پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
گفتن تکبير بعد از نماز به نظر تمام مراجع به عنوان ذکر تعقيب بعد از نماز مستحب است. مستحب است نماز گزار بعد از نماز تکبير بگويد يا صلوات بفرستد و يا تسبيح حضرت زهرا سلام الله عليها را بگويد(1) . مواظبت بر شعارهاى اسلامى و شعار انقلاب اسلامى كه يادآور رسالت و اهداف بلند انقلاب اسلامى است، هم مطلوب است؛ بنابراين گفتن خامنه اي رهبر نيز اشکال ندارد ، چون بعد از سلام نماز گفتن سخن و کلامي که ذکر هم نباشد ،اشکال ندارد .
پي نوشت:
1.آيت ا... مکارم، توضيح المسائل، مسأله 1001 ؛ مفاتيح الجنان،ص28 ،اول تعقيبات مشترکه ؛شرح لمعه ج1،ص285؛عروه الوثقي ،ج2،ص615.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
نداشتن مجوز ربطي به در آمد ندارد . درآمدهاي شما حلال مي باشد.(1) اگر چه عمل بر خلاف قوانين اشکال دارد.
در ارتباط هاي بعدي نام مرجع خود را ذکر کنيد.
پي نوشت:
1. سؤال تلفني از دفتر آيت ا... خامنه اي.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
اگر از شرکت کنندگان در مسابقه پولي نمي گيرند، بلکه برگزار کنندگان مسابقه به برندگان جايزه مي دهند ، گرفتن جايزه اشکال ندارد.(1)
در ارتباط هاي بعدي نام مرجع خود را ذکر کنيد.
پي نوشت :
1. آيت الله مکارم شيرازي ، استفتائات جديد ،ج 2 ، ص 236 ، س 728 .

پرسش 1:
در وضو گردي صورت را مي شوييم .در نماز گردي صورت نيازي به حجاب ندارد. در وضو مسح پا مي کشيم. در نماز آن قسمت از پا نيازي به حجاب ندارد. در وضو از آرنج تا نوک انگشتان را مي شوييم .پس چرا قفط از مچ دست تا نوک انگشتان مي تواند حجاب نداشته باشد؟ اصلا اگر آرنج دست بيرون باشد _ مثلا نمازگذار لباس آستين کوتاه پوشيده باشد- چه مي شود؟

