چرا هیچ کس مرا نمیبیند و مرا دوست ندارد ؟

آنچه از نامه ی شما بر می آید این است که شما در دو ناحیه مشکل جدی دارید که باید برای درمان آنها بطور جدی دست بکار شوید تا آینده ای پر از امید و سرشار از موفقیت را تجربه نمایید.
پيش از اينكه وارد پاسخ شويم بايد بگوييم كه ممكن است شما دچار يك وضعيت افسردگي باشيد و نشانه‌هاي مندرج در نامه مي‌تواند چنين نشانه‌هايي را تأييد نمايد. در نتيجه مراجعه همزمان به روانشناس باليني و روانپزشك الزامي و ترديد ناپذير است.
- مشکل اول شما مربوط به اختلال در منابع شناخت خودتان است.
توضیح اینکه:
در روانشناسي بحثي به نام«منابع شناخت‌خود» وجود دارد. منابع شناخت خود، هسته اصلی شخصیت هر فرد را تشکیل می دهد که شخص با توجه به این سه منبع شخصیت خود را در طول زمان شکل می دهد ویکی از راهکارهایی‌که در«آموزش‌روان»1 مطرح می شود، آموزش تنظيم «منابع شناخت خود» به افراد، خانواده‌ها و زوج ها است.
توضیح اینکه:
فرد و يا خانواده براي شناخت خود از سه منبع استفاده مي‌کند:
1- يکي از آن ها اظهار نظرهاي ديگران در مورد ما است که به آن پسخوراند و يا باز خورد اجتماعي نيز گفته می‌شود. و به این معنی است که فرد و يا خانواده به خاطر تشويق‌ها ي ديگران و روبرو شدن با باز خورد مثبت از سوي جامعه (جوّ گيري اجتماعي) در تکرار عمل خويش اصرار مي‌ورزد و يا به خاطر نظر نا مساعد ديگران و دريافت باز خورد منفي از سوي جامعه، اقدام به ترک عمل خود مي‌کند،
2- «خود‌ مشاهده‌گري» منبع‌ ديگر برای شناخت خود است.
3- «مقايسه اجتماعي» نيز سوّمين منبع براي شناختِ خود محسوب مي‌شود. برای داشتن یک شخصیت سالم و نرمال، بايد سه منبع شناخت خود بطور مساوی تنظيم (بالآنس) شود. زيرا يکي از عوامل مهّمِ ايجاد مشکل هاي عاطفي و شناختي براي افراد وخانواده‌ها بهم خوردن تنظيم، توازن وتعادل اين سه عامل است. که برای بازگشت سلامتی و بسامّان شدن، تنظیم دوباره آنها ضروری است. سهم نرمال و استانداردِ هر يک ازسه منبع، در شناخت خود حدود 33%می‌باشد. که اگر يکي از آنها کمتر و یا بیشتر شود آشفتگی و نابسامانی آغازمی‌شود، بعنوان مثال، آدمهايي که خود مشاهده گري در آنها غلبه دارد وسواسهاي فکري وعملي بالايي دارند. پس براي اينکه شما طبق فرمودة آیة قرآن «وَ نَفسٍ وَ ما سَوّاها» بشوید و شخصیّت معتدل ومتعادلی داشته باشید، باید اين سه منبع شناخت خود را باهم مساوي کنيد. با این توضیح کوتاه اکنون به سوال شما باز می گردیم، شما فرموده بودید«من از نظر روابط اجتماعي بسيار ضعيفم و دائما فکرم اين است که ديگران از من راضي هستند يا نه » در این رابطه باید عرض نمایم که منبع اول از منابع شناخت شما که دهن بینی اجتماعی (social feed back ) است بطور ناهمگونی رشد کرده و از دو منبع دیگر پیش افتاده است. و در مقابل خود مشاهده گری شما بشدت تضعیف شده و در سطح بسیار پایینی قرار گرفته است، و یکی از مشکلات عدیده ای که این گونه افراد با ان دست به گریبان هستند خود بازداری از بروز احساسات نهفتة شان است. این افراد همیشه خود را با توجه به نگاه دیگران تنظیم می کنند و برای همین اگر احساسی داشته باشند که فکر می کنند دیگران آن را نمی پسندند، آن را فرو می خورند و به درون خود می ریزند. مثلا اگر در جمعی یک نفر کار اشتباهی مرتکب شود، به جای بروز احساس خود مبنی بر اشتباه بودن رفتار فرد خاطی، این احساس را به درون خود منتقل می کنند. این گونه افراد با مشکلات و آشفتگی های زیادی در عرصه های فردی و اجتماعی روبرو می شوند و امکان دارد سرانجام کار آن ها به افسردگی حاد ختم شود.
