واژه «حجاب» و «عفت» در اصل معنای منع و امتناع مشترک هستند. تفاوتی که بین منع و بازداری حجاب و عفت است، تفاوت بین ظاهر و باطن است؛ یعنی منع و بازداری در حجاب مربوط به ظاهر است، ولی منع و بازداری در عفت، مربوط به باطن و درون است؛ چون عفت یک حالت درونی است، ولی با توجه به این که تأثیر ظاهر بر باطن و تأثیر باطن بر ظاهر، یکی از ویژگیهای عمومی انسان است
بنابراین، بین حجاب و پوشش ظاهری و عفت و بازداری باطنی انسان، تأثیر و تأثّر متقابل است؛ بدین ترتیب که هرچه حجاب و پوشش ظاهری بیشتر و بهتر باشد، این نوع حجاب در تقویت و پرورش روحیه باطنی و درونی عفت، تأثیر بیشتری دارد و بالعکس هر چه عفت درونی و باطنی بیشتر باشد باعث حجاب و پوشش ظاهری بیشتر و بهتر در مواجهه با نامحرم میشود.
حجاب و عفاف در قرآن
در قرآن مجید بیش از 10 آیه در مورد حجاب و حرمت نگاه به نامحرم وجود دارد.
یکی از این آیات، آیه 59 سوره احزاب است:«یا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْواجِکَ وَ بَناتِکَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنینَ یُدْنینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ ذلِکَ أَدْنی أَنْ یُعْرَفْنَ فَلا یُؤْذَیْنَ وَ کانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحیماً»؛ ای پیامبر، به زنان و دخترانت و نیز به زنان مؤمنین بگو خود را بپوشانند تا شناخته نشوند و مورد اذیت قرار نگیرند. و خداوند بخشنده مهربان است.
«جلباب» به معنای یک پوشش سراسری است؛ یعنی زن باید همه اندامش پوشیده باشد تا همچون گلی لطیف از دسترس هوسرانان مصون و محفوظ باشد.
در سوره نور آیه 31 نیز مفصلا در مورد حجاب و حرمت نگاه به نامحرمان سخن به میان آمده است.
متأسفانه در سالهای اخیر شاهد بدحجابی بیشتری از سوی زنان، دختران و حتی پسران و مردان هستیم که این موضوع تا حدودی سلامت روانی جامعه را به مخاطره انداخته است. در آیات قرآن کریم رعایت حجاب و داشتن پوشش مناسب برای مردان و زنان نامحرم به یک اندازه مورد تأکید قرار گرفته است اما از جهاتی حفظ حجاب و عفت از سوی زنان به دلیل رسالت مادر بودن و حفظ کیان خانواده، در اولویت قرار میگیرد به همین منظور در این نوشتار سعی کردهایم به این سؤال مردان مؤمن پاسخ گوییم: «همسرم آنطور که دلخواه است، پوشش و حجاب مناسبی ندارد و باید همواره به او تذکر دهم، چه کنم؟»
و اما پاسخ:
همسرتان باید درک کند که حجاب کامل، محبت شما را به ایشان بیشتر خواهد کرد. برای او نیز امنیت بیشتر و خوشبختی به همراه خواهد داشت.
آنچه در حجاب (پوشش کامل) مطرح است و دین نیز بر آن تأکید دارد، امنیت زن و حفظ عفت اجتماعی و پایداری و استواری بنیان خانواده و الفت و محبت بیشتر میان همسران است؛ بنابراین نفع و سود این مسئله، متوجه خود انسان میشود و اگر دین بر آن تأکید میکند، برای خوشبختی و سعادت زندگی اجتماعی و فردی انسانها است. به او بفهمانید که پوشش نه به معنای نادرست بودن او یا قصد جلب توجه دیگران است، بلکه نداشتن حجاب، باعث سلب امنیت او و به طمع افتادن دیگران خواهد شد.
همچنین اگر حجاب خود را مقابل مردان نامحرم حفظ نکند، دیگران به چشم دیگری او را نگاه خواهند کرد، اگر چه خانمی پاک و عفیف است نمیتواند بگوید که من با دیگران کاری ندارم، مطمئناً نمایاندن زیباییهای خود به نامحرمان، او را از آزار دیگران یا نگاههای آزار دهنده و شیطانی آنها حفظ نخواهد کرد.
نکات قابل توجه:
1. در هیچ یک از مراحل ارشاد و راهنمایی از برخورد نیک و ملاطفتآمیز و احترام نهادن دور نشوید. با فشار و اجبار کسی را نمیتوان هدایت نمود. چه بسا تأثیر منفی آن بیشتر از هدایت شود. اگر رابطه شما با همسرتان اکنون به جبههگیری و حساسیت نشان دادن و صفآرایی منتهی شده، برای مدتی سکوت کرده و حرفی به او نگویید و به دنبال اجرای روش غیر مستقیم باشید. باید با همسرتان دوست باشید تا حرف شما به عنوان یک دوست، مؤثر باشد. از موضع بالاتر برخورد نکنید، مگر اینکه به شکل نامتعارف در آید.
2. هر شخصی یک نقطه پذیرش دارد. سعی کنید این نقطه پذیرش او را به دست آورید و از این راه وارد شوید و هدف خود را تعقیب کنید. با بررسی خصوصیات وی، راه نفوذ در او و جلب نظرش را به دست آورید و اقدام کنید.
3. از تکرار در گفتار و نصیحت کردن زیاد (آن هم به صورت مستقیم) خودداری کنید. موقعیتسنج باشید و به موقع تذکر دهید. زمانی تذکر دهید که مطمئن باشید تأثیر میگذارد. چنانچه در گفتار و تذکر دادن زیادهروی کنید، حرفهای شما به صورت تکراری در آمده و برای او دلزدگی ایجاد خواهد کرد.
4. به نیازهای روانی و عاطفی او در محیط خانه توجه شود تا احساس کمبود و خلأ نداشته باشد. معمولاً دختر یا زنی که حجاب خود را نگه نمیدارد، نیاز به توجه در جامعه دارد؛ زیرا درون خانه به خواستهها و نیازهایش توجه نمیشود یا خیلی کم مورد توجه است.
5. به احتمال بسیار همسر شما اقوام و یا دوستانی دارد که به حفظ حجاب کامل، پایبندی چندانی ندارند. از این رو وی با همرنگ شدن با جماعت احساس راحتی بیشتری میکند. ضمن این که او را متوجه کار اشتباه دوستان و اقوامش میکنید، از او بخواهید که دوستانش را متوجه اشتباهشان کند.