قرآن و حدیث

فهم قرآن کریم تنها به فهم معانی آیات نیست بلکه شناخت زبان قرآن، شأن نزول آیات، شناخت زمان و مکان نزول قرآن ومواردی از این دست، نقش تعیین کننده در فهم قرآن دارد.

مجموعه آموزه‌های دینی در رابطه باسنت ها و آیین‌های کهن به دست می‌آید این است که دیدگاه اسلام نسبت به موارد مختلف، متفاوت است

در بین برخی از مردم رفتارهایی به عنوان دفع بلا وچشم نظر مرسوم شده است که هیچ مستند دینی و روایی نداشته و برگرفته از خرافاتی است که از قدیم الایام رایج بوده است.

معجزه هرگز به معنای به وجود آمدن معلول بدون علت نیست بلکه معجزه یک تغییر استثنایى در نظام عادى و معمولى علل طبیعى است نه استثناء از اصل قانون علّیت که عقلی است.

درهم تنیدگی زندگی مادی و معنوی انسان باعث می شود که دلایل ایجاد یک مسئله، فقط وابسته به امورمادی نباشد.چه بسا در مواردی اثرگذاری عوامل معنوی،به مراتب بیشترباشد.

کتابت قرآن بشری است بنابراین بر فرض اثبات وجود تناقض در نوشتار و رسم الخط قرآن، نه به معنای وجود تناقض در قرآن است و نه با الهی بودن این کتاب منافات دارد.

در تعاملات اجتماعی، کتمان کاری که در نظر انسان است از دیگران، هم می تواند ممدوح باشد و هم مذموم. شناخت صحیح آن، انسان را دربرابر تبعات منفی آن ها محافظت می کند.

شک، مقتضای طبیعت کنجکاو انسان است و خدای متعال کسی را به صرف شک کردن در چیزی، عذاب نمی کند. شکی مورد غضب است که از سر لجاجت و عناد در برابر حق باشد.

صرف انجام اعمال عبادی بر طبق دستورات دینی لزوماً به معنای قبولی آن عمل در نزد خداوند متعال نیست بلکه قبولی اعمال، به رعایت شروط و عوامل دیگری نیز بستگی دارد.

در محاورات عرفی، موارد بسیار زیادی از سخنان وجود دارد که هیچ کسی آن را دروغ نمی شمارد. فضای سخنان حضرت ابراهیم علیه السلام هم از همین سنخ است.

ابن شعبه حرانی و کتاب تحف العقول در آثار قدما، نیامده ولی متأخرین آن دو را ستوده‌اند. سند روایات این کتاب نیز ضعیف است اما قوت متن آن، جبران ضعف سند می‌کند.

سوگندهای خداوند در قرآن، نشانه عظمت مطلبی است که قصد بیان آن را دارد و آن، هم شامل چیزی است که به آن، قسم خورده شده است و هم چیزی که برای آن، قسم ذکر شده است.

توبه با پشیمانی حقیقی، عزم بر ترک گناه، جبران آنچه را ترک کرده و ادای حقوق خداوند و خلق، محقق می‌شود ودر کنار آن هم دستوراتی مانند نماز و دعا و... وارد شده است.

گاهی شبهاتی نسبت به آیات مبارکه قرآن در اذهان شکل می گیرد که دلیل آن، عدم آشنایی با زبان عربی و نیز عدم بررسی جوانب مرتبط با آیات است که بااندک تأملی حل می شود.

همّت و تلاش عالم که علم صحیح را فرا گرفته است نور افشانی و هدایت مردم است اما عابد، تنها در پی نجات خویش می باشد به همین دلیل است که عالم بر عابد فضیلت دارد.

آیه ﴿ وَ لَوْ أَعْجَبَکَ حُسْنُهُنَّ﴾ معنایی عام دارد و شامل هر نوع خوبی اعم از جمال، تمکن مالی، موقعیت و ... می شود که در حقیقت کنایه ای است به بزرگان آن زمان.

نمّامی و سخن‌چینی، به «اعتماد» که سرمایه اصلی جامعه بوده و سبب تعاون و پیشرفت در تمام زمینه‌ها می‌گردد، آسیب می‌رساند که روایات بسیاری در مذمت آن بیان شده است.

رمز تحول افرادی مانند فضیل با شنیدن یک آیه از قرآن این است که خود را در همان لحظه، مخاطب آیه می‌بینند و با دیده عبرت به آیات قرآن می‌نگرند.