با سلام
ده ماهه که باپسرخالم ازدواج کرده ام اون اعتقادات مذهبی محکمی داره اما مشکلی که ازهمون اول زندگیمون داریم اینه که همسرم برای نمازصبح خیلی دیر پا میشه حتی پیش میادکه صبحهابارهاوبارهابیدارش میکنم اماتوجهی نداره ودربعضی مواقع نمازش قضا میشه!این موضوع خیلی منوآزار میده آخه من خودم خیلی به نمازاول وقت حساس ومعتقدم مخصوصا نمازصبح،اماحالاجه کنم؟
!بارهاوبارهادراین رابطه باهمسرم صحبت کردم ولی فایده ای نداشته،خودشم ازاین موضوع نگرانه ولی نمیدونم چرا این مسئله رو حل نمیکنه
!دراین رابطه بامادرش هم صحبت کردم (آخه اون دردوران مجردیشم همینطوربوده) امابازهم تغییری رخ نداده
همسرم خیلی عاشقمه وحاضرنیست کوجکترین ناراحتی منوببینه ومیدونه که این مسئله چقدر منواذیت میکنه اما کاری براحلش نمیکنه هروقت که درموردنگرانیم باهاش صحبت میکنم تا یکی دوروز
...بهتربرانمازپا میشه ولی ازاون به بعدباز روزازنوو
ببینیدمن قبل ازدواج ازاین مسئله بااطلاع بودم ولی تصورمیکردم باحضورمن این مسئله حل میشه یعنی با درکنارش بودن اونو عوض میکنه!دردوران نامزدیمون که جدااز هم بودیم من هرروز صبح باهاش تماس میگرفتم وایشون خیلی زود بیدارمیشدونمازشومیخوند براهمین منم خیلی به آینده امیدوار شدم ولی الان که کنارشم نمیدونم چرا اینطوری رفتار میکنه؟
من واقعا ازاین موضوع نگرانم ومیترسم که باعث بروز مشکلات بزرگتری بشه،آخه ما صبحها معمولا سر نمازدعوا میکنیم خوب شماتصورکنین40تا45دقیقه بالاسر همسرتون التماس کنین امااون توجهی نکنه وحتی غر هم بزنه وبدرفتاری کنه چه حالی بهتون دست میده؟خوب مسلما اعصاب آدم بهم میریزه.
لطفا راهنماییم کنین که بایدچیکارکنم؟
خواهشا نگین به روانشناس یامرکز مشاوره مراجعه کنین چون شهر ما کوچیکه وچنین امکاناتی نداره
قبلا ازهمکاری صمیمانه شما کمال تشکررادارم
با سلام و سپاس ازاینكه مركز ما را برای پاسخ و راهنمایی برگزیده اید، پرسشگر گرامی این مایه مباهات است كه شما بدین اندازه نسبت به مسائل دینی و امور مذهبی توجه دارید و دوست دارید كه همسرتان در كنار انجام بقیه ی فرائض به این فریضه نیز هنگام صبح هم اهتمام بیشتری داشته باشد . آنطور كه شما همسرتان را معرفی كردید و من متوجه شدم ایشان خودشان فرد با ایمانی است و نمازهای دیگرشان را اول وقت می خوانند و مسئله اصلی بیدار شدن برای نماز صبح است كه باعث اذیت و ناراحتی شما شده است.
