من می خوام خدای خودم رو بشناسم من نماز نمی خونم تا حالا چند بار شروع کردم ولی بازم کنار گذاشتمش - من می خوام با یاد خدا به آرامش برسم راحش رو بلد نیستم شما بهم یاد بدید
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مرکز
از اين که مي خواهيد با ياد خدا به آرامش برسيد، خوشحاليم و شما را ستايش مي کنيم.
قرآن مجيد، عامل آرامش را در ذكر و ياد خدا مي‌داند: "ألا بذكر الله تطمئن القلوب؛ آگاه باشيد تنها با ياد خدا دل‌ها آرامي مي‌گيرد"(1).در روايات معصومان نيز به اين نكته پرداخته شده است. امام علي(ع) ميفرمايد: "ذكر الله جلاء الصدور و طمأنينة القلوب؛ ياد خدا روشني بخش سينه‌ها و آرام‌بخش دل‌هاست"(2).
امام سجاد(ع) ميفرمايد: "فلا تطمئن القلوب إلاّ بذكرك؛ دل‌ها جز به ياد تو آرام نگيرد"(3).
از سوي ديگر غفلت از خدا منشأ ناآرامي دل است .قرآن مجيد ميفرمايد: "مَن أعرض عن ذكري فإنّ له معيشة ضنكاً؛ هر كس از ياد من روي بگرداند، زندگي سختي در پيش خواهد داشت"(4).
اگر مي خواهي به آرامش برسي، بايد عامل آرامش که ذکر و ياد خداست ، پيدا کني . چگونه انتظار داري به آرامش برسي، در حالي که نماز را ترک مي کني؟قرآن کريم ذکر و ياد خدا را در اقامه نماز مي داند :« إِنَّني أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ أَنَا فَاعْبُدْني وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْري ؛(5)خداى يكتا من هستم. هيچ خدايى جز من نيست. پس مرا بپرست و تا مرا ياد كنى نماز بگزار.»
در جايي ديگر از نماز به "ذکر الله اکبر" تعبير مي کند :« اتْلُ ما أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنَ الْكِتابِ وَ أَقِمِ الصَّلاةَ إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ لَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تَصْنَعُونَ؛ (6) هر چه را از اين كتاب بر تو وحى شده است، تلاوت كن. نماز بگزار، كه نماز آدمى را از فحشا و منكر باز مىدارد . ذكر خدا بزرگتر است و خدا به كارهايى كه مىكنيد، آگاه است.»
از آيات قرآن و روايات استفاده مي شود نماز بهترين وسيله براي شناخت پروردگار و بالاترين ذکر است . اگر مي خواهي خدا را بهتر بشناسي و با ياد خدا به آرامش برسي ، بايد مداومت بر نماز داشته باشي . در هيچ شرايطي نماز را ترک نکني.
براي تداوم نماز عوامل متعددي وجود دارد كه جهت رعايت اختصار به برخي اشاره مي‌شود:
1ـ شناخت اهميت نماز.
نماز از منظر اسلام اهميت ويژه اي دارد؛ تا آن جا كه از آن به عنوان ستون دين(7) و نور چشم پيامبر(ص) ياد شده است. (8)
از سوي ديگر ترك نماز از گناهان كبيره به حساب آمده است.(9)
پيامبر فرمود: " از ما نيست كسي كه نماز را خوار شمارد ".(10)
نماز است سرخط آزادگي دواي غم و درد دل مردگي(11)
نماز عامل مهمي در تزكية روح و درون انسان است. اهميت ندادن به نماز به لحاظ عدم آشنايي به حقيقت آن و احساس نياز نكردن نسبت به آن، از عوامل ترك نماز و سستي در آن به شمار مي‌آيد. انسان بر اساس فطرت خود،همواره به سوي چيزي كه برايش اهميت دارد، توجه و اهتمام مي‌كند. اگر براي انسان، امري مهم و ضروري جلوه كند، آن را به هر صورت ممكن انجام خواهد داد. آشنا شدن به حقيقت نماز و اين كه نماز جزء نياز ما است، جزء زندگي حيات ما است و فايده و آثار نماز در دنيا و آخرت تجلّي مي‌كند، باعث مي‌شود انسان با شوق بيش تري به اقامة نماز بپردازد و از سستي در نماز و يا ترك آن خودداري نمايد.