پاسخ:
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباط تان با اين مرکز
1- در مورد حجاب زنان در نماز، در روايات، به دليل و روايت خاصي که حکمت آن را بيان کند برخورد نكرده ايم، در حالي كه اصل وجوب پوشش زنان در آن ها بيان شده است. در عين حال كه مي­دانيم و اطمينان داريم احكام دين اسلام بر اساس مصالح واقعي است كه خداوند عالَم به تمام اسرار آن­ها آگاهي داشته و بر بندگان مقرر و معين كرده تا به مصالح واقعي احكام دست يافته و به سعادت و كمال برسند.
همچنين به عنوان يك حكمت عام در احكام دين اسلام مي­دانيم كه مقررات الهي سنجشي براي ميزان تعبد و تسليم انسان در مقابل پروردگار است كه چقدر اهميت و ارزش به رضاي الهي مي­نهد. اگر خواسته دل بر خلاف رضاي الهي باشد، چگونه عمل خواهد كرد و ميزان تعبد و تسليم او در مقابل آفريدگار جهان و عالِم به تمام اسرار هستي چگونه خواهد بود.
حكمت پوشش بدن و رعايت حجاب اسلامي بر زن در حال نماز پنهان كردن و مستور نمودن خود از خدا نيست؛ زيرا چيزي از علم خدا پنهان نيست و خداوند بر همه چيز در همه حالات آگاه است. لکن حکمت هاي ديگري در کار است که ممکن است موارد زير نيز از حکمت هاي حجاب در هنگام نماز باشد :
رعايت ادب:
يكي از حكمت هاي اين حكم رعايت ادب است، يعني بدون ستر عورت و پوشش لازم هنگام نماز خواندن نوعي بي احترامي به حساب مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آيد. اين مسئله در تمام اديان در هنگام عبادت وجود داشته و حفظ حجاب براي زنان داراي اهميت ويژه بوده است.
حضور قلب :
حكمت ديگر اين است كه رعايت حجا ب و آداب ديگر در نماز مانند پاك بودن بدن و لباس درتحصيل حضور قلب مؤثر است . رعايت اين برنامه ها شخص را از غياب به حضور مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رساند .پرده ها و حجاب هايي را كه ميان بنده و خدا ايجاد شده است كنار مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌زند.
در دين اسلام براي نماز و ايستادن در مقابل پروردگار و راز و نياز با او، آداب و احكامي قرار داده شده تا انسان آمادگي لازم براي حضور در مقابل پروردگار را پيدا كند. مانند طهارت رعايت قبله و امثال اين امور، حجاب نيز يکي از آداب لازم براي نماز است که با رعايت و توجه به حجاب آمادگي لازم براي نماز خواندن را پيدا نمايد.
پي بردن به ارزش و اهميت حجاب:
حكمت ديگري براي پوشش در هنگام نماز تأكيد در موضوع پوشش و حجاب بانوان است، و اين كه حجاب و پوشيده بودن بدن زن پسنديده و محبوب خدا است . اين حكم به زنان مسلمان مي فهماند كه حجاب مطلوب خداوند است به گونه اي كه حتي در نماز از زن مسلمان خواسته با حفظ حجاب با خداوند سخن گويد چون او بنده اش را اين گونه مي پسندد . نيز مي تواند تمريني براي زنان با ايمان باشد كه در حفظ حجاب به هنگام برخورد با نامحرمان كوشا باشند. حفظ حجاب در ميان جامعه اهميت بسيار دارد.
چه بسا حكمت‏هاي ديگري نيز وجود داشته باشد كه از آن‏ها آگاهي نداشته باشيم.
2- از آنچه در پاسخ سؤال اول شما بيان شد، پاسخ سؤال ديگر نيز روشن مي شود، چون حکم خدا در مورد پوشش زن در مقابل نامحرم آن است که دست ها در برابر نامحرم از مچ به بالا بايد پوشيده باشد، در مسئله نماز نيز همان مسئله که در هنگام حضور در برابر نامحرم لازم است ،بايد رعايت گردد . اين مسئله که در وضو صورت شسته مي شود، ولي پوشاندن آن از نامحرم لازم نيست، پس پوشاندن دست ها هم از آرنج به پايين واجب نباشد، قياس باطل است . ملاک حکم شرعي حکمت و مصلحت احکام است، نه قياس کردن. اگر اين قياس صحيح باشد ،بايد بگوئيم که پوشاندن قسمت جلوي سر که مسح کشيده مي شود نيز واجب نباشد درحالي که پوشاندن موها براي زن در هرحال در برابر نامحرم و در نماز واجب مي باشد.
