با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما در اين ماه عزيز؛ و تشكر به خاطر ارتباطتان با اين مركز؛
عقد ازدواج بر دو قسم است :دائم و غير دائم . عقد دائم آن است كه مدت زناشوئى در آن معين نشود.
عقد غير دائم يا موقت آن است كه مدت زناشوئى در آن معين شود، مثلا زن را به مدت يك ماه يا يك سال يا بيش تر عقد نمايند .اين نوع ازدواج را متعه و صيغه و موقت مى نامند .
در زناشوئى چه دائم وچه غير دائم، بايد صيغه خوانده شود. فقط راضى بودن زن ومرد كافى نيست . صيغه عقد را مي توانند خود زن ومرد بخوانند، يا ديگرى را وكيل مى كنند كه از طرف آنان بخواند .
شرائط عقد :
عقد ازدواج چند شرط دارد :
اول آن كه به احتياط واجب به عربى صحيح خوانده شود . اگر خود مرد و زن نتوانند صيغه را به عربي صحيح بخوانند ،مي توانند به غير عربي بخوانند ،ولي بايد لفظي بگويند که معني زوجت و قبلت را بفهماند.
دوم آن که مرد و زن يا وكيل آن ها كه صيغه را مى خوانند ،قصد انشا داشته باشند؛ يعنى اگر خود مرد و زن صيغه را مى خوانند، زن با گفتن ( زوجتك نفسى )قصدش اين باشد كه خود را زن او قرار دهد و مرد با گفتن ( قبلت التزويج ) زن بودن او را براى خود قبول نمايد.
سوم :كسى كه صيغه را مى خواند عاقل باشد، و بنابر احتياط واجب بالغ باشد .
چهارم :اگر وكيل زن و شوهر يا ولى آن ها صيغه را مى خوانند، در عقد، زن و شوهر را معين كند مثلا اسم آن ها را ببرد يا به آن ها اشاره نمايد .
پنجم :دخترى كه به حد بلوغ رسيده و رشيده است ،يعنى مصلحت خود را تشخيص مى دهد، اگر بخواهد شوهر كند، چنانچه باكره باشد، بنابراحتياط واجب بايد از پدر يا جد پدرى خود اجازه بگيرد .(1)
اگر خود زن و مرد بخواهند صيغه عقد غير دائم را بخوانند، بعد از آن كه مدّت و مهر را معيّن كردند، زن بگويد: «زَوَّجْتُكَ نَفْسىِ فِى الْمُدَّةِ الْمَعْلُومَةِ عَلَى الْمَهْرِ الْمَعْلُوم» يعني خودم را به همسر غير دائمي شما در آوردم به مدت و مهر معلوم بعد بدون فاصله مرد بگويد: «قَبِلْتُ»، يعني قبول کردم ، عقد موقت صحيح است. (2)
اگر زن مرد را وکيل بگيرد که از طرف او ايجاب را در عقد بخواند: مرد بايد اول وکالتا از طرف زن بگويد: «زَوَّجْتُ مُوَكِّلَتِى (فلانا) لِنَفْسى فِى المُدَّةِ الْمَعْلُومَةِ عَلَى الْمَهْرِ الْمَعلُوم،(به جاي کلمه فلانا اسم زن را بگويد) " يعني به ازدواج و همسري موقت در آوردم وکيل گيرنده خود را براي خودم با مهر معلوم، بعد بلا فاصله از طرف خود بگويد: قَبِلْتُ التَّزوِيجَ لِنَفْسى فِى المُدَّةِ الْمَعْلُومَةِ عَلَى الْمَهْرِ الْمَعلُوم، يا بگويد قَبِلْتُ لِنَفْسى هكَذَا " قبول کردم ".
مي‌تواند اول از جانب زن وکالتا بگوئيد: « مَتَّعْتُ مُوَكِّلَتِى (فلانا) لِنَفْسى فِى المُدَّةِ الْمَعْلُومَةِ عَلَى الْمَهْرِ الْمَعلُوم، " بعد بلا فاصله از طرف خود بگوئيد «قَبِلْتُ لِنَفْسى هكَذَا» " يعني ازدواج موقت را با مهر و مدت معين قبول کردم.
دستور خواندن عقد دائم‏
اگر صيغه عقد دائم را زن و مرد بخوانند ،بايد اوّل زن بگويد: زَوَّجْتُكَ نَفْسىِ عَلَى الصَّداقِ الْمَعْلُومِ؛ يعنى خود را زن تو نمودم به مهرى كه معين شده، پس از آن بدون فاصله مرد بگويد: «قَبِلْتُ التَّزْويجَ» يعنى قبول كردم ، عقد صحيح است .
اگر ديگرى را وكيل كنند كه از طرف آن ها صيغه عقد را بخواند چنانچه مثلًا اسم مرد «احمد» و اسم زن «فاطمه» باشد و وكيل زن بگويد: «زَوَّجْتُ مُوكّلَتِى فاطِمَةَ مُوَكّلَكَ احْمَدَ عَلَى الصَّداقِ الْمَعْلُوم »، پس بدون فاصله وكيل مرد بگويد: «قَبِلْتُ لِمُوَكّلى احْمَدَ عَلى الصَّداقِ » صحيح مى‏باشد. (3)
خواندن عقد از طريق تلفن نيز صحيح است ،در صورتي که شرايط ديگر فراهم باشد .
پي نوشت ها:
1. آيت الله وحيد ، توضيح المسائل ،مسئله2379
2. همان، مسئله 2378
3 . همان ،م 2377.