كسي كه نماز را سربار خود و صرفاً يك تكليف طاقت فرسا بداند، به حقيقت آن پي نبرده و اهمتي به آن نمي‌دهد.
نماز مهم‌ترين فريضه از فرايض الهي است، اقامه آن مايه سعادت و ترك آن باعث شقاوت مي‌باشد. امام صادق(ع) فرمود: "محبوب‌ترين اعمال پيش خداوند نمازاست، آخرين وصيت پيامبران الهي نمازاست"(12) حضرت در حديث ديگر فرمود: "تارك الصلاه بهره‌اي از اسلام نبرده است"(13) اگر انسان به درستي فكر‌كند كه خداوند چرا دستور داده كه بندگانش نماز بخوانند، هيچ‌گاه نماز را ترك نمي‌كند . چنانچه به هر علتي‌نمازش ترك شود ،فوراً جبران نموده و قضا مي‌كند.
قرآن ميفرمايد: "يا ايها الناس انتم الفقراء الي الله و الله هو الغني‌الحميد؛ اي مردم ! همگي نيازمند خداييد، تنها خداوند است كه بي نياز و شايسته هر گونه حمد و ستايش‌است"(14) وقتي خدا از عبادت ما سودي نمي‌برد و از طرفي نماز و ساير عبادت‌ها را واجب نموده ،معلوم مي‌شود اين دستورات براي خوش بختي و سعادت خود ما است.
هنگامي كه از عمق جان درك كرديم كه نماز در تأمين خوش بختي و سعادت ما نقش اساسي و تعيين كننده دارد، با عشق و علاقه نماز مي‌خوانيم ،چرا كه‌نماز محور قبولي ساير اعمال است . در قيامت اولين سوال از نماز مي‌باشد. امام باقر(ع) فرمود: "اولين محاسبه بنده در مورد نماز انجام مي‌گيرد، اگر نماز مورد قبول واقع‌شد، بقيه اعمال هم مقبول مي شود"(15).
نماز از واجباتي است كه خداوند در هيچ حالتي حتي در هنگام بيماري، راضي به ترك آن نيست. تارك نماز بيش ترين ظلم را نسبت به خود روا ميدارد و خود را از شفاعت پيامبر(ص)محروم مي‌كند. حضرت فرمود: "هر كه نماز را عمداً ترك كند، از پناه خدا و پناه پيغمبرش بيزاري جسته‌است"(16). پس انساني كه معتقد به خدا و قيامت است و مي‌داند هر چه از خوب و بد انجام بدهد ،نتيجه‌اش به‌خودش باز مي‌گردد، عاشقانه به سوي نماز مي‌شتابد و آن را در اول وقت مي‌خواند.
نبي گرامي اسلام(ص) فرمود:"فضيلت اول وقت نماز بر آخر وقت مانند فضيلت آخرت بر دنيا است"(17).
2ـ شناخت پيامدهاي ترك نماز.
يكي از عوامل و راهكار مهم دوباره نماز خواندن شناخت پيامدهاي منفي ترك نماز است. در قرآن بر ترك نماز وعدة عذاب داده شده است: " بهشتيان از دوزخيان مي‌پرسند: چه چيز شما را به دوزخ كشانيد، جهنميان در پاسخ گويند: ما از نمازگزاران نبوديم ". (18)
رسول خدا ميفرمايد: "كسي كه نماز خود را سبك گيرد و در به جا آوردنش سستي نمايد، خداوند او را به پانزده بلا مبتلا مي‌كند؛ شش بلا در دنيا . سه تا در موقع مردنش . سه در قبر .سه در قيامت و هنگامي كه از قبر بيرون مي‌آيد.
اما شش بلاي دنيوي:
1ـ خداوند بركت را از عمرش كم مي‌كند.
2ـ بركت را از روزيش بر ميدارد.
3ـ از صورتش نشانة نيكوكاران را بر ميدارد.
4ـ هر كار خيري كند، پذيرفته نمي‌شود و براي آن اجري ندارد.
5ـ دعايش مستجاب نمي‌شود.
6ـ از دعاي نيكوكاران بهره اي ندارد".(19)
3ـ رفع موانع.
ترك نماز مبتني بر عواملي است كه بايد از آن ها پرهيز شود. انسان گرايش به عبارت دارد. معصيت، دنياگرايي، ندادن زكات، تكبر، حرام خوردن، آشاميدن شراب، حسد و ... از عوامل و موانع تأثير گذار ترك نماز به حساب آمده است.