ضمناً اجازه باز بودن گردي صورت به اندازه وضو به معناي آن نيست كه وضو علت براي اين حكم است تا بگوييم كه شستن دست هم مربوط به وضو است، پس آن هم باز باشد. اين اشتباه در تصور است، بلكه براي آن گفته شده تا مقدار باز بودن را مشخص كنند. يعني اصل باز بودن صورت حكم شرعي است، اما براي اينكه بدانيم چه مقدار باز باشد، گفته اند همان اندازه كه شسته مي شود.
پرسش 2:
چرا بين نمازگزاران زن و مرد پرده مي کشند ؟
پاسخ:
در نماز جماعت چون مأمومين از مراجع مختلف تقليد مي کنند، لازم است که زنان پشت سر مردان بأيستند يا با پارچه يا پرده اي ميان آن ها فاصله ايجاد شود تا طبق فتواي همه فقها نماز جماعت صحيح ادا شود.
اما به طور کلي در مورد فلسفه اين حکم مي توان گفت:
آدمي در حال عبادت خود را در محضر خدا مي بيند .با او سخن مي گويد . به راز و نياز با او بر مي خيزد. با مروري به روايات و احكام آداب نماز دو نكته به خوبي جلوه گر است:
1. اجتناب از هر آنچه كه باعث توجه به غير خدا است.
2. رعايت عفت و حيا به ويژه براي زنان.
از آن جا كه زن همانند گل است و خواسته يا ناخواسته چشم هاي محرم يا غير محرم را مي ربايد، شارع مقدس براي صيانت زن، دستوراتي واجب يا مستحبي را در نماز يا غير آن داده است؛ آب ريختن به دست ها از داخل آرنج هنگام وضو، كنار هم قرار دادن پاها هنگام قيام، ابتدا زانوها را روي زمين قرار دادن پيش از رفتن به سجده، گذاشتن آرنج ها و شكم بر زمين و چسباندن اعضاي بدن به يكديگر هنگام سجده و... كه از مستحبات وضو و نماز براي زنان است،همگي نشان دهنده آن است كه اين كارها مانع از در معرض ديد قرار گرفتن برجستگي هاي بدن زن به ويژه در نماز كه با نشستن و برخاستن و ركوع و سجود همراه است خواهد بود - تصور اين امر به ويژه در زناني كه چادر نمي پوشند راحت تر است - از جمله دستورات ديگر براي صيانت زن جلوتر قرار گرفتن مردان از زنان در هنگام نماز با تأكيد بيش تر و در جاهاي ديگر با تأكيد كم تري است.
اين ادب، از نوع حركت حضرت موسي و دختر حضرت شعيب به خوبي نمايان است. هنگامي كه دختر حضرت شعيب به درخواست پدرش از حضرت موسي دعوت كرد. براساس برخي روايات، دختر براي راهنمايي، از پيش رو حركت مي كرد و موسي از پشت سرش. باد بر لباس دختر مي وزيد و ممكن بود لباس را از اندام او كنار زند، حيا و عفت موسي اجازه نمي­داد چنين شود .به دختر گفت : از جلو مي روم، بر سر دو راهي­ها مرا راهنمايي كن.
دليل اين حكم، روايات متعددي است كه از پيشوايان معصوم رسيده است( 1) .شايد يكي از حكمت هاي آن اهتمام و اصرار شارع بر حفظ عفت و حياي زنان و دور نگه داشتن مرد از توجه به غير خدا هنگام نماز باشد.
همچنين دل اگر پاک باشد ، انسان زمينه هاي گناه را نبايد براي خود فراهم کند، چون يکي از آثار و نشانه هاي پاکي دل ، انجام فرمان خدا و واجبات الهي و ترک گناه است. کسي که گناه مي کند، دل خود را نيز آلوده مي کند ، همان گونه که در روايات آمده ، هر گناهي باعث ايجاد لکه اي سياه در دل مي شود که انسان تنها با آب توبه مي تواند آن را پاک نمايد.
در روايت معروفي از حضرت علي (ع) آمده که ايمان سه رکن دارد: اقرار به زبان ، اعتقاد به قلب و دل ، عمل با اعضا و جوارح.(2)
بنابراين روايت و آيات بسياري که در مورد همراهي ايمان با عمل صالح است، روشن مي شود که ايمان بدون عمل ، يعني دل پاک بدون ترک گناه فايده اي ندارد.
پي نوشت­ها:
1. وسائل الشيعه، ج 3، ص 427؛ ابواب مكان المصلي، باب 6 و7 و8.
2. ميزان الحكمه، ج 1، ص 301.

