خود را (از نگاه هوس‌آلود) فرو گیرند و دامان خویش را حفظ کنند و زینت خود را آشکار ننمایند؛ جز بر شوهرانشان... .»
با توجه به مفاد این دو آیه، اگر دختر و پسر نامحرم از ابتدا به یکدیگر توجه ننمایند و به هم نگاه هوس‌آلود نکنند، آیا دوستی‌ها و عشق‌های خیابانی به وجود می‌آیند؟ امام باقر ـ علیه السلام ـ به نقل از جدش رسول الله ـ صلی الله علیه وآله وسلم ـ می‌فرماید:
هر کس نگاه به نامحرم کند، خداوند چشمانش را از آتش جهنم پر خواهد کرد و هر کس با نامحرمی دست بدهد و مصافحه بکند، دچار غضب الهی شود. هر کس با زن یا مرد نامحرمی همراه شود (در جای خلوتی با هم باشند)، خداوند آنان را در زنجیرهای آتشین کرده و به جهنم خواهد انداخت؛ (9) مگر کسی که توبه کند.
نتیجه سخن
اسلام که یک مکتب جامع است و می‌خواهد پسران و دختران مسلمان، از یک طرف روحی آرام و اعصابی سالم و چشم و گوشی پاک داشته باشند تا بتوانند قله‌های رفیع انسانی و رستگاری را فتح نمایند و از طرف دیگر، به نیازهای غریزی و فطری خود نیز دست یابند. بنابراین، با حساسیت ویژه، اما واقع‌بینانه و لحاظ کردن طبیعت و امیال درونی و خواسته‌های نفسانی انسان، قوانین و احکامی را جهت حفظ و نگهداری فرد و جامعه در خط اعتدال و میانه‌روی وضع کرده است. از جمله آن احکام، چگونگی ارتباط با جنس مخالف است. این‌ها همه به سبب این است که اسلام از جانب کسی برای هدایت انسان‌ها فرستاده شده است که خالق فطرت و غریزه با تمامی استعدادهای بهینه و ذخیره شده در انسان است. پس، هر عاملی که موجب تحریک انگیزه‌های شهوانی در جامعه گردد و به آرامش روحی و روانی و عفت عمومی صدمه وارد کند، مورد تأیید اسلام نیست. اسلام می‌خواهد انواع لذت‌های جنسی در محیط و درون خانواده شکل گیرد و از این طریق، آرامش روحی و روانی و پیوند‌های عاطفی نیز برقرار بماند و با طرح آن در محیط جامعه، به پیوند خانواده و اجتماع نیز آسیب وارد نشود. روشن است رسیدن به این مقصود، جز با در نظر گرفتن محدودیت در روابط دختر و پسر ممکن نمی‌شود.
پی‌نوشت‌ها:
1. در آیه 5 سوره مائده خطاب به مردان می‌فرماید: «وَ لَا مُتَّخِذِى أَخْدَانٍ.» و در سوره نساء آیه 25 خطاب به زنان می‌فرماید: «وَ لَا مُتَّخِذَاتِ أَخْدَان.»
2. قصص (28)، آیه 25.
3. نور (24)، آیه 31.
4. احزاب (33)، آیه 32.
5. همان، آیه 33.
6. احمدی، علی اصغر، روابط دختر و پسر در ایران، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان، ص 118.
7. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، انتشارات جامعه مدرسین قم، 1413 هجرى قمری، ج 4، ص 380.
8. نور (24)، 30 ـ 31.
9. شیخ حر عاملى، وسائل الشیعة، مؤسسه آل البیت (ع)، قم، 1409 ه. ق، ج 28، ص 364.