راهكارهاي تقويت دين در نوجوانان چيست؟
ايمان ديني نيروي معنوي سرشاري را در درون نوجوان به وجود مي آورد كه به كمك آن مي توان مسير پر فراز و نشيب اين دوران را طي كند و در برابر مشكلات و محروميت هاي خاص آن، با رغبت و خواست دروني ايستادگي كند.
اگر تحمل محروميتي از روي اعتقاد و ميل و رغبت باشد، ايجاد عوارض رواني نمي كند. در صورتي كه اگر چنان اعتقاد دروني در كار نباشد، چه بسا محروميت ها به پيدايش عقده ها و ساير عوارض رواني منتهي شوند.
خانواده هايي كه تربيت ديني فرزندان را جدّي نمي گيرند يا خود از تربيت ديني محرومند، بيشترين آسيب ها را در ارتباط با فرزندان نوجوان خود متحمل مي شوند.
اعتقادات ديني اگر به طرز صحيحي در نوجوان شكل گيرد، پناهگاه روحي بي نظيري است كه مي تواند كشتي طوفان زده نوجوان را از خطر واژگوني نجات دهد.(1)
منابع غني اسلامي ما سرشار از آموزش ها و راهنمايي براي برخورداري از شيوه-هاي صحيح زندگي براي انسانهاست. از اين رو شناخت و به كارگيري آنها موجب رشد و تعالي فرد و جامعه خواهد بود.(2)
- راهكارهايي براي تقويت آ گاهانه احساس ديني در نوجوانان:
دانشمندان و پژوهشگران امر تربيت، بهترين و مؤثرترين راهكار وصول به هدف هاي مطلوب تربيتي، به خصوص در امر تربيت دانش آموزان را پنج چيز مي دانند:
1- روش الگويي: روش الگويي بهترين، مؤثرترين و طبيعي ترين وسيله براي انتقال ارزش هاي اخلاقي و فرهنگي در خانواده است. بايد به جاي گفتار و پند و نصيحت، با رفتار و عمل خويش آموزش دهيم و جو خانه را چنان كنيم كه زندگي در آن فضاي تربيتي به تربيت فرزندان كمك كند. چون فرزندان بسان درختاني هستند كه در آب و خاك خانه رشد مي كنند و معمولا متناسب با همان آب و خاك ميوه مي دهند.
اصرار والدين به نماز اول وقت، انجام عبادت در مكان مشخص و ثابتي در منزل، استفاده از سجاده، پوشيدن لباس نظيف و معطر، باعث قداست و معنويت بيشتر عبادت و جذب و گرايش فرزندان به اين فريضه الهي مي گردد.
2- معرفي الگوهاي برتر و تقويت روحيه برترگرايي:
يكي از ويژگي هاي فطري و اميال دروني انسان «روحيه برترگرايي» و يا «كمال طلبي و جمال گرايي» است. انسان به هر كاري، شغلي، علمي و مقصدي و حتي بازي علاقه داشته باشد، به «برترين ها و قهرمانان» آن گرايش و علاقه دارد. با استفاده از ادبيات نوجوانانه انسان هايي را كه «عبادت» و علاقه به نماز و فرهنگ آن، باعث جاودانگي شان در تاريخ بشريت و محبوبيت آنها نزد خدا و انسان هاي شريف شده است، معرفي كنيد.
3- تشويق: جهت خوشايندسازي دين و مفاهيم و رفتارهاي ديني بايد از ابزارهاي مختلف تشويق كلامي و غيركلامي به خصوص در انظار ديگران بهره جست.
4- بردن نوجوان به مساجد و مجالس جشن مذهبي و عزاداري و شنيدن صداي قرآن با صوت دلنشين، و ديدن اقامه نماز بزرگ ترها و مشاهده زمزمه هاي عاشقانه انسان ها در تلطيف روح وي مؤثر است.
5- استفاده از طبيعت در بيداري حس مذهبي نوجوان: طبيعت سرشار از زيبايي ها و پاكي ها است. هر قدر افراد، از جامعه آلوده فاصله بگيرند و به همان نسبت به مشاهده دشت و بيابان و دامن طبيعت نزديك شوند، به صفا و پاكي فطرت نزديك مي شوند. آنان با نگاه كردن به ستارگان و ماه و مهتاب و كوه ها و صخره ها و آبشارها و جويبارها و حيوانات زيبا همانند پرندگان و ماهيان دريا، ضمن ديدن و آشنا شدن با نشانه ها و نعمت هاي الهي، و پيدا كردن نشاط و سرور روحي و دست يافتن به لذت هاي طبيعي، از غفلت ها و آلودگي هايي كه جامعه امروزي براي كودكان و نوجوانان و جوانان فراهم كرده است، دور مي مانند، در نتيجه فطرت خداجويي آنان در مسير طبيعي رشد پيدا مي كند و با يك تلنگر و اشاره مي توان آنان را به نماز و عبادت و تسبيح موجودات جهان آشنا و مأنوس كرد.
- جهت مطالعۀ بيشتر:
1. بابازاده، علي اكبر، شيوه هاي درماني مفاسد اجتماعي، انتشارات دانش و ادب، قم.
2. نيك خو، مهدي، جواني بهار زندگاني، دارالثقلين، بي چا، قم.
3. دكتر دونالد.اي.گريدانوس، مراقبت از نوجوانان، مترجمان:دكتر پوريا صرّامي فروشاني- دكتر بزرگمهر مطهري، انتشارات رشد، تهران.
4. صفري، غلامرضا، نوجوان و خانواده، انتشارات وراي دانش، بي جا.
پي نوشت ها:
1. سادات، محمدعلي، راهنماي پدران و مادران(شيوه هاي برخورد با نوجوانان)، دفترنشر فرهنگ اسلامي، چاپ ششم، بي جا، 1376، ص 99.
2. نيك خو، مهدي، جواني بهار زندگاني، دارالثقلين، بي چا، قم، 1379، ص 147.