خانواده درمانگران جمله ای قابل تامل در مورد طرح ایجاد تغییر در روحیات و روش توسط همسران دارند، آنها می گویند كه «پروژه ی تغییر در همسری توسط همسر دیگر یك پروژه ی از پیش شكست خورده است». باوری كه ما قبل ازدواج داریم ویا بعد از ازدواج پیدا می كنیم و فكر می كنیم می توانیم همسرمان را تغییر دهیم ازجمله باورهای غیرمنطقی شایعی است كه متاسفانه در بسیاری از افراد رواج دارد و وقتی تغییر رخ نمیدهد باعث سرشكستگی و ناامیدی در ما می شود و احیانا شما هم این باور را در مورد همسرتان پی گیری كرده اید و حالا این احساس ناامیدی در شما بوجود آمده، به نظر می رسد مشغولیت دائمی شما در مورد نماز اول وقت شوهرتان به نوعی وسواس فكری برای شما تبدیل شده، خواهر گرامی همان خداوندی كه خواندن نماز اول وقت را به بنده هایش سفارش كرده از هنگام اذان صبح تا هنگام طلوع آفتاب به ما برای نماز وقت داده و هر زمانی كه شما در این مدت زمانی نماز بخوانید نمازتان صحیح است وخداوند آن را قبول می كند. پس مسئله واجب خواندن نماز صبح است در این بازه زمانی نه خواندن نماز در هنگام اذان. و نیز در رساله های علمیه مَراجع عظام تقلید می خوانیم كه اگر شخصی سفارش نكند كه او را برای نماز صبح بیدار كنند، بیدار كردن او لازم نیست.
پرسشگر گرامی شما باید این مسئله را بپذیرید كه تنها فردی كه ما قادر به تغییر آن هستیم فقط و فقط خودمان هستیم. وقتی كه فقط روی خودمان حساب باز كنیم، با اتكا به خود روی اتفاقات كنترل بیشتری خواهیم داشت. شما سعی كنید یك مدت به این مسئله حساسیت نشان ندهید و به قولی به همسرتان گیر ندهید حتی اگر این موضوع خیلی برای شما سخت باشد و یا حتی تا چند وقت، بعد از نماز خودتان، خوابتان نبرد ولی با این حال بگذارید ایشان هر زمانی كه خودشان برمی خیزند نمازشان را بخوانند. غُرزدن، گله كردن، سرزنش، انتقاد از عادات بسیار مضری است كه روابط بین همسران را به شدت تخریب می كند و طرف مقابل را در كار غلطی كه انجام می دهد تثبیت می‌نماید، مخصوصا اگر این مسائل جلوی دیگران مطرح گردد نتیجه بسیار مخربی در پی خواهد داشت. به یاد داشته باشید شما نباید دیگر این مسئله را جلوی مادر ایشان و یا هر فرد دیگری بازگو كنید. بیاد داشته باشید مسائلی كه جنبه بین زوجی دارند چه كوچك چه بزرگ را هرگز و هرگز در بیرون از خانه نقل نكنید مگر اینكه توافق بر سر طرح آن نزد كسی مثل مشاور، و.... بوجود آید. اما بر عكس آن، تشویق وتشكر از رفتارهای مطلوب و مثبت همسر مخصوصا در حضور جمع تاثیر به سزایی در تكرار و استمرار آن رفتار را دارد و انگیزه تكرار آن رفتار مطلوب را بیشتر می كند.
شما می گویید ایشان فردی است كه اعتقادات محكمی دارد، شما را بسیار دوست دارد و عاشق شماست و نمیتواند كوچكترین ناراحتی شما را ببیند اینها موضوعات بسیار با ارزشی هستند اینها همان نیمه پر لیوان هستند كه شما آنها را نمی بینید و فقط چشم به سر خالی آن دوخته اید. در حالی كه شما می توانید با تكیه بر این نقاط مثبت راه را برای تقید بیشتر ایشان به نماز صبح هموار نمایید، هرگز آن حدیث زیبا و روانشناختی قرآن كریم را از یاد نبرید كه می فرماید با اعمال خود دعوتگر مردم به كارهای نیك باشید لذا اگر عمل شما نیكو گردد و زبانتان برای شوهرتان آزار دهنده نباشد، مشكل فوق نیز بدون جبهه گیری شوهرتان حل خواهد شد.
و نهایتا اینكه هر كسی مسئول اعمال خودش است و باید جوابگوی اعمالش در روز قیامت باشد. شما دارید تمام تلاشتان را می كنید و دیگر بیشتر از این برایتان مقدور نیست. همانطور كه خداوند رحمان در قرآن كریم می فرماید " ولا تزر وازره وزر أخری " هیچ كس بار یا گناه دیگری را به دوش نمیكشد. شما هم به خاطر نماز نخواندن ایشان مواخذه نمی گردید. پس سعی كنید این مسئله را بیش ازین بزرگ نكنید و به دیگر زمینه های زندگیتان نكشانید، تا گرما و صمیمیتی كه اكنون بین تان حاكم است به روابط سرد بدل نگردد.
