دنبال آیه وسوره اي هستم كه ...

در شأن نزول سوره فلق و ناس كه به "معوّذتین" مشهورند آمده كه رسول خدا را كسالت و تب و سردردی حاصل شد و جبرئیل به ایشان خبر داد كه مردی یهودی شما را سحر كرده و سحر او در فلان چاه است و رسول خدا علی بن ابی طالب را در پی آن سحر فرستاد و آن سحر كه در قوس مانندی بود كه یازده گره داشت و به دستور خدا آیات دو سوره فلق و ناس را بر آن خواندند و با هر آیه یك گره باز شد و كسالت رسول خدا دفع گردید. (1)

علامه طباطبایی روایاتی بر این معنا از درالمنثور سیوطی و از طب الائمه نقل می كند و ادامه می دهد:

به اين دسته روايات اشكالي كرده‏اند كه با مصونيت رسول خدا (ص) از تاثير سحر نمي‏سازد، و چگونه سحر ساحران در آن جناب مؤثر مي‏شده با اينكه قرآن كريم مسحور شدن آن جناب را انكار نموده، فرموده:" وَ قالَ الظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًا مَسْحُوراً انْظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثالَ فَضَلُّوا فَلا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًا" (2)؛ ليكن اين اشكال وارد نيست، براي اينكه منظور مشركين از اينكه آن جناب را مسحور خواندند اين بوده كه آن جناب بي عقل و ديوانه است. آيه شريفه هم اين معنا را رد مي‏كند و اما تاثير سحر در اينكه مرضي در بدن آن جناب پديد آيد و يا اثر ديگري نظير آن داشته باشد، هيچ دليلي بر مصونيت آن جناب از چنين تاثيري در دست نيست. (3)

در بعض نقل ها دارد كه علاوه بر امام علی زبیر و عمار را هم با امام فرستاده است. (4) اما جایی صحبت از سلمان نشده است.

صاحب مجمع البیان هم می نویسد:

سحر رسول خدا از جانب شیاطین ممكن نیست. زیرا وقتی كسی مسحور خوانده می شود بدین معنا است كه عقلش گرفته شده و تعادل فكری خود را از دست داده و خدا این را از پیامبر نفی می كند. بله ممكن است كه آن فرد یهودی به خیال خود در مقام سحر رسول خدا برآمده و تلاش خود را كرده و طلسم را به خیال خود در جایی دست نایافتنی پنهان ساخته، ولی نتوانسته رسول خدا را تسخیر كند و فكر و عقل او را در اختیار بگیرد و خدا از جایگاه طلسم او را خبر داده تا آن را بیرون كشیده و نشان از صداقت پیامبرش باشد. اگر ساحران جن و انس می توانستند پیامبر را مریض كنند و ... ، با توجه به دشمنی شدیدی كه با پیامبر و پیروانش دارند ، پیامبر و مسلمانان را می كشتند و ... . (5)

این خبری بود كه در مورد سحر رسول خدا وارد شده، اما روایتی كه از سحر رسول خدا خبر داده باشد كه ایشان 15 روز در بستر بوده اند و حضرت علی و سلمان در آن دخالت داشته و به قبرستان یهود رفته باشند و ... ، چنین خبری نیافتیم.

پی نوشت ها:

1. بحرانی،  البرهان في تفسير القرآن، تهران، بنیاد بعثت، 1416 ق ، ج‏5، ص 814.

2. اسراء (17) آیه 47-48.

3. طباطبایی، الميزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، انتشارات اسلامی، 1374 ، ج‏20، ص 683.

4. طباطبایی، همان.

5. طبرسی، مجمع البیان، بیروت، اعلمی ، 1415 ق ، ج 10، ص 492.