چگونه می توان فهمید کدام مذهب حق است؟ شرح با سلام خاستم بدونم اگه كسی بین شیعه و سنی بخواهد یكی رو انتخاب كنه باید بر چه اساسی عمل كنه؟ اخه توجیهات هر كدوم از شیعه و سنی رو كه میخونم هركدومشون احادیثی كه مذهب دیگه به اونها استناد كرده و صحیح میدونه رد می كنن و گاها میگن این حدیث ضعیف است. از طرفی امثال من از علم حدیث هیچ اطلاعی ندارند و نمی دونم باید كدوم رو قبول كنم؟ هیچ کتاب حدیثی هو در دسترس ندارم. خاستم بدون اینكه تعصبی داشته باشید لطفا منو راهنمایی كنید كه من باید از كجا شروع كنم و چه جوری شروع كنم؟ آیا اگر در چند مورد یكی از مذاهب رو حق دیدم میتونم دیگه همونو قبول كنم و در سایر موارد هم از همون پیروی كنم یا اینكه باید در هر مسئله ای دلایل هر كدوم رو بررسی كنم؟ واقعا اگه كسی بخواهد خودش دینشو انتخاب كنه باید چیكار كنه آخه به نظر من دینی كه مادرزادی باشه بدون اینكه خودت حقیقتشو درك كنی حتی اگه درست باشه ارزشی نداره
خرسندیم از اینكه شما به دنبال كشف حقیقت در مورد اعتقادات دینی خود هستید و آرزو می نمائیم كه در این مسیر روز به روز بر معرفت و شناخت شما افزوده گردد؛ در پاسخ شما به چند نكته اشاره می نمائیم:
1. قوی ترین ابزار ادراكی و شناختی كه خداوند در وجود هر انسانی قرار داده است، عقل می باشد كه بدون اتكا به آن نه تنها مذهب حق روشن نمی شود. بلكه اصل دین و اصل وجود خداوند هم به اثبات نمی رسد. لذا همانطور كه اشاره فرمودید اگر كسی بخواهد در شناخت حقیقت و راه درست صرفا به دلائل نقلی یا همان احادیث و روایات اكتفا كند؛ بدون داشتن مهارت كافی در شناخت احادیث درست و صحیح از احادیث جعلی و نادرست، قطعا در این مسیر دچار سختی و ابهام و حیرت می گردد، لذا حتی كسانی هم كه در علم حدیث و شناخت روایات مهارت دارند در گامهای اولیه ابتدا به عقل و دلائل عقلی و یقینی تكیه می كنند و سپس در تكمیل راه از آیات قرآن و روایات صحیح بهره می برند.
2. خداوند متعال برای هدایت انسانها به مسیر درست، دو راهنما و حجت و دلیل قرار داده است؛ عقل و وحی: كه «عقل»، همان دلیل و راهنما و حجت باطنی محسوب می گردد، و وحی كه از طریق انبیاء الهی بیان می شود همان حجت ظاهری و بیرونی خداوند می باشد(1)، لذا در روز قیامت هم خداوند با تكیه بر راهنمائی های همین دو راهنما حجت را بر انسان تمام می كند.(2) در این بین برای اثبات حقانیت وحی نیز از عقل كمك گرفته می شود و لذا به لحاظ رتبه اثبات، عقل بر وحی هم مقدم می گردد ،ولی پس از اثبات حقانیت یك پیامبر و باور نمودن صداقت او در ادامه مسیر لازم است بر معارفی كه از طریق وحی خداوند ارسال می نماید تكیه شود تا دیگر باور ها و حقایق درست كشف شوند.
3.بر این اساس پس از به كار گیری دلائل عقلانی و از طریق عقل و براهین عقلانی و منطقی زمانی كه وجود خداوند اثبات شد و حقانیت پیامبر اسلام و دین اسلام و كتاب آسمانی او نیز ثابت گردید، دیگر تشخیص مذهب حقیقی در دین، كار دشواری نیست. زیرا همان براهین عقلانی كه ضرورت وجود پیامبر الهی از سوی خدا را اثبات می كند ضرورت وجود امام معصوم و هادیان الهی پس از پیامبر را نیز اثبات می نماید. (3)
لذا حتی بدون نیاز به ادله و روایات، نیز حقانیت اهل بیت پیامبر و امامان معصوم و جانشینان بر حق ایشان و درستی مذهب شیعه بدون تعصب بر روی روایات مورد اختلاف اثبات می گردد؛ و در گام بعدی آیات متعدد قرآن كه به آیات ولایت در قرآن معروفند نیز بر این باور عقلانی تاكید نموده و آن را تكمیل می نمایند (4) و در نهایت نكته آخر كه در خاتمه بحث به شما در شناخت حقیقت كمك می كند این است كه روایاتی را كه شیعیان برای اثبات حقانیت اهل بیت و مذهب شیعه به آن استناد می كنند، غالبا ناقلشان و راوی آنها متعصب ترین افراد سنی هستند كه در دشمنی با اهل بیت كوتاهی نداشته اند. ولی به قدری روایات فضائل و مناقب اهل بیت در بین جامعه اسلامی زیاد بوده است كه نتوانسته اند با همه سانسورهای تاریخی خود از نقل بخشی از آنها در كتب روائی خود خود داری نمایند، كه اكنون از معتبر ترین كتابهای روائي و تاريخي اهل سنت محسوب می گردد.(5)
اگر هم دوست داريد حقيقت را در مورد مطالب مورد منازعه بين شيعه و سني بدانيد، مطالعه مناظراتي كه بين عالمان ديني شيعه و سني در طول تاريخ رخ داده است منبع خوبي براي كشف حقيقت مي باشد مثل كتاب المراجعات علامه شرف الدين، و كتاب شبهاي پيشاور سلطان الواعظين شيرازي.
پي نوشت ها:
1. ثقه الاسلام كلینی، اصول كافی، نشر دارالكتب الاسلامیه، تهران 1388 ق، ج1، كتاب العقل، ص 16.
2. انعام (6) آيه 148 و 149.
3. رك :علي رياني گلپايگاني، امامت در بينش اسلامي، نشر بوستان كتاب، 1389ش.
4. رك :ايت الله مكارم شيرازي، آيات ولايت در قرآن، نشر اميرالمؤمنين، چاپ مكرر.
5. رك:علي رياني گلپايگاني، براهين و نصوص امامت، نشر رائد،1390ش.
