من در برنامه ريزي مشكل دارم و هر وقت برنامه ميريزم بهش عمل نميكنم.بعضي اوقات هم كه تصميم مي گيرم به برنامه ام عمل كنم كاري پيش مي آيد و نمي تونم ان كار را ادامه دهم مثلا مشغول درس خواندنم و پدرم مي گويد برو فلان چيز را بگير.از اين كه نميتونم برنامه ريزي كنم خيلي رنج ميبرم و همش فكر مي كنم دارم بزرگترين سرمايه ام يعني وقت را تلف ميكنم وآن را از دست ميدهم
اولين نكته در برنامه ريزي درست و اصولي اين است كه انسان بايد، بر اساس واقعيت هاي موجود زندگي، امكانات و توانايي هايش، اهدافي براي خود در نظر بگيرد. يكي از مشكلات اساسي افراد، به ويژه نوجوانان و جوانان، اين است كه ايده آل هاشان با واقعيت زندگي فاصله بسيار دارد. اين افراد معمولاً در ارزيابيهاي خود دچار نوعي افراط ميشوند و بيشتر بر اساس تخيلات كمال گرايانه زندگي ميكنند. در نتيجه اهداف شان با استعداد و توانمنديهايشان همخواني و مطابقت ندارد به همين خاطر، به اهداف خود نميرسند و در برنامه ريزي با شكست مواجه مي شوند كه در نتيجه آن، با گذشت زمان دچار نااميدي، سرخوردگي، بي حوصله گي و نهايتاً افسردگي ميشوند؛ به گونهاي كه حتي نميتوانند از حداقل امكانات و توانايي هاي خود نيز استفاده كنند. بنابراين، يكي از رموز موفقيت برنامه ريزي، واقع نگري و اجتناب از افراط و تفريط است.
بعد از در نظر گرفتن واقعيتهاي زندگي، بايد با برنامهريزي دقيق و البته صحيح، امكان بيشترين بهرهوري از فرصت ها و امكانات را فراهم آوريد. لازمه استفاده از فرصتها و امكانات، شناسايي دقيق آنها است؛ يعني هر كس ابتدا بايد فرصت هاي مفيد و امكانات و توانمندي هاي خود را شناسايي كند و در مرحله بعد، با تلاش و پشتكار از اين سرمايه ها بهره گيرد. يكي از عمده ترين آسيب هاي برنامه ريزي به اين نكته باز مي گردد كه فرد به واسطه عدم شناخت شخصيت خود و ميزان توانايي خود، اقدام به برنامه ريزي و انجام اعمالي مي كنيد كه رسيدن به آنها در نهايت جزء آروزهاي او است، در نتيجه پس از مدّتي تلاش و كوشش، از پيگيري خسته شده و آن را به كناري مي نهيد.
مشخص بودن هدف يا اهداف در موفقيت انسان نقش مؤثر دارد؛ زيرا تعيين هدف: الف) موجب افزايش انگيزه ميشود و انگيزه موتور محرك انسان در فعاليتها است. اگر انسان انگيزه قوي داشته باشد، بيشتر تلاش ميكند و در نتيجه سريعتر به اهداف خود دست مييابد. ب) معيار ارزيابي كارها را فراهم ميآورد و انسان ميتواند خود را ارزيابي كند. ج) در تعيين جايگاه انسان سودمند است؛ يعني انسان ميتواند دريابد چه مقدار از راهي را كه بايد طي كند، پيموده و چه مقدار باقي مانده است.
به منظور داشتن يك برنامه منظم و منسجم، لازم است جدولي تهيه نماييد و تمام ساعات شبانه روز و ايام هفته را (به ترتيب در ستون افقي و عمودي) يادداشت كرده و براي هر ساعتي در هر روز از ايام هفته، كار و برنامه مناسب را در آن يادداشت نماييد. مثلاً چه ساعتي از خواب بيدار شويد؟ ساعتي را به مطالعه، عبادت، ورزش و نرمش، صرف غذا، انجام كارهاي منزل و كارهاي شخصي و ديگر كارهاي ضروري اختصاص دهيد، و آنها را دقيقاً در جدول بنويسيد و خود را موظف كنيد طبق جدول تهيه شده، كه متناسب با تواناييهاي خودتان است عمل نماييد. در اين مسير نياز به يك عزم و اراده جدي هست كه بايستي در خودتان آن را تقويت كنيد. اگر اين گونه و واقع گرايانه برنامه ريزي كنيد و همه فعاليت هاي مفيد را در آن بگنجانيد طبيعتاً، پدر و مادرتان شما را درك مي كنند و خارج از برنامه مشخص شما، كاري را از شما طلب نمي كنند. البته هيچ اشكالي ندارد كه وقتي آنها كاري از شما خواستند و آن كار خيلي هم ضروري و حياتي نبود به آنها محترمانه مثلاً بگوييد: «من در فلان ساعت براي آن كار برنامه ريزي كرده ام و در آن موقع آن را انجام خواهم داد.»
اگر نمي توانيد به تنهايي برنامه قابل اجرايي تهيه نماييد، مي توانيد پس از مشورت با مشاوران و روانشناسان باتجربه، با توجه به امكانات و توانمنديهاي واقعي خود، براي زندگي تان برنامه ريزي كنيد و بكوشيد هرگز بي جهت از آن برنامه تخطي نكنيد. اوقات استراحت و تفريح و عبادت و همهفعاليتها را در اين برنامه بگنجانيد تا زماني خالي نماند و ممكن است در ابتداي برنامهريزي با كندي مواجه شويد ولي در جريان عمل به برنامه به آن عادت ميكنيد و به مرور زمان جزء شخصيت شما ميشود. برنامهريزي علاوه بر صرفهجويي در وقت و فرصتهاي زندگي، موجب ميشود تا خود و نيازهاي تان را بهتر و بيشتر بشناسيد. لازمه برنامهريزي موفق، انعطافپذيري در عمل به برنامه است و نيز نگاه واقعبينانه به كاستيها و ضعفهاي موجود در زمينهاي است كه برنامه تنظيم ميكنيد. برنامهريزي تفكر ما را نسبت به زندگي شكل ميدهد و تفكّر منسجم منتهي به عمل در زندگي ايجاد مي كند.
بعد از برنامه ريزي منطقي و قابل دستيابي، اراده خود را تقويت كنيد و راهكارهاي زير را براي حصول نتيجه بهتر، دنبال كنيد:
1- هر كاري را آسان تلقي كنيد؛ زيرا در برابر اراده پولادين انسان همه سختيها آسان ميگردد . به استقبال كارهاي به ظاهر دشوار برويد و به خود تلقين كنيد ميتوانيد در اين امور درست تصميم بگيريد و افتخار موفقيت در انجام آنها را به دست آوريد.
2- مدتي برنامه ريزي و تصميمات خود را با فردي ذي صلاح در ميان بگذاريد و از وي بخواهيد مراقب باشد تا در شما دودلي و سستي پيش نيايد و اجراي تصميمات خويش را به تاخير نيندازيد.
3- اطرافيان و خانواده خود را در جريان ريز برنامه ريزي خود قرار دهيد و نظر آنها را جويا شويد و حمايت آنها را جلب كنيد تا آنها متناسب با برنامه شما عمل كنند و يا از شما توقع انجام كاري را داشته باشند.
