حجت الاسلام و المسلمین استاد علی مخدوم رئیس مرکز ملّی پاسخگویی به سؤالات دینی در این کارگاه که دو روز به طول انجامید عنوان داشت: در دامنۀ علوم و مطلق علم و آگاهی، دو شکل از دانایی در نظر گرفته می شود، یکی دانش هایی که جنبۀ نظری دارد و دیگری دانش هایی که جنبۀ مهارتی دارند.
وی در ادامه به یکی از ویژگی های این مهارت اشاره کرد و افزود: مهارت از جنس دانستن نیست، از جنس توانستن است و توانستن، آدمی را بالا می برد و این امر مستلزم ممارست و تمرین است و باید بدانیم عمر مهارت بسیار کوتاه است و با بکارگیری هوشمندانه و تمرین، مهارت رشد می کند.
وی ایجاد ظرفیت را به عنوان دومین ویژگی مهارت عنوان کرد و تصریح کرد: ایجاد ظرفیت بیشتر است، به این شکل که ما فعالیتی که تاکنون انجام می داده ایم به نحو دیگر و یا شرایط دیگری و با عمق بیشتر انجام می شود و نتیجه آن این است که اگر تاکنون یک مهارت داشته ایم، حال مهارت ها افزایش پیدا کرده و قابلیت من بیشتر خواهد بود.
حجت الاسلام و المسلمین مخدوم افزود: زندگی امروز ما توأم با ارتباط است و ارتباط از مؤلفه های اصلی زندگی انسان به شمار می رود که اگر ارتباط از زندگی انسان گرفته شود زندگی مختل خواهد شد و پاسخگویی دینی نوعی از ارتباط است.
وی تأکید کرد: فرآیند پاسخگویی، فرایندی ارتباطی است که در آن مبدأ پاسخگو، پیام محتوای پاسخ و مقصد، مخاطب است و هدف شناساندن و یا بازشناسی یک پدیده از سوی مبلغ به مخاطب است و این ارتباط باید به نحو مؤثر اتفاق بیفتد.
رئیس مرکز ملّی پاسخگویی به سؤالات دینی ارتباط مؤثر را پروژه ای دانست که نیازمند طراحی و برنامه ریزی است و اگر در یک ارتباط بازیگر مذاکره نباشید با انتخاب خود بازیچه آن قرار می گیرید.
وی در ادامه به مهارت های ارتباط مؤثر اشاره کرد و خاطر نشان شد: ارتباط مؤثر تنها راه انتقال اطلاعات، پیش شرط هرنوع آموزش، تنها راه بروز احساسات و تنها راه راهنمایی و کمک واقعی به دیگران است و این ارتباط نیازمند تکنیک و مهارت است.
حجت الاسلام و المسلمین مخدوم گفت: اوّلین قدم در پاسخگویی مؤثر این است که شناخت واقعی از مسأله داشته بایم، مشکل مخاطب را کشف و به طور دقیق راه حل ارائه دهیم، چرا که یکی ازشایع ترین مشکلات، عدم فهم مسأله و شروع به پاسخگویی است و راه حل آن صبر در فهم و تحلیل مسأله است.
وی راه حل دیگر در فهم مسأله مخاطب را تلاش برای غلبه بر احساسات بیان کرد و گفت: بر احساسات خود غلبه نمایید و تا جایی که ابهام دارید شروع به پاسخ ننمایید و بدانید نخستین برداشت ما از سوال بهترین برداشت نیست و با تأمل بیشتر پاسخ کاملتر ارائه نمایید.
رئیس مرکز ملّی پاسخگویی به سؤالات دینی با بیان این که حقیقت از موضع محبت و اقتدار را یکی دیگر از این مهارتهای در ارتباط مؤثر در پاسخگویی می باشد اذعان داشت: محبت به معنی مهربانی ساده، صمیمانه و اقتدار به معنی رعایت حسن خلق در عین قاطعیت و حفظ اصول است و این یعنی با مخافت یا بدگویی مخاطب مهربانی کنید.
وی اظهار کرد: سومین مهارت، رعایت تعادل در برخورد می باشد و کارشناسان پاسخگو باید در پاسخگویی از ورود به مصادیق فردی، قومی و گروهی پرهیز کنند.
حجت السلام و المسلمین مخدوم از عدم تمرکز بر نکات منفی به عنوان چهارمین مهارت خبر داد و گفت: وجود نقطه منفی در افراد خیلی طبیعی است امّا تمرکز بر آن مشکل است چرا که تمرکز بر نکات منفی علاوه بر بازدارندگی مانع از شناخت واقعی و ارتباط مؤثر خواهد شد.
وی ادامه داد: مراقب خطای ذهنی خود باشید چرا که توجیه یک سخن و یا تصمیم اشتباه، آن را به سخن و تصمیم درست تبدیل نمی کند که این از مهارتهای ارتباط مؤثر در پاسخگویی است.
رییس مرکز ملّی پاسخگویی به سؤالات دینی عنوان داشت: همه کارشناسان باید مراقبت قضاوت(ظن) در مورد دیگران باشند، چون قضاوت کردن مانع مشاهده درست واقعیت و محبت صادقانه است و مورد قضاوت قرار گرفتن برای مخاطب آزار دهنده است.
وی به هفتمین مهارت ارتباط مؤثر در پاسخگویی اشاره کرد و بیان داشت: به مخاطب نشان دهید سخن گفتن با وی برای شما جذاب است، چرا که برقراری هر ارتباطی مستلزم گوش دادن دقیق است و سخن گفتن نوعی احتیاج است ولی گوش دادن نوعی هنر است و هر ارتباط حتی اشتباه یک فرصت است.
حجت السلام و المسلمین مخدوم گفت: هشتمین مهارت در پاسخگویی این است که هویت های افراد به عنوان ابعاد شخصیتی او مانند جنسیت، تحصیلات و موقعیت در نظر گرفته شود تا درک کاملتری از او داشته باشیم.
وی با بیان این که روی مشکل پرسشگر تمرکز شود و نه بر روی خود شخص چرا که در این حالت حس بدی به او دست می دهد را به عنوان نهمین مهارت بیان کرد و افزود: کارشناس باید با مخاطبین خود همدلی داشته باشد نه همدردی و بی تفاوتی، همدلی به ما می فهماند مخاطب در کجاست و ما در چه موقعیتی هستیم و این به ما فرصت می دهد تا به او آدرس داده و وی را کمک کنیم.
رئیس مرکز ملّی پاسخگویی به سوالات در پایان گفت: آخرین مهارت ارتباط مؤثر در پاسخگویی این است که در پاسخگویی به دنبال مقصر نباشید چرا که اگر به دنبال مقصر باشید نه تنها مشکل را حل نمی کنید بلکه شرایط را سخت می کنید، یافتن و یا نیافتن مقصر کمکی به حل مشکل نمی کند و فقط می تواند روند یافتن راه حل را به تأخیر بیندازد.
