فرشتگان

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
حکماي الهي چند دليل عقلي بر اثبات موجودات مجردکه از آن ها در فلسفه به عقل و در آموزه‌هاي وحياني به ملائکه (فرشتگان) ياد مي‌شود، بيان کرده، از آن جمله اين که خداوند متعال يکتا و بسيط محض است. از او جز يک حقيقت بسيط صادر نمي گردد .هرگز او بدون واسطه علت موجودات کثيره نخواهد بود، چون از بسيط صرف جزء بسيط صادر نمي‌گردد، هيچ يکي از موجودات نظير جسم، ماده، صورت، نفس اعراض، نمي‌توانند از خداوند بدون واسطه صادر شده باشد، زيرا جسم که مرکب است و صدور مرکب از بسيط محض محال است، پس جسم صادر اول و واسط صدور ساير موجودات نيست، ماده نيز نمي‌تواند واسطه صدور باشد، زيرا صلاحيت فاعلي ندارد و ماده قوه و استعداد محض است.
صورت نيز نمي‌تواند واسطه صدور اشيا باشد، چون صورت در فاعليت خود محتاج ماده است . صورت اگر صادر اول از خداوند باشد و واسطه صدور اشيا باشد، بدين معنا است که قبل از ماده تحقق داشته ،در حالي که صورت تقدم وجودي بر ماده اول ندارد.
نفس نيز نمي‌تواند صادر اول از خدا و سبب پيدايش موجودات بعدي باشد، چون نفس محتاج بدن است .در کارهايش نيازمند بدن است. اگر قبل از بدن به عنوان صادر اول تلقي شود ، معنايش اين است که کارهايش را بدون بدن انجام داده ، واسطه صدور موجودات گرديده ،در حالي که نفس در فاعليت خود نيازمند بدن است.
همچنين اعراض نمي تواند صادر اول و سبب و واسطه صدور اشيا ازحق تعالي باشد، چون اعراض بدون جوهر تحقق پيدا نمي‌تواند، پس نمي‌تواند به عنوان صادر اول واسطه صدور جواهر از مبدء اول گردد.
بنابراين به طور يقين موجود مجردي به نام عقل (فرشته) صادر اول و بسيط و اولين آفريده است . سبب و واسطه خلقت موجود بعد از خود شده، به همين ترتيب سلسله موجودات مجرد يکي پس از ديگري به وجود آمده تا نوبت به خلقت جهان طبيعت رسيده است. (1)
پي‌نوشت:
1. کشف المراد في شرح تجريد الاعتقاد، ص 177 و 178 ؛ حکمت الهي (تاليف الهي قمشه‌اي) ص 294.