در مورد خطبه شماره 12 توضيح دهيد.
خطبه مورد نظر به شرح زیر است:
لما أظفره الله بأصحاب الجمل قال له بعض أصحابه : وددت أن أخي فلانا كان شاهدنا ليري ما نصرك الله به علي أعداءك . فقال ( عليه السلام ) : أهوي أخيك معنا ؟ قال : نعم قال : فقد شهدنا ولقد شهدنا في عسكرنا هذا قوم في أصلاب الرجال وأرحام النساء سيرعف بهم الزمان ويقوي بهم الايمان . (1)
بعد از این كه امام و همراهانش در جمل پیروز شدند، یكی از یاران امام خطاب به ایشان فرمود: كاش برادرم با ما بود و این پیروزی خدایی شما بر دشمنان را مشاهده می كرد.
امام پرسید آیا دل برادرت با ما بود؟
گفت : آری.
امام فرمود: پس او با ما بوده و (علاوه بر او)در این میدان با ما بوده اند كسانی كه هنوز در پشت پدران یا در رحم مادران هستند ( و به دنیا نیامده اند) و در آینده به دنیا خواهند آمد و باعث قوت ایمان خواهند بود.
این كلام امام تكرار همان كلام رسول خداست كه هنگام بازگشت از تبوك فرمود:
مؤمنانی بودند كه در مدینه ماندگار شدند و مرض (یا موانع واقعی دیگر) به آنان اجازه همراهی با شما نداد. ولی در هر مسیری كه رفتید و در هر منزلی كه فرود آمدید (دلشان) با شما بود ( و در ثواب با شما شریك بودند). (2)
این مبنایی است كه خداوند در اسلام بیان كرده كه رابطه ایمانی و اعتقادی و محبت و رضایت، افراد را یگانه كرده در فعل و ترك همدیگر شریك می سازد .
وقتی فردی به اعتقاد و عمل فرد یا گروهی عاشق بود و آرزوی همراهی با آنان را به واقع داشت و از همرنگی با آنان فروگذار نكرد ، با آنان یگانه شده و در فعل و ترك آنان شریك می گردد. بر این مبنا است كه ناقه صالح را فقط یك نفر پی كرد، ولی خدا در كتابش آن را به قوم صالح نسبت می دهد. (3) زیرا همه آن قوم به آن عمل شنیع راضی و كمك كار فكری ، روحی و عملی پی كننده بودند و بر این اساس اصل زیر اعلام شده است:
الراضی بفعل قوم كالداخل فیه معهم (4)
هر كس به رفتار قومی راضی و خشنود باشد مثل این است كه در آن رفتار با آنان همراه بوده است.
پی نوشت ها:
1. مجلسی، بحار الانوار ، بیروت، الوفا ، 1403 ق، ج 32، ص 245.
2. محمودی، نهج السعاده ،نجف، نعمان، 1387 ق، ج 4، ص 102.
3. شعراء (26) آیه 157.
4. محمد عبده ، خطب الامام علی (ع)، قم، دار الذخائر، 1412 ق، ج 4 ، ص 40.
