روايات درباره زمان خواندن اين سوره مختلف است و هيچيك زمان خاصي را به عنوان بهترين زمان مشخص نكرده اند بعضي روايات خواندن آن را در صبح، بعضي در ظهر، بعضي در شب و بعضي به طور كلي براي بر آوردن حاجت، سفارش كرده اند كه نمونه هايي از آنها را مي آوريم:
1- « عن النبي ص أنه قال سورة يس تدعي في التوراة المعمة قيل و ما المعمة قال تعم صاحبها خير الدنيا و الآخرة... و تدعي المدافعة القاضية تدفع عن صاحبها كل شر و تقضي له كل حاجة»(1)
پيامبر فرمودند: سوره يس در تورات به عنوان" عموميت آفرين" ناميده شده، سؤال شد از چه رو به آن عموميت آفرين گفته ميشود؟ فرمود: به خاطر اينكه كسي كه همدم و همنشين اين سوره باشد او را مشمول تمام خير دنيا و آخرت ميكند و اين سوره مدافعه و قاضيه ناميده شده، زيرا هر شري را از صاحب آن دفع مي كند و هر حاجتي را براي او برآورده مي كند.
2- « وَ عَنْ عَطَاءِ بْنِ أَبِي رَبَاحٍ قَالَ بَلَغَنِي أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (ص) قَالَ مَنْ قَرَأَ يس فِي صَدْرِ النَّهَارِ قُضِيَتْ حَوَائِجُهُ »(2) عطاء بن رباح گفت به من رسيده كه پيامبر(ص) فرمود كسي كه سوره يس را در وسط ظهر بخواند حاجت هايش برآورده مي شود.
3- «و ينبغي قراءة سورة يس بعد التعقيب فإن قارئها في الصباح لا يزال محفوظا مرزوقا حتي يمسي و تسمي الدافعة لأنها تدفع عن قارئها كل شر و القاضية لأنها تقضي له كل حاجة.»(3)
سزاوار است بعد از تعقيب نماز صبح سوره يس خوانده شود. زيرا قرائت كننده آن در صبح پيوسته محفوظ است و روزي داده شده تا شب و اين سوره دافعه ناميده شده، چون از قرائت كننده آن هر شري را دفع مي كند و قاضيه ناميده شده، چون هر حاجتي را براي او برآورده مي كند.
4- از ابو بصير نقل شده است كه امام صادق (ع) فرمود: براي هر چيزي قلبي است و قلب قرآن سوره ياسين است، هر كس آن را پيش از خواب يا در روز پيش از شام بخواند در آن روز تا شامگاهان از كساني خواهد بود كه محفوظ ميمانند و از رزق خدا بهره ميبرند، و هر كس آن را شب هنگام پيش از خواب بخواند، خداوند هزار فرشته بر او ميگمارد تا او را از شرّ هر شيطان رانده شده و از هر آسيبي حفظ كنند، و اگر در روز آن شب بميرد خدا او را وارد بهشت ميكند و سي هزار فرشته هنگام غسل او حاضر ميشوند و همه براي او طلب آمرزش ميكنند و با استغفار او را تا قبرش مشايعت مينمايند.(4)
5- از جابر جعفي نقل شده است كه امام باقر (ع) فرمود: هر كس سوره ياسين را در عمر خود يك بار تلاوت كند، خداوند به شمار تمام آفريدگان دنيا و تمام آفريدگان آخرت و آنچه در آسمان است، به شمار هر يك دو هزار هزار حسنه براي او مينويسد، و به همين اندازه گناهانش را محو ميكند، و دچار تنگدستي، بدهكاري، ويراني خانه، سختي، ديوانگي، جذام، وسوسه و بيماريهاي زيانبار نميشود،..(5)
درباره سوره واقعه بعضي روايات خواندن آن را در شب قبل از خواب و بعضي شب جمعه سفارش كرده اند:
1- « عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ مَنْ قَرَأَ فِي كُلِّ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ الْوَاقِعَةَ أَحَبَّهُ اللَّهُ وَ أَحَبَّهُ إِلَي النَّاسِ أَجْمَعِينَ وَ لَمْ يَرَ فِي الدُّنْيَا بُؤْساً أَبَداً وَ لَا فَقْراً وَ لَا فَاقَةً وَ لَا آفَةً مِنْ آفَاتِ الدُّنْيَا وَ كَانَ مِنْ رُفَقَاءِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) وَ هَذِهِ السُّورَةُ لِأَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) خَاصَّةً لَا يَشْرَكُهُ فِيهَا أَحَدٌ» (6)؛ ابوبصير روايت كرده است كه امام صادق (ع) فرمود: كسي كه در هر شب جمعه سوره واقعه را تلاوت كند، خداوند او را دوست ميدارد و محبّت او را در دل تمام مردم قرار ميدهد، و در دنيا هرگز روي بدبختي و تنگدستي را نبيند، و هيچ آسيبي از آسيبهائي كه مخصوص دنياست به او نميرسد، و از همراهان و همنشينان امير مؤمنان علي (ع)ميگردد. و اين سوره تنها به آن حضرت اختصاص دارد و ديگران با او در اين فضيلت شريك نيستند.
2- « قَالَ الصَّادِقُ (ع) مَنِ اشْتَاقَ إِلَي الْجَنَّةِ وَ إِلَي صِفَتِهَا فَلْيَقْرَأِ الْوَاقِعَةَ ...» (7)؛ امام صادق(ع) فرمود: كسي كه مشتاق است تا بهشت و چگونگي آن را دريابد سوره واقعه را تلاوت كند.
3- « عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ( ع) قَالَ مَنْ قَرَأَ الْوَاقِعَةَ كُلَّ لَيْلَةٍ قَبْلَ أَنْ يَنَامَ لَقِيَ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ وَجْهُهُ كَالْقَمَرِ لَيْلَةَ الْبَدْر»(8)؛ امام محمد باقر (ع) فرمود: كسي كه هر شب پيش از خواب سوره واقعه را تلاوت نمايد، خداوند متعال را در حالي ملاقات ميكند كه رخسارش چون قرص ماه شب چهاردهم درخشان است.
ِ4- « وَ أَقْوَي الْأَسْبَابِ الْجَالِبَةِ لِلرِّزْقِ إِقَامَةُ الصَّلَاةِ بِالتَّعْظِيمِ وَ الْخُشُوعِ وَ قِرَاءَةُ سُورَةِ الْوَاقِعَةِ خُصُوصاً بِاللَّيْلِ وَ وَقْتِ الْعِشَاءِ وَ سُورَةِ يس وَ تَبَارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ وَقْتَ الصُّبْحِ...» (9)
و نيرومندترين اسباب جلب روزي نماز خواندن با تعظيم و خشوع و خواندن سوره واقعه است به ويژه در شب و وقت عشاء و هم سوره يس و تَبارَكَ الَّذِي بِيَدِهِ الْمُلْكُ در صبح.
پي نوشت ها:
1. طبرسي، فضل بن حسن، مجمع البيان في تفسير القرآن، انتشارات ناصر خسرو، ج8، ص646.
2. علامه مجلسي، بحارالأنوار، چاپ بيروت، ج 89، ص 292.
3 . شيخ بهايي، مفتاح الفلاح في عمل اليوم و الليلة،انتشارات دار الاضواء، ص 118.
4. (عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ إِنَّ لِكُلِّ شَيْءٍ قَلْباً وَ إِنَّ قَلْبَ الْقُرْآنِ يس وَ مَنْ قَرَأَهَا قَبْلَ أَنْ يَنَامَ أَوْ فِي نَهَارِه...) شيخ صدوق، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، انتشارات دار الرضي،ص 111.
5. ( عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ مَنْ قَرَأَ يس فِي عُمُرِهِ مَرَّةً وَاحِدَةً كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ خَلْقٍ فِي الدُّنْيَا...) همان.
6و7و 8. همان، ص117.
9. مجلسي، بحار الأنوار، ج73، ص319.
جواب دوم
خواندن قرآن، و حتي نگاه كردن به خط آن ثواب دارد. اما تدبّر در قرآن و فهميدن معاني و به كار بردن آن در زندگي ارزش و اهميت بيشتري دارد بنابر اين خواندن قرآن به زبان فارسي به اين معنا كه انسان ترجمه آن را بخواند نه تنها اشكال ندارد. بلكه چه بسا در موادي نيز ترجيح دارد. اينكه انسان معناي آيات قرآن را بخوبي درك كند تا بتواند هر چه بهتر و بيشتر از آن براي بهتر زيستن بهره گيرد بسيار شايسته و ارزشمند است.
اصولا هدف اساسي نزول آيات براي همين است و اگر به قرائت قرآن نيز تاكيد شده براي رسيدن به فهم آيات قرآن و به كار گيري آن در زندگي است.
اما اينكه توصيه به قرائت الفاظ قرآن به صورتي عربي شده كه اين تاكيد در مورد نماز بيشتر و در حد وجوب است مي‌تواند دلائل مختلفي داشته باشد كه به برخي اشاره مي‌كنيم:
اولاً: تعبدي و توفيقي بودن خواندن قرآن و نماز به لفظ عربي، اين معنا كه شريعت اسلام دستور به عربي خواندن نماز و قرآن را داده است، گرچه انسان مي‌تواند ترجمه قرآن مجيد را مطالعه نمايد و با دعاهاي نماز را به فارسي بخواندو از ثواب آن بهره مند شود، اما به جاي تلاوت عربي قرار نمي‌گيرد؛ زيرا قرآن الفاظي است كه از جانب خدا و به وسيله جبرئيل و به زبان عربي بر پيامبر (ص) نازل شده است.
ثانياً: جهت ايجاد زباني مشترك ميان همه پيروان اسلام و در واقع فراهم سازي وحدت و پيوند بين المللي ديني است.
ثالثاً: روح و محتواي هر پيام و سخني در قالب زبان خاصي كه در آن ريخته شده، عميق تر و درك ميشود تا زماني كه به زبانهاي ديگر برگردانده شود. قرآن كه داراي مضامين بسيار بلند و عالي است، هرگز قابل ترجمه دقيق و كامل، زبان ديگري نيست. شايد بتوان گفت كه اكثر ترجمههاي قرآن نارسا و حتي در برخي موارد، اشتباه ميباشد. به عنوان مثال از سوره حمد نام ميبريم كه هيچ ترجمهاي كه بتواند تمام مفاهيم آن را به زبان ديگر بيان كند، نيست. حتي تنها كلمه الله، هيچ معادلي در زبان ديگر ندارد و كلمه خدا در زبان فارسي معادل معناي الله نميباشد.
رابعاً: زبان عربي، زباني است كه توان تحمل بار معاني قرآن را دارد.
پس شما مي توانيد ترجمه قرآن را هم بخوانيد و ثواب دارد اما ثواب تلاوت خود قرآن را ندارد.
