قرآن براي هدايت انسان به باور هاي حق ، اخلاق متعالي و اعمال صالح نازل شده است . اين كتاب كه در عالم ملكوت حقيقت واحد و بسيط است ، نازل شده ؛ صورت عربيت و جزء و سوره و آيه به خود گرفته تا هدف بالا محقق شود .
هر آيه و سوره اي حاوي پيامي است. تلاوتش ثواب خاصي دارد ،ولي بعض آيات و سوره ها از بار معنايي فوق العاده اي نسبت به ساير آيات و سوره ها برخوردار است. خداوند نازل كننده قرآن كه بر همه چيز عالم است، نسبت به تلاوت آيات و سوره ها كه معناي كلي و مهم و جامع دارد، عنايت بيش تر دارد. براي سوق مردم به سوره ها و آيات جامع و خاص، ثواب هاي ويژه وعده داده است.
كسي كه وارد وادي ايمان شود و قرآن را به عنوان كتاب خدا و براي درك پيام هاي خدا بخواند، به دستور پيامبر و امامان سعي در درك و فهم و تلاوت همه قرآن دارد.براي آيات و سور خاص مثل سوره حمد و توحيد و آيت الكرسي و ... حساب ويژه باز مي كند.
او به حكم ايمان خود را موظف به تلاوت همه آيات و سوره ها و درك و فهم پيام آن ها مي داند. هر كدام پيام خاص و حلاوت ويژه دارد . تلاوت يكي از تلاوت ديگري بي نياز نمي كند، بلكه عطش و شوق او را بيش تر مي گرداند.
تلاوت هر سوره اي از قرآن اگر با ايمان و اخلاص باشد، فرد را به درجات بالاي بهشت مي رساند.
امام صادق فرمود:
من نسي سورة من القرآن مثلت له في صورة حسنة، و درجة رفيعة ، فإذا رآها قال : من أنت ما أحسنك ؟ ليتك لي ، فتقول: أما تعرفني ؟ أنا سورة كذا وكذا ، لو لم تنسني لرفعتك إلي هذا المكان؛ (1 )
هر كس سوره اي از قرآن را از حفظ داشته باشد و فراموش كند ، آن سوره در قيامت به صورتي زيبا و درجه اي بالا ممثل مي شود . وقتي او وي را مي بيند، مي پرسد: چقدر زيبايي؟ كاش از من بودي!
سوره گويد: مگر مرا نمي شناسي؟ من فلان سوره قرآن هستم كه اگر مرا فراموش نكرده بودي، امروز تو را به اين درجه بالا مي آوردم.
در روايت ديگر فرمود:
ما يمنع التاجر منكم المشغول في سوقه إذا رجع إلي منزله أن لا ينام حتي يقرأ سورة من القرآن فتكتب له مكان كل آية يقرؤها عشر حسنات ويمحي عنه عشر سيئات؛(2)
چرا اهل تجارت در بازار كه هستند ، وقتي به منزل مي آيند، قبل از خواب سوره اي از قرآن نمي خواند تا به ازاي هر آيه كه تلاوت مي كند، ده حسنه برايش بنويسند و ده گناه از وي پاك كنند؟
در رواياتي هم كه در فضل تلاوت سوره ها وارد شده، مضاميني هست كه نشان مي دهد هر سوره اي را كه تلاوت كند، اگر شرط ايمان و تقوا و عمل را داشته باشد، به خاطر تلاوت آن بهشتي مي شود. تلاوت اجزاي كتاب خدا در مجموع يكسان است و به قرب خدا مي رساند.
رواياتي كه به نمونه آن اشاره كرده ايد، همه براي ايجاد شوق در بندگان است تا با كتاب خدا آشنا شوند و به بندگي رو آورررند. در درياي معارف و نورانيت قرآن غوطه ور شوند. علاوه به ويژگي خاص آن آيه و سوره هم توجه داده شده است.
ثواب داشتن يك بحث است و معرفت پيدا كردن به تمام آيات بحث ديگري. آيا خواندن سوره حمد باعث مي شود كه انسان با تمام احكام و معارف قرآن آشنا شود؟
پي نوشت ها:
1. مجلسي، بحار الانوار، بيروت، وفا، 1403 ق، ج 89، ص 188.
2. كليني، كافي، تهران، اسلاميه، 1367 ش، ج2، ص 611.