پرسش: تاخير در پاسخ پرسشم شرح : مگر حجاب براي مصون ماندن از نگاه هاي ناپاک و در مقابل نامحرمان نيست. چه کسي از خدا به ما محرم تر است که در نماز از او رو مي گيريم و حجاب داريم؟

پاسخ: پاسخ شما قبلاً ارسال شده است.
در ايميل گذشته به سوالات تان پاسخ داده ايم.

1- در مورد حجاب زنان در نماز، در روايات، به دليل و روايت خاصي که حکمت آن را بيان کند برخورد نكرده ايم، در حالي كه اصل وجوب پوشش زنان در آن ها بيان شده است. در عين حال كه مي­دانيم و اطمينان داريم احكام دين اسلام بر اساس مصالح واقعي است كه خداوند عالَم به تمام اسرار آن­ها آگاهي داشته ، بر بندگان مقرر و معين كرده تا به مصالح واقعي احكام دست يافته و به سعادت و كمال برسند.
همچنين به عنوان يك حكمت عام در احكام دين اسلام مي­دانيم كه مقررات الهي سنجشي براي ميزان تعبد و تسليم انسان در مقابل پروردگار است كه چقدر اهميت و ارزش به رضاي الهي مي­نهد. اگر خواسته دل بر خلاف رضاي الهي باشد، چگونه عمل خواهد كرد و ميزان تعبد و تسليم او در مقابل آفريدگار جهان و عالِم به تمام اسرار هستي چگونه خواهد بود.
حكمت پوشش بدن و رعايت حجاب اسلامي بر زن در حال نماز پنهان كردن و مستور نمودن خود از خدا نيست؛ زيرا چيزي از علم خدا پنهان نيست . خداوند بر همه چيز در همه حالات آگاه است. لکن حکمت هاي ديگري در کار است که ممکن است موارد زير نيز از حکمت هاي حجاب در هنگام نماز باشد :
رعايت ادب:
يكي از حكمت هاي اين حكم رعايت ادب است، يعني بدون ستر عورت و پوشش لازم هنگام نماز خواندن نوعي بي احترامي به حساب مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آيد. اين مسئله در تمام اديان در هنگام عبادت وجود داشته و حفظ حجاب براي زنان داراي اهميت ويژه بوده است.
حضور قلب :
حكمت ديگر اين است كه رعايت حجا ب و آداب ديگر در نماز مانند پاك بودن بدن و لباس درتحصيل حضور قلب مؤثر است . رعايت اين برنامه ها شخص را از غياب به حضور مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رساند .پرده ها و حجاب هايي را كه ميان بنده و خدا ايجاد شده است كنار مي‌‌‌‌‌‌‌‌‌زند.
در دين اسلام براي نماز و ايستادن در مقابل پروردگار و راز و نياز با او، آداب و احكامي قرار داده شده تا انسان آمادگي لازم براي حضور در مقابل پروردگار را پيدا كند. مانند طهارت رعايت قبله و امثال اين امور، حجاب نيز يکي از آداب لازم براي نماز است که با رعايت و توجه به حجاب آمادگي لازم براي نماز خواندن را پيدا نمايد.
پي بردن به ارزش و اهميت حجاب:
حكمت ديگري براي پوشش در هنگام نماز تأكيد در موضوع پوشش و حجاب بانوان است، و اين كه حجاب و پوشيده بودن بدن زن پسنديده و محبوب خدا است . اين حكم به زنان مسلمان مي فهماند كه حجاب مطلوب خداوند است به گونه اي كه حتي در نماز از زن مسلمان خواسته با حفظ حجاب با خداوند سخن گويد چون او بنده اش را اين گونه مي پسندد . نيز مي تواند تمريني براي زنان با ايمان باشد كه در حفظ حجاب به هنگام برخورد با نامحرمان كوشا باشند. حفظ حجاب در ميان جامعه اهميت بسيار دارد.
چه بسا حكمت‏هاي ديگري نيز وجود داشته باشد كه از آن‏ها آگاهي نداشته باشيم.

