فلسفه سکوت امام علی(ع) چه بود؟
فلسفه ی سکوت امیرالمومنین علی(ع) در بیانات خود حضرت و در نامه ها و خطبه های حضرت آمده است، ولی مقدمتا باید عرض کنم که علی(ع) از اول سکوت نکرد. مدتی احتجاج و مقاومت کرد. دلایل خودش را تبیین و بیان می کرد. حضرت با تاخیر بیعت کرد. مدتی حضرت در موضع مخالف قرار گرفت. به تدریج حضرت به این نتیجه رسید که استدلال فایده ندارد و قضیه به عقب بر نمی گردد، و حضرت بر سر یک دوراهی قرار گرفت، که مقاومت مسلحانه کند یا سکوت کند. اینجا بود که حضرت سکوت و مدارا را به جهت وحدت مسلمانان انتخاب کرد. ثانیا؛ حضرت یاران لازم را نداشت چون در بیانات حضرت آمده که فرمود؛ اگر من چهل نفر یاور داشتم و یا برادرم جعفر زنده بود، من به این وضع نمی افتد.
یا فرمود : اگر من گرفتار دو نفر جدید الاسلام مثل عقیل(برادر) و عباس بن عبدالمطلب( عمویش) نمی شدم، وضعم این جا نمی رسید. حضرت هم یاران کافی نداشت، اگر هم داشت باعث خون ریزی بین مسلمانان می شد.
از طرفی مردم جدید العهد به اسلام بودند، و اسلام در دلهایشان ریشه ندوانده بود، اگر ما بر سر خلافت جنگ کنیم، مردم از اسلام بر می گردند، و لذا حضرت برای حفظ اصل اسلام فداکاری کرد و سکوت کرد. البته حضرت در آن شورای شش نفری بیانی دارد که؛ موضع حضرت را روشن می کند. حضرت بعد از انتخاب عثمان، بیاناتی دارد که سوابق و فداکاری ها و حقانیت خودش را بیان کرد. و از آن پنج نفر اعتراف گرفت که با این سوابق با عثمان بیعت کردید، مشکلی نیست من با شما مدارا می کنم، مادامی که امور مسلمانان به صورت صحیح اداره شود و جز به شخص من به کس دیگری ظلم نشود. مادامی که اصل اسلام و قرآن باقی بماند من سکوت و مدارا می کنم. حضرت تا آخر در موضع مخالف بود.
