آیا آموختن هنر قرائت، تجوید و ... از نظر پیامبر و ائمه تایید شده است یا نه؟
زیرا یا حدیث به طور صحیح و كامل نقل نشده است یا قرائنی دارد كه معنای درست، باید به كمك آن فهمیده شود . زیرا آن چه ما سراغ داریم ،خلاف این است . در اسلام به تلاوت قرآن، با صداي خوش سفارش شده است كه در اينجا به بازگويي چند روايت ميپردازيم:
رسول اللّه صلّي اللّه عليه و آله فرمود: «هر چيزي زيوري دارد و زيور قرآن آواز خوش است».
«قرآن را با آواز و نواي [متين] عرب بخوانيد . از آواز [مبتذل] اهل فساد و گنهكاران كبيره پرهيز كنيد».
«آواز خوش زيوري براي قرآن است».
«قرآن را با صداي خود خوش كنيد؛ زيرا صداي خوش زيبايي قرآن را افزون ميكند».
«قرآن را با آوازتان زينت بخشيد».
امام صادق عليه السّلام نيز در تفسير آيه: «وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا» فرموده : هو ان تتمكث و تحسن به صوتك؛
به اين معناست كه آن را با تأنّي بخوانيد و صداي تان را خوش داريد.
رسول اللّه صلّي اللّه عليه و آله فرمود: «قرآن با آهنگي حزين نازل شده، پس آن را با گريه [برخاسته از وجد] بخوانيد . اگر گريه نكرديد، لحن گريه به خود بگيريد . آن را با آواز خوش بخوانيد، كه هر كس آن را با آواز خوش نخواند، از ما نيست».
«از ما نيست هر كس قرآن را با آواز خوش نخواند».
امام صادق عليه السّلام فرمود: «قرآن با حزن نازل شده، پس آن را با لحني حزين بخوانيد» .
بر همين اساس، امامان اهل بيت عليهم السّلام كوشش داشتند كه قرآن با ترتيل و صداي بلند و تجويد و با آواز خوش خوانده شود.
معاوية بن عمار روايت ميكند كه به ابي عبد اللّه عليه السّلام گفتم: آيا هر كس، دعا يا قرآن ميخواند، اگر صدايش را بلند نكند، گويي چيزي نخوانده ؟ فرمود: «همينطور است، علي بن الحسين عليه السّلام در تلاوت قرآن، خوش صداترين مردم بود . هنگام تلاوت صدايش را چنان بالا ميبرد كه تمام اهل خانه بشنوند». امام صادق عليه السّلام در خواندن قرآن خوش صداترين مردم بود. هرگاه شب براي تلاوت بيدار ميشد، صدايش را بالا ميبرد . وقتي سقاها و ديگر عابران از آن مسير ميگذشتند، ميايستادند و به تلاوت او گوش ميدادند .
همچنين روايت است كه موسي بن جعفر عليه السّلام نيز صدايي خوش داشت . قرآن نيكو تلاوت ميكرد. روزي فرموده بود: «علي بن الحسين عليه السّلام با صداي بلند قرآن ميخواند تا شايد رهگذري از آنجا بگذرد و به خود آيد. وقتي امام چنان كرد، ديگر مردم آن را تاب نميآوردند». از او پرسيده شد: آيا رسول اللّه صلّي اللّه عليه و آله در نماز جماعت صدايش را به هنگام تلاوت قرآن بلند نميكرد؟ فرمود: «رسول اللّه فقط آنگونه كه در توان مردم بود ،تلاوت ميفرمود».
همچنين از امام علي بن موسي الرضا و او از پدر و نياكانش از رسول اللّه نقل است كه فرمود:
«قرآن را با آواز خوش بخوانيد؛ زيرا آواز خوش زيبايي قرآن را افزون ميكند»، سپس اين آيه را تلاوت كرد: «يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ ما يَشاءُ».(1)
پی نوشت:
1. آیت الله معرفت. محمد هادی .علوم قرآنی . موسسه فرهنگی التمهید .ص 92 3 با تلخیص .