در مراسم خواستگاری چه سوالهایی مهم است؟
یكی از دغدغههای جدی برای دختران و پسرانی كه قصد ازدواج دارند، چگونگی مطرح نمودن پرسشهای مربوط به ازدواج است؛ علاوه بر آن آن ها به این نكته میاندیشند كه چه پرسش هایی را مطرح سازند تا ترفندهای فرد مقابل را خنثی نموده و به تمام جوانب شخصیتی فرد دست یابند. در این بین سایتهای متعدد و افراد دیگر به طور پیوسته القا میكنند كه هر چه پرسشهای بیش تر و حساس تر مطرح سازید، احتمالاً به تمام زوایای پنهان وی دست خواهید یافت و در آن صورت میتوانید به شناخت كامل از وی و سپس تصمیم گیری برسید.
یكی از ضرورتهای جلسات آشنایی با یكدیگر، گفتگو درباره مسایلی است كه احتمالاً هدف اصلی زندگی انسانی شما را تشكیل میدهد؛ به گونهای كه فلسفة وجودی خود را بر پایه آن بنا كردهاید. گاهی این امور برای افراد از چنان اهمیتی برخوردار هستند كه زندگی فردی شخص در آن ها خلاصه شده است و بدون آن هرگز به ازدواج رضایت نخواهد داد. در این صورت با افرادی روبرو خواهیم بود كه دست یابی به این امور را به قیمت طلاق توافقی ترجیح میدهند؛ چنان كه ممكن است تحصیل یا اشتغال برای فرد از چنان اهمیتی برخوردار باشد كه در صورت منع توسط همسر فكر می كند كه ضربهای جبران ناپذیر دریافت نموده است. در تمام این موارد لازم است فرد آن ها را مطرح نماید و آن را در عقدنامه یا طی یك سند جداگانه كه به صورت رسمی تنظیم شده است، درج نماید. این مسأله مانع از بروز رفتارهای غیر مسؤولانه و لجاجتآمیز خواهد شد. در مواردی متعدد شاهد هستیم كه فرد مقابل با دستاویز قرار دادن این مسأله تلاش می كند تا رضایت همسر خود را در یك زمینه دیگر كسب كند. مثلاً ممكن است تلاش كند بخش قابل توجهی از حقوق زن را دریافت نماید و در صورت عدم پذیرفتن او، به تهدید منع از اشتغال روی آورد و زن را به پذیرش این درخواست وادار نماید.
این مسأله در زمینه تحصیل نیز رخ میدهد. فرد پس از ازدواج ادّعا می كند : « به كارهای خانه رسیدگی نمی كنید و وظیفه شما درس خواندن نیست؛ بنابراین نباید به تحصیل خود ادامه دهید.»
یكی از مسایلی كه اغلب دختران و پسران در آستانۀ ازدواج بسیار درباره آن ابراز نگرانی میكنند، نوع و تعداد پرسشهایی است كه باید از یكدیگر بپرسند. این در حالی است كه افرادی تلقین میكنند كه باید بتوانید سؤالات بیش تری را مطرح سازید تا به شناخت كامل تر دست بیابید. به همین دلیل، گاهی افراد با فهرستی بلند و طولانی از پرسشها در جلسه گفتگو حاضر شده و گویا آن را را با جلسه بازجویی یا گزینش استخدامی مشتبه میگیرند. این در حالی است كه فراوانی پرسشها اغلب نامطلوب هستند و مانعی برای یك ارتباط محسوب میگردند؛ در نتیجه فرایند ارتباط را مختل ساخته و عملاً جریان تبادل اطلاعات متوقف میگردد و دستیابی به اطلاعات اساسی و عمیقتر كه مهمتر نیز هستند، ناممكن میگردد.
