بايدهاي اسلام در مورد انتخاب همسر شايسته چیست؟

پرسش تان از دو قسمت تشكيل شده، الف- بايدهاي اسلام در مورد انتخاب همسر شايسته. ب- جمله « مسايل مربوط به ازدواج مثل مراسم هاي مربوطه»، اين قسمت خيلي كلي است، سؤال را ريز و جزئي بپرسيد، تا پاسخ مشخص دريافت كنيد. بنا بر اين، در اينجا فقط  ديدگاه اسلام در مورد ويژگي هاي همسر شايسته  و موضوع مهريه پاسخ داده مي شود.

اول - در ديدگاه اسلام در مورد ويژگي هاي همسر شايسته به سه نكته مهم توجه كنيد:

نكته اول: 

معيارها و ملاك هايي كه در انتخاب همسر بايد در نظر گرفته شود دو نوع است:

 الف. آنهايي كه ركن و اساس اند و براي يك زندگي سعادتمندانه حتما" لازم اند.

 ب . آنهايي كه شرط كمال هستند و براي بهتر و كاملتر شدن زندگي اند و بيشتر به سليقه و موقعيت افراد بستگي دارد.

 ملاك هاي دسته اول عبارتند از:

1- تدين و دين دار بودن فرد: زيرا انساني كه دين ندارد هيچ ندارد. انسان بي دين در حقيقت مرده ي متحرك است و كسي كه پاي بند به دين (كه اصلي ترين مسأله زندگي است) نباشد هيچ تضميني وجود ندارد كه پاي بند به رعايت حقوق همسر و زندگي مشترك باشد. انسان ديندار هرگز نمي تواند با همسر بي دين كنار بيايد و با هم زندگي سعادتمندانه اي داشته باشند.

توضيح: البته توجه داريد كه «ايمان» يك صفت قلبي است ، تنها راه شناخت و پي بردن به آن ، دقت در اعمال و رفتار طرف مقابل است. مثل" شجاعت يك صفت نفساني و دروني است. كسي نيست كه ادعاي شجاعت نكند. ولي راه تشخيص فرد شجاع از ترسو، دقت در رفتارهاي وي  است. كسي كه شب از بيرون رفتن و يا واقع شدن در تاريكي امتناع مي ورزد، و با مشاهده يك صحنه پراضطراب، رنگ رخساره اش را مي بازد، نمي تواند شجاع باشد. حال براي پي بردن به ايمان ادعايي يا واقعي افراد نيز بايد او را در عرصه عمل و اخلاق شناخت." شخص با ايمان به سهولت غيبت نمي كند، تهمت نمي زند، از انجام واجبات غفلت نمي ورزد،  و نمازهاي واجب را در اول وقت و با حضور قلب و كيفيت برتر به جا مي آورد. خيانت نمي كند، اهل فريب و كلاه گذاشتن سر مردم نيست، وقتي به مال حرام و شبه ناك مي رسد، توقف مي كند. در رعايت حساب مالي (خمس و زكات ) دقت دارد. عفيف و پاكدامن، و مراقب چشم و گوش و زبان خويش است، تا او را به گناه آلوده نسازد، اگر زن است، اهل حجاب و پوشش اسلامي است و... بنابراين به صرف ادعا نمي توان كسي را با ايمان دانست. چون مدعيان ايمان كم نيستند. آيا نشنيده ايد سخن عمر سعد را در روز عاشورا؟ او فرمان جنگ و كشتن امام حسين(ع) و يارانش را اين گونه بيان كرد: اي لشكر خدا ! به ياري خدا بشتابيد كه بهشت در پيش روي شماست!! 

 2- خوش اخلاقي: اخلاق نيك داشتن كه منظور داشتن صفات و خلق و خوهاي پسنديده در نظر عقل و شرع است. در واقع اخلاق و دين دو ملاك و معيار اصلي و زير بنايي در ازدواج و انتخاب همسر است.

اگر بخواهيم نمونه هايي از اخلاق خوب و بد را اشاره كنيم مي توان موارد زير را ذكر كرد.

 الف -  خوش زباني و بدزباني: زبان ترجمان و بيانگر احوال درون است. زبان دريچه اي است از محتويات درون فرد.  زبان انسان آيينه ي دل اوست.

ب - بزرگواري، و حسادت

ج -  خوش خُلقي،  و كج خُلقي

د- حق پذيري، و لجاجت و يكدنگي

3-  شرافت و اصالت خانوادگي: كه منظور نجابت و پاكي خانواده است. ازدواج دختر و پسر تنها پيوند و تركيب دو فرد نيست، بلكه پيوند دو خانواده است. نمي توان گفت من مي خواهم با خود اين فرد ازدواج كنم و كاري به خانواده و فاميلش ندارم. زيرا اين فرد شاخه اي است از درخت خانواده، و از ريشه هاي همان درخت خانواده تغذيه كرده است، و صفات اخلاقي , روحي، عقلاني و جسمي آن خانواده را  از راه وراثت و محيط و عادات به اين فرد منتقل كرده است.

