پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

پرسش 1:
كلام شرح آيا عصمت ائمه با خداوند مساوي است؟

پاسخ:
سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما ؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
عصمت و نبود آن در جايي مطرح است که امکان لغزش علمي و عملي وجود داشته باشد، مثلاً آدمي به دليل جنبه‌هاي گوناگون بشري و اختيار و اراده متصف به عصمت و عدم عصمت مي‌شوند، انبيا و ائمه(عليهم السلام) داراي صفت عصمتند، ساير مردم از اين موهبت برخوردار نيستند و احتمال خلاف در آنها وجود دارد. ولي خداوند از اين گونه صفات منزّه است.
وصف عصمت وصف مخلوقات است و نه صفت خالق و آفريدگار، مخلوقات نظير انبيا و ائمه و ملائکه داراي عصمتند و ساير آدميان از اين موهبت نصيبي ندارد.
«لَيْسَ کَمِثْلِهِ شَيْءٌ؛(1) هيچ چيزي مثل و همسان خداوند نيست».
بنابر اين ائمه(ع) گرچه داراي عصمتند و اين عصمت بر اساس آيه تطهير:
«إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا؛(2) خدا فقط مى‏خواهد آلودگى را از شما خاندان پيامبر بزدايد و شما را پاك و پاكيزه گرداند»از خداوند به آنها هديه شده و آنها بر اساس ارادة تکويني خداوند از هر گونه لغزش علمي و عملي مصونند. ائمه(ع) بندگان خدا و مخلوق او هستند و در هيچ صفتي با خدا همسان نيستند.

پي‌نوشت‌ها:
1. شورا (42) آيه 11.
2. احزاب (33) آيه 33.

پرسش 2:
آيا ائمه عليهم السلام 14 معصوم ترك اولي داشته اند؟
پاسخ:
تمام انبيا(ع) داراي عصمتند، ولي همه آنها به لحاظ عصمت در يک مرتبه نيستند. انبيا اولوالعزم که در نبوت و رسالت درجه کامل‌تري دارند، در عصمت هم از ساير انبيا برترند.
خاتم انبيا که در همه کمالات وجودي از همه پيامبران برتر است، در عصمت نيز از همه کامل‌تر و به تعبير امام خميني داراي عصمت مطلقه است . ائمه(ع) به دليل آن که طينت‌شان برگرفته از طينت خاتم انبيا و پرتوي از نور وجود او است، مثل پيامبر داراي عصمت مطلقه هستند، به همين جهت پيامبر اسلام نه تنها از گناه معصوم است بلکه از آنچه اصطلاحاً «ترک اولى» نام دارد ، معصوم است ،در حالي که انبياي ديگر از گناه معصوم هستند ، ولي از «ترک اولى» معصوم نيستند.(1)
ائمه(ع) مثل ختمي مرتبت نه تنها از هر گونه لغزشي علمي و عملي منزه‌اند، بلکه ازترک اولى نيز معصومند، يعني آنها نه تنها واجبي را ترک نمي‌کنند و حرامي را انجام نمي‌دهند بلکه مستحبات را نيز ترک نکرده و مکروهات را انجام نمي‌دهند و اين همان چيزي است که از آن به عصمت مطلقه ياد مي‌شود و ائمه(ع) از چنين عصمت برخوردار هستند.(2)

پي‌نوشت‌ها:
1. پيامبر اعظم در نگاه امام خميني، ص 50.
2. همان، ص 53.

پرسش 3:
حديثي مثل اينكه ما ائمه هر چه خدا دارد داريم. فقط خدا خالق است و ما مخلوق. آيا اين حديث درست است ؟
پاسخ:

اگر متن سخن مذکور را بفرستيد ، مي توانيم بررسي کرده ، در باره آن اظهار نظر کنيم . چنين سخني پيدا نکرديم ،گرچه روايات زيادي شبيه به اين مضمون وارد شده است اما با مطلب شما فرق بسيار دارد که برخي عبارتند از :
1 - « قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) : لَا تَتَجَاوَزُوا بِنَا الْعُبُودِيَّةَ ثُمَّ قُولُوا مَا شِئْتُمْ وَ لَنْ تَبْلُغُوا وَ إِيَّاكُمْ وَ الْغُلُوَّ كَغُلُوِّ النَّصَارَى فَإِنِّي بَرِي‏ءٌ مِنَ الْغَالِين‏ ».(1)
ترجمه : علي عليه السلام مي فرمايد : ما را از مرحله بندگى خارج نكنيد ،سپس هر چه مي خواهيد ،در فضل ما بگوئيد . نخواهيد توانست به تمام فضائل ما برسيد و بپرهيزيد از غلوّ ، مانند غلوّ مسيحيان . از غاليان بيزارم.
2 - در روايتي از امامان معصوم عليهم السلام ، رسيده است : « انفوا عنّا الرّبوبيّة و قولوا ما شئتم ».(2)
ترجمه : ما را از مقام خدائى دور كنيد ، آن گاه در باره برترى ما هر چه مي خواهيد بگوئيد.
3 - در روايتي ديگر از امامان معصوم عليهم السلام ، رسيده است : «لا تقولوا فينا ربّا و قولوا: ما شئتم و لن تبلغوا».(3)
ترجمه : به ما خدا نگوييد ، آن گاه هر چه خواستيد در مقامات ما بگوييد و هرگز در حق ما غلوّ نکنيد .
پي نوشت ها :
1 . بحار الأنوار، علامه المجلسي، ج 25 ، ص 273، 110 أجزاء، مؤسسه الوفاء، بيروت لبنان، 1404 ه. ق.
2 . شيخ حسن ديلمى، إرشاد القلوب إلى الصواب ، ج 2 ، ص 427، 2جلد، شريف رضى - قم، چاپ: اول، 1412 ق.
3 . بروجردى ، تفسير الصراط المستقيم، ج‏4 ، ص 198 ، موسسه انصاريان - قم، چاپ اول، 1416 ق.