هنگامی كه دختر و پسر باید بنشینند و به اصطلاح سنگ های خود را وا بكنند در واقع چه مباحثی را می بایست عنوان و مشخص نمایند؟
گاهی دختران و پسران در صدد هستند تا با مطرح ساختن انبوهی از پرسش های گوناگون، به بالاترین اطلاعات درباره فرد دست یابند؛ اما متأسفانه توانایی پرسش ها محدود است و برخی اطلاعات ضروری از دید افراد مخفی می ماند. این در حالی است كه بسیاری از اطلاعات در خلال گفتگوی هدفمند دریافت خواهد شد.
یكی از مسائلی كه اغلب دختران و پسران در آستانه ازدواج بسیار درباره آن ابراز نگرانی می‌كنند، نوع و تعداد پرسش‌هایی است كه باید از یكدیگر بپرسند. این در حالی است كه افرادی نیز تلقین می‌كنند كه باید بتوانید سؤالات بیش تری را مطرح سازید تا به شناخت كامل تر دست بیابید. به همین دلیل، گاهی افراد با فهرستی بلند و طولانی از پرسشها در جلسه گفتگو حاضر شده و گویا آن را را با جلسه بازجویی یا گزینش استخدامی اشتباه می‌گیرند. این در حالی است كه فراوانی پرسشها اغلب نامطلوب هستند و مانعی برای یك ارتباط محسوب می‌گردند. در نتیجه، فرایند ارتباط را مختل ساخته و عملاً جریان تبادل اطلاعات متوقف می‌گردد و دستیابی به اطلاعات اساسی و عمیق‌تر كه مهم‌تر نیز هستند، ناممكن می‌گردد.
از سوی دیگر، با توجه به این میل اشباع ناشدنی، هر از گاهی شاهد آن هستیم كه برخی از افراد غیر متخصص، تعداد بی‌‌شماری از این گونه پرسشها را با عنوان «فهرست طلایی» فهرست می‌كنند. انتظار دارند كه بر پایه آن ها، دختر یا پسر به كشف حقایقی بی‌بدیل درباره فرد مقابل نایل آیند. برخی از فهرست‌ها مشتمل بر صدها پرسش بوده و به نظر می‌رسد كه طرح و پاسخ‌دهی به آن ها به ساعت‌ها زمان نیاز دارد و عملاً امكان‌پذیر نباشد. برخی ایرادات دیگر نیز متوجه پرسش‌هایی است كه از سوی متخصصان تهیه و تأیید نشده است و كاملاً ساده‌نگرانه، جزیی و مشكل‌زا هستند.
پرسشها همواره ابزاری مناسب برای دستیابی به اطلاعات به شمار می‌آمده‌اند. اما متأسفانه هنگامی كه پرسشها به منظور درخواست اطلاعات مربوط به افراد یا اسرار ایشان باشد، به شدّت با خطر تحریف و دستكاری رو به رو هستند. همه ما ممكن است به بهتر نشان دادن خود روی آوریم. عقاید واقعی خودمان را پنهان نماییم. این یكی از ایرادات همیشگی است كه پرسش‌نامه‌ها با آن رو به رو هستند. بنابراین، باید میزان توان پرسش نامه‌ها را در مشخص ساختن واقعیت‌ها در نظر داشته باشیم. گمان نكنیم كه در صورت تهیه یك پرسش نامه طولانی، نسبت به تمام حقایق آگاه خواهیم شد؛ چرا كه به خوبی می‌دانیم كه ارزش مشاهده در محیط رفتاری اجتماعی و بین‌فردی، به مراتب افزون تر از چند پرسش معمولی است. پس اشتیاق خود را نسبت به جمع‌آوری هزاران نوع پرسش تعدیل نمایید. در مقابل، تلاش كنید تا پرسش‌های شما جامع بوده و همه ابعاد را در بر گیرند. به هر حال، در ادامه یادآوری برخی نكات دیگر شما را با فنون پرس‌وجو آشنا خواهد ساخت.
1. گاهی مطرح ساختن یك پرسش، میزان علاقه یا حساسیت شما را نسبت به یك مسئله نشان می‌دهد. بیم آن می‌رود كه فرد مقابل، به علاقه و یا عدم علاقه شما پی برده و حقیقت را پنهان نموده و مسئله را همان گونه كه مورد نظرتان است، جلوه دهد. نمونه:
- نظر شما درباره حجاب و نماز چیست؟
2. گاهی به كارگیری یك پرسش به گونه‌ای خاص این وضع را پدید می‌آورد.
