پاسخ ارائه شده به سؤالِ یک پرسشگر با مشخصات خاص است. در صورتی که سؤال یا ابهامی برای شما ایجاد شده از طریق درگاه های پاسخگویی پیگیری فرمائید.
دعا چقدر به اجابت کمک می کنه؟ چرا بعضی وقتا جواب نمی‌ده؟
اينكه شك نكنيد كه دعا تأثیرگذار است و وعده خدا است خود خدا فرموده: وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُوني‏ أَسْتَجِبْ لَكُم‏ پروردگارتان گفت: بخوانيد مرا تا شمارا پاسخ‌گویم

دعا چقدر به اجابت کمک می کنه؟ چرا بعضی وقتا جواب نمی‌ده؟ دعا معرفی کنید.

پرسشگر گرامي شما به ما نگفتيد كه حاجتتان چه بوده است و لذا ما نمی‌توانیم توصيه خاصي به شما داشته باشيم، ولي توجه شمارا به چند مطلب جلب می‌کنیم:
نكته اول: اينكه شك نكنيد كه دعا تأثیرگذار است و وعده خدا است خود خدا فرموده: وَ قالَ رَبُّكُمُ ادْعُوني‏ أَسْتَجِبْ لَكُم‏
پروردگارتان گفت: بخوانيد مرا تا شمارا پاسخ‌گویم.‏(1)
ولي نه هميشه و نه در همه‌جا و براي همه افراد و نسبت به هر دعايي بلكه استجابت دعا از یک‌سو «آداب» و «شرايطي» دارد كه بايد آن را محقق ساخت. از سويي ديگر موانعي براي استجابت دعا وجود دارد كه بايد آن را برطرف كرد. عدم توجه به هر يك، سبب عدم استجابت دعا می‌گردد.
البته برخي از شرايط استجابت، مربوط به دعاکننده است، چه آن‌که انگيزه، ميزان معرفت، ايمان، تقوا، اخلاص، صداقت، حالات روحي و معنوي و تقيّد و پايبندي دعاکننده به عبادات و نماز اول وقت، در استجابت دعا مؤثر است. برخي شرايط به شيوه و آداب دعا كردن و بعضي به محتواي دعا و برخي نيز به زمان و مكان دعا يا زمان استجابت بستگي دارد. يكي از شرايط استجابت دعا انجام واجبات و ترك گناهان است:
شخصي از امام صادق (ع) سؤال كرد: خدا در قرآن می‌فرماید: «ادعوني استجب لكم» ولي او را می‌خوانیم و اجابت نمی‌شود! حضرت فرمود: «آيا فكر می‌کنی خدا خُلف وعده می‌کند؟» عرض كرد: نه فرمود: «پس به نظر شما علت چيست؟» عرض كرد: نمی‌دانم. حضرت فرمود: «بله هر كس دستورهاي الهي را اطاعت كند، يعني آن چه را خدا واجب كرده، انجام دهد و از گناه و معصيت بپرهيزد و با شرايط و آداب دعا كند، خداوند دعايش را مستجاب می‌کند». (2)
نكته دوم را:
خدابنده مؤمنش را دوست دارد. دعاها و حاجاتي را كه دارد، اگر براي بنده‌اش خير و منفعت داشته باشد، اجابت می‌کند؛ اما گاهي انسان كاري را پيگيري می‌کند و با همه تلاشي كه انجام می‌دهد، موفق نمی‌شود و به هدف خويش نمی‌رسد؛ مثلاً تصميم جدي می‌گیرد كه در فلان روز يا ساعت معيني در فلان مكان يا مجلس حضورداشته باشد، ولي هر چه سعي می‌کند، توفيق پيدا نمی‌کند. ممكن است براي لحظات يا روزهايي ازاین‌جهت ناراحت شود، اما بعدها شكر خدا می‌کند كه خوب شد فلان كار برايم پيش آمد و من اصلاً به آن سمت‌وسو حركت نكردم؛ چون به دليل فلان مانع اصلاً نمی‌توانستم به مقصد برسم، يا ممكن بود فلان حادثه برايم پيش بيايد و يا آن مكان و مجلس باب ميل و شأن و شخصيت من نبود.
به همين صورت، چه‌بسا اتفاق می‌افتد كه معامله يا وصلت و ازدواجي را ما به خير و صلاح خود می‌پنداشتیم، ولي بعد از مدتي متوجه می‌شویم كه به نفع ما نبوده است، يا برعکس.
