اگر هدیه ای که به شخص داده شده و نقل و انتقال پیدا کرد ، مثلا خرج امور زندگیش کرد ،دیگر نمی توان آن را پس گرفت .
آیت الله بهجت فرموده است : اگر هدیه گیرنده خویشاوند نباشد ، تا زمانی که عین هدیه تلف نشده و باقی باشد، جائز است هدیه دهنده در بخششی که کرده رجوع کند . پس با تلف و خرج شدن آن چیز ، رجوع کردن و گرفتن هدیه جائز نیست . ( 1 ) در صورتی که هدیه در مقابل هدیه باشد ، آن را هدیه معاوضی گویند و قابل رجوع نیست مگر با رضایت دو طرف که در این صورت رجوع اشکال ندارد .
پی نوشت :
1 . جامع المسائل ، ج ‏3 ، ص 314 .

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
در صورتي که علم به حرام بودن هديه نداريد ، استفاده از آن اشکال ندارد .(1)
پي نوشت :
1 . سوال تلفني از دفتر (7746666-0251) آيه الله خامنه اي

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما ؛ و تشكر به خاطر ارتباط تان با اين مركز؛
معناى صحيح آيه 101 سوره نساء با استفاده از احاديث اهل بيت به دست مى‏آيد. خداوند در اين آيه مى‏فرمايد: «هنگامى كه سفر كنيد، گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد، اگر از فتنه (و خطر) كافران بترسيد؛ زيرا كافران براى شما دشمن آشكارى هستند».
در تفسيراين آيه وجوه مختلفى بيان شده است:
1- مقيّد به خوف شدن به خاطر وضع مسلمانان در صدر اسلام است، چرا كه به سبب خطرهاى فراوانى كه آن‏ها را تهديد مى‏كرد، يكسره در ترس و وحشت قرار داشتند. به اصطلاح فنى «قيد غالبى» است. در علم اصول بررسى شده كه «قيد غالبى» مفهوم ندارد، بدين معنا كه هرگز مفهوم آيه اين نيست كه «پس اگر نترسيديد، نماز را كامل بخوانيد» بلكه فقط گزارشى از وضعيت مسلمانان است. موارد ديگرى از اين قبيل در قرآن وجود دارد.(1)
2- بعضى از مفسّران معتقدند كه نماز قصر نخستين بار هنگامى كه مسلمانان در ترس و وحشت از دشمن قرار داشتند، وضع شده ؛ سپس اين حكم توسعه پيدا كرده و در همه موارد سفر (چه همراه با ترس باشد يا نباشد) وارد شده است.(2)
3- ممكن است اين قيد، جنبه تأكيد داشته باشد؛ يعنى نماز شكسته در هر حال بر مسافر لازم است، امّا به هنگام خوف از دشمن تأكيد بيشترى بر آن هست.(3)
شكى نيست كه نماز مسافر شكسته است، حتى اگر ترس و وحشتى در كار نباشد. روايات فراوانى نقل شده كه رسول خدا(ص) هنگام سفر در حجة الوداع و سفر از مكّه به مدينه و سفرهاى ديگر نماز را شكسته مى‏خواندند.(4) در جنگ حنين نيز حضرت نماز را شكسته خواندند.(5)
ابن عباس از پيامبر نقل مى‏كند كه از مدينه به مكّه در حالت امنيت مسافرت كرد كه هيچ ترسى نبود (جز ترس از خدا) پس دو ركعت خواند.(6) بارها از رسول خدا پرسيده شد: آن روزها كه در سفرها از دشمن مى‏ترسيديم، گذشته است و الان در امنيت سفر مى‏كنيم. آيا باز نماز شكسته است؟! رسول خدا(ص) مي فرمود: «صدقة اللَّه عليكم فاقبلوها؛ (نماز شكسته در سفر) هديه‏اى است از جانب خدا براى شما، پس قبول كنيد».(7)
امام صادق(ع) فرمود: «افطار در سفر و نماز قصر از هداياى الهى است. كسى كه از اين كار صرف نظر كند (و نماز خود را در سفر تمام بخواند) هديه الهى را ردّ كرده است».(8)
روايات وارده نيز نشان مى‏دهد كه خدا خواسته مسافر، در سختى زياد قرار نگيرد و كارها را بر او سهل گرفته و حكم واجب بودن روزه را نيز برداشته است.
به تعبير پيامبر و اهل بيت(ع) هديه‏اى است الهى كه انسان نبايد ردّ كند.
بنابراين با توجه به روايات شکسته شدن نماز اختصاص به حالت خوف ندارد و اين حکم واجب خداوند است وما هم مأمور به پيروي از دستورات او هستيم.
پى نوشت‏ها:
1. آيت اللَّه مكارم شيرازى، تفسير نمونه، ج 4، ص 96، ذيل آيه .
2. علامه طباطبائى(ره)، تفسير الميزان، ج 5، ص 61.
3. تفسير نمونه، ج 4، ص 96.
4. بيهقى، السنن الكبرى، ج 3، ص 134، كتاب الصلاة.
5. همان، ص 136.
6. همان، ص 135.
7. همان، ص 134.
8. وسائل الشيعه، ج 5، ص 540.