من بخاطر ارادت زیادی كه به انسانهای مذهبی دارم زیرا آنها را دوستان خوب و با ارزش خدا در روی زمین می دانم، در پایان سخن، هدیه ای با عنوان «پنج مهارت ارتباطی بین زوجی» به شما و همسر گرامی تان كه از خوبان روزگار هستید تقدیم می دارم و امیدوارم كه با بكار گیری آنها زندگی را برای خودتان شیرین‌تر و پیمانتان را استواتر:
1:به جای «تو و شما» جملات خود را با من شروع كنید. مثلا نگویید كه تو چرا دیر به خانه آمدی ، بلكه بگویید من از دیر آمدن تو بسیار نگران شدم، و یا مثلا نگویید كه چرا شما برای نماز صبح دیر از خواب برمی خیزید و به جای آن بگویید كه: من دوست داشتم برای نماز صبح با هم بلند شویم تا بیشتر مورد لطف الهی قرار گیریم و یا دوست داشتم نماز جماعت را پشت سر شما بخوانم. دلیل این قانون آنست كه وقتی شخصیت و ذات افراد را مورد سرزنش قرار می دهید آنها بطور اتوماتیك در مقابل شما موضع می گیرند و گوش به سخن شما نمی دهند اگر چه این سخن منطقی باشد.
2 تا جایی كه امكان دارد از كلمات «همیشه و هرگز» استفاده نكنید. مثل اینكه می‌گویید: «هیچ‌وقت دست به سیاه و سفید نمی‌زنی» و یا «همیشه غیر منطقی عمل می كنی» زیرا از یك سو واژه‌های «هرگز و همیشه» بیش از اندازه قدرتمند هستند و بی‌آنكه لازم باشد طرف مقابل را به موضع گیری در مقابل شما وادار می سازند، و از سویی بسیار ضعیف هستند، زیرا طرف مقابل می تواند به راحتی آنها را به چالش كشیده و بطلان آنها را آشكار سازد و در مقام تكذیب آن دلیل بیاورد، البته مردم وقتی از این كلمات استفاده می‌كنند، می‌خواهند بگویند از این موضوع به شدت ناراحت هستند و بیشتر قصد تاكید دارند و می‌خواهند مطمئن شوند كه طرف مقابلشان متوجه موضوع شده است. ولی نمی‌دانند كسی كه فقط دو سه بار اشتباهی را مرتكب شده است چقدر از این موضوع ناراحت می‌شود.
3 رشته‌كلام همسرتان را پاره نكنید. در هنگام صحبت كردن بگذارید همسرتان حرفش را كاملا بزند. زمانی‌كه صحبتش را قطع می‌كنید وی را عصبانی می‌كنید و به او این احساس را می‌دهید كه كسی به حرف شما گوش نمی‌كند و برای آن ارزشی قائل نیست. و از آنجائیكه اجازه نداده‌اید جمله‌اش تمام شود، ممكن است نتیجه‌گیری شتاب زده و غیر واقعی بكنید. ممكن است هر چقدر تلاش كنید نتوانید این رفتار خود را كنترل نمائید در این شرایط بهتر است بگویید «نوبت صحبت به من هم بده زیرا به نظر می‌رسد حرف‌های غیر منصفانه می‌زنی ولی خوب ادامه بده» و یا اینكه بگویید «می‌دانم نباید صحبت را قطع كنم ولی می‌خواهم بدانی غیر منصفانه قضاوت می‌كنی» در این شرایط گوینده به اندازه ی كافی اعتراض خود را بیان می‌كند و احساس خود را نیز مطرح می‌سازد و در موقعیتی قرار می‌گیرد كه بتواند پایان سخن همسرش را بشنود. در عین حال اعتراض به اندازه ی كافی كوتاه است و طرف مقابل را عصبانی نمی‌كند و می‌تواند به حرف زدن ادامه دهد.
