سابقه تشيع در ايران به چه زماني بر مي گردد و چرا ائمه براي تشكيل حكومت به ايران که دوستدار اهل بیت(ع) هستند، نيامدند؟
سابقه تشیع به قرون اولیه بر می گردد، که در بعضی مناطق ایران در عصر حضور ائمه یعنی قرون اول و دوم و سوم، مردمی شیعه بوده است، مثلا شهر ری از مراکز تشیع بوده است، یا مردم قم در زمان امام حسن عسکری (ع) جمعیت قابل توجه شیعه و محدثین شیعه در قم سکونت داشته است. همچنین نیشابور از مراکز تجمع شیعیان بوده است و شهر آوه آن زمان شیعیانی بوده است.
در عصر معصومین (ع) مناطقی بوده است، که شیعیان به صورت پراکنده تجمع داشته است، که در تاریخ مشخص است. اولین بار که در ایران که به عنوان یک کشور تشیع در آن رسمیت پیدا کرد در قرن دوازدهم سیزدهم، و در زمان صفویه بود.
در زمان حضور ائمه، اگر در مناطقی شیعیان حضور داشته است، در آن حدی نبوده است که ائمه بتواند به کمک آنها حکومت تشکیل بدهد. در زمان قیام بنی عباس هم ابو ثلمه خلان و هم ابومسلم خراسانی، هر کدام به طور جداگانه به امام صادق (ع) اعلام بیعت کردند که ایرانیان پشت سر آنها بودند، ولی امام صادق (ع) چون ابومسلم خراسانی را قبول نداشت، قبول نکردند.
شواهد نشان می دهد که آنها زمانی پیشنهاد بیعت به امام صادق (ع) دادند که زیر پایشان خالی شده بود، و دنبال یک شخصیت وجیه بودند که در پناهشان بمانند، و به این نشون که هر دو را بنی عباس کشتند.
بعضی از یاران امام که علت را پرسیدند، حضرت جواب دادند که ابومسلم خراسانی کی شیعه ی ما بوده و مگر ما او را به ایران فرستاده ایم؟ اینها نیروهای مخلص و خالص نبودند.
ما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تازه به یک نکته ظریف تاریخی متوجه شده ایم که نگهداری یک حکومت بسیار مشکل تر از ایجاد آن است، چون نیروهای متخصص و توانمند و وفادار در تمام عرصه ها نیازمند است و ائمه می دیدند که چنین زمینه ای فراهم نیست.
اگر سادات حسنی در زمان ائمه قیام می کردند، نیروهای آنان خالص و ایده آل نبودند و نمی شد به آنها اعتماد کرد.
کتاب تاریخ تشیع در ایران از استاد رسول جعفریان برای مطالعه در این زمینه مفید است.
بعد از حکومت سربداران، حکومت های محلی بوده است مثل حکومت طبریان از این جمله حکومت ها می باشد. حکومت آل بویه در قرن چهارم پنجم بوده است که در عصر حضور ائمه نبوده است.