نمونه:
- آیا شما نسبت به نماز بی‌تفاوت هستید؟
در این صورت، پاسخی موافق دریافت خواهید نمود و فرد با احتمال بیش تری عقاید خودش را پنهان می كند.
- خیر، ابداً. من كاملاً مقید هستم. اتفاقاً نماز شب هم می‌خوانم! (من همانم كه شما می‌‌خواهید!)
3. گاهی زبان بدن (حركات بدنی) هنگام مطرح ساختن پرسش این وضع را پدید می‌آورد.
4. گاهی نیز طرح پرسش در یك قالب نامناسب فرد را به یك واكنش تدافعی و متضاد سوق می‌دهد؛ هر چند با اصول مطرح شده از سوی شما موافق یا هم‌عقیده باشد. بنابراین، فرد از آن جهت كه مورد قضاوت زودرس شما قرار گرفته است، متأثر می گردد و تلاش می كند تا از خود دفاع كند.
نمونه:
- نمی‌دانید كه نباید با دیگران با خشونت رفتار كرد؟
- اتفاقاً چرا با بعضی افراد باید همین گونه رفتار كرد؛ چون زبان آدمیزاد سرشان نمی شود.
ممكن است تلقی نمایید كه با به كار گیری این ترفند، به بخشی از خصوصیات فرد مقابل دست یافته‌اید. به كارگیری این فن، تنها هنگامی ارزنده خواهد بود كه واقعاً اهدافی فراپیامی را در نظر داشته باشید. برقراری ارتباط، صرفاً راهی برای آزمودن خلق و خوی فرد باشد. با مطرح نمودن پرسشها به صورت نامناسب، برخی واقعیات مهم از نظر شما پنهان خواهد ماند.
در مراسم خواستگاری راهكارهایی برای پی‌بردن به برخی زوایای شخصیتی طرف مقابل وجود دارد، از جمله:
1. سؤال مستقیم:
طرح سؤالات مستقیمی مانند: «آیا خود را فرد صبوری می‌دانید؟»، یا «آیا دیگران شما را فرد صبوری می‌دانند؟»، می‌تواند تا حدودی واقعیت وجودی طرف را به شما بنمایاند. اگر زیرك باشد، از چگونگی پاسخ وی تا حدودی به پس ذهن پاسخ دهنده پی‌خواهید برد. می‌توانید این گونه سؤال كردن را در غیر مراسم خواستگاری در بین دوستان و آشنایان خود آزمایش نمایید.
2. سؤال غیر مستقیم:
مثلاً: «اگر یه روز بی‌هیچ دلیل خاصی از غذای شما ایراد بگیرم، واكنش شما چه خواهد بود؟ یا ...».
3. تحقیقات محلی از همسایگان، دوستان و همكلاسی‌ها و همكاران:
تحقیقات اگر به صورت همه جانبه صورت پذیرد، در بیش تر موارد زوایای پنهان و پیدای طرف مقابل را برای شما آشكار می‌سازد؛ مثلاً اگر 5 نفر مختلف به یك سؤال خاص یك جور جواب دادند، می‌توان تا حد زیادی به صحت پاسخ آنان ایمان آورد.
4. دقت در «زبان بدن» طرف مقابل:
در برخی موارد، «زبان بدن» ما انسان‌ها، از «زبان سر» ما پیام‌های بیش تری (از درونیات ما) به طرف مقابل منتقل می‌كنند. اگر كمی دقت نمایید، از شیوه تكان دادن و استفاده از سر، دست، صورت، چشم و ابرو و... به برخی نكات مخفی طرف مقابل پی‌خواهید برد.
برخی رفتارها مانند عصبی صحبت كردن و انفجاری برخورد نمودن، در موارد بسیاری نشان از روحیه ناشكیبا و اضطراب دارد. صبوری و خوش‌اخلاقی، در پرتو سلامت روان (مانند اضطراب كنترل شده، فقدان وسواس و افسردگی و...) صورت می‌پذیرد.
در برخی موارد ویژه و اندك، برای اطمینان‌بیش تر در خصوص مطلوبیت دختر یا پسر، مراجعه به یك مشاور ازدواج ضرورت می‌یابد؛ چرا كه اطلاع از برخی ویژگی‌های اخلاقی و شخصیتی هر شخص، از عهده فرد غیر كارشناس بیرون است. این امر نیازمند انجام یك‌سری تست‌های روان‌شناختی و مصاحبه‌های تشخیصی می‌باشد.