4 حرف همسرتان را به زبان خود تان خلاصه كنید و برای او بازگویی نمایید تا او و شما بدانید كه مسئله را خوب متوجه شده اید زیرا بسیاری از مشكلات زناشویی ریشه در سوء تفاهم دارد یعنی شوهر یك چیز می گوید و زن چیز دیگری از آن برداشت می كند. یكی از متخصصین مهارت‌های ارتباطی می‌گوید وقتی همسرتان سعی دارد احساسش را با شما در میان بگذارد سعی كنید سخن او را با عبارات خود خلاصه كنید تا بدانید منظور او را فهمیده‌اید و بعد از او سوال كنید آیا درست می‌گویم. در این شرایط هر دو به حرف‌های یكدیگر گوش فرا می‌دهید. سعی كنیم از این قانون سود ببریم و بپذیریم كه گوش دادن به حرف‌های همسر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
5:از ذهن خوانی پرهیز كنید. ذهن خوانی یكی از خطاهای ارتباطی است، یعنی شما برداشت‌های خود را به شوهرتان نسبت می‌دهید، و تصور می‌كنید او اینطوری فكر می‌كنند، این احساسی را دارد و چه می‌خواهد بگوید و یا چه بكند. ذهن خوانی می‌تواند كاملا تحریك كننده و خشم برانگیز باشد عباراتی از قبیل:«تو می‌خواستی مرا مجازات كنی» «تو دوستان مرا نمی‌پسندی»«تو از مسئولیت فرار می‌كنی»می‌خواستی كاری بكنی كه من احساس گناه بكنم»عباراتی از این قبیل می‌تواند مانع گفتگوی منطقی شود. اشخاص دوست ندارند كه دیگران درباره ی احساسات و علائق آنها به حدس و گمان متوسل شوند، به خصوص حدس اشتباه، آنها را به شدت ناراحت می‌كند و در مقابل گفتمان منطقی دیواری بلند ایجاد می نماید و این اتفاقی است كه اغلب روی می‌دهد. ذهن خوانی ممكن است یك بیان ناقص باشد كه از آن برای پی بردن به همه ی مطالب استفاده كنید. توجه داشته باشید كه گاه «ذهن خوانی» مبین ترس شماست كه به شكل اظهارنظر درباره ی احساسات و انگیزه‌های دیگران متجلی می‌شود. پس طبق توصیه خانواده درمانگران« آدم زند وكیل و وصی نمی خواهد لذا دلیل و تفسیركارها، و سخنان همسرتان را از خودش بپرسید و از حدس زدن و انتساب قطعی این حدس غلط و یا ناقص به همسرتان جلو گیری كنید.
6- اكثر اختلافات زناشویی ریشه در توقعات نابجای زن و شوهر از همدیگر دارد، طوری كه برخی خانواده درمانگران دعوای زناشویی را جنگ توقعات می دانند لذا سعی كنید در زندگی هیچ توقعی از همدیگر نداشته باشید و كارهایی را كه برای همسرتان می كنید را به حساب خدا بگذارید و پاداش كارتان را از او طلب كنید. كمترین اثر این كار اینست كه در مقابل محبتی كه طرف مقابل در حق شما می‌كند از او سپاسگذاری گرمی می كنید و این موجب گرمتر شدن كانون زندگی تان می گردد در حالی كه اگر توقعی باشید در مقابل محبت طرف مقابل به جای سپاسگذاری، ناراحت می شوید و با خود می گویید« تازه وظیفه اش را انجام داده آنهم بطور ناقص!»
در آخر كلام با توجه به روحیه مذهبی والایتان مطالعه یك كتاب بسیار مفیدی را به شما توصیه می كنم كه می تواند در هرچه پر بار شدن و شیرین تر شدن زندگی شما نقش آفرین باشد. كتاب تحكیم خانواده/آیت الله محمدی ری شهری/ انتشارات دارالحدیث؛ آقای ری شهری در این كتاب مجموعه ای جالب از آیات و روایات را كه در مورد خانواده و روش سلوك زوجین با همدیگر و مسائل ارتباطی بین زوجی است را جمع آوری كرده است.