با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
پول توجيبي که پدر مي دهد ،هديه حساب مي شود و در تعلق خمس به هديه چند نظر هست:
1- به نظر امام خميني، آيت الله خامنه‌اي،آيت الله صانعي،و آيت الله نوري همداني،هديه خمس ندارد . (1)
2. به نظرآيات عظام: بهجت؛ فاضل لنکراني؛ مکارم شيرازي، بنا به احتياط واجب اگر از مخارج سال زياد بيايد ،خمس دارد . (2)
3- به نظر آيات عظام: اراکي، خوئي، سيستاني، صافي، گلپايگاني، اگر از مخارج سال زياد بيايد ،بايد خمسش را داد. (3)
4- به نظرآيت الله تبريزي، آيت الله شبيري زنجاني، ( به آيت الله زنجاني بلکه بنابر احتياط اگر مال ارزشمندي هم نباشد ،خمس آن را بدهد)، آيت الله وحيد خراساني،اگر هديه چيز کم يا کوچکي باشد که نوعا تا آخر سال مصرف مي‌شود، خمس ندارد و گرنه بايد خمسش را داد. (4)
پي­نوشت­ها:
1. امام خميني، توضيح المسائل، مسئله 1753؛ آيت الله خامنه‌اي، استفتاآت، س 850؛ آيت الله صانعي، توضيح المسائل، مسئله 1752؛ آيت الله نوري همداني، توضيح المسائل، مسئله 1749.
2. آيات عظام: بهجت؛ فاضل لنکراني؛ مکارم شيرازي، توضيح المسائل (به ترتيب ) مسئله: 1377، 1798 و1477.
3. آيات عظام: اراکي، خوئي، سيستاني، صافي، گلپايگاني، توضيح المسائل مراجع، ذيل مسئله 1753؛ کوکبي تبريزي، توضيح المسائل، مسئله 16750.
4. آيت الله تبريزي، توضيح المسائل، مسئله 1762 واستفتاآت، س819، آيت الله شبيري زنجاني، توضيح المسائل، ج 2، مسئله 1762 (بلکه بنابر احتياط اگر مال ارزشمندي هم نباشد خمس آن را بدهد)، آيت الله وحيد خراساني، توضيح المسائل، مسئله 1760.

پرسشگر گرامي با سلام سپاس از ارتباط تان با اين مرکز
يعني شرايط هديه و هبه كه مثلا قبض و اقباض باشد ،رعايت شده باشد.(1)
آيت الله مکارم در پاسخ سوال ذيل فرموده است :
س - طلايى براى زينت زن خريدارى و در اختيار وى قرار داده شده، ولى به او هبه نشده است. آيا در صورت فسخ نكاح طلا به ملك مالك اوّل يعنى زوج باقى است، و مى تواند آن را مطالبه نمايد؟
جواب: اگر به قصد عاريه به او داده، مى‏تواند باز پس گيرد. و اگر به نيّت هبه باشد، و آن طلا را تعويض نكرده باشد، نيز حقّ باز پس گرفتن دارد. ولى با توجّه به اين كه معمولًا به قصد هبه مى‏دهند، اگر طلا را تعويض كرده باشد، حق باز پس گرفتن ندارد. همچنين اگر زن و شوهر از اقوام همديگر باشند حق باز پس گرفتن ندارد .(2)
پي نوشت ها:
1 . استفتاات جديد، ج 1 ،ص 310 .
2 . استفتائات جديد ،ج‏3،ص 321 ،سؤال 842 .