ما انسان‌ها ازآنجایی‌که از غيب و سرانجام كارها بی‌اطلاع هستيم، خيلي اوقات كارها يا برآورده شدن حاجاتي را صد در صد به نفع خود می‌دانیم، درحالی‌که واقع امر این‌گونه نيست. گاهي نيز سختی‌ها، مصیبت‌ها و مشكلاتي را صد در صد به ضرر خود می‌پنداریم و حال‌آنکه آنچه خداوند می‌داند و براي ما مقرر كرده، به ضرر ما نيست. قرآن كريم می‌فرماید:
«و عسي أن تكرهوا شيئا و هو خير لكم و عسي أن تحبوا شيئا و هو شرّ لكم؛ (3) يعني چه بسا چيزي را شما بد و ناگوار بدانيد، درحالی‌که خير شما در آن است و يا چيزي را دوست داشته باشيد، اما واقع امر اين است كه آن چيز به ضرر شما است».
خداوند چون خير و صلاح واقعي بنده‌اش را می‌خواهد، حاجت‌هایی را كه به ضرر بنده‌اش می‌باشد، اجابت نمی‌کند؛ ولي بنده از روي بی‌اطلاعی خيال می‌کند خدا به خواسته‌هایش توجه ندارد.
نكته سوم:
گاهي دعا به اجابت مي سد، اما ما به آن توجه نداريم. امير مؤمنان (ع) می‌فرماید: «دير اجابت نمودن خدا، تو را نااميد نكند كه همانا بخشش، بسته به مقدار درخواست است. چه‌بسا در اجابت دعاي تو تأخير رخ دهد تا درخواست تو طولانی‌تر گردد و بخشش خدا کامل‌تر شود. چه‌بسا چيزي را خواسته‌ای آن را به تو نداده، اما بهتر از آن را در اين دنيا يا آن دنيا به تو داده است و يا خير و صلاح واقعي شما آن بوده كه آن را از شما بازدارد. چه‌بسا چيزي را طلب نمودي كه اگر به تو می‌داد، تباهي دين يا تباهي و ناراحتی‌های دنياي خود را در آن می‌دیدی». (4)
نكته چهارم:
گاهي دعا اجابت می‌شود، اما خواسته انسان برآورده نمی‌شود؛ چون خير و صلاح بنده خدا در عدم اجابت دعايش هست. چنان‌که بر اساس گزارش قرآن كريم برخي از دعاهایی كه بعضي از پيامبران الهي مانند حضرت ابراهيم يا حضرت نوح نموده‌اند، به آنان داده نشده است. ولي آنچه خداوند در عوض عدم استجابت دعا براي بنده یابندگانش در نظر گرفته و می‌خواهد آن را در آخرت به بنده خود عطا كند، بسيار برتر از آن چیزهایی است كه انسان ازخداخواسته است.
بنابراین، اگر كسي بداند خداوند در عوض عدم اجابت دعا، چه پاداشي براي او در آخرت در نظر گرفته است، هرگز ناامید نمی‌شود. امام صادق (ع) می‌فرماید: «روز قيامت خداوند می‌فرماید: اي بنده من! مرا خواندي و اجابتت را به تأخير انداختم. اكنون ثواب و پاداش تو چنين و چنان است. پس مؤمن آرزو می‌کند که‌ای كاش هيچ دعايي از او در دنيا اجابت نمی‌شد، براي آن ثواب و پاداش نيكي كه می‌بیند». (5)
نكته پنجم:
از روايات استفاده می‌شود كه هيچ دعايي بی‌اثر نيست و هر دعايي در دنيا و آخرت تأثير مناسب خود را دارد. پس درواقع هر دعايي به اجابت می‌رسد، اما گونه‌های اجابت آن مختلف است.
امام سجاد (ع) می‌فرماید: «دعاي مؤمن، يكي از سه فايده را دارد:
يا براي او ذخيره می‌گردد تا در آخرت بهتر ازآنچه در دنیاطلب كرده بود، به او داده شود، يا در دنيا برآورده می‌شود و يا بلايي را كه می‌خواست در دنيا به او برسد، از وي دور می‌کند». (6)
پس معلوم می‌شود كه اگرچه هر دعايي برآورده نمی‌شود، ولي اگر با شرایط انجام شود قطعاً تأثیرگذار است و شما هم با دانستن اين مطالب ديگر جايي براي ناامیدی نبايد داشته باشيد و تلاش و اصرار در دعا همواره اميدوار باشيد و نسبت به خدا و اهل‌بیت علیهم‌السلام گمان بد نبريد.
پی‌نوشت‌ها:
1. غافر (40) آیه 60.
2. حسن بن فضل طبرسي، مكارم الاخلاق، دار الشريف الرضي، قم، 1412 ه ق، ج 2، ص 20.
3. بقره (2)، آيه 216.
4. نهج‌البلاغه، ترجمه فيض الاسلام، نامه 31.
5. علامه مجلسى، بحار الأنوار، مؤسسه الوفاء بيروت - لبنان، 1404 ه.ق، ج 90، ص 374.
6. احسان‌بخش، صادق، آثار الصادقين، روابط عمومي ستاد برگزاري نماز جمعه گيلان، چاپ اول،1362، ج 6، ص 66.
موفق باشید.