4ـ شناخت آثار نماز.
يكي از راه هاي تداوم نماز، شناخت آثار معنوي، سياسي و اجتماعي نماز است. اگر انسان با فلسفه و علل تشريع نماز اشنايي داشته باشد، نماز را ترك نمي‌كند.
5ـ توبه.
بي تردي ترك نماز گناهي است كه نياز به گناه زدايي دارد. يكي از عوامل مهم تأثيرگذار گناه زدايي، توبه است. توبه كه نوعي بازگشت و دگرگوني است، سبب مي‌شود كه قلب انسان صفا گرفته و بار ديگر معنويت در آن تجلي نموده و از گناه جلوگيري شود. امام علي(ع) فرمود: " جز اين نيست كه پشيماني بر گناه سبب ترك آن مي‌شود".(20)
كسي روز محشر نگردد خجل كه شب ها به درگه بَرَد سوز دل
اگر هوشمندي، ز داور بخواه شب توبه تقصير روز گناه
اگر بنده اي، دست حاجت برار وگر شرمسار، آب حسرت ببار
نيامد بدين در كسي عذر خواه كه سيل ندامت نشستن گناه(21)
6ـ ياري از خداوند:
انجام عبادت، به ويژه نماز خواندن توفيق عبادت را مي‌طلبد. عبادت و ارتباط با خدا بر قرار نمودن مي‌طلبد كه از خدا خواسته شود توفيق عبادت دهد. شايد بر همين اساس معصومان (ع) و بزرگان دين از خدا مي‌خواستند كه به آنان توفيق عبادت دهد. در دعاي حضرت مهدي (عج) آمده : "اللّهم ارزقنا توفيق الطاعه ..."(22) كه يكي از مصاديق بارز طاعت، عبادت است.
از ديگر موجبات سستي در نماز و عدم اهتمام به آن، عادت به عبادت است ; به اين معنا كه انسان، اصل نماز و افعال و اذكار آن را از روي عادت به جا آورد، به طوري كه به حقيقت و روح نماز توجه نداشته باشد. عمل بر اثر عادت، عبادت را از حالت آگاهانه خارج مي‌نمايد . تبديل به يك عمل غير آگاهانه مي‌كند، به طوري كه روح اعمال فراموش شده و تنها ظاهر اعمال هدف قرار مي‌گيرد.
مذموم بودن عادت به اين معنا نيست كه استمرار، مداومت و كثرت اعمال اشتباه است، بلكه ملاك ارزش، مقدار توجه و آگاهي در عمل است . مردان الهي در عين كثرت عبادت و دعا، به مقدار توجه و آگاهي خود در اعمال مي‌افزايند و از عبادت لذت بيش تري مي‌برند.
پي‌نوشت‌ها:
1.رعد (13) آيه 28.
2. ميزان الحكمه، ج 2، ص 972.
3. مفاتيح الجنان، مناجات الذاكرين.
4. حديد (57)، آيه 23.
5. طه (20) آيه 14 .
6. عنكبوت (29) آيه45.
7. من لا يحضره الفقيه، ج 1، ح 639.
8. مكارم الاخلاق، ج 2، ص 461.
9. عبدالحسين دستغيب، گناهان كبيره، ج 2، ص 183.
10. فروع كافي، ج 3، ص269.
11. نماز از ديدگاه قرآن و حديث، ص 77 - 78.
12. محمد محمدي‌ري‌شهري، ميزان الحكمهْْ، ماده صلاهْْ، شماره 10534.
13. بحارالانوار، ج 79، ص 232.
14. فاطر (35) آيه 15.
15. ميزان الحكمهْْ ماده صلاهْْ، شماره 10570.
16. صادق احسانبخش، آثار الصادقين، ج 1، ص 133، حديث 15796 - ح 2.
17. همان، ص 110، حديث 15708، ح 2.
18. مدثر (74) آيات 40 ـ 41.
19. گناهان كبيره، ج 2، ص 187 ـ 188.
20. وسائل الشيعه، ج 11، ص 349.
21. عبدالحسين دستغيب، گناهان كبيره، ج 2، ص 408.
22. مفاتيح الجنان، دعاي حضرت مهدي (عج) .
