اين واقعيت وجود دارد كه ارتباط با اولياء الهي چه در زمان حضورشان در دنيا و حتي بعد از ارتحال شان از راه اسبابي چون زيارت در حرم هاي ايشان و نيز اتصال با قلب و دل از راه دور  و يا نوشتن نامه و عريضه و از اين قبيل، امري مطلوب است، زيرا نفوس اولياء خدا نفوسي پاك و بيدار و آگاه از ملكوت و اسرار پشت پرده است. همان طور كه در زيارت هاي ايشان خصوصا زيارت جامعه كبيره بدان تصريح شده است، به همين جهت هر گونه ارتباطي كه البته دور از وهن و خرافه باشد و نيز دستاويزي براي  تمسخر ديگران نشود، امري مطلوب بوده و نمي توان ممانعتي در برابر آن ايجاد كرد. 

بنابر اين اصل ارتباط با امام معصوم ريشه ديني دارد كه با برخي از ظواهر و رفتارها در هم آميخته شده است.

محدث بزرگ شيعه شيخ عباس قمي از محدث بزرگ علامه مجلسي نقل كرده: هر كسي حاجتي دارد آنچه كه ذكر مي شود (دعايي است كه به منبع آن اشاره مي گردد) در ورقه اي بنويسد و در ضريح يكي از قبور امامان معصوم سلام الله عليهم اجمعين بيندازد يا ورقه را ببندد و مهر كند و خاك پاك را گِل سازد، و آن را ميان گِل گذارد و در نهر يا چاهي عميق يا غدير (گودال) آبي بيندازد كه به حضرت صاحب الزمان مي رسد و آن بزرگوار عهده دار برآوردن حاجت مي شود.آن گاه دعا را ذكر كرده است.(1) نگارنده خود مشاهده كردم يكي از علماي  بزرگ را كه اكنون در قيد حيات نيستند نامه اي نوشته از شخص معتمدي خواستند كه آن را در ضريح امام رضا(ع) قرار دهد. اين سيره نشان مي دهد كه ارتباط با اولياء خدا به شكل هاي مختلف زيارت حضوري و حضور در مراقد مطهرشان و نيز نوشتن عريضه و حاجت،فراخور حال طالب، مطلوب و طلب،با پاسخ آنان روبرو مي شود.

علاوه بر اين، بيان شده است كه در صورت عدم دست رسي به امام و در خواست حاجت از امام عصر(عج)، آن را مكتوب كرده(نوشته)  در آب جاري يا چاه بيندازيد و امام (عج) از آن آگاه خواهند شد. در كتاب تحفة الزاير آمده كه حضرت امام صادق (ع) فرمود:

«هرگاه تو را حاجتي به خداي تعالي باشد، يا از امري خائف و ترسان باشي، در كاغذي بنويس:

بسم اللّه الرّحمن الرّحيم. اللّهم اني اتوجّه اليك بأ حبّ الاسماء اليك و اعظمها لَدَيك و اتقرّب و اتوسّل اليك به من اوجَبْتَ حقّه عليك بمحمّد وعليّ و فاطمة تا نام مقدس حضرت مهدي(عج)، سپس مي نويسي إكفني كذا و كذا، به جاي اين دو كلمه حاجت خود را ذكر مي كني. بعد نامه را بپيچ و در ميان گِل بگذار و در آب جاري يا چاه بينداز كه حق تعالي به زودي فرج مي فرمايد.(2)

و اما در عصر حضور امام زمان (ع) در دنيا، ارتباط مريدان و عاشقان حضرت با ايشان پر رنگ تر و ميل شديد شيعيان براي هر گونه دريافت لطفي از امام بيشتر شده است، اگر چه متاسفانه با غيبت حضرت، در پس پرده غفلت هستيم، اما نمي توان انكار كرد كه لطف امام در جامعه مشهود است و مديريت اصلي جهان به اقتضاي مصلحت الهي در تسخير او است تا به وقت ظهورش آن را به طور كامل اجرا كند در اين ميان، شيعيان، خصوصا منتظران ظهور حضرت ممكن است از هر وسيله و راهي براي ايجاد ارتباط بهره بگيرند و چون امام زنده است. ارتباط از راه نوشتن حاجت و درد دل و ...و انداختن آن را در نهر آب و يا چاهي كه موجب وهن نشود، جايز مي دانند و بر اين گمان اند كه امام از دل نوشته ايشان با خبر خواهد شد و به آن پاسخ مي دهد.

البته مورد چاهي كه در مسجد جمكران وجود دارد، سند خاصي وارد نشده است، ولي اعتبار اين چاه با توجه به رواياتي است كه به طور كلي بيان شده است كه به هنگام درخواست حاجت، آن را مكتوب كرده در چاه يا آب جاري بيندازيد. در خصوص چاه جمكران هيچ روايتي نداريم. احتمالاً با توجه به همان روايات كلي، از طرف مسئولان مسجد چاهي در آن حفر شده تا نامه ها و حاجت ها در آن انداخته شود.

در مورد وهابيت نيز اشاره مي كنيم كه اين فرقه گمراه بسياري از معتقدات مورد توجه و تاييد شده شيعه را دستاويز تمسخر خودشان قرار داده اند و موضوع چاه مسجد جمكران در مقابل آن بسيار كم رنگ است و نمي توان براي كار ايشان ارزش خاصّي قايل شد و آن را داراي اهميت دانست.(براي اطلاع بيشتر راجع به اعتقادات و فتواهاي مضحك وهابيت به سايت ولي عصر زير نظر آيت الله حسيني قزويني مراجعه بفرماييد).

پي نوشت ها:

1. مير عظيمي سيد جعفر، مسجد مقدس جمكران تجلي گاه صاحب الزمان، قم، انتشارات مسجد مقدس جمكران،سال 1378 ه.ش، ص 207.

2. شيخ عباس قمي، منتهي الآمال، مبحث (حالات امام زمان) و مفاتيح الجنان، مبحث(كيفيت رقعه حاجت).