- مشکل دوم شما ناجرات مندی است، با توجه به مباحث پیش گفته، یکی از مشکلات شخصیتی افرادی که بالانس منابع شخصیتشان بهم خورده و دهن بینی اجتماعی یا همان فیدبک های اجتماعی خیلی در آن ها رشد کرده؛ رفتار ناجرات مندانه است که در روانشناسی به آن ویژگی شخصیتی اطلاق می شود. این ویژگی شخصیتی خود منشاء اختلالات بسیاری است و باید اصلاح شود. و برای اصلاح آن راهکارهای زیادی پیشنهاد شده است و به اندازه ای مهم است که آموزش رفتار جرات مندانه یک از مهارتهای اصلی زندگی قرار گرفته است. مهارت جرات مندی به فرد کمک می کند که بتواند به خود اطمینان داشته باشد، اعتماد به نفس خود را افزایش دهد، احترام دیگران را جلب کند، توانایی تصمییم گیری خود را بهبود بخشد، حقوق خود را حفظ کند، احساس های خود را ابراز کند، روابط خود را بهبود بخشد، اعتراض کند، نظر خود را براحتی بیان دارد، براحتی درخواست خود را مطرح کند، و براحتی درخواست را رد کند.
امّا روش تغییر ناجرات مندی به جرات ورزی:
1. این گونه افراد برای تغییر ابتدا باید بطور مفصل و هر روز مثلا چند دقیقه که رفته؛ رفته؛ زیادتر هم می‌شود، در ذهن خود موفقیتهایی را که جرات ورزی در زندگی شان ببار خواهد آورد را مجسم کنند، تصور کنید که مثلا پدرشان و یا مادرشان و یا مثلا کسی که طرز نگاه و تشویق او به آنها در زندگی خیلی مهم است با دیدن این تحول عظیم در آنها چقدر خوشحال خواهد شد وچقدر به شما افتخار خواهد کرد. وجایگاه اجتماعی شان چقدر از رتبه فعلی خود به درجات بسیار بالا تری صعود خواهد کرد. این کار انگیزه شان را در به چنگ آوردن مهارت جرات ورزی را بالا خواهد برد.
2. باید به عقب ماندگیها و ضربات بیشماری که کمرویی برایشان ببار آورده و خواهد آورد فکر کنند تا انگیزه لازم جهت رهایی از دام آن برایشان ایجاد شود.
3. مسالة دیگری که باید به آن توجه داشته باشید اینست که: یکی از دلایل گرفتار شدن افراد در دام بی جراتی، رودربایستگی و انفعال، عدم آگاهی آنها ازحدود حقوق خود و دیگران است، لذا موقعیت هایی را که در آنها ناجرات مندانه عمل می‌کنند، شناسایی کنند و سپس با تحلیل منطقی این موقعیت ها، خود را برای مواجهه صحیح و جرات مندانه در موقعیت مشابه بعدی آماده کنند.
4. اینگونه افراد باید توجه داشته باشند که محبت و احترام به دیگران و تذکر به آنها در مورد انجام وظایف‌شان بخوبی قابل جمع است. و پرویی و پرخاشگری هیچ ربطی به جرات مندی و قاطعیت ندارد. این باوری غلط است که اگر بخواهید وظایف خود را به نحو احسن انجام دهید با دیگران تضاد پیدا خواهید کرد زیرا انجام وظیفه، افراد وظیفه شناس را خوشحال خواهد کرد و موجب ارتقای شخصیتی شخص خواهد شد و افرادی را که به فکر تنبلی و تجاوز به حقوق دیگران هستند را بر سر جای خو خواهد نشاند.
