شهادت به امامت مولاي متقيان حضرت علي(ع) در اذان

به طور كلي در خصوص اين كه شهادت سوم يعني"اشهد ان عليا ولي الله" جزء اذان نبوده و بعدها اضافه شده، ترديدي وجود ندارد ، اما نمي توان به طور دقيق گفت كه در چه زماني گفتن اين عبارت در بين شيعيان متداول شد؛  در هر حال آنچه مهم است اين است كه بدانيم هيچ يك از مراجع تقليد آن را جزء اذان نمي دانند. گرچه گفتن آن را به قصد قربت و استحباب عام بي اشكال مي دانند. (1) به همين جهت اين اضافه نمودن تحريف اذان هم محسوب نمي گردد زيرا اين عبارت به قصد ذكر خاص اذان گفته نمي شود آن چنان كه  لفظ "جَلّ جلالُه " بعد اسم الله و "صَلّي الله عَليه و آلِه " بعد از نام مبارك پيامبر(ص) معمولا در اذان و اقامه گفته مي شود و كسي ان را تحريف اذان نمي داند .

در هر حال ما معتقديم كه ذكراستحبابي اين شهادت در اذان مانعي نداشته و بدعت محسوب نمي گردد زيرا در زمان پيامبر اسلام نيز به نوعي در بين خواص اضافه نمودن اين بخش خاص اتفاق افتاده و حضرت مانع آن نشدند و اين امر حتي حتي از برخي علماء اهل سنت نيز نقل شده است.

آنچنانكه از  عبدالله مراغي مصري ،يكي از علماي اهل سنت، در كتابي به نام «السلافْ في امر الخلافْ» نقل شده است كه: مردي خدمت پيامبر اكرم(ص) رسيد و گفت: يا رسول الله چيزي شنيدم كه قبلاً نشنيده بودم، پيامبر فرمود: چه چيزي شنيدي؟ گفت: سلمان در اذان بعد از شهادت به رسالت، به ولايت علي(ع) شهادت مي‏داد - مي‏گفت اشهد ان علياً ولي الله -، پيامبر فرمود: «سَمِعتُم خَيراً» چيز خوبي شنيده‏ايد. از كتاب مذكور روايت ديگري به همين مضمون نيز درباره اباذر نقل شده است.(2)

به علاوه آنكه نفس اقرار و شهادت به ولايت امام علي (ع) به طور كلي امري ممدوح بوده و اين امر در زمان ائمه (ع) نيز رائج بوده و آنها حداقل مخالفتي با اين امر نداشته اند. آنچنان كه از امام صادق(ع) نقل شده كه فرمود"...فَإِذَا قَالَ أَحَدُكُمْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ فَلْيَقُلْ عَلِيٌّ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِين"(3)‏ هر وقت كسي از شما جمله «لااِلهَ‏اِلّاالله، مُحَمَّدٌ رَسُولُ الله» را بگويد حتماً پس از آن «عليٌ اَميرُ المُؤمِنينَ وَلِيَّ الله» را بگويد" لذا اين روايت و امثال آن به طور عام دلالت بر استحباب گفتن نام حضرت علي (ع) بعد نام پيغمبر(ص) از جمله در اذان و اقامه دارند.

 پي نوشت ها:

1. ر. ك.بني هاشمي، سيد محمد حسن، توضيح المسائل مراجع، دفتر انتشارات اسلامي، قم 1386 ه ش، ج 1، ص 519.

2. ر.ك.مرعشي،اسماعيل،تحقيقي پيرامون اهميت اذان و اقامه و سومين شهادت، چ مسجد مقدس جمكران، بهمن، 1386.

3 . طبرسى‏، احمد بن على، الإحتجاج على أهل اللجاج‏، چ مرتضى‏، مشهد، 1403 ه ق، ج 1، ص 158.