خدا آگاهي در نهاد هر بشري به گونه ناخود آگاه وجود دارد و هنگامي كه انسان دست نياز خود را به آسمان بر مي كشد، معرفتي از شعاع ملكوت با زيبا ترين جلوه در دست نياز طالب ظاهر مي شود.
اين بيان حق است:
"وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ واسِعٌ عَليمٌ"(1)
مشرق و مغرب، از آن خداست! و به هر سو رو كنيد، خدا آنجاست! خداوند بينياز و داناست!
به هر كجا روي كني و به هر كوي روي، خانه دلبر بيني و غنچه عاشقي چيني.
كافي است كه بخواهي كه او را بخواهي! كه او خود خواهد آمد و تو ميزبان حس او خواهي شد،نه كه به خواندن آيتي از قرآن و گذر دعايي در دل اما با دل غافل، حسي بر چيني و شوقي بر گيري.
خداي متعال در همه جا حضور دارد و اگر خودت را گم نكني پيدا و از جلوه و جمالش متجلي خواهي شد و آن گاه است كه تمام حواست از محسوسات به دور شده، با حسي برتر او را در خواهي يافت.
ميان طلب و حس، ملازمه اي آشكار و حس نتيجه طلب است.
با اين حال مطابق با طلب پرسشگر به چند نمونه از آياتي كه مي توان با تامل در آن، خداي را با بهترين وجه حس كرد از جمله آيه اي كه بيان كرديم، اشاره مي كنيم .
1. "وَ لِلَّهِ الْمَشْرِقُ وَ الْمَغْرِبُ فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ واسِعٌ عَليمٌ"(2)
مشرق و مغرب، از آن خداست! و به هر سو رو كنيد، خدا آنجاست! خداوند بينياز و دانا است.
وقتي به هر جا رو كنيم، او را مي يابيم يعني او در همه جا حضور دارد و حواس ما را به خود مشغول مي كند، پس جايي نمي توان يافت كه در كمين حواس ما قرار گيرد و او از كمان محيط دور! فقط كمي دقت لازم است كه به خود آييم.
2. "هُوَ الَّذي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ في سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوي عَلَي الْعَرْشِ يَعْلَمُ ما يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَ ما يَخْرُجُ مِنْها وَ ما يَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَ ما يَعْرُجُ فيها وَ هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ ما كُنْتُمْ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصيرٌ" (3)
او كسي است كه آسمان ها و زمين را در شش روز (شش دوران)آفريد سپس بر تخت قدرت قرار گرفت (و به تدبير جهان پرداخت) آنچه را در زمين فرو ميرود ميداند، و آنچه را از آن خارج ميشود و آنچه از آسمان نازل ميگردد و آن چه به آسمان بالا مي رود و هر جا باشيد او با شما است، و خداوند نسبت به آنچه انجام مي دهيد بينا است!
شاهد مثال در اين نكته است: "هر كجا باشيم او با ما است."
اين "هر كجا باشيم" در نگاه خدا هيچ حد و مرزي ندارد.
فقط به كمي دقت نياز است كه او را با تمام وجود حس كنيم اگر ما هم نخواهيم با او باشيم. اما او با ما است.
3. "وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَريدِ" (4)
ما آدمي را آفريدهايم و از وسوسههاي نفس او آگاه هستيم، زيرا از رگ گردنش به او نزديك تريم.
مثال زدن به رگ گردن، به معناي نهايت نزديكي است. يعني نزديك ترين زاويه به حس آدمي. پس انسان به راحتي مي تواند او را حس كند، خصوصا هنگامي كه اين گونه آيات را زمزمه كند.
3. إِنَّ رَبَّكَ لَبِا لْمِرْصادِ (5)
زيرا پروردگارت به كمين گاه است.
هيچ تيري نيست كه در كمين حق از كمان الهي بيرون جهد و خطا رود!
4."يا بُنَيَّ إِنَّها إِنْ تَكُ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ في صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّماواتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطيفٌ خَبيرٌ" (6)
پسرم! اگر به اندازه سنگيني دانه خردلي (كار نيك يا بد) باشد، و در دل سنگي يا در (گوشهاي از) آسمان ها و زمين قرار گيرد، خداوند آن را (در قيامت براي حساب) ميآورد خداوند دقيق و آگاه است.
5. "هُوَ اللَّهُ الَّذي لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ عالِمُ الْغَيْبِ وَ الشَّهادَةِ هُوَ الرَّحْمنُ الرَّحيمُ"(7)
او خدايي است كه معبودي جز او نيست، داناي آشكار و نهان است، و او رحمان و رحيم است.
داناي آشكار و نهان، معنايي بس گسترده دارد كه شامل همه هستي مي شود. به گونه اي كه هيچ چيزي نمي تواند از ذره بين حق پنهان شود. اين گستره حتي محيط حسّ، خيال، تصور، توهم و... را نيز در بر مي گيرد.
اين حقيقت است كه خدا با چنين توصيفي به راحتي قابل حس است و اين قبيل آيات در وجود هر فطرتي حس خدا جويي را پرورش مي دهد.
نتيجه:
تمام جهان به طور يك پارچه آيت الهي و مظهر جمال اسماء و صفات حق است. كه با نظر به آن، خدا را مي توان حس كرد. خواندن آيات قرآن نيز اگر با توجه و تدبر باشد،همان حس را به ما خواهد داد كه نمونه هايي از آن ،بيان شد.
درعين حال اگر فطرت ها پاك باشد، حس آدمي بي هيچ مانعي ميزبان خدا خواهد شد. و زمزمه آيات الهي، اين حس را تقويت خواهد كرد.
پي نوشت ها:
1. سوره بقره، آيه 115.
2. همان.
3. سوره حديد، آيه4.
4. سوره ق، آيه 16.
5. سوره فجر، آيه 14.
6. سوره لقمان، آيه16.
7. سوره حشر، آيه 22.