از سوی دیگر، با توجه به این میل اشباع ناشدنی، هر از گاهی شاهد آن هستیم كه برخی از افراد غیر متخصص، تعداد بیشماری از این گونه پرسشها را با عنوان «فهرست طلایی» فهرست میكنند و انتظار دارند كه بر پایه آن ها، دختر یا پسر به كشف حقایقی بیبدیل درباره فرد مقابل نایل آیند. برخی از فهرستها مشتمل بر صدها پرسش بوده و به نظر میرسد كه طرح و پاسخدهی به آن ها به ساعتها زمان نیاز دارد و عملاً امكانپذیر نباشد. برخی ایرادات دیگر نیز متوجه پرسشهایی است كه از سوی متخصصین تهیه و تأیید نشده است و كاملاً سادهنگرانه، جزیی و مشكلزا هستند.
پرسشها همواره ابزاری مناسب برای دست یابی به اطلاعات به شمار آمدهاند. اما متأسفانه هنگامی كه پرسشها به منظور درخواست اطلاعات مربوط به افراد یا اسرار ایشان باشد، به شدّت با خطر تحریف و دستكاری روبرو هستند . همة ما ممكن است به بهتر نشان دادن خود روی آوریم . عقاید واقعی خودمان را پنهان نماییم. این یكی از ایرادات همیشگی است كه پرسشنامهها با آن روبرو هستند. بنا بر این، با باید حداكثر توان پرسشنامهها را در مشخص ساختن واقعیتها در نظر داشته باشیم . گمان نكنیم كه در صورت تهیة یك پرسشنامه طولانی نسبت به تمام حقایق آگاه خواهیم شد؛ چرا كه به خوبی میدانیم كه ارزش مشاهدة در محیط رفتاری اجتماعی و بینفردی به مراتب افزون تر از چند پرسش معمولی است. پس اشتیاق خود را نسبت به جمع آوری هزاران نوع پرسش تعدیل نمایید . در مقابل تلاش كنید تا پرسشهای شما جامع بوده و همة ابعاد را در بر گیرند.
با توجه به آنچه بیان شد، مناسب تر است كه ابعاد هر گفتگو را مشخص سازید كه پرسشها باید در مسیر آن شكل گیرند. تعدادی پرسش اصلی در این زمینه وجود دارد كه ابتدا در ذهن شما شكل میگیرد . الزاماً به فرد مقابل عرضه نمیشود. بخشی از پرسشها در صورت ارایه پاسخ از پیش تعیین شدهای دارند . به همین دلیل كارایی لازم را ندارند.
آنچه مهم است ، به دست آوردن حسی از اطمینان به در خصوص اطلاعات ضروری است؛ از هر مسیر كه به دست آید. مهمترین ابعاد عبارتند از:
1- ابعاد اعتقادی و دینی، پایبندی به شرع یا نه، كیفیت و حدود آن،
2- ابعاد سلامتی(بدنی و روانی)
3- ابعاد اخلاقی و تربیتی(پرورش فرزندان، )
4- ابعاد شخصیتی و خلق و خو(عصبانیت، خونسردی، )
5- ابعاد ارزشها و چارچوبهای مرجع
6- ابعاد خانوادگی(وضعیت والدین و خواهران، مداخلهجویی، فرزنددار شدن و فرزند پروري)
7- ابعاد اقتصادی و معیشتی
8- ابعاد ارتباطی و اجتماعی
9- ابعاد عاطفی و انگیزشی(علاقمند به كار یا طفرهروی، وابسته یا مستقل)
10- ابعاد علاقهها و سلیقهها
11- ابعاد علمی و تحصیلات
روشن است كه برخی ابعاد به شدّت در همتنیده بوده و قابل جداسازی از یكدیگر نیستند؛ اما محورهایی كه باید به خاطر بسپارید ، محورهای كلّی است. با این روش میتوانید به افكار خودتان نظم ببخشید و از اضطراب فهرست كردن رها شوید. اكنون میتوانید هر اندازه كه ضرورت دارد ، بر پرسشها و به ویژه مشاهدات خود بیافزایید تا این محورها كامل شوند.