با توجه به اینکه خداوند امام زمان عج را برای زمان آینده غایب کرده است عقلا بایستی ایشان تحت حمایت خداوند بوده و از گزند آسیبهای جسمانی دنیا در امان باشند. پس آیا لازم است برای سلامتی ایشان دعا کنیم؟ اگر جواب مثبت است چرا؟
پاسخ:
دعا براي امام زمان -بااینکه خداوند حافظ حضرت میباشد-، منافات ندارد، زيرا درآموزه هاي ديني بر اين امر تأکید شده است. اگر منافات داشت، بدان امر تأکید نمیگردید.
مهمتر از همه اينكه فلسفه دعا تنها اين نيست كه امام زمان (ع) از آسیبها حفظ شود، بلكه آثار و فوايد ديگر دارد، مثلاً در روايات سفارش شده است كه براي ظهور و فرج امام زمان دعا نماييم. برخي اين آثارعبارت اند:
1-دعا براي انسان كامل چون امام زمان (ع) ريشه در فطرت دارد.
توضيح: كمال طلبي همانند خداجویی و خداپرستی و نيكي گرايي ريشه در فطرت و سرشت انسان دارد. بهبیاندیگر جوهره اصلي روح و فطرت انسان، با «کمال طلبی و نيكي گرايي» آميخته و سرشته شده است.
تعظيم و تكريم، دعا و ذكر و ياد «صاحبان كمال» لازمه عشق و ارادت به نيكيها و كمالات است و ريشه در فطرت آدمي دارد.
اكنون در نظام خلقت، انساني کاملتر و صاحبکمال برتر از امام زمان (ع) نيست. پس عاشق امام زمان (ع) يعني عاشق كمال برتر. چگونه انسان عاشق كمال برتر میشود ولي ميتواند از دعا براي آن حضرت غافل بماند؟
2-دعا اظهار ايمان، ارادت و عشق است.
دعا براي امام زمان (ع) يعني اظهار عشق و ارادت دوستدار به محبوب؛ دل دادن صميمانه دل داده به دلدار؛ سر سپردن سرباز جانبرکف در پيش پاي سردار. دعا براي امام (ع) يعني اعلام وفاداري صادقانه مريد به مراد؛ ابراز علاقه مطيع به مطاع؛ و اعلام خود فراموشی نسبت به جان جانان. دعا براي امام عصر (ع) يعني ايستادن در برابر آيينه كمال و جمال و جلال حقتعالی و سفره دل پهن كردن و غم دوران دوري و هجران و رنج و محنتهاي ايام سیهروزی محروميت از رؤيت خورشيد ولايت را بازگو كردن.
3-دعاي عاشق در حق معشوق میدانید يعني چه؟ يعني تجديد پيمان و تأكيد ميثاق و تقويت تعهد بر وفاداري، خويشتن سازي، اصلاح نفس خويش و اصلاح جامعه براي حضور مبارك معشوق.
دعا براي امام زمان (ع) درواقع نامهاي است كه عاشق براي معشوقش مينويسد، اما نامهاي كه با همه نامههای ديگر تفاوت دارد. همقلمش با ديگر قلمها فرق میکند هم مركب و هم كاغذش. شاعر تفاوت اين نامه با ديگر نامهها را چه زيبا بيان كرده است:
قلم بتراشم از هر استخوانم مركب گيرم از خون رگانم
بگيرم كاغذي از پرده دل نويسم بهر يار مهربانم
4-دعا براي امام (ع)، تمرين خودسازي و آمادهسازي جامعه است.
دعا كه از آن به مخ عبادت تعبير شده است، به معناي خواستن و طلب و تمنا كردن از خدا است.
اما اي كسي كه دستت را بهسوی آسمان گرفتي و دعاي «اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الحجة بْنِ الْحَسَنِ ...» میخوانی میدانید. چه چيزي از خدا درخواست ميكنيد؟
وجود مقدس «ولي و حجت خدا» را ميخواهيم. سلامتي و ظهورش را طلب ميكنيم.
دعا اگر از دل برآيد، عمل را به دنبال خواهد داشت، تلقين و تكرار دعا، دعاکننده را وادار ميكند هر كاري كه در سلامتي روحي و قلبي امامش تأثير منفي دارد، انجام ندهد. هر رفتار و گفتاري كه مانع ظهور و عامل تداوم غيبت است، نهتنها مرتكب نشود، بلكه تعهد ميبندد و مانند هر عاشقي شب و روز تلاش میکند تا موانعي را كه ديگران ايجاد ميكنند، برطرف سازد و محيط را آماده پذيرش «محبوب» گرداند.
5-دعا براي امام (ع) درواقع دعا براي خود و جامعه است.
دعا براي سلامتي و تعجيل در ظهور امام زمان (ع) درواقع دعا براي خود و جامعه انساني بهخصوص مستضعفان جهان است. دعا براي رفع ظلم و ستم، فقر و فلاكت و كوه مصائبي است كه برگُرده بيچارگان و درماندگان است.
چنانکه امام زمان (ع) در توقيع شريفي كه به نايب خاصش (جناب محمد بن عثمان) نوشته فرموده است: «براي تعجيل فرج من بسيار دعا كنيد، زيرا كه گشايش كارها و امور شما در فرج من است». (1)
6-دعا براي امام (ع) زمینهسازی براي استجابت دعاي خود است.
توضيح: يكي از آداب دعا، دعا براي ديگران است. امام باقر (ع) میفرماید:«دعايي كه زودتر از هر دعايي به اجابت میرسد دعا براي برادر (يا خواهر) ديني است كه در غياب او انجام میگیرد. وقتي مؤمني ابتدا شروع به دعا براي مؤمنان میکند، فرشتهای كه موكل بر اوست میگوید: آمين و براي توست دو برابر آن چه براي مؤمنان درخواست كردي».)2(
مرحوم سيد بن طاووس میگوید:«وقتي دعا كردن به برادر ديني اینهمه فضيلت و اجر دارد معلوم میشود كه فضيلت دعا كردن براي سلطان و امام زمانت چقدر خواهد بود. امامي كه سبب وجود توست. اگر نبود آن جناب، خداوند تو را و هیچکس از مردم را نمیآفرید. پس حذر كن و باز حذر كن از اینکه خود را يا كسي از بندگان خدا را در دعا كردن بر آن جناب مقدم داري. همچنين قلب و زبان خود را براي دعا كردن به اين امام همام حاضر كن و بپرهيز از اینکه تصور كني كه من اين كلام را براي اين گفتم كه آن جناب نيازمند دعاي ماست. پس هرگاه براي آن مولا دعا كردي، اميد است خداوند به دليل وجود مقدس وي، درهاي اجابت دعا را برايت بگشايد.» )3(
بنابراين هرچند امام (ع) به دعا ما نيازي ندارد و خداوند حافظ و نگهبان او است، ولي يكي از وظايف شيعيان در عصر غيبت، دعا كردن براي آن حضرت برشمرده شده است تا ارتباط و پيوند شيعيان با امام زمان (ع) همواره مستحكم و پابرجا بماند.
پينوشتها:
1. محدث نوري، نجم الثاقب، ص 505، ناشر انتشارات جعفري - مشهد، چاپ دوم، مهر سال 1361 ش.
.2 الكافي، شيخ كليني، ج 4، ص 270، دار الكتب الاسلاميه، تهران، ش 1365.
3. نجم الثاقب، ص 509.