پرسش: سايت پاسخگو از نظر من قبلا خيلي سايت خوب و راهگشايي بود، ولي از وقتي به اين قالب در آمده و با سايت پرس و جو و ساير سايت هاي پاسخگويي ادغام شده، به شدت افول کرده . پاسخ هاي ديگر مانند قبل قانع کننده و منطقي نيست و خيلي خيلي دير ارسال مي شوند. گاهي آنقدر عجله داري براي دريافت پاسخ و آنقدر دير جواب مي دهند که مي شود نوش دارو بعد از مرگ سهراب.

پاسخ:
قالب و شكل سايت پاسخگو تغيير كرده ، اما اين تغيير فقط در حد قالب و شكل ظاهري است. اين برنامه اي است كه مدت ها قبل در حال تدوين بوده است. در عين حال بخش پاسخ گويي به ايميل ها همانند قبل در اختيار مركز پاسخگو است . ارسال زود يا دير پاسخ ها ارتباطي با تغيير قالب و شكل ندارد. بلكه مربوط به ارسال زيادتر سوالات نسبت به گذشته از طرف كاربران مي باشد. ضمن آنكه بايد مسئله تعطيلات و مشكلات فصل گرماي تابستان در قم را نيز بيفزاييم.
محققان و مديريت پاسخ گويي به ايميل ها هيچ تغييري نكرده است. اميدواريم همانند گذشته سوالات را در اسرع وقت ارسال نماييم.

پرسش: سوال از يادت مي رود يا ديگر پاسخ هر چه که باشد به دردت نمي خورد. تقاضا دارم سايت پاسخگو را از ساير سايت ها جدا نموده و به همان شکل قبلي در آيد. من در پاسخگو عضو بودم و فقط يک بار نام کاربري و شناسه ام را مي زدم و وارد صفحه شخصي ام مي شدم و ديگر لازم نبود براي هرسوالم به سوال هاي تکراري مانند نام و ايميل و جنسيت و دين و .... پاسخ دهم. در ضمن هر وقت مي خواستم مي توانستم سوال هايي را که تا حالا پرسيده بودم ببينم ولي در اين شرايط جديد اين امکان هم از بين رفته . جدا خواهش مي کنم به حالت قبلي برگرديد.

پاسخ: پيشنهاد شما به مديريت برنامه ريزي سايت و بخش اينترنت انتقال مي يابد .
سعي خواهيم كرد كه به زودي مشكلات قالبي سايت برطرف شود.

با عرض سلام و سپاس از اعتماد به ما و ارتباط با اين مركز.
پيش از هر چيز به جهت توبه از گناه به شما تبريك مي گوييم . در عين حال كه از انجام گناه گذشته متأسف شديم.
توبه واقعي آن است كه انسان دوباره به سمت گناه نرود و گناه انجام ندهد . تصميم براي رفتن دوباره به سوي گناه به معناي شكستن توبه است، اما اگر رابطه زناشويي با كسي به صورت عقد شرعي (خواه به صورت عقد موقت يا دائم) انجام گيرد، عمل گناه نبوده و موجب شكستن توبه نمي شود.
بنابراين اگر با رعايت شرايطي كه براي صيغه موقت ذكر كرده اند، صيغه كنيد، عمل گناهي انجام نداده ايد تا موجب شكستن توبه شود.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
مال پس انداز شده اگر از منفعت کسب و درآمد براي تأمين هزينه هاي زندگي باشد، سر سال خمسي، خمس دارد ، مگر اين که چون خريد خانه از لوازم ضروري زندگي است ، اگر بعد از سال خمسي در آينده نزديک (مثلاً دو سه ماه پس از سال خمسي )در راه هاي مذکور مصرف شود، خمس ندارد.(1)
اما در خصوص اينکه مالي را همسرتان به شما هديه کرده ،اگر هديه عرفاً مناسب شأن شما و افراد مانند شما است و قصد فرار از خمس را هم نداشته باشيد ،خمس ندارد.(2)
پي نوشت ها:
1. آيت ا... خامنه اي،استفتاآت،س 908.
2. همان،س 855.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
براي معصومين صلوات خاص وراد شده که بايد در کتب دعا و زيارت جستجو کرد از جمله:
صلواتي که حضرت امير در يکي از خطبه هاي جمعه خود بر رسول خدا فرستاد.(1)
صلوات بر رسول خدا که در صحيفه سجاديه وارد شده است.(2)
صلوات چهارده معصوم که به امام زمان منسوب است و به ابوالحسن ضراب اصفهاني رسيده است.(3)
صلوات بر امام حسين(ع)(4)
صلوات مخصوص امام رضا(ع)(5)
صلوات مخصوص هر يک از چهارده معصوم که از امام عسکري نقل شده است.(6)
اين ها از صلوات هاي مخصوصه است که براي آن بزرگواران وارد شده است . مورد آخر از همه جامع تر و معتبرتر است.
پي نوشت ها:
1. مفاتيح الجنان،ص651(صلوات و سلام بر حضرت رسول (ص) و فضيلت آن.
2. دعاي دوم صحيفه سجاديه.
3. مفاتيح،ص103 از اعمال روز جمعه.
4. همان،ص828.
5. همان،991.
6. همان،ص1093.

پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
به آيه 255سوره بقره، آيه الكرسي مي گويند. چون در اين آيه لفظ "کرسي" يعني "مقام فرمانروايي خدا" آمده، به اين نام خوانده شده است،
قراينى در دست است كه نشان مى دهد آيه الكرسى تنها آيه 255 سوره بقره است ; اگرچه در روايات بر خواندن دو آيه بعد نيز تأكيد شده است .
برخى از قراين و دلايل ياد شده عبارت است از:
1 . در تمام رواياتى كه درباره آيه الكرسى وارد و تعداد آن ذكر شده ، صحبت از يك آيه است، نه بيش تر ;
2 . در بعضى روايات ، تصريح شده كه آية الكرسى از (الله لا إله إلاّ هو) شروع به (و هو العلىُّ العظيم ) ختم مى شود . حضرت على اين مقدار را قرائت فرمود .
3 . در حديثى از امام على بن الحسين مى خوانيم كه پيامبر فرمود: كسى كه چهار آيه از اوّل سوره بقره و آيه الكرسى و دو آيه بعد از آن و سه آيه از آخر بقره را بخواند ، هرگز ناخوشايندى در خودش و مالش نمى بيند .شيطان به او نزديك نمى شود ، قرآن را فراموش نمى كند .(1)
بنا بر اين که منظور از آية الکرسي فقط آيه 255 است ؛ اما در رواياتي که به خواندن آيه الکرسي در نماز يا براي حاجت سفارش شده ، چون منظور هر سه آيه مي باشد و به آن تصريح هم شده. به اين لحاظ هر سه آيه روي هم به "آيه الکرسي" معروف شده اند.
بنا بر اين منظور از آيه الکرسي در اعمال مستحبي ، آيات 255-257 بقره است يعني:
" الله لا اله الا هو الحي القيوم .لا تاخذه سنة و لا نوم له ما في السماوات و ما في الارض .من ذا الذي يشفع عنده الا باذنه .يعلم ما بين ايديهم و ما خلفهم و لا يحيطون بشيء من علمه الا بما شاء .وسع کرسيه السماوات و الارض و لا يؤوده حفظهما و هو العلي العظيم* لا اکراه في الدين .قد تبين الرشد من الغي .فمن يکفر بالطاغوت و يؤمن بالله فقد استمسک بالعروة الوثقي .لا انفصام لها و الله سميع عليم* الله ولي الذين امنوا يخرجهم من الظلمات الي النور و الذين کفروا اوليائهم الطاغوت. يخرجونهم من النور الي الظلمات. اولئک اصحاب النار هم فيها خالدون "
بنا بر اين در نماز وحشت بايد مجموع سه آيه يعني همين که در بالا نوشته ايم، خوانده شود و خواندن بسم الله اول آن مستحب است، گر چه لازم و واجب نيست.
پي نوشت :
1 . بحارالانوار ، ج 89 ، ص 331 و ج 61 ، ص 30 ، چ تهران .