برای قوی شدن حافظه و افزایش همت و اراده چه می فرمایید؟
در پاسخ به سؤال شما مطالبی را در قالب نكات زیر تقدیم می داریم:
1. برای تقویت حافظه و تقویت اراده مباحث بسیار زیادی وجود دارد از تكنیك های عملی گرفته تا دارودرمانی و استفاده از خواص برخی گیاهان و خوراكی ها و نیز دعا و انجام برخی امور معنوی، كه برای افزایش حافظه و تقویت اراده استفاده می گردد و شما می توانید به تناسب حال خود از همه آنها به تناوب استفاده كنید تا به نتیجه شگرف آن نائل آیید.
2. عوامل مؤثر در تقويت حافظه يعني يادگيري بهتر عبارتند از:
1 - درك صحيح موضوع و خوشايندي آن: شناخت درست موضوع و علاقهمند بودن به آن باعث ميشود مطالب راحتتر به خاطر سپرده شود.
2 - تكرار، كاربرد و نقل آموختهها: تكرار يا مرور ذهني آموختهها و به كار بستن آنها موجبات تقويت حافظه را فراهم ميآورد. تكرار به چند صورت ممكن است:
الف) تكرار ذهني،
ب) تكرار لفظي،
پ) تكرار نوشتاري،
ت) تكرار تدريسي،
ث) تكرار شنيدهاي كه گفتهاند درس يك بار، ولي تكرار هزار بار.
3 - تمركز و دقت به هنگام مطالعه: اگر هنگام به خاطر سپاري، توجه كافي نداشته باشيم، مطالب به صورت ناقص ضبط ميشود، در نتيجه هنگام بازيابي دچار مشكل خواهيم شد.
البته تمركز و دقت زماني است كه انسان سرحال و آماده و مشتاق براي مطالعه باشد.
شخص خواب آلود و كسل نميتواند از تمركز برخوردار باشد.
4 - معنادار كردن مطالب: يكي از بهترين راهها براي حفظ مطالب، معنا دار كردن آنها است، چون هر چيزي كه درك شود، بهتر حفظ ميشود. پس قبل از فهميدن مطلبي، نبايد آن را حفظ كنيم.
5 - شاخه بندي كردن مطالب و به تصوير درآوردن آن. اگر مطالب را به صورت اصولي سازمان دهي كنيم، راحت حفظ ميكنيم و آسان بازيابي مينماييم.
6 - برخورداري از آرامش خاطر: هر اندازه شخص از آرامش خاطر بيشتري برخوردار باشد، ميزان يادگيري و قدرت فراگيري ذهني او افزايش مييابد.
7 - پرهيز از حفظ مطالب طولاني بدون استراحت: زماني كه مطالب حفظي خيلي طولاني و خسته كننده باشد، از ميزان دقت و تمركز ذهني فرد كاسته ميشود. از اين رو پيشنهاد ميشود بعد از هر 45 دقيقه مطالعه، ده الي پانزده دقيقه استراحت به عمل آيد.
8 - ياد خدا و توكل بر او: توجه به مسائل معنوي، نقش مهمي در آرامش رواني انسان دارد. در حالت آرامش هم بهتر ميتوان آموخت و هم آسانتر ميتوان به ياد آورد.
9 - تغذيه مناسب
10 - ورزش و تفريح سالم،
11 - رعايت بهداشت مطالعه مانند نور كافي، رعايت فاصله چشم و كتاب كه سي سانتي متر باشد، مطالعه بدون حركت و غيره
12 - انتخاب زمان مناسب: در نشاط صبح گاهي بايد كتابهاي مشكلتر را كه احتياج به دقت و آمادگي ذهني بيشتر دارد، خواند و كتابهاي سطحي و ساده را به اوقات خستگي و آخر شب گذاشت.
13 - انتخاب مكان مناسب: اگر مكان مطالعه، شلوغ و پر سر و صدا باشد يا خيلي سرد يا گرم باشد، نميتوان تمركز پيدا كرد.