 4- عقل و درايت: يعني همان نور افكني كه جاده زندگي را روشن مي كند. پس لازم است زن و شوهر براي اداره ي زندگي و تربيت فرزندان از نيروي عقل و فهم مجهز برخوردار باشند، و رشد عقلي كافي پيدا كرده باشند. به همين جهت ائمه اطهارعليهم السلام  ما را از ازدواج با افراد احمق و كم عقل نهي فرموده اند.

ملاك هاي دسته دوم: بيشتر ملاك هاي دسته دوم را مي توان تحت عنوان « تناسب و همتايي » مطرح كرد.

 تناسب, همتايي و كفو همديگر بودن اگر چه در دسته بندي معيارها در مرحله دوم قرار مي گيرد، ليكن گاهي بي توجهي به آن ها « زندگي » را به « مُردگي » يا مرگ تدريجي تبديل مي كند.  از حساس ترين نكاتي كه  در اين دسته از معيارها بايد مورد توجه قرار گيرد، عبارت است از تناسب و همتايي در:

الف. تدين و ميزان پاي بندي به دستورات شرع

ب. همتايي و هماهنگي فرهنگي و فكري

ج. همتايي اخلاقي و پاي بندي به آداب اخلاقي

د. تناسب و همتايي  از نظر سطح  تحصيلات

ه. تناسب در زيبايي

و. تناسب سني

ز. تناسب مالي و سطح اقتصادي و...

در ملاك هاي دسته دوم، حد نرمال و آيده آل در نظر گرفته شده ، بنا بر اين نبايد انتظار داشته باشيد شخص مورد نظر شما از بالاترين حد معيارهاي ذكر شده، برخوردار باشد. زيرا مگر من و شما در حد عالي از اين معيارها  برخورداريم، تا انتظارش را در همسر آينده مان داشته باشيم؟ پس بايد به اين معيارها با توجه به موقعيت  خودمان، و در مقايسه با افراد و گزينه هاي ديگر جهت همسري نگاه كنيم. و معيارها را به صورت نسبي در نظر بگيريم.

-راه شناخت و تحقيق

 براي شناسايي ملاك هاي فوق و اطلاع يافتن از وجود آنها در يك فرد از راه هاي زير مي توان اقدام كرد:

1- تحقيق و بررسي از خانواده و چگونگي روابط خانوادگي و فاميلي. چون هر فردي تحت تأثير محيط خانواده به دنيا آمده و رشد كرده است،  و از آن فضاي فرهنگي و اجتماعي تأثير پذير بوده و هست.

2- تحقيق و شناسايي از طريق  دوستان و نزديكان و رفقاي صميمي خود يا آن فرد مورد نظر در محل زندگي و سكونت، يا محل درس و محل كار.

3- گفتگوي مستقيم (ولي با اطلاع خانواده هاي دو طرف و تحت نظارت آن ها) با يكديگر و اطلاع يافتن از نقطه نظرات همديگر درباره مسائل مختلف و آنچه در آينده مي تواند در زندگي مشترك تان تأثيرگذار باشد، و كسب اطلاع از ميزان اهتمام وي نسبت به ملاك ها و معيارهاي معرفي شده.

در پايان توصيه مي شود جهت اطلاعات بيشتر و دقيق تر و تصميم گيري واقع بينانه تر براي مهمترين تصميم دوران زندگي و نقطه عطف عمر خود بهتر است در اين زمينه هم بيشتربينديشيد، و هم با خانواده محترمتان به گفتگو و مشورت بپردازيد، و هم از نظرات مشورتي افراد با تجربه استفاده نماييد، و هم  كتاب هاي معرفي شده را نيز مطالعه فرماييد.

1- جوانان و انتخاب همسر، علي اكبر مظاهري، انتشارات پارسايان

2- انتخاب همسر، آيت الله ابراهيم اميني، سازمان تبليغات اسلامي

3- تشكيل خانواده از سري آموزش خانواده، جمعي از مؤلفان، انجمن اولياء مربيان

4- همسران برتر از دكتر غلامعلي افروز

دوم -  مهر السنه، يا مهريه حضرت زهرا سلام الله عليها، كه از آن تعبير به مهر السنة مي شود. اندك بوده است. از روايات استفاده مي شود كه پانصد درهم نقره بوده است .درهم شرعى برابر  با 6/12 نخود نقره سكّه دار است، بنابراين پانصد درهم نقره ، معادل دويست و شصت و دو مثقال و نيم به مثقال صيرفى (24 نخود)  نقره سكه دار مى شود.