5. قبل از اینکه مثلا در جمع همکلاسی ها حاضر شوند و یا در میان جمع دوستان و یا فامیل شروع به صحبت کنند، خود را آرام سازند، مثلا با چند تنفس عمیق بر خودشان مسلط شوید و آنگاه سعی نمایند بیانات خود را بصورت آرام، مودبانه، ولی قاطعانه مطرح کنند.
6. برخی از جملاتی را که افراد جرات مند و قاطع بصورت آرام و مودبانه در برخورد با دیگران بکار می برند را یاد بگیرند و در خلوت، جلوی آینه بایستند و با خود تمرین کنند تا بتوانند آنها را در موقعیت های خاص براحتی بکار ببرند.
7. «نه» گفتن را تمرین کنند که در صورت لزوم و موقعیت های اجتماعی مختلف در جاهایی که لازم است براحتی نه بگویند.
8. چون شهرستان محل سکونت خود را ذکر نکرده اید من نمی دانم که آیا امکان شرکت در گروه های آموزش مهارت جرات مندی را دارید؟ یا نه، اما در صورت امکان سعی کنید حتما در این کار گارگاه های عملی شرکت کنید. زیرا شرکت در این کلاسها می تواند بصورت محسوسی جرات مندی شما را افزایش دهد.
9. راهکار دیگر تقویت اراده است، افراد کمرو بخاطر پایین بودن اراده توان انجام برخی از کارها را ندارند در حالی که اگر اراده تقویت شود براحتی قادر به انجام ان کار خواهند بود. البته ضعف اراده می تواند علل مختلفی داشته باشد که باید ملاحظه و بررسی گردد تا راهکار مناسب تجویز گردد.
10. اضطراب جزء جدایی ناپذیر کمرویی است و یکی از روش های مهم در درمان کمرویی شناخت کانون اصلی اضطراب است، بدین معنی که شخص باید شناسایی کند که در چه موقعیت هایی اضطراب به او روی می آورد تا با مطرح کردن آن به یک مشاور مبادرت به درمان ان نماید.
11. استفاده از روش ریلکسیشن می تواند تاثیر بسزایی در کاهش تنش حاصل از اضطراب داشته باشد؛ لذا توصیه می شود این روش را تحت نظر یک مشاور فرا گیرید و قبل از ورود به کانون های اضطراب بکار گیرید.
12. فرد کمرو باید تدریجا و با برنامه ریزی رویه زندگی خود در عرصه اجتماعی عوض کند تا وضع روحی او کم کم بهبود یابد. مثلا با خود قرار بگذارد که به دید و بازدید خویشاوندان برود. اما در اوایل بیش از ده دقیقه توقف نداشته باشد و کم کم مدت آن را بیشتر کند.
13. این گونه افراد باید سعی نمایند به هر بهانه ای که شده با دیگران صحبت نمایند و یا مثلا به بهانه های مختلف در جمع دیگران مطلبی هر چند کوتاه را بازگو کنند.
14. این افراد می توانند از طریق الگو گیری از افراد جرات مند و اسرتیو کم کم به این مشکل خود فایق آیند. مثلا ملاقات با اشخاص جرات مند، رفت و آمد داشتن با آنها، دیدن فیلمها و یا خواندن داستان ها.
15. ارتباط با خدا در بالا بردن آرامش و زدودن اضطراب که نقش مهمی در تداوم کمرویی دارد بسیار موثر است.
16. ورزش کردن عامل مهمی در تقویت اراده دارد و ضعف اراده که از ریشه های کمرویی را کاهش می دهد.
به این نکته توجه داشته باشید که کلید حل مشکل اینگونه افراد، تمرین و تمرین و تمرین آن‌چیزهایی است که گفته شد. و همیشه بیاد داشته که شما پیرو کسی هستید که فرمود: از بزدلی و ناجرات ورزی بپرهیزید که ننگ و نقص است. (علی علیه آلاف التحیه و السلام) منتخب میزان الحکمه روایت 1046