14 - عدم تداخل مطالب: تداخل بين آموختههاي قبلي، فعلي و بعدي، از عوامل مؤثر در كاهش حافظه است. يادگيري بعدي در يادگيري قبلي اثر گذاشته، از يادگيري آن جلوگيري ميكند. تداخل زماني بيشتر وقتي مشهود ميشود كه دو فعاليت شباهت زيادي به يكديگر داشته باشند.
15 - استمرار در مطالعه: اگر در سير مطالعاتي، بريدگي و فاصله طولاني حاصل شود، گذشت زمان همراه با به كار نبردن آموختههاي قبلي، عامل مهم در كاهش حافظه و فراموشي است. پس براي جلوگيري از آن بايد مطالعه مستمر و مداوم باشد. (1)
3. يكي از عوامل مهم تقويت اراده، تلقين كردن است. انسان بايد اين گونه باور داشته باشد كه "من ميتوانم بر مشكلات پيروز شوم. من ميتوانم در امتحان موفق شوم. من اراده قوي و پولادين دارم".
در اين خصوص سخني از ناپلئون شنيدني است: "بايد كلمه "نميشود" از قاموس زندگي و از لغت محو گردد و از شنيدن واژههاي "نميشود، نميتوانم و نميدانستم" (نبايد استفاده كرد)...".
البته در كنار تلقین مثبت باید از تلاش و كوشش مستمر برای رسیدن به موفقیت، غافل نگشت؛ زندگي مردان موفق شهادت مي دهد كه موفقيت نوابغ و دانشمندان مرهون كار و تلاش مستمر آن ها بوده است. نيوتن مي گويد: اگر من به جايي رسيده ام بر اثر كار و كوشش بوده است
بزرگمهر مي‌گويد: بايد لب فرو بست، بازو گشود و كار كرد و دم نزد و يقين نمود كه كليد طلايي كاميابي، كار و كوشش است.
گاهی عدم آگاهی از كارهایی كه انجام می دهیم سبب تضعیف ارارده می شود، از این روی گفته شده است كه عدم داشتن آگاهي، انسان را بي اراده مي كند و بي ارادگي به كم رويي ، غم، افسردگي و ... مي انجامد.
به همين دليل، توجه داشته باشيد كه از اين به بعد در وقت تشنگي بلافاصله آب ننوشيد، بلكه ليوان آب را در دست بگيريد و به خود بگوييد: تشنه هستي، ولي من تا 3 دقيقه ديگر به تو آب خواهم داد. پس از 3 دقيقه آب بنوشيد يا غذا بخوريد. خودتان را مجبور كنيد، حتي براي لحظاتي هم كه شده، بر خلاف ميلتان رفتار كنيد. به زودي خواهيد ديد كه اراده شما كاملاً هشيار شده و شما در انجام هر كاري يا تبديل هر نوع حالتي از خود تواناييد.
برای تقویت ارداده كتاب های زیر معرفی می گردد:
1. معجزه اراده. پدیدآورنده: نورمن وینسنت پیل، وجیهه آزرمی (مترجم). ناشر: انجمن اولیاء و مربیان 1387
2. چگونه می توان پیروز شد، راز موفقیت، قدرت اراده و اعتماد به نفس - تقویت حافظه - موفقیت در كنكور. پدیدآورنده: علی نقی اقدسی. ناشر: سبزان 1382
3. قدرت اراده (دنیای خود را چگونه خلق كنیم). پدیدآورنده: وین دایر، علی علی پناهی (مترجم) ناشر: آسیم 1387
4. قدرت اراده (2): 365 روز زندگی با قدرت اراده. پدیدآورنده: وین دبلیو دایر، علی علی پناهی (مترجم)، بهاره فیروزه (ویراستار) ناشر: آسیم 1387
5. راز موفقيت مردان بزرگ. پدیدآورنده: جعفر سبحاني
پي نوشتها:
1. غلامعلي افروز، چكيدهاي از روانشناسي